onder aanvoering van het guerilla opperhoofd Regules,
in den vroegen morgen van 11 April jl. kampeerende is
verrast, aangevallen, gedood of gevangen genomen is
geworden. De vijand was drie duizend man sterk,
't Stond dus als tien tegen een. De Belgische vrijwilligers
zijn na den eersten aanval in eene aan een klooster be-
hoorende kerk teruggedrongen, waar zij volle vier uren
met leeuwenmoed hebben gestreden. Telkenmale hebben
zij getracht zich een uitweg te banen, waaraan het aan
zienlijk verlies van officieren is toe te schrijven, die
natuurlijk aan 't hoofd hunner troepen de kerk willende
verlaten, het eerst aan het vuur blootstonden. Wie bij
den ingang niet neergesabeld of doodgeschoten zijn,
zijn in de kerk in de vlammen omgekomen, daar de vijand
er den brand instak. Met den majoor Tydtgadt ziju
zeven officieren gebleven en drie gekwetst. Hetofficieele
rapport zegt dat van de troepen 20 man zijn gedood en
11 gekwetst, terwijl 210 manschappen gevangen zijn
genomen, die men zal trachten uit te wisselen, daar den
volgenden dag de Fransche kolonel de Poitier een aan
zienlijk voordeel behaald en tal van Juaristen gevangen
heeft gemaakt. In hoeverre die cijfers juist zijn, zal de
volgende mail moeten loeren. Ik betwijfel de juistheid.
Uit de rapporten blijkt overigens dat de gevangenen
naar de binnenlanden zijn vervoerd en zeer goed be- j
handeld worden. De officieren heeft men wapens en
paard laten behouden, de manschappen van vivres
voorzien. Onder de gesneuvelden behoort de zoon van
den minister van oorlog, de kapitein-adjudant baron
Cbazal.
Deze tijding domineert hier op dit oogenblik alles. De
natie is in rouw, te meer daar de namen der gesneuvelden,
behalve die der officieren, hier nog niet bekend zijn.
Niemand spreekt over iets anders dan over Mexico.
Onder het volk heerscht eene spanning, die op twee
wijzen zich lucht geeft. Er zijn twee partijen. De eene
eischt van de regetring deonmiddellijke terugroeping van
het corps de andere en bij deze sluit het leger zich
aan, speciaal het corps karabiniers, waarvan de meeste
onderofficieren zich naar den minister van oorlog hebben J
begeven, om hunne dienst voor Mexioo aan te bieden
dringen aan op de uitzending van een geheel uit Belgen j
en vrijwilligers bestaand expeditiecorps, om de gevalle- j
nen te wreken. Bij dagorder is aan het leger het geleden J
verlies bekend gemaakt en aanstaanden Zaturdag zal in
de St. Gudule te dezer stede een plechtige lijkdienst j
voor de gesneuvelden door den groot-aalmoezenier wor- j
den gevierd. Deze dagorder heeft reeds tot een debat in
de kamfer aanleiding gegeven. Jl. Maandag toch heeft
de heer Coomaus, ongeacht hij wist dat, al was generaal
Chazal te recht fier op den heldendood van zijn zoon,
deze toch met zijne echtgenoot radeloos was van ver-
driet, die dagorder ter sprake gebracht, bewerende dat, i
waar het ministerie herbaalde malen verklaard had dat
het de werving en het bestaan van het Belgiseh-Mexi-
caansch legioen als eene aan België geheel vreemde zaak j
beschouwde, de minister van oorlog geen recht had, I
deze troepen met het Belgische leger te identificeren.
Hij werd bij die motie door den Antwerper afgevaardigde,
den heer d'IIane de Steenhuyze, gesteund. Onmiddellijk i
echter ging in de kamer, zoowel onder de meerder-
als minderheid en op de tribunes, een rumoer op,
dat, den interpeliant overtuigen kon, hoe zeer men 1
zijne motie op dezen oogenblik misplaatst achtte.
Aan den minister van buitenlandsche zaken, den heer
Rogier, vielen dan ook luide toejuichingen te beurt,
toen hij de heide afgevaardigden op flinke wijze terecht
Izette en zonder hunne handelingen te qualificeeren,
iever te 'brandmerkenzoo als 't verdiend was geweest,
hun deed gevoelen hoe weinig gentlemanlike, hoe erg
ongepast die was. Rogier was op dien oogenblik geheel
de oude. Ik had in lange hem zoo niet hooren spreken.
Plij sprak goed, omdat zijne verontwaardiging hem de
woorden op de lippen lag. Hij was toen geen minister,
rijk aan paraphares, omdat hij zich vastklemmen wilde
aan eene portefeuille, die sinds lange dreigt aan zijne
vingers te ontglippen; hij was een burger vau den staat,
die zich gekwetst gevoelde waar hij twee volksvertegen
woordigers blijk zag geven van algeheel gemis van
gevoel, en 't ervaren moest hoe zelfs een verordende
zielemis voor in den vreemde gesneuvelde landskinde
ren, der clericale partij, de mannen vau de kerk en 't ge
loof niet te heilig was, om ze niet aan te grijpen als een
middel om een kabinet te bestrijden, dat God diende naar
zijn overtuiging en geweten; 't weigert aan de slaven
der bisschoppen en priesters het roer van staat in han
den te geven.
O! die kerk en dat geloof! Die ultra's van Rome en
Geuève wanneer zal de tijd eens komen dat het volk,
dat alle natiën zullen breken met die getabberde en
gebefte vormendienaars, om van hunne zoutelooze ge
bedenboeken en hnnne lijvige bijbels een auto da fé te
maken, welks vlammen hen zullen kunnen voorlichten
op hun aftocht uit elk vrij land, uit de nabijheid van elk
verlicht volk!
Geloof echter niet, dat al sprak ik mijn afkeurend oor
deel uit over de motie Coomans-d'IIare de Steenhuyze, ik
daarom mijn zegel hecht aan de taktiek van het kabinet
in zake de Mexicaansche quaestie. Integendeel, ik hou
het er nog altijd voor dat de natie stelselmatig wordt
misleid en dat de toestand onzer vrijwilligers vrij wat
erger is dan de officiëele en officieuse bladen die schil
deren. Er komen mij desaangaande te veel particuliere
brieven uit Mexico ter hand, die van het tegendeel ge
tuigen, dan dat ik aan de verzekeringen van het kabinet
en zijne pers ten deze geloof zou slaan. Nog dezen mor
gen stelde men mij er eene van een vrijwilliger ter hand,
die ik woordelijk voor u vertaald heb, om u zelf het oor
deel over te laten over de waarheid der mededeelingen,
b. v. van de Indépendance en den Echo du parlement.
De brief luidt als volgt:
Morelia 20 April 1865.
Waarde oudersIndien ik al lang gewacht heb met
u te schrijven, dan is dat geweest omdat ik eerst nu heb
leeren inzien, hoe verkeerd ik gehandeld heb, door zon
der uwe toestemming dienst voor Mexico te nemen, ter
wijl daarbij kwam dat ik vreesde gij ontevreden op mij
wezen zoudt. Nu er echter eenigen tijd na mijn vertrek
verloopen is, durf ik de pen opnemen om u te schrijven
in de hoop dat gij mij reeds vergiffenis zult hebben ge
schonken. Ik hoop ook dat gij allen welvarend zijt, ik
heb geen vuriger wensch. Wat mij betreft, ik ben ook
wel. Als het maar zoo mag blijven. Sedert wij Frankrijk
verlaten hebben, heeft nog geen onzer een ander bed
gehad dan de planken van het schip, de slootkant langs
den weg of de steenen vloer van eene kazerne. De
Belgische couranten vertellen u dat wij op marsch
nooit meer dan drie mijlen daags hebben gemaakt
en dat de bevolking vau dit land zoo zeer op ons
gesteld is, dat zij ons met bloemen en vruchten te
gemoet komt, onder 't geroep van „daar heb je de
Belgen, leve de Belgen." 't Mocht wat! 't Is precies
heelemaal anders. Die dit vertellen liegen als een dief.
Integendeel, wij maken niet zelden 20 mijl opeen etmaal
en de kortste dagmarsch was nog altijd 7 of 8 mijlen
lang. Wat het „leve de Belgen" betreft, in plaats van
dat hooren we niets dan scheldwoorden en verwen-
schiugen. In plaats van met bloemen begroet men ons op
eiken hoek van de straat meteen alles behalve vriend-
schappelijken dolksteek. Alleen te Pnebla en te Mexico
hebben wij ecuige dagen halt gehouden. Van daar zijnwe
naar Morelia vertrokken om de guerilhibenden te ver
jagen, die de in het bezit van den keizer zijnde stad be
dreigden. Vier compagniën voltigeurs, waaronder de 6e,
waartoe ik behoor, zijn dadelijk op Tacamburon gericht,
waar we ook terstond door de benden van generaal Orteaga
zijn aangevallen. Wij waren overigens bijna onmiddellijk
geheel uiteengeslagen. Onze offieieren waren in hunne
logementen bij het kamp, toen dat verrast werd. Op 't
hooren van :t eerste geweerschot, kwam de aanvoerder
der kolonne, de majoor Tydtgadt, op het balkon om te
zien wat er gaande was. Hij had zijn hoofd nauwelijks
over de leuning gebogen of hij viel door verschillende
kogels getroffen. Kapitein de Schrymaecker, mijn kapi
tein, is voor dood op het slagveld blijven liggen. Met
hem ook de kapitein Gauchin, de luitenant Carlot en de
tweede luitenant de Biber, Kapitein Gauchin comman
deerde de5e compagnie voltigenrs. De kapitein-adjudant
Chazal, zoon van onzen minister van oorlog,de luitenants
Petiten Bourdin,en de tweede luitenants vanderBnscheu
Palwaszijn ook gesneuveld. Dechirnrgyn-majoor Lejeune
is door een kogel doodelijk getroffen op het oogenblik
dat hij aan een gekwetste vijand hulp verleende. AI de
andere zijn gedood of gevangen. Ik was gelukkig op
dat oogenblik hier te Morelia in 't hospitaal, omdat ik
een kwetsuur aan den voel had,die mij belette de kolonne
te volgen. Dat trof ik, want twee koeren dat onze troep
op Tacamburon marcheerde was ik mee geweest. Nu de
derde en noodlottige keer bleef ik gelukkig achter.
O! wat zijn we hier diep ongelukkig! was ik maar
thuis. Misschien, lieve vader! is er wel een middel op.
Ik ben minderjarig en zonder uwe toestemming wegge-
loopèn. Gij hebt dus het recht mij op te vordereu. Ik
heb er zoo over gedacht. Richt eene petitie des aan
gaande aan den koning of aan den minister van oorlog.
Laat die ondersteunen door een uwer kennissen die
invloed heeft en zie gedaan te krijgen dat ik terug kom,
op voorwaarde dat ik in België mijn tijd zal uitdienen.
Als u het doen wildet en het gelukte eens, dan zoudt u
eens zien dat ik een vrij wat beter zoon worden zou, dan
ik tot heden geweest ben. Ik zou mij fatsoenlijk gedra
gen en u in 't minst geen reden tot ontevredenheid meer
geven, wat vroeger maar al te zeer het geval is geweest.
Het zal best kunnen gaan, want ik heb hier gehoord dat
er te Brussel velen zijn die hunne kinderen opeischen
en dat er in de kamer veel over ons gesproken wordt.
Schrijf mij eens spoedig of'dat al dan niet waar is.
Tot heden is ous lot nog niets veranderd en van alles
wat men ons beloofd heeft, hebben we nog niets ge
vonden. Wij zitten vol ongedierte, zoodat wij ons niet
reinigen kunnen. VIen 1zijn hier zoo farnil-
jaar als in België de vliegen. Zij eten ons letterlijk op.
Ik eindig deze en omhels u in gedachten. Mocht ge
maar allen gezond blijven en lang leven.
Adieu! lieve ouders, adieu. Uw Joseph is nu nog niet
dood, maar het zal misschien niet lang meer duren. Ik
hoop wel het tegendeel, maar men kan nooit weten Doe
daarom maar uw best dat ik weer thuis kom. Groet
s. v. pl. al mijne vrienden en geloof mij van harte.
Uwen en altijd liefhebbenden zoon
Adres Joseph.
Mr. Joseph Deouver, père
Rue de chandelier, no. 7 bij de Rue haute
Brussel.
Ik erken metu, dat de jengdigelieer Deouver, dienuzelf
erkent een slecht zoon te zijn geweest, ook thans niets ver
der bewjst dan dat hij ook een heel slecht soldaat is, die
naar :tgevaar dreigt, naar de vleeschpotten van Egypte
terug verlangt en liever bij moeder achter den haard zit,
dan 't vergoten bloed zijner kameraden te gaan wreken.
Dat neemt echter niet weg, dat waarde mededeelingen in
zijn brief zoo geheel overeenstemmen met die, voorko
mende in tallooze andere, die dageljks aan de geavan
ceerde dagbladen ter plaatsing worden aangeboden, waar
in den geheelen toon iets kunsteloos en ongedwongens
doorstraalt, ik wat hij schrijft voor waarheid aanneem
en het kabinet schuldig hou aan 't verbergen van feiten,
die de natie recht had te weten en die men toch zoolang
de pakketboot van St. Nazaire nog brieven uit Mexico
meebrengt, op den duur niet verborgen kunnen gehouden
worden. Waarom niet. liever flink de waarheid gezegd?
Men zou misschien goedgeloovigen hunne illusies be
nemen, maar men zou dan toch ook de verstandige meer
derheid niet verbitteren.
Aanstaanden Zaturdag avond wordt in 't lokaal den
Louve eene meeting gehouden, om bij de regecringaau
te dringen om alle aangevraagde verloven voor Mexico
te weigeren, die men vreest dat met volle ruimte zullen
worden toegestaan, waar men zegt dat het hoofddoel der
komst van den dezer dagen hier gearriveerd en parti
culieren secretaris van keizer Maximiliaan, de heer
Eloiu, geen ander is dan onze regeering te bewegen om
de werving van een nieuw expeditie-corps toe te staan.
Koning Leopold heel hersteld en is getrouwd met de
baronnes Meijer d'Eppenhove. Men heeft het zoolang
mogelijk stilgehouden en zelfs den Moniteur laten liegen.
'1 Was trouwens de eerste logen van den Moniteur niet.
De hertog van Brabant schijnt over het gebeurde echter
zoo uit zijn humeur te zijn geweest, dat hij niet heeft,
kunnen zwijgen, toen het morganatisch huwelijk ter zijner
kennis kwam. Hij moet zich zelfs hebben laten ontvallen:
„Mijn vader heeft dat koning Willem I nagedaan. Deze
was echter verstandiger, want hij abdiceerde voor hij met
een grijs hoofd een jongelings-dwaasheid begon."
De hertog die eenige dagen in Engeland heeft door
gebracht, is gisteren hier teruggekeerd. Hij heeft zijn
intrek genomen op't paleis te Brussel. Koning Leopold
is nog altijd te Laeken.
Z. M. heeft dezer dagen een paar malen de boulevards
rondgereden. De geestdrift was niet groot. Men begreep
dat de koning zijne tune de mi el op 't kasteel van Laeken
niet zou hebben afgebroken, had de staat geen leening
voor publieke werken van 60 millioen francs te sluiten.
Die nj'tourfjes zijn speculatiën dia hausse.
In October a., de vijftiende verjaardag van 't overlijden
van II. M. de koningin, zal de nieuwe, prachtige kerk, het
aanstaande St. Denis der Belgische vorsten, voltooid zijn.
Behalve over de Mexicaansche quaestie is Brussel op
dit oogenblik nog in twee partijen verdeeld; de Marcha-
listen eu de anti-Marchalisteu. Marchal is de iimonadier
van den bekenffën'WaiixmÖI in 'tPafk. Het gemeente
bestuur hcefyb.m Jiïjzpndere-ïeden zijne vergunning om
entrées te wei^fe|'en'by (jes avonds daar gegeven wor
dende conc^èfcingeteökke'n én het ter^fer^bbek
domein verklWt'd^Waaï zeker deel van 'tp:iïbliek,7ia'i\^k
gaarne muzieK hoopt, binnenstormt en. op de sleeproCfês
van onze dames^-mt-de haute volée trapt enjlen deiM-1
monde brutaliseerd, heeftonzejeunesse dprée zichde zaak
aangetrokken en bepaald dat men 50 centimes zatrW-
talen voor een stoel en 't ontvangen groen contramerk als
leuze op den hoed zal plaatsen. Wie nu zit is een
Mavchallet die betaalt, en wie niet zit een anti-Marchallet
die gratis komt luisteren en dus niet geteld wordt,
O! die moderne Guelfen en Gibellijnes!
