Yredespreliminairen.
Pruisische knevelarijen te Frankfort.
BRIEVEN UIT BELGIË.
-zich onmiddellijk tot vertrek gereed te maken. Het is
niet bekend waarheen het zich moet begeven.
Te Ascbaffenburg hebben, volgens deskundigen,
de bondstroepen weder eene onbegrijpelijke fout begaan
door in de dalen te bljjven zonder de hoogten te bezetten,
zoodat de Pruisen de beste positiën konden innemen,
van waar zij op de bondstroepen een vernielend vuur
openden. De sterkte der Pruisen bedroeg 30,000 man;
hunne patrouilles strekten zich echter uit tot Rothen-
berg en Rothenfels, waar zij zich dagelijks vier of vijf
malen vertoonden, waarschijnlijk om den vijand omtrent
hunne positiën te misleiden. Bij het binnenrukken in de
stad werd om den boek eener straat op den generaal von
Falkenstein geschoten; zijn adjudant werd getroffen.
Men meende dat de schoten uit het huis van een zekeren
heer Gentil vielen en onmiddellijk drong men in diens
woning en nam hem gevangen. Hij zou zeer zeker zijn
gefusilleerd, zoo niet gelukkig de buren opkwamen om
te getuigen dat de schoten waren gedaan door Oosten-
rijksche jagers, die zich op straat verscholen hadden.
De Pruisen doorzochten met verbazenden spoed alle
huizen en eischten toen onder bedreiging van de dood
straf, dat binnen een uur alle wapenen moesten worden
afgeleverd. Daarop werd de vordering bekend gemaakt,
dat des anderen daags 100 ossen, 150 wagens, 60,000
brooden en verdere levensmiddelen, sigaren, koffie enz.
moesten geleverd zijn. De bedreiging werd er bijgevoegd,
dat wanneer om 10 uren aan die vordering niet was vol
daan, te 11 uren de burgemeester zou worden doodge
schoten. Behalve de verplichting om de soldaten van
wijn, tabak enz. te voorzien, inoet de stad ook 10,000
thaler oorlogschatting betalen.
Het aantal Pruisen bij Aschaffenburg gevallen moet
zeer aanzienlijk zijn. Het is echter niet te begrooten,
daar zij onmiddellijk hunne dooden begraven, behalve
die van rang en naam, welke zij in den lijkwagen mede
voeren en verder zenden. Om de lijken des vijands
bekreunen zij zich niet. Deze liggen voor een groot deel
dan ook onbegraven.
Nicolsbnrg. Zaterdag. De vredespreliminairen
tusschen Oostenrijk en Pruisen zijn thans bekrachtigd.
Met Beieren is een wapenstilstand tot 2 Augustus
gesloten.
1. Oostenrijk treedt geheel en al en voor altijd uit den
Duitschen bond en mengt zich volstrekt niet meer in
bijzondere Dnitsche aangelegenheden.
2. Oostenrijk draagt al zijne rechten en aanspraken op
Sleeswijk-Holstein over aan Pruisen, en doet afstand
van de vier en twintig millioen thalers, zijn deel in de
Sleeswijk-Holsteinsche oorlogskosten, ter vereffening
der thans door Pruisen te vorderen aanzienlijke oorlogs
kosten.
3. Ter vergoeding van een ander deel der door Pruisen
gemaakte oorlogskosten verkrijgt Pruisen van Oostenrijk
eenige kleine grensdistricten tot betere afronding der
Silezische grenzen.
4. Koning George van Hannover doet afstand van de
kroon ten behoeve van den tegenwoordigen kroonprins.
5. Hannover staat de provincie Oostfriesland af aan
Pruisen, voor zooverre deze ook vroeger Pruisisch was,
welk grondgebied wordt vereenigd met de Pruisische
provincie Westphalen.
6. Oldenburg erlangt als Pruisen's trouwe bondgenoot
een gedeelte van het Hannoversch grondgebied, terwijl
aan Mecklemburg het gebied Neuhaus zal gegeven worden.
7. Oldenburg staat aan Pruisen de kleine enclave Bir-
kenfeld af.
8. Bronswijk zal bij den dood van den thans regee
renden hertog aan Pruisen komen en dan eene afzonder
lijke provincie Brunswijk uitmaken.
9. De keurvorst van Hessen doet afstand van de regee
ring en ontvangt een lijfrente van Pruisen met behoud
van zijn privaat eigendom.
10. Geheel Keurbossen wordt eene Pruisische provincie
met Kassei tot hoofdplaats.
11. De kinderlooze hertog van Nassau doet afstand,
ontvangt ecu lijfrente van Pruisen met behoud van zijn
persoonlijk vermogen. Nassau wordt met een gedeelte
der Rijnprovincie tot eene Pruisische provincie verklaard
met Wiesbaden tot hoofdplaats.
12. Jlainz wordt eene Pruisische vesting.
13. Beieren verliest de Rijnpfalz en Hessen-Darm-
stadt verliest Rijn-Hessen. Beide deze landen worden
vereenigd tot eene Pruisische provincie: Rijnpfalz.
14. Wurtemberg verliesthetcatholiekOber-Schwaben,
hetwelk,met Hohenzollern vereenigd,zal worden afgestaan
aan den koning van Saksen, ter vergoeding voor het
verlies van zijn koninkrijk hetwelk de Pruisische provin
cie Saksen zal uitmaken met Dresden tot hoofdplaats.
Berlijn. Zondag. Volgens de vredespreliminairen
zal Pruisen de Elbe-hertogdommen erlangen, voorts
geheel Hannover, geheel KeurJIessen, geheel Nassau,
het noordelijk deel van Hessen Darmstadt en waarschijn
lijk de stad Frankfort. Oostenrijk heeft slechts aange
drongen op de integriteit van Saksen. In dit geval zal
Saksen echter zich moeten onderwerpen aan het militair
opperbevel van Pruisen. Oostenrijk zal met de zuidelijke
staten geenerle: alliantie mogen sluiten, welke zijne
opperheerschappij in het zuiden ten gevolge zou kunnen
hebben. Oostenrijk stemt toe om buiten beide verbon
den te blijven.
Heidelberg 24 Juli.
Frankfort heeft gisteren den laatsten der burge
meesters van de vrije stad ter aarde besteld. Dednizende
burgers, de autoriteiten welke de begrafenis bijwoonden,
droegen rouw over den val der republiek.
Nooit bewees eenige hoofdstad aan haren souverein
de eer van zulk een begrafenis. Zonder daaromtrent
eenige afspraakte hebben gemaakt waren alle magazijnen,
kantoren, schouwburgen gesloten sedert het ongelukkig
uur, waarop de dood van den heer Fellner bekend werd.
Ondanks de Pruisische bezetting, ondanks de op alle
pleinen staande kanonnen, heeft de bevolking aan hare
smart den vrijen loop gelaten.
Het slachtoffer had, wat zijn persoon betreft, niets dat
gewoonlijk de geestdrift der menigte opwekt. De heer
Fellner had zich gedurende zijn leven door geen enkele
geruchtmakende daad onderscheiden: hij had geen veld
slagen gewonnen noch zich een troon gebouwd op de
puinhoopen der vrijheid van zijn vaderland. Het was een
nederig, eenvoudig man zonder fortuin, die al zijne eer
zucht had gesteld in de vervulling van zijne burger
plichten ten opzichte der kleine republiek, op wier
grondgebied hij geboren was.
De dood van dezen rechtvaardige zal zwaarder wegen
in de balans der wereldgeschiedenis dan alle andere
afpersingen. Voorzeker hadden de ontwerpers van de
knevelarijen te Frankfort niet den wederstand verwacht,
welke hen wachtte, noch den heldenmoed waarvan deze
stad van kooplieden, industrieelen, rijk geworden burgers
en bankiers blijk zou geven. Zij meenden dat de repu
bliek, door geldzucht gedemoraliseerd, zich zwijgend
zou nederbuigen voor den eersten sabel, tegen haar
opgeheven; dat men weinig moeite zou hebben met haar;
dat zij zich geheel en al zou overgeven, en zich in het
oog van Europa diep vernederen.
Welk een misrekening echterl De geschiedenis van
den val der republiek te Frankfort is een der roerendste
gebeurtenissen van onzen tijd geworden. Bij de nakome
lingschap zal het verzet der Frankfortsche bevolking
tegen hatelijke willekeur een aantal zwakheden, klein
geestigheden en transactiën met eigen overtuiging van
het groote Duitsche vaderland doen vergeten. Dat verzet
is waardig om een plaats te bekleeden te midden van
de schoonste bladzijden in de geschiedenis der Italiaan-
sche steden en der vrije gemeenten van Vlaanderen.
Trouwens dat alles is niet te verwonderen: dezelfde
oorzaken brengen dikwijls dezelfde gevolgen teweeg,
onder den schoonen Italiaanschen hemel zoowel als in
de nevelen der noordelijke streken. Geeft aan een volk
een vrij bestuur over 'sbmds aangelegenheden, ontwik
kelt daarbij hetgeen de Amerikanen het self government
noemeD, en gij kunt verzekert zijn dat het in de ure des
gevaars aan zijn plicht getrouw zal blijven.
Men vergeve mij dezeopmerkingen, terwijl ik stabij den
geopenden grafkuil der vrije republiek vanFrankfort, maar
ik kau het treurig gevoel niet overwinnen, hetwelk zich
van mij meester maakt bij de gedachte aan de toekomst,
terwijl ik al die kleine staten, welke middelpunten waren
der vrijheid, een voor een zie opgelost in groote gecen
traliseerde rijken.
Reeds den vorigen avond had men het stoffelijk over
schot van den heer Fellner naar het kerkhof gebracht
om een al te grooteu toeloop der bevolking te vermijden.
Nog meer; de tegen 9 uren 's morgens bepaalde begra
fenis heeft op bevel van de Pruisische autoriteiten te
half vijf in den vroegen ochtend plaats gehad.
Ondanks al deze voorzorgen, was er eene tallooze
menigte tegenwoordig. De plechtigheid was overigens
hoogst eenvoudig. De koraal-vereeniging zong een paar
gezangen, de predikant Kirchner deed eene korte toe
spraak en de zwager van den overledene, de heer Kugler,
betuigde aan de aanwezigen den dank voor de betoonde
bewijzen van sympathie.
Eenige uren later verliet de commissie, welke bij den
koning van Pruisen in het belang van Frankfort zal op
treden, de stad. Zij bestaat uit de heeren Schmidt-Holtz-
mann, directeur der hypotheekbank, Warentrapp,
geneesheer, en Scharff Mayer. Ook de heer Karei Roth-
schild heeft zich naar het Pruisisch hoofdkwartier
begeven. Hij is daarheen vertrokken, naar men verze
kert, als depositaris van de bondsschatkist, ter regeling
van dit financiewezen.
De heer James Rothschild is te Frankfort aangekomen
en heeft eene audiëntie gehad bij den generaal von Röder.
Deze heeft zijn verblijf genomen in de woning der familie
Rothschild en antwoordt op al de vertoogen in het belang
van Frankfort, dat hij in zijneeischen geene verandering
kan brengen, daar hij bepaalde bevelen van den koning
daaromtrent heeft ontvangen.
De standvastigheid der bevolking om niet toe te geven
is echter even groot als de halstarrigheid der Pruisische
regeering, om met hare afpersingen voort te gaan. De
bevolking heeft besloten om liever alles te verduren, zelfs
gewelddadige plundering, dan zich vrijwillig te onder
werpen aan zulk eene schandelijke knevelarij.
Men heeft berekend dat bij eene evenredige verdeeling
der geëischte millioenen overdebevolking,betdoor ieder
te betalen deel honderd maal de som zou zijn, hetgeen
ieder jaarlijks in de belasting betaalt. Zoo zou de burger
die elk jaar vijftig florijnen belasting opbrengt, thans
vijf duizend florijnen moeten betalen.
Heidelberg. Zaterdag. Gisteren is aan de bevolking
van Frankfort kennis gegeven dat, indien de vier en
twintig millioen niet was betaald op gisteren avond, de
stad zou worden omsingeld, zoodat niemand haar meer
zou kunnen binnentreden of verlaten.
Men leest in le Temps:
Hetgeen thans te Frankfort door de Pruisen onder den
voet getreden wordt is het bondgenootschappelijk en
republikeinsch beginsel, is de vrijheid, het zelf bewustzijn
van Duitschland, hetwelk onder de slagen van monar
chale en militaire centralisatie vallen zal. Behandelt men
Frankfort als een stormenderhand ingenomen vesting,
dan doet Pruisen dit om het te beter voor te bereiden
op de toekomst, waarin zij slechts eene prefectuur zal
uitmaken. Vernietigt men Frankfort, dan is dit om eene
mededingster aan Berlijn te ontnemen, een centrum van
oppositie-geest, een toevluchtsoord voor de liberalen.
Frankfort. Zaterdag. De burgemeester Muller is
naar het Pruisisch hoofdkwartier ontboden. Het bevel
tot gedwongen inkwartiering zal worden geschorst.
Berlijn. Zondag. De deputatie uit Frankfort, hier
aangekomen, beeft het plan om zich naar het hoofdkwar
tier te Nicolsburg te begeven vaarwel gezegd.
Brussel, 28 Juli.
Zoo even woonde ik in het théatre St. Hubert eene
voorstelling bij van het bekende historisch stuk „Ie verre
d'eau" van Eugène Scribe.
Gij kent zeker dit meesterstuk van Scribe. Het is
een schilderijtje van Watteau met een woesten ongeache-
veerden en warmen achtergrond van Salvator Rosa. Het
is de onwaarschijnlijkste zaak, de wonderlijkste geschie
denis met zooveel kunst, geest en bevallige dartelheid
voorgesteld, dat men er door wordt medegesleept. De gan-
sche handeling, en wel een zeer groote staatsaangelegen»
heid, beweegt zich op de punt van een naald.
De liefde van twee nachtegalen brengt het gebulder
der kanonnen tot bedaren en maakt een einde aan een
bloedigen strijd, waarin geheel Europa gewikkeld is.
Om kort te gaan, met al de hulpmiddelen van een vluch
tig maar sierlijk, ruw maar geestig talent, heeft Scribe
hier het oude thema „kleine oorzaken hebben groote
gevolgen" op de geschiedenis van het menschdom toe
gepast.
Dat heeft iets van een paradox, denkt ge.
En toch, indien ge die stelling zoo straks had hooren
ontwikkelen door Bressant, die voor Bolingbroke speelde,
een soort van Buckingham en Machiavelli te gaderindieu
ge hem had hooren betoogen, dat altijd een zandkorrel,
dat altijd het oneindig kleine ten bodem ligt bij alle
groote zaken hier beneden - op welken grond bij ook
tot het bewijs kwam, dat men de vrede van Utrecht
aan een glas water verschuldigd is indien ge, zeg ik,
den acteur in zijne rol gevolgd had, weet ik niet, of gij
bij het verlaten van de comedie niet tot u zelve deze
vraag zoudt hebben gericht: Wat kan de beslissende
oorzaak geweest zijn, die Frans Jozef gisteren bewoog
de vredespreliminairen en tegelijk den ondergang van
Oostenrijk te onderteekenen?
Eene liefdesgeschiedenis? Hoe komt gij er aanAls
men goed zocht, zou men misschien een hand ontdekken,
die van onder eene soutane te voorschijn komt
Ik laat die onderstelling daar, en keer weder terug
tot het stuk van Scribe, die de wereld voorstelt als een
schouwtooneel en de menschen als marionnetten.
Neen, hoewel een beroemd Fransch historieschrijver,
Michelet, tot op zekere hoogte het stelsel aangenomen
heeft, om de zaken en vooral de grootste, door den ver
keerden kant van den verrekijker te beschouwen, blijf ik
niettemin overtuigd, dat het te vernederend voor de
menschheid is, haar in eene te kleine gedaante voor te
stellen, dan dat ik vooreen oogenblik dit beginsel zou
willen verdedigen.
Wel wil ik echter erkennen dat somtijds, ja zelfs dik
wijls, een zandkorrel eene groote uitwerking kan hebben
en de zegekar des overwinnaars verbrijzelen; dat een
waterdroppel een vat kan en moet doen overloopen;
maar dat vat moet dan toch eerst geheel vol zijn. Even
zoo is het met Oostenrijk. Indien het heden ten daga
van zijne hoogte geworpen wordt, zelfs zonder zich meer
te kunnen oprichten, is het noch de wil noch de zwak
heid van een enkele die men er de schuld van geven
moet; zelfs niet het naaldgeweer, dat evenwel veel
meergewichtindeschaal heeft gelegd dan het glas water,
waarvan volgens Scribe de vrede van Europa afhing, kan
men er voor verantwoordelijk stellen.
Oostenrijk, heeft onder den bedriegelijken schijn van
gezondheid, een knagenden worm in het hart, die het
langzaam maar zeker doodt.
Zijne trotsche voornemens, zijne provocaties, zijne
reusachtige ontwerpen waren geheel gelijk te stellen
met plannen voor onmetelijke reizen, die teringlijders
veelal nog den dag voor hun afsterven ontwerpen. Wat
Oostenrijk ten val gebracht heeft, is de theocratie van
den eenen, het despotisme van den anderen kant. De beste
staatkundige mediums konden niet duidelijker spreken.
Men wist te Weenen wat er gedaan moest worden om
zich de overwinning te verzekeren, even goed als men
nu weet welk middel alleen in staat is om aan het
stervende oude keizerrijk nieuwe levenslyMShtep te
schenken.
Met het verladend "moet gebroken wóVden. yDaartSa
kan Frans Jozef.niet besluiten. Daar hij,ide maa va» hot
tegenwoprdige snob Van.de toekomst wezen kaïfj zal hü'
weldra ^pfceeltot het- verlpdene behoorcu;-, Tf, k*
