N°" 167.
Donderdag
fiSmnmlcmö.
1865.
O U K A N I.
19 October.
Editie van Woensdag avond 8 uien.
De Burgemeester en Wethouders van Ylissingen,
Maken bekend, dat op de school voor gewoon en meer
uitgebreid lager onderwijs voor jongens, de betrekking
van eersten hulponderwijzer vacant is, waaraan
verbonden is eene jaarwedde van f 600, benevens kost,
inwoning enz., ten huize van den hoofd onderwijzer den
heer E. G. J. STUART.
Zij die vermeenen voor deze betrekking in aanmerking
te komen, worden verzocht zich in persoon of met franco
brieven bij genoemden heer aau te melden.
Ylissingen, den 16 October 1865.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
J. W. CALLENFELS.
De secretaris,
P. FORBES WELS.
Middelburg IS October.
In het voorloopig verslag der tweede kamer betrekke
lijk de begrooting voor marine, treffen wij o. a. het
volgende aan:
„In de memorie van toelichting verklaart de minister,
dat hij het, in afwachting van het tijdstip waarop de
spoorweg en het kanaal door Walcheren zullen zijn vol
tooid, ongeraden acht het kostbaar maritime etablis
sement te Ylissingen te sloopen. Men vroeg nadere
inlichtingen omtrent de bedoeling van deze raededeeling.
liet verband tnsschen de slooping der maritime etablis
sementen te Ylissingen en den aanleg van den spoorweg
door Walcheren was voor velen niet recht duidelijk. De
minister had bij zijn optreden de meening voorgestaan, dat
de inrichtingen van onze marine te Vlissingen moeten
opgeruimd worden. Is hij thans daarvan teruggekomen?
Intusschen had men uit de dagbladen vernomen, dat er
onderhandelingen met particulieren tot afstand van de
werf te Vlissingen zijn aangeknoopt. Men zeide, dat de
regeering er evenwel de inrichting tot het bewerken van
pantserplateu wenscht te behouden. Wat mag men hier
omtrent. aannemen? Wordt werkelijk de ontruiming van
het etablissement voorbereid en hoe ver is men daar
mede gevorderd In verband hiermede wensebten som
migen het oordeel van den minister van marine te ver
nemen omtrent de wenschelijkheid om de vestingwer
ken van Vlissingen te behouden, dan wel op te ruimen.
„Enkele leden waren van gevoelen, dat vooreerst
althans het etablissement van Vlissingen moet behouden
blijven. Het is de eenige rijkswerf waarop wij groote
schepen kunnen bouwen. Meent de minister nog, dat
Amsterdam daarvoor in allen deele de geschikte plaats
is? Zoolang het kanaal door Holland op zijn smalst niet
zal voltooid zijn raag men dit niet aannemen, omdat de
groote schepen bezwaarlijk door bet Noord-Hollandsche
kanaal te brengen zijn."
Verdere bijzonderheden uit dit verslag deelen wij,
met die betrekkelijk de overige hoofdstukken der be
grooting, later mede.
Bij dc kamer van koophandel en fabrieken alhier is
ontvangen en ligt voor belanghebbenden ter inzage, het
overzicht van den handel en de scheepvaart van Groot-
Britannië, over de maand Augustus en de eerste acht
maanden van het jaar 1865.
II. M. de koningin der Nederlanden wordt heden te
Frankfort verwacht, waar zij bet diner zal gebruiken bij
den heer von Scherff, den Nederlandschen gezant bij de
bondsvergadering.
Z. M. heeft Zaturdag jl. op de gebruikelijke wijze in
een bijzonder gehoor ontvangen baron de Bille Brahe
ter overhandiging zijner geloofsbrieven als buitengewoon
gezant eu gevolmachtigd minister van Z. M. den koning
van Denemarken bij het Nederlandsche hof.
Veeziekte.
Onderscheidene dagbladen hebben onlangs gemeld
dat de heer Dele, rijksveearts te Antwerpen, op eigen
kosten Zuid-Holland heeft bezocht, om den aard der
veeziekte na te sporen. Wij vernemen thans dat, op
voorstel van den gouverneur der provincie Antwerpen,
den heer Dele al zijne reiskosten door de Belgische
regeering vergoed zijn.
-- De heer Fr. C. Hekmeijer, leeraar aan 's rijks vee
artsenijschool, is, daar zijne tegenwoordigheid aan die
school niet langer kon worden gemist, eervol ontslagen
als lid der commissie van veeartsen, onder dankbetui
ging voor de goede diensten door hem bewezen.
fSesioeiniiiKCii eti besluiten.
ha ad van state. Op verzoek eervol ontslag verleend
aan Zr. Ms. adjudant in buitengewone dienst, generaal-
majoor jhr. E. A. 0. de Casembroot, als lid van den raad
van state.
dijk- en po dd er bestuk en. Benoemd tot dijkgraaf
van den Nieuwlandepolder de heer P. Nieuwenhuyze,
en in het bestuur van den Pierssenpolder, gemeenten
Neuzen en Hoek, tot dijkgraaf de heer J. de Feyter en
tot gezworen de heer G. Dess.
kerknieuws.
*De heer J.C.deVijver, predikant bij deNederduitsche
hervormde gemeente te Vlissingen, heeft voor het op
hem uitgebracht beroep naar Delfshaven bedankt.
De heer C. de Wilde Cz., predikant te 's Heer Abts-
en Sinoutskerke, heeft voor het op hem uitgebracht
beroep naar de hervormde gemeente te Neuzen bedankt.
Onderwijs.
Met betrekking tot de invoering der nieuwe spelling
is dezer dagen door de schoolopzieners in dc provincie
Noord-Holland de navolgende circulaire aan de hoofd
onderwijzers en hoofdonderwijzeressen gericht
„Op eene bijeenkomst van de schoolopzieners in de pro
vincie Noord-Holland, onder voorzitting van den inspec
teur van het lager onderwijs, gehouden te Arasterdam den
12 September II., is van gedachten gewisseld over de vraag
„of de invoering der zoogenaamde nieuwe spelling op de
lagere scholen door het schooltoezicht zou kunnen worden
aanbevolen." Bij de uitvoerige bespreking van dit punt
bleek het, dat allen die invoering voor het tegenwoordige
als ontijdig beschouwden en daarom meenden, haar
alsnog te moeten ontraden. De vergadering stemde vol
komen in met het gevoelen van de inspecteurs van het
lager onderwijs, die in hunne bijeenkomst van den
18 Mei jl. hebben besloten, aangezien men aangaande de
spelling nog niet tot genoegzame vastheid schijnt geko
men te zijn, daarin geene beslissing te. nemen. Men vindt
de notulen van het verhandelde in die bijeenkomst in de
Nieuwe bijdragen, ter bevordering van liet onderwijs en
de opvoeding, Augustus 1865, bladz. 747 en volgende.
Eerst dan, wanneer de taalgeleerden omtrent de meeste
eu belangrijkste punten betreffende de spelling tot zekere
eenstemmigheid zullen ziju gekomen, mag het school
toezicht de invoering der nieuwe spelling op de lagere
scholen aanbevelen. Ingevolge besluit der vergadering
wordt dit ter uwer kennis gebracht, met verzoek daarvan
mededeeling te doen aan uw hulppersoneel."
Koloniën.
Gisteren ochtend aldus leest men in de mail-editie
van het Bataviaasch handelsblad van 21 Augustus, thans
met de Engelsche mail aangekomen vertrok van
hier eene expeditie, bestaande uit zes oorlogschepen en
drie corapagniën, onder kommando van den kapitein
luitenant ter zee P. A. van Rees en den majoor van
Heemskerk, naar Assahan op de Oostkust van Sumatra,
om van den vorst dier landstreek voldoening te eiscben
en hem en zijn volk bij weigering daarvan een kastij
ding te doen ondergaan, wegens betoonde minachting
aan het Nederlandsch oppergezag, waartoe hij naar
men beweert door Engelsche avonturiers opgestookt
geworden is. Dat die valsche vrienden hem in tijd van
nood in den steek zullen laten, is aan geen twijfel onder
hevig.
Van Sintang valt niets te berichten dan dat de cho
lera en andere aanstekende ziekten onder onze troepen
vele offers eischen; de staat van zaken aldaar blijft
overigens in een even weinig gevaarlijk als bevredigend
statu quo.
Aan den spoorweg Samarang-Vorstenlanden wordt
goed voortgewerkt. Het blijft echter de vraag, of na de
laatste aardbevingen die eindelijk schijnen te hebben
opgehouden, de verbinding met Willem I over Terapoe-
ran wenschelijk geacht worden zal. Mocht daarvan
worden afgezien, dan zou de stels verneinende heer
Stieltjes met zelfvoldoening kunnen beweeren, dat de
thans geprojecteerde spoorweg er in geen geval zoude
gekomen zijn, en dat zijn tegenstanders zeer verheugd
zijn geweest hun schaamte te kunnen verbergen onder
de ruïnen van Banjoe Biroe.
De overmoed der zeeroovers in de Chineescho zee gaat
zóo ver, dat zij onlangs zelfs een Europeesch barkschip,
de Nubia (van Oldenburg), hebben aangerand eu geplun
derd. De equipage is gevlucht en het schip door de
roovers in brand gestoken. De publieke meening te
Singapore dringt aan op het nemen van krachtige maat
regelen tegen deze vermetele zeeschuimers.
De Javabode meldt dat de berichten nopens den staat
der cultures voorde kostbaarste gewassen gunstiger zijn
dan verleden jaar. De tabak echter laat, volgens berich
ten uit den Oosthoek, veel te wcnschen over.
De volks-bibliotheek te Batavia, weleer door het Nut
van 'talgemeen opgericht, doch sedert het verval der
laatste ook met ondergang bedreigd, is sedert 1 Juli
op nieuw geopend en heeft als vroeger gretige en eiken
dag in getal toenemende lezers gekregen, waarmede het
bewijs is geleverd, dat eene dergelijke inrichting aan
eene behoefte voldoet, wier bestaan niet te miskennen
valt. De lectuur der bibliotheek wordt tegen een kleine
contributie verstrekt, die echter niet voldoende is voor
haar onderhoud, noch om die boekwerken aan te schaffen
welke wenschelijk geacht worden daarin aanwezig te
zijn. De commissie deed daarom dezer dagen een beroep
op de welwillendheid van het beschaafde publiek en met
milde hand vloeide haar van velen eene ruime onder
steuning toe.
Gemengde berichten.
Gisteren, bij gelegenheid dat aan professor F. Ivaiser
te Leiden, Neêrland's beroemden sterrekundige, 't voor-
t recht te beurt viel zijn 25jarige vervulling van het hoog-
leeraarsambt te vieren, bood dr. Bierens de Haan, namens
zijne oud-leerlingen, den jubilaris een keurigen zak-
chronometer aan, benevens de werken van Ganss en een
pliotografisch album, hun aller portretten bevattende.
Zijne tegenwoordige leerlingen vereerden hem een prach-
tigen zilveren inktkoker, met het zeer gepast embleem
prijkende van Atlas, die de hemelglobe torscht, op
welke de teekenen van den dierenriem en de voornaam
ste sterrenbeelden zijn afgebeeld.
Van wege het departement der Maatschappij tot nut
van 't algemeen is te Kampen eene leeskamer geopend
voor dienstboden en personen van den arbeidenden
stand. Zondag voor acht dagen had de opening plaats
met een aanzienlijk getal toehoorders en toehoorderessen.
Personen die niet tot bedoelden stand behoorden weiden
geweigerd. De eerste proeve bleek derhalve goed ge
slaagd. Ook te Nijmegen is nu door het departement, van
'tnuteeneleesinrichting voor den nij verenen arbeidenden
stand geopend; tweemaal 's weeks zal het lokaal geopend
zijn; er is eene vraagbus geplaatst, waaruit de vragen om
de 14 dagen zullen beantwoord worden: zijn er geene
vragen te beantwoorden, dan zal er eene voordracht
gehouden worden.
In de provincie Drenthe zijn elf ambtenaren van
den burgerlijken stand doordearrondissements-rechtbank
te Assen tot geldboeten veroordeeld wegens verkeerde
geboorte- en trouwakten.
Het engagement der beroemde Ristori, met den
heer Grau te New-York aangegaan om voorstellingen
in Amerika te geven, is onderteekend. Zij moet zich
den 1 October 1866 met haar gezelschap te New-York
bevinden.
De beroemde violist Ernst is te Nizza, na eene
langdurige ziekte, overlcdeu. Hij was in 1814 te Brunu
in Oostenrijk geboren.
Men meldt, dat in een berg der Abruzzen eene
petroleum-bron is ontdekt, waarvan de qualiteit beter
is dan die van de Amerikaansche.
De geboorteacte van den zoon van den koning van
Portugal is in den Diario openbaar gemaakt; daaruit
blijkt dat de prins bij den doop de namen ontvangen heeft
van Alphonsus Henriques Maria Lode wijk Peter d'Alcan-
tara Karei Humbert AmedeusFerdinand AntoniusMicbel
Raphael Gabriel Gonzaga Xaverins Franciscus de Asis
Jan Augustus Julius Wolfand Iguacius de Braganza
Savoye Bourbon Saksen Coburg Gotha; hem is de titel
toegelegd van hertog van Oporto, die zijn vader droeg
voor hij den troon beklom.
Garibaldi zag zich onlangs door geldgebrek genood
zaakt twee Arabische paarden te verkoopen, die te
Genua door een zijner voorstanders werden onderhouden.
Daar hij eene som van 5000 francs er voor vroeg, deden
er zich wel liefhebbers, maar geen koopers op; doch daar
inmiddels de schuldeischers bij Garibaldi op betaling
bleven aanhouden, kwam er eindelijk te Genua bericht,
dat de paarden konden worden overgedaan aan iemand,
die er 2000 francs voor geboden had. Doch toen men op
het punt was van dien koop toe te slaan, kwam er een
tweede brief, tot kennisgeving dat er eindelijk iemand
voor den dag was gekomen, die ze voor de gevraagde
5000 francs wilde overnemen en dat derhalve de koop
voor 2000 francs, wanneer die nog niet gesloten was, ook
niet moest doorgaan. Alzoo werdeu de verlangde 5000
francs or voor betaald. Toen er nu gevraagd werd waar
de paarden moesten worden afgeleverd, was het ant
woord: „aan den stal des konings." Het bleek nu dat
