O U R A N T.
Zondag
1866.
9 December.
i\° 195.
Editie van Zaterdag avond 8 uren.
Middelburg 8 December.
De tweede kamer heeft gisteren de wetsontwerpen tot
bekrachtiging der overeenkomst eener leening met de
Maatschappij tot exploitatie der staatsspoorwegen en tot
vaststelling van nadere bepalingen omtrent den accijns
op het geslacht aangenomen, het eerste met 53 tegen 12,
het tweede, na afstemming van een amendement, met
algemeeue stemmen.
De tegen heden aan de orde gestelde wetsontwerpen
zijn alle aangenomen. Daartoe behoort ook dat waardoor
de wet van 8 Augustus 1866 (Staatsblad no. 164), hou
dende opheffing der slavernij in de kolonie Suriname,
zoodanig gewijzigd wordt, dat het toekennen van premiën
voor den aanvoer van vrije arbeiders tot 1870 wordt
verlengd.
Voorts is bepaald dat de nominatie voor een lid van
den hoogen raad aanstaanden Donderdag zal worden
opgemaakt.
Wij herinneren dat a. Maandag, tusschen des voormid
dags 10 en des namiddags 1 uur, de inlevering der bil
jetten moet plaats hebben voor de verkiezing van een
lid Voor de kamer van koophandel en fabrieken alhier,
bij herstemming tusschen de heeren P. de Bruljne en
J. J. van der Harst Az.
Het hoofdbestuur der Maatschappij tot bevordering
van landbouw en veeteelt in Zeeland heeft aan de ge-'
tneentebesturen in Walcheren eene circulaire gericht,
betreffende den uitvoer van vee. Daarin wordt herinnerd
dat, ten gevolge der heerschende runderpest hier te
lande, waarvan zich een enkel geval in deze provincie
heeft voorgedaan, gedurende eenigen tijd in enkele stre
ken van Zeeland eene verordening is toegepast, houdende
verbód van invoer van rundvee; dat echter, toen het
bleek dat Zeeland verder onbesmet bleef, alle gemeente
besturen, met uitzondering van Walcheren, zich hebben
gehaast den uitvoer van vee open te stellen en te verge
makkelijken in het welbegrepen belang van den landbouw
en veehouders, waarvan dan ook met voordeel is gebruik
gemaakt, zondbr dat daardoor eenige besmetting van
runderpest is veroorzaaktdat de genomen maatregelen
in verband tbt den Uitvoer van vee zijn gewaardeerd en
ook de WalChersche veehouders daarin hebben berust in
de gedachte dat die maatregelèn, voor slechts korten tijd
genomen, niet nadeelig maar zelfs heilzaam voor hen
zouden kunnen werken, doch toen die verbodsbepalin
gen gehandhaafd werden, niettegenstaande geheel Zee
land onbesmet bleef en, behalve in Walcheren, overal de
uitvoer werd opengesteld, het verbod een nadeel voor
hen werd.
Daar het aan genoemd hoofdbestuur overtuigend is
gebleken dat de landbouwer in Walcheren meer geld van
zijn vee zal kunnen maken indien de uitvoer is open
gesteld; dat de consumtie van vee in Walcheren kleiner
is dan de voortbrenging; dat de belangen van den
Walcherschen landbouw en de veehouders reeds door de
genomen verbodsbepalingen zijn benadeeld geworden,
en dat die nadeelen ernstiger dreigen te worden, nu de
tijd daar is dat de landbouwers hun vee moeten stallen,
Verzoekt bet, na rijpe overweging en samenspreking,
ernstig en dringend dat die verbodsbepalingen, zooveel
mogelijk onder d e mee st gepa s t e m aatr egel e n
van voorzorg,mogen worden opgeheven, ten einde de
belangen van den Nederlandschen landbouw niet langer
benadeeld wordèn.
Ten slotte wordt in de circulaire nog opgemerkt dat
alleen Walcheren, dat juist door zijne geïsoleerde ligging
weinig kansen van besmetting oplevert, in den genoem
den ongunstigen toestand is gebleven, waaraan men door
een spoedig besluit een einde hoopt te zien gemaakt.
De Staatscourant van jl. Dinsdag bevat opgaven betref
fende de cholera over de week van 18 tot 24 November.
Noord-Brabant: aangetast 0, overleden 0. Sedert
het begin der ziekte aangetast 1,982, overleden 1,169.
Gelderland: aangetast 1, overleden 1. Sedert
het begin der ziekte aangetast 2,258, overleden 1,422.
Z u id - H o 11 an daangetast 11, overleden 10. Se
dert het begin der ziekte aangetast 12,856, overleden 7,685.
Noord-Holland: aangetast 3, overleden 1. Se
dert het begin der ziekte aangetast 3,585, overleden 2,587.
Zeeland: aangetast5, zijnde 3 te St. Annaland, 2 te
Westdorpe. Overleden 4, t. w.: 3 te St. Annaland,
1 te Westdorpe.
Sedert het begin der ziekte aangetast 372, waarvan
2 te Breskens, 3 te Bruinisse, 2 te Cliuge, 1 te Elle-
woutsdijk, 12 te Goes, 11 te Hengstdijk, 24 te Hoek, 1 te
Kats, 7 te Kruiniugen, 1 te Middelburg, 32 te Neuzen, 5 te
Nieuwerkerk, 2 te Oud-Vossemeer, 26 te Philippine, 1 te
Rilland, 1 te Sas van Gent, 20 te Scherpenisse, 66 te
Sint-Annaland, 2 te Sint-Jansteen, 70 te Sint-Maartens
dijk, 17 te Siut-Philipsland, 1 te Stavenisse, 6 te Tholen,
2 te Vlissingen, 43 te Wemeldinge, 11 te Westdorpe, 1 te
IJzéndijke, 1 te Zierikzee en 1 te Zonneinaire. Overleden
239, zijnde 1 te Breskens, 1 te Bruinisse, 1 te Clinge,
1 te Ëllewoutsdijk, 4 te Goes, 7 te Hengstdijk, 13 te
Hoek, 1 te Iiats, 6 te Kruiningen, 1 te Middelburg, 21 te
Neuzen, 5 te Nieuwerkerk, 1 te Oud-Vossemeer, 20 te
Philippine, 1 te Rilland, 1 te Sas van Gent, 10 te Scher
penisse, 51 te Sint-Annaland, 2 te Sint jansteen, 39 te
Sint-Maartensdijk, 15 te Sint-Philipsland, 1 te Stavenisse,
5 te Tholen, 1 te Vlissingen, 24 te Wemeldinge, 3 te
Westdorpe, 1 te IJzeodijke, 1 te Zierikzee en 1 te Zon-
nemaire.
Utrecht: aangetast 0, overleden 0. Sedert het
begin der ziekte aangetast 4,149, overleden 2,648.
Friesland: aangetast 2, overleden 1.--Sedert het
begin der ziekte aangetast 726, overleden 454.
Overijsel: aangetast 0, overleden 0. Sedert het
begin der ziekte aangetast 1,724, overleden 1007.
Groningen: aangetast 2, overleden 2. Sedert
het begin der ziekte aangetast 2,534, overleden 1,481.
Drenthe: aangetast 0, overleden 0. Sedert het
begin der ziekte aangetast 603, overleden 361.
Limburg: aangetast 5, overleden 4. Sedert het
begin der ziekte aangetast 851, overleden 429.
Algemeen totaal: aangetast 29, overleden 23.
Sedert het begin der ziekte aangetast 31,640; over
leden 19,482.
Recapitulatie:
In de week van
Aangetast
Overleden
29 April —5 Mei.
305
159
6-12
222
120
13-19
192
118
20-26
179
100
27 Mei2 Juni.
312
166
39 Juni.
1070
591
10-16
2295
1396
17-23
1738
1117
24—30
2501
1478
T— 7 Juli.
3687
2136
8-14
2086
1368
15-21
3676
2067
22-28
2682
1646
29 Juli—4 Aug.
1993
1270
5-11 Aug.
1405
893
12-18
962
653
19-25
791
535
26 Aug.--1 Sept.
1353
844
2— 8 Sept.
991
678
9-15
851
541
16—22
472
327
23-29
314
239
30 Sept.—6 Oct.
456
250
7—13 Oct.
380
243
14-20
207
150
21—27
203
108
28 Oct.—3 Nov.
117
91
4—10 Nov.
68
43
•11-17
67
31
18-24
29
23
Eergisteren morgen is Z. M.de koning uit de residentie
naar het Loo vertrokken en wordt den 15 dezer weder
van daar terugverwacht.
Uit Groningen schrijft men ons van 6 dezer:
„Heden heeft de nieuw benoemde hoogleeraar bij de
natuurphilosophische faculteit, dr. H. Salverda, opvolger
van prof. Claas Mulder, zijne betrekking aanvaard. Hij
sprak bij die gelegenheid eene schoone redevoering uit
over de beteekenis van Aristoteles voor de ontwikkeling
der natuurlijke geschiedenis. Op uitnemende wijze toon
de hij ons, dat het oordeel zoowel van Lewes als van
Cuvier over Aristoteles als beoefenaar van de natuurlijk»
geschiedenis der dierenwereld overdreven moet heeten.
VolgeDs Cuvier zou Aristoteles niet slechts eene reeks
van beschrijvingen van dieren hebben gegeven, maar
tevens eene classificatie hebben ingevoerd, welke de
uitkomst vau nauwkeurig anatomisch onderzoek en zorg
vuldige vergelijking verdient te heeten. Wil men daar
entegen Lewes op zijn woord gelooven, dan moet beweerd
worden, dat Aristoteles' beroemde Geschiedenis der die
reu slechts eene stelsellooze verzameling van meestal
onnauwkeurig beschrevene bijzonderheden is. Maar de
jeugdige hoogleeraar wilde Aristoteles in de lijst van
zijn tijd zien geplaatst en gevoelde zich dan tot deze slot
som gerechtigd, dat Aristoteles, ondanks de fouten van
zijne waarnemiug en de willekeur van zijne gevolgtrek-
kingen, beter dan iemand anders in zijne dagen de
methode der inductie heeft begrepen en toegepast.
„Nog altijd wijkt de cholera niet uit onze stad, en
vraagt nu eu dan offers, welke hier groote ontsteltenis
veroorzaken.
Onjuist is het, dat onlangs op eene vergadering van
de kiesvereeniging „Eendracht maakt macht" een brief
van mr. Mees, directeur der Nederlandscbe bank, zou
zijn voorgelezen, welkestrekken moetom de candidatuur
van mr. van Bosse voor de tweede kamer teondersteunen.
Een van de aanwezige leden had een brief van nar. Mees
gekregen, welke over zaken liep, waarmede de kiesver
eeniging niets te maken had, maar aan dien brief was
een postcriptum toegevoegd, waarin mr. van Bosse de
knndigste financier van ons land werd genoemd cn de
eigenaar van den bl ief heeft de goedheid gehad dat post
scriptum mede te deelen. Ziedaar de eenvoudige waarheid.
„Velen meenen dat als de beer van Bosse zijne candi
datuur niet ingetrokken had, er herstemming had moeten
plaats grijpen. Maar nn is, dank zij de flinke houding
van mr. van Bosse, die verhinderen wilde dat de liberale
partij hare krachten verdeelen zou, mr. Dullert bij eene
eerste stemming terstond met vlag en wimpel de tweede
kamer binnengezeild."
Benoemingen en besluiten.
onderwijs. Op verzoek eervol ontslagen als school
opziener in het zesde schooldistrict van Zeeland (Oostelijk
deel van Zeeuwsch Vlaanderen) mr. J. C. E. baron van
Lijnden.
Benoemd tot schoolopziener in het derde school
district in Zeeland (Tholen) mr.C. J. Pické te Middelburg.
posterijen. Benoemd tot commies der posterijen
3e klasse de heeren C. van der Veen en P. Polvliet, thans
surnumerairen der posterijen.
marine. Eer vol ontslagen de hoofdingenieur der marine
A. E. Tromp, onder dankbetuiging voor de veelvuldige
en gewichtige diensten door hem aan den lande bewezen
en onder toekenning van zoodanig pensioen als waarop
hij zal bevonden worden aanspraak te hebben.
belastingen enz. Op verzoek eervol ontslag ver
leend aan jhr. G. P. C. van Breugel, uit zijne betrekking
van ontvanger der directe belastingen te Haarlem, met
dankbetuiging voor zijne den lande bewezen diensten,
gedurende een tijdvak vau ruim 50 jaren; alsmede aan
den heer W. Schoonhen, uit zijne betrekking van ont
vanger der in- en uitgaande rechten aan bet kantoor de
Bergeyksche barrière (Noord Braband), behoudens aan
spraak op pensioen, ouder dankbetuiging voor zijne den
lande gedurende ruim 51 jaren bewezen diensten.
koloniën. Op verzoek eervol ontslag uit 's landsdienst
in Nederlandsch Indië verleend, met toekenning van
pensioen, aan den laatstelijk met verlof hier te lande
aanwezigen Oost Indischen hoofdambtenaar mr. A. J.
Swart, oud president der beide hooge gerechtshoven in
Nederlandsch Indië.
Onderwijs.
Volgens de schoolberichten in de Nieuwe Bijdragen
voor opvoeding en onderwijs van November 1866, be
draagt het aantal vacante scholen: Openbare voor gewoon
lager onderwijs 28; dito voor gewoon en meer uitgebreid
onderwijs 1bijzondere voor gewoon lager onderwijs 2,
en gesubsidieerde bijzondere voor gewoon en meer uit
gebreid onderwijs 3. Het getal vacante hulponderwijzers
plaatsen bedraagt: Noord Brabant 11; Gelderland 6;
Zuid Holland 10; Noord-Holland 5; Zeeland 3; Fries
land 1; Overijsel 3; Groningen 1; terwijl uit Utrecht,
Drenthe eu Limburg geene opgaven zijn ingekomen.
JMarine en leger.
Z. M. heeft den minister van oorlog gemachtigd aan
gegageerde onderofficieren, die bij de landmacht in de
Nederlandsche overzeesche bezittirgen en koloniën heb
ben gediend en ridders zijn der Militaire Willemsorde,
wanneer zij daartoe aanvrage doen en ten opzichte van
hun maatschappelijk gedrag gunstig bekend staan, de
vergunning te verleenen, om de activiteits-üniforra van
het wapen, waartoe zij hebben behoord en in den graad
welken zij laatstelijk daarbij hebben bekleed, te dragen.
Koloniën.
Aan het Nieuw Bataviaasch Handelsblad ontleenen
wij het volgende
„Zijne exe. de gouverneur generaal baron Sloet van de
Beele beeft op 25 October bet bestuur over Nederlandsch
Indië overgedragen aan den vice-president van den raad
van Indië mr. A. Prins, en is heden 29 Oct. per Ardjoeno
naar Singapore vertrokken, om van daar de reis naar
Europa per Fransche mail te vervolgen. Onze beste wen-
sehen vergezellen den rechtschapen man, den vrijzinni
gen en ijverigen landvoogd, aan wien Nederlandsch Indië
veel te danken heeft.