„Het is in Zeeland een vaste regel, dat voor wegsver-
betering geen subsidie, maar een renteloos voorschot
door de provincie wordt verstrekt. Zooals in de toelich
ting is gezegd, heeft de commissie evenwel bezwaar
gemaakt, een nader voorschot uit de provinciale kas te
vragen, omdat zij geen kans zag aan de daaraan ver
bonden verplichting tot terugbetaling te voldoen. Dat
de staat door de provincie, wanneer deze alleen rente-
looze voorschotten geeft, zou worden gedwongen de hand
ruimer te openen, kan intusschen niet worden toege
geven. Behalve wanneer, gelijk hier, bepaalde redenen
voor het toekennen van een hooger rijkssubsidie pleiten,
wordt dit tot zoodauig bedrag verleend, als overeenkomt
met de rente van het voorschot, dat de provincie geeft."
De Staatscourant van heden bevat het koninklijk
besluit van 5 September jl., waarbij bewilliging wordt
verleend op het bij liet verzoekschrift overgelegd nota
rieel afschrift van de acte van oprichting der naamlooze
vennootschap Tholensche stoombootmaatschappij, te
vestigen te Tholen.
De bij dat besluit goedgekeurde acte is opgenomen in
het bij dit noraraer der Staatscourant behooreude bij
voegsel.
Naar men ons mededeelt, zijn thans bij den raad van
state voorstellen van wet aanhangig in verband staande
tot eene betere regeling van de grondbelasting door het
geheele rijk. Amhcour.)
Bij de tweede kamer is een adres ingekomen van den
heer B. J. Tideman, hoofd-ingenieur bij de marine, waarbij
hij ondersteuning verzoekt van het aan Z. M. den koning
aangeboden plan tot overname van het marine-etablisse
ment te Vlissingen.
Vrijdag avond hield het Indisch genootschap te 'sllage
eene algeraceue vergadering. Daar onder anderen het
cnltnur-ontwerp zou worden behandeld, was bij uitzon
dering bepaald dat de leden bevoegdheid zouden hebben
tot introductie, waarvan ruim gebruik is gemaakt.
Het eerst was aan de orde de invloed en de gevolgen
van het cultuurstelsel betrekkelijk den vrijen landbouw
en de nijverheid op Java; vervolgens werden de nadee-
lige invloed en de verderfelijke gevolgen van het cultuur
stelsel op handel en scheepvaart enz. besproken. Slechts
éen spreker v>er(J? het woord over de middelen tot ver
betering. Deze spreker juichte de vrijzinnige beginselen
toe, waarop bei door de regeering aan destaten-generaal
aangeboden wetsontwerp berust. Hij had echter twee
bezwaren. Het eerste was gegrond op het verbod aan
den Javaan, in de wet opgenomen, om zijn eigendom aan
Europeanen of vreemde Oosterlingen te verkoopen; het
tweede op bet recht, aan hot gouvernement toegekend,
om de voor de aanplaoting van suikerriet noodige gron
den voor twintig jaren van den Javaan tegen schade
vergoeding te onteigenen.
Van wege den minister van binnenlandsche zaken
worden zij, die bij de vervulling der met 1 Januari 1866
openvallende betrekking van arrondissements-ijker der
maten en gewichten verlangen in aanmerking te komen,
opgeroepen, zich vóór of op den 28 November aanstaande
bij liet departement van binnenlandsche zaken aan te
melden met een op zegel geschreven adres, eene nauw
keurige opgave van naam, voornamen en woonplaats
bevattende, met overlegging tevens van een bewijs van
onberispelijk gedrag, afgegeven door het plaatselijk
bestuur; zullende aan de adressanten nader kennis wor
den gegeven van den dag, waarop bet vergelijkend
examen aan de polytechnische school te Delft zal plaats
hebben.
Veeziekte.
Door ruim honderd gegoede landbouwers op het
eiland Walcheren, is dezer dagen een request aan den
koning aangeboden, waarbij verzocht wordt vernietiging
van de verordening door eenïge gemeentebesturen
uitgevaardigd, waarbij de uitvoer van vee is verboden.
Zij doen het verzoek op grond dat hun vee voor dit
oogenblik nog gezond is, en zij daarvoor derhalve nog
goede prijzen kunnen bedingen, maar de vrees koesteren,
dat, ingeval de heerschende ziekte zich ook hier mocht
openbaren, de treurigste gevolgen voor hen daaruit te
wachten zijn. Bovendien geven zij te kennen dat het
oogenblik daar is om hun vet vee van de hand te doen,
daar het in den loop van November uit de weiden moet
genomen worden, en er geen genoegzaam voedsel nog
ruimte in de stallen aanwezig is.
Zij betwisten het gevoelen dat aanleiding schijnt
gegeven te hebben om vorengenoemd verbod in te
stellen, namelijk dat de ziekte door vreemde kooplieden
kan worden overgebracht, onder anderen omdat koop
lieden voor de comsumptie alhier toch in aanraking
komen met. plaatsen alwaar de besmetting heerscht, en
landbouwers en kooplieden het meest belang hebben,
om zorgvuldig tegen de verspreiding van de ziekte te
waken.
Uit Noord-Holland schrijft men ons:
Niettegenstaande het cordon, aan de zuidelijke gren
zen van dit gewest getrokken, de beperking van en
het toezicht op den invoer van vee en vleesch, en zoo
vele andere maatregelen door de gewestelijke en de
plaatselijke overheid genomen tot weering der veeziekte,
niettegenstaande de afsluiting der besmette streek in
Zuid-Holland, is het niet mogen gelukken deze provincie
voor de zoo gevreesde ramp te behoeden. In eene boer
derij in den polder de Waard, onder de gemeente Haar- i
lemmerhede en Spaarnewonde is namelijk eene koe aan
de pest gestorven, terwijl twee andere, als besmet, ziju
afgemaakt. Opmerkelijk is het, dat in deze boerderij,
welke op een aan merkel ij ken afstand van andere hof
steden is gelegen, en een vijf en twintigtal koeien telt,
reeds sinds geruimen tijd vóór het uitbreken dezer ziekte,
geen vee is ingevoerd. Men weet zich van de oorzaak
der besmetting geen rekenschap te gevendoch, volgens i
deskundigen, laten de kenteekenen geen twijfel aan den j
aard der ziekte over.
Op Texel heerscht sedert het laatst van September j
de pokziekte onder de schapen. Neemt men in aanraer-
king, dat er tusschen dertig cn vijf cn dertig duizend
schapen op dat eiland aanwezig zijn, dan kan men zich j
voorstellen van hoe groote beteekenii deze ziekte daar
voor is. Er zijn dan ook spoedig maatregelen genomen,
om haar te beteugelen. Inenting vooral schijnt nuttig.
Sedert het uitbreken der ziekte tot het begin dezer j
maand zijn er, naar men meldt, 182 schapen door de
ziekte aangetast geworden, waarvan 26 zijn gestorven
en 55 afgemaakt.
^Benoemingen cn besluiten.
ridderorden. Benoemd tot ridder der orde van den
Nederlandschen leeuw, de heer J. G. van den Bergh,
eerstaanwezend ingenieur voor den aanleg var de staats
spoorwegen te Roermond, en de heer W. H. Pijls, burge-
meerter van Maastricht.
marine. Met ingang van 1 September jl. benoemd tot
adelborst le klasse bij de Nederlandsche zeemacht de
adelborst 2e klasse bij bet Koninklijk instituut voor de
marine te Willemsoord R. C. van der Heulen, met bepa
ling dat hij zal worden gerangschikt tusschen de adel
borsten le klasse W. J. Straick en L. Hazemaker.
leger. Goedgevonden het pensioen bij besluit van
den 30 Mei jl. aan den len luitenant-kwartiermeester
J. Proetskie, op het daartoe door hem gedaan verzoek
verleend, ten bedrage van ƒ600 jaars, met de helft te
verhoogen en te brengen op ƒ900 'sjaars.
Benoemd bij het personeel van de geneeskundige
dienst der landmacht tot officier van gezondheid le klasse
(naar ouderdom van rang) de officier van gezondheid
2e klasse H. Cales, thans dienstdoende bij de garnizoens
infirmerie te Brieile; tot officier van gezondheid 2e klasse
(naar ouderdom van rang) de officieren van gezondheid
Be klasse: G. A. J. Baum, van het 2e regement vesting
artillerie, T. W.Beukema, vau het 8e regement infanterie,
en J. K. StakmanBosse, van het 2e regement dragonders.
Kerknieuws.
De heer C. de Wilde Cz., predikant bij de hervormde
gemeente te 's Heer Abts- en Siuoutskerke, is beroepen
te Huizen.
Onderwijs.
Volgens het dezer dagen door den minister van bin
nenlandsche zaken namens Z. M. den koning aan de
staten generaal ingediend verslag nopens den staat der
lagere scholen in 1863, bestonden in dat jaar 3608
verschillende scholen, waarvan 2549 openbare, 128 ge
subsidieerde bijzondere en 643 bijzondere niet gesubsi
dieerde. Het getal openbare scholeu was in dat jaar met
59 vermeerderd, dat der gesubsidieerde bijzondere met
58, doch dat der niet gesubsidieerde bijzondere met 48
verminderd. Het getal hoofdonderwijzers bedroeg 3145,
dat der hulponderwijzers 2527, te zamen dus 5672 per
sonen uitmakende; het getal kweekelingeu was 2958.
Er waren 4L7 hoofdonderwijzeressen tegen 847 hulp-
onderwijzeressen en 264 vrouwelijke kweekelingeu. Het
getal leerlingen bedroeg op 15 Januari een aantal van
229489 jongens, 192868 meisjes, te zamen dus een cijfer
van 422357; den 15 October werden de scholen bezocht
door 196340 jongens, 175231 meisjes, te zamen door
371571 leerlingen. Hierbij komen nog ruim 30000 leer
lingen, die alleen de avondscholen bezochten.
Volgens de schoolberichten in de nieuwe bijdragen
voor opvoeding en onderwijs van October jl. bedraagt
het getal vacante scholen: Openbare voor gewoon lager
onderwijs 38; openbare voor gewoon en meer uitgebreid
onderwijs 3; openbare voor meer uitgebreid onderwijs 1;
bijzondere voor gewoon lager onderwijs 1; bijzondere
voor meer uitgebreid onderwijs 1; gesubsidieerde bijzon
dere voor gewoon en meer uitgebreid onderwijs 1 en
voor meer uitgebreid onderwijs 3.
Het aantal vacante hulponderwijzersbetrekkingen
bedraagt: in Noord-Brabant 8, Gelderland 8 en 1 hulp
onderwijzeres, Zuid-Holland 9, Noord-Holland 5, Zeeland3
Utrecht 2, Frieslaodl, Overijsel 6, terwijl voor Groningen
Drenthe en Limburg geene vacaturen zijn opgegeven.
Ten behoeve der schoolonderwijzers-gezelschappen
heeft de minister vaD binnenlandsche zaken over 1865
toegekend: Aan Noord-Brabant 715; Gelderland 590,
Zuid-Holland 495, Noord-IIolland 660, Zeeland 330,
Utrecht 275, Friesland ƒ495, Overijsel ƒ440, Gronin
gen 385, Drenthe 275 en Limburg ƒ440.
9larine en leger.
Men verneemt dat voor het einde van dit jaar de
uniform bij de kavallerie en artillerie zal worden gewij
zigd, even als dit reeds bij de infanterie het geval is
geweest. Ook bij die wapenen zullen de epauletten
vervallen.
Gemengde berichten.
Gisteren avond is de schuur der vlasserij te Seroos-
kerke (Walcheren) geheel afgebrand: er is niets uit
kunnen gered worden. De oorzaak is onbekend. De ge
bouwen en goederen zijn tegen brandschade verzekerd.
Eergisteren is de staatsspoorweg van Yenlo over
Roermond naar Maastricht geopend. Volgens een der
dagbladen zijn te Roermond vele personen, die aan den
minister Thorbecke hunne opwachting wilden maken,
hierin door het gemeentebestuur verhinderd. Algemeen
werd deze handelwijze afgekeurd. De geestdrift, die bij
den aanvang van het feest heerschte, moet spoedig ver
flauwd zijn geworden, waarvan men hoofdzakel'jk het
gemeentebestuur de schuld geeft.
Men schrijft uit 's Bosch aan de Amsterdamsche
courant: Nadat de minister Thorbecke zich Zondag op
zijne reis naar Maastricht in een wagen der eerste klasse,
per spoortrein van Boxtel naar Eindhoven en verder
(hoewel die nog niet is goedgekeurd), had doen vervoe
ren, is de substituut-griffier van justitie, jhr. Biberstein
de Rogalla Zawadski, hem op die baan per velocipede
gevolgd. Bij de terugkomst van dit werktuig is het door
de locomotief ingehaald en uit het spoor geworpen,
waarbij de twee menschen, die het in beweging brachten
gedood zijn.
Te 's Hertogenbosch is de burgerij erg verschrikt
door de raededeeling van een lid in de jongste zitting
van den gemeenteraad gedaan, dat namelijk in de kruit
magazijnen dier vesting 20,000 Ned. ponden buskruit
aanwezig zouden zijn. Dat lid verklaarde niet te zullen
rusten vóór het kruit uit de vesting verwijderd is. De
voorzitter antwoordde dat over deze aangelegenheid
herhaaldelijk aan den minister van oorlog is geschreven,
doch zonder gewenscht gevolg. De raad besloot dus om
op de verwijdering van het kruit te blijven aandringen,
al moest daartoe de hulp van den minister van binnen
landsche zaken of van de tweede kauier worden inge
roepen. Weinige dagen na dit besluit werd de hoeveel
heid kruitvermeerderd met een nieuwen voorraad,
een vol schip, uit het opgeheven magazijn van Veere
komende!
Ristori bevindt zich sedert eenige dagen te Praag,
alwaar zij voorstellingen geeft in de Fransche taal. Een
der dagbladen, in gemelde stad vei schijnende, voegt bij
dit bericht de volgende woorden Het looneelgezelschap
door Ristori medegebracht, is derwijze samengesteld,dat
bet den roem van niemand en vooral van Ristori niet zal
verduisteren.
Te Bautzen had den 28 October eene moeilijke
terechtstelling plaats. De moordenaar Böhme moest den
dood door de guillotine ondergaan. Rustig besteeg hij
het schavot, geholpen door vier beulsknechten. Boven
gekomen ontstond plotseling een geweldige strijd en het
duurde bijna een kwartier eer de misdadiger zoo vast
gebonden was, dat bij op de plank kon gelegd worden
ouder den 72 pond zwaren valbijl. Hij wist zich evenwel
los te worstelen, beet, schopte en schreeuwde als een
razende, beweerende dat hij onschuldig was. De omstan
ders beefden van liet akelige tooneel. De vier mannen
konden den delinquent niet machtig worden. Nog drie
man schoten toe, maar ook nu gelukte het niet den mis
dadiger te binden. Eindelijk werden zij nog versterkt
door een stevigen gerechtsdienaar. Nogtans kostte het
veel moeite hem op de plank vast te binden. Weinige
oogenblikken later was het hoofd van de romp ge
scheiden.
Er is te Londen eene maatschappij opgericht met
een kapitaal van 25,000 p. st., tot bevordering van het
uitbroeden van hoendereieren. De hooge noodzakelijk
heid, zegt het prospectus, blijkt reeds hieruit, dat in het
vorige jaar 340 millioen eieren, benevens eene aanzien
lijke hoeveelheid kippen zijn ingevoerd.
De Koninklijke academie van schoone kunsten te
Antwerpen, heeft tot medeleden benoemd den heer
C. Springer, kunstschilder te Amsterdam, en den heer
D. Bles, te 's Gravenliage.
Te Namen is jl. Vrijdag middag te 5 uren een ver
schrikkelijk ongeluk voorgevallen. In de gieterij van den
heer Constant Legro sprong de groote ketel, en door dit
onheil verloren zes menschen het leven en werdeu twee
zwaar gewond. De omgekomenen zijn: een directeur der
fabiiek, 54jaren oud, gehuwd en vader van 3 kinderen;
een 28jarig werkman, gehuwd en vader van 2 kinderen;
een 17jarige gietersgezel, de voornaamste steun van een
gezin van twaalf personen; een kuaapje van zes en een
van acht jaren, benevens een 21jarige vrouw die op het
oogenblik der ontploffing de fabriek voorbij ging. Het
springen geschiedde inet zulk een verbazende kracht,
dat tot op een afstand van een kwartieruurs ijzersplin
ters gevonden werden. Losgerukte ijzeren staven hebben
de daken en vloeren van onderscheidene buizen, waarop
zij nedervielen,zwaar beschadigd; al de vensterruiten
in den omtrek vlogen aan scherven en de fabriek zelve
is bijna vernield.
De vereeniging der kantoorbedienden te Marseille
heeft dezer dagen eene algemeene vergadering gehou
den zij werd in 1848 opgericht en telt beden reeds 950
leden, die eene jaarlijksche contributie van 2 francs be
talen. Tot heden bepaalde zij zich bij de vergoeding der
kosten van geneeskundige verpleging barer leden. Doch
daar haar kapitaal op dit oogenblik reeds 250,000 francs
beloopt, hoopt zij in 1868 te kunnen overgaan tot uitrei
king van een pensioen aan hare leden, die door ouder
dom of gebreken verhinderd worden te arbeiden, cn
waardoor zij in staat gesteld zullen worden het overige
gedeelte huns levens onbezorgd te slijten.
Volgens de Oder-Zeitung is een onderofficier van
het 2de regement artillerie, te Stettin in garnizoen, door
zijn kapitein gestraft met drie dagen arrest, omdat hij
geabonneerd was op de democratische Neue Stettiner
Zeitung.
De familie Benoiton van Victorien Sardon heeft
bij de eerste opvoering uitmuntend voldaan. Men kan
