ÖURANT.
N° 140.
Dinsdag
1866,
4 September.
Editie van Maandag avond 8 uren.
Middelburg 3 September.
De discussie over de motiën betrekkelijk de afkoop-
baarstelliug of afschaffing der heerediensten heeft de
tweede kamer heden bijna den gehoeleu morgen bezig
gehouden, zoodat het debat over de handelwijze der
regeering met betrekking tot de afdamming der Ooster-
Schelde niet meer kon heropend worden. Dat onderwerp
zal dus eerst morgen in behandeling komen.
Het lot der bovengenoemde motiën was niet gelukkig;
die van den heer Keuchenius werd verworpen met 63
tegen 4, die van den heer van Svvieten met 48 tegen 19,
die van den heer Thorbecke insgelijks met 48 tegen 19,
en eindelijk die van den heer van Heukelom met 35
tegen 32 stemmen.
De leden van den gemeenteraad van Middelburg zijn
opgeroepen tegen morgen mamiddag te 2j uren, ter behan
deling eene missive van gedeputeerde staten, houdende
bedenkingen tegen de laatste verkiezing Van een wet
houder.
In een volgend noramer zetten wij het resumé voort van
eenige dagblad artikelen die betrekking hebben op de
quaestie van den Scheldedara. Inmiddels mogen wij niet
verzuimen op te tnerken, dat tot onze bevreemding onze
Brusselsehe correspondent, die gewoonlijk zoo goed is
ingelicht en de zaken uit een ruim oogpunt weet te be
schouwen, zoo vluchtig over deze quaestie heenglijdt.
Zijn in dit noinmer voorkomende brief doet ons onder
stellen, dat hij zich wel wat te veel op een Belgisch
standpunt plaatst. Wanneer hij ons schrijft „dat het
jammer zou wezen zoo de goede verstandhouding door
het bestaande verschil verstoord werd," past die uitdruk
king vrij wel bij hetgeen België gewoon is tegen ons aan
te voeren, en hetwelk zich aldus resumeeren laat: „geef
mij miju zin, dan blijven wij goede vrienden". Men ver
geet echter zoo licht dat de mogelijkheid om iemand zijn
zin te geven geheel afhangt van den aard, de belangrijk
heid en de billijkheid van den eisch.
H. M. de koningin is voornemens den 18 dezer een
buitenlandsche reis te ondernemen, en zich aanvankelijk
naar Zwitserland te begeven.
De Staatscourant deelt de volgende opgave omtrent
de cholera mede
Den 31 dezer zijn aangetast: te Amsterdam 25, over
leden 15; 's Gravenhage 2, overleden 3; Rotterdam 3,
overleden 4; Dordrecht 0, overleden 2; Amersfoort 1,
overleden 1; Zutfen 0, overleden 2; 's Hertogenbosch 17j
overleden 10.
Den 30 dezer zijn aangetast: te Kampen 3, over
leden 4; Zwolle 5, overleden 1; Meppel 2, overleden 2;
Groningen 2, overleden 2.
Te Scheveningen deed zich geen geval voor.
Renoemingen en besluiten.
marine. Met 1 Oetober a. bevorderd tot luitenant ter
zee le klasse de luitenant ter zee 2e klasse: F. Luteyn,
jhr. A. F. Meijer, J. M. L. A. P. Wirix, J. A. P. J. de Roy
van Znidewijn, W. M. Visser, H. Dijseriuck, L. F. H.Tuc-
kermann, D. G. E. Wolterbeek Muller en G.C.C. Tbierens,
onder bepaling, dat de luitenant ter zee 2e klasse P. J. van
Druynen, met behoud van zijne tegenwoordige stand
plaats in het korps zeeofficieren, tot luitenant ter zee
le klasse zal worden bevorderd, zoodra het examen voor
dien ïang, waartoe hij thans wegens ziekte buiten staat
is, door hem voldoende zal zijn afgelegd.
leger. Benoemd bij het wapen der artillerie, bij den
stat van het wapen, tot luitenant-kolonel de majoor
F. A. 1. Delpiat, van dien staf, belast met het toezicht
over :s rijks gieterij van bronzen geschut; en bij het
regiment rijdende artillerie, tot luitenant kolonel de ma
joor F. C. li. baron van Tuyll van Serooskerke, van het
korps.
Eervol ontheven Zr. Ms. adjudant in buitenge-
^onen dienst, de luitenant-generaal G. E. A. van
*3snhuys, van den grooten staf, van de tot dusver be-
kleedè betrekking van Zr. Ms. gemachtigde bij de militaire
commissie tot de Duitsche bondsvergadering, onder
dankbetuiging voor de vele en belangrijke diensten
daarin bewezen; en genoemden luitenant-generaal op
n°n-activiteit gesteld, in afwachting dat omtrent hem
nader zal worden beschikt.
ülarine en leger.
De navolgende scheepsklerken worden met den 16 de
zer geplaatst op de volgende schepen, als: op Zr. Ms.
wachtschip te Willemsoord W. D. J. Bezemer, II. j. Knot
tenbelt, W. A. leliutte; op Zr. Ms. drijvende batterij
Neptnnus J. P. van Goethem op Zr. Ms. wachtschip te
Vlissingen I. F. van Ggjsdorp, H. J. van der Meer; op
Zr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis F. J. Olivier,
J. E. Jautze, J. J. van Diemen, en op Zr. Ms. wachtschip
tc Amsterdam W. A. van Ouwerkerk.
De zeildag van Zr. Ms. schroefstoomschip Willem,
komrnandant de kapitein ter zee F. L. Geerling; van
Zr. Ms. transportschip met stoomvermogen Java, kom
rnandant de kapitein-luitenant ter zee H. A. Modderman,
beide liggende te Willemsoord; en van Zr. Ms. schroef
stoomboot Leeuwarden, komrnandant de kapitein-luite
nant ter zee A. J. Kroef, liggende te Vlissingen alle
bestemd naar Oost-lndië is vastgesteld op 20 dezer.
Itechtszaken.
De voornaamste bijzonderheden in het jl. Zaterdag voor
bet provinciaal gerechtshof in Zeeland behandeldegeding
ten laste van Maarten Hendrikse, vroeger kantoor
bediende te Vlissingen, waarvan wij met een enkel
woord in ons vorig nommer melding maakten deelen
wij thans in het kort mede. Zij zijn ontleend aan de voor
gelezen processtukken, de verklaringen van negen onder
eede gehoorde getuigen en de opgaven des beschuldigden.
Ten jare 1861 trad Hendrikse als klerk in dienst bij
den heer A. Benier, scheepsmakelaar te Vlissingen, waar
hij tot 5 April jl. tegen loon werkzaam was. Sedert het
begin des vorigen jaars heeft hij ten nadeelezijns meesters
verschillende geldsommen verduisterd en ten eigen bate
aangewend, terwijl hij, met oogmerk om die verduistering
zoo mogelijk bedekt te houden, onderscheidene valsch-
heden heeft gepleegd in de door hem gehouden koopmans
boeken betieffende de scheepsmakelaardij van den keer
Benier.
Den 12 April 1865 schreef en nam de beschuldigde in
het brievenboek op een brief aan de heeren Godderri
frères, te Antwerpen, waarin gemeld werd dat daarbij
werden toegezonden twaalf wissels, tot een gezamenlijk
bedrag van 944,39 j. In plaats van dien briefte ver
zenden, schreef en verzond bij een anderen met negen
wissels; ten gezamenlijke bedrage van ƒ758.42, terwijl
hij de drie overigen, te zamen 185.97i bedragende,
terughield, zijnde een ten name van Telghnys ad 50,
een ten name van E. J. Isembaert. ad ƒ112.35 en een ten
name van Sasseen Huger ad ƒ23.62i. Deze terughouding
had plaats omdat de beschuldigde wist dat de kantoren
ten wier namen de wissels luidden, het daarin veimeld
bedrag niet verschuldigd waren, zijnde de sommen, op
een gering bedrag na, door hem wel van den heer Beuier
ontvangen, doch gedeeltelijk niet door hem uitbetaald
en ten deele, voor zoover de uitbetaling had plaats gehad,
terugontvangen van den scheepsmakelaar P. Smith, om
aan den heer Benier af te dragen, hetgeen echter niet is
geschied. Ten eiude den heer Benier in de meening te
brengen dat degelden door hem, beschuldigde, uitbetaald,
door de genoemde kantoren verschuldigd waren, heeft
hij valsche posten geboekt in het door hem gehouden
scheepsmakelaars grootboek en rekeningboek.
Toen de heer Benier, ten gevolge aan een brief der
firma Godderri, dd. 18 April 1865, de genoemde hande
lingen van den beschuldigde ontdekt heeft en het kas
boekwaarin laatstgenoemde alles aanteekende wat hij
van en voor den heer Benier ont ving en uitgaf nazag,
bleek dat zijn klerk hem ƒ108.44 schuldig was, welke som
deze ten nadeele van zijn patroon verduisterd en ten
eigen bate aangewend had.
Later heeft de beschuldigde valsche posten geboekt
betreffende eene rekening van den heer W. Kennedy,
ad 116.76 en een van den heer August André ad
ƒ38.50, waarvan de wissels, getrokken op die heeren,
door den heer Benier in Oetober 1865 zeiven aan de
firma Godderi frères te Antwerpeu waren toegezonden,
doch, als niet verschuldigd zijnde, door die firma onbetaald
zijn teruggezonden. De verschillende voor deze wissels
geboekte posten zijn door den beschuldigde niet uitbe
taald of, zoo zij uitbetaald waren, terugontvangen, doch
door hem niet verantwoord en ten eigen bate aangewend
Wetende dat de heeren Kennedy en Andié aan den heer
Benier voor de in rekening gebrachte zaken niets schul
dig waren, heeft de beschuldigde do rekeningen niet
opgezonden, maar in de boeken van die verzending toch
melding gemaakt. Ook heeft hij vier brieven der firma
Godderi frères, welke hij begreep op die posten betrek
king te zullen hebben, na ze in ontvangst te hebben
genomen, achtergehouden.
Voorts heeft hij verschillende posten op rekening der
firma van den Bergh fils te Antwerpen geboekt, welke hij
wist dat niet verschuldigd waren; dit bedrog werd den
4 April jl. door deu heer Benier, bij ontvangst van een
brief der genoemde firma, ontdekt. De beschuldigde
heeft namelijk op rekening dier firma geboekt een post
van 18.90 voor fooi en commissie voor de schoener
Harvest Man, terwijl hij de som van 18 voor fooi aan
den loods Brandenburg voor dien schoener, door den
heer Benier zeiven uitbetaald, van den scheepsmakelaar
P. Smith heeft terugontvangendoch ten eigen bate
aangewend, en mede heeft hij onder verschillende posten
op rekening derzelfdefirmaeene som van ƒ52.39 gebracht,
waaromtrent echter niet met zekerheid is gebleken uit
welke-postcn zij is samengesteld, hoe die gelden zijn ge
boekt en of zij geheel of gedeeltelijk zijn betaald en van
andere scheepsmakelaars terugontvangen zijn; het is
echter gebleken dat de firma die gelden niet schuldig
was. Ter voorkoming van ontdekking van bet gepleegd
bedrog heeft hij verschillende aan den heer Benier ge
richte brieven achtergehouden. Ook heeft hij op 15
Januari jl. een telegram opgemaakt en onderteekend
„Benier," waarin hij buiten voorkennis van zijn patroon
schreef: „Van den Bergh. Antwerpen. UEd. gelieve heden
mijn traite wel te willen betalen. Ik zend verschil op
rekening morgen." Dit telegram deed hij per telegraaf
van Vlissingen naar Antwerpen overseinen.
Nog heeft de beschuldigde in het begin dezes jaars
eene som van f 18.75 ten nadeele zijns patroons achter
gehouden en ten eigen bate aangewend, welk hem door
laatstgenoemden waren ter hand gesteld ter betaling
aan den heer J. B. de Groof.
De beschuldigde bekende ter terechtzitting, de hem
ten laste gelegde feiten te hebben gepleegd. Daar die
bekentenis vau elders werd gestaafd, meende bet open
baar ministerie omtrent hot bewezene der punten van
beschuldiging niets meer te moeten aanvoeren, daar
hieromtrent zijns inziens geen redelijke twijfel kan
bestaan. Bij de adstructie van zijn requisitoir besprak de
procureur-generaal meer bijzonder de aan de handelingen
van den beschuldigde gegeveu qualificatie. Achtereen
volgens ging hij na wat onder „geschriften van koop
handel" moet worden verstaan en waarin „valschheid in
die gescbrifteu" bestaat. De slotsom was dat de quali
ficatie, gegeven aan de handelingen van den beschuldigde
voor zooveel de boeken betreft, juist is, daar de boeken,
waarvan in casu sprake is, als hande 1 sgeschr iften
te beschouwen zijn en in die boeken valschheid is
gepleegd door het daarin verzinnen van niet bestaande
overeenkomsten, beschikkingen en verbintenissen.
In de tweede plaats lichtte hij de gronden toe waarop
de door hem aan het gebeurde met het telegram gege
ven qualificatie berust. Dat telegram is zijns inzieuscen
onderhandse!) geschri ft, waarin door den beschul
digde die buiten weten van den heer Benier diens
handteekeninger onder zette -valse h he i d is gepleegd
door het stellen van eens anders handteekening en het
aangaan eenor verzonnen overeenkomst, beschikking en
verbintenis; in het telegram werd toch gezegd: „betaal
maar, morgen zend ik het verschil", hetgeen eene ver
bintenis was, aangegaau met de wetenschap dat zij niet
zou nagekomen worden en waardoor de heer Benier in
zijn crediet als koopman ten zeerste benadeeld kon worden.
Spreker achtte het overbodig nader het bewijs aan te
toonen, dat zoowel van het telegram als van de overige
valsche stukken gebruik is gemaakt, en dat het ont
vangen en terughouden van gelden of het niet uitgeven
en in rekening brengen van fooien, als misbruik van
vertrouwen moet worden beschouwd, zoodat ook hier
omtrent de gegeven qualificatie juist is.
Ten slotte stond de procureur-generaal stil bij den
persoon des beschuldigden, die al de genoemde hande
lingen heeft gepleegd. Hij wees er opdat deze gedurende
eenige jaren in dienst is geweest bij den heer Benier,
ten wiens kantore hij de functiën van boekhouder-kas
sier vervulde in het volle genot van het vertrouwen zijns
patroons; dat reeds vroeger dergelijke verkeerdheden
door den beschuldigde zijn begaan, welke zijn ontdekt;
dat toen het ontstane deficit door de betrekkingen des
jongelings is aangevuld en de heer Benier zijn bediende
niet alleen het gebeurde vergaf, maar hem zelfs zijn ver
trouwen, zij het eenigszins meer beperkt, is blijven
schenkeu; en dat de beschuldigde desniettegenstaande
den man, die hem zoo heusch bejegende en zijn vertrou
wen schonk, niet in een ondoordacht oogenblik, maar
jaren lang, opzettelijk en stelselmatig heeft bedrogen, en
niets heelt ontzien om hem een rad voor de oogen te
draaien. Zoodanig iemand is, volgens spreker, zeer straf
schuldig. Éen punt is echter toch in het voordeel van
deu beschuldigde met wien hij niettegenstaande diens
schuld medelijden heeft namelijk dat de geldelijke
schade is vergoed en hij volledig heeft bekend, welke
bekentenis het mogelijk heelt gemaakt in den doolhof van
