BRIEVEN UIT BELGIË.
Brussel18 Mei.
In de zitting van gisteren is het wetsontwerp op de
bedelarij, de landlooperij en de bedelaarsgestichten
aangenomen met 79 tegen 4 stemmen en '2 onthoudingen.
Gij bespeurt dat ik mij in het enorm cijfer der meerder
heid, die ik. aan dit ontwerp toezeide, niet vergist heb.
Ik meen te kunnen verklaren dat door deze wet, behou
dens eenige nevenbepalingen, waarvan ik geen goed
resultaat verwacht, deze gewichtige staathuishoudkun
dige quaestie hier te lande eindelijk eens goed en
degelijk geregeld is.
De kamer heeft vervolgens bet ontwerp, regelende de
ministerieele vervolgbaarheid wegens dilicten buiten
hunne ambtsbetrekking bekleed in behandeling genomen.
Gij weet dat dit het werk is van de commissie uit de
kamer, benoemd na het duel tusschen clen generaal
Chazal, minister van oorlogen den afgevaardigde de Laet.
Het heeft bij de eerst ingeschreven sprekers geen
gunstig onthaal gevonden. De heer Lelièvre, van de
linkerzijde, heeft het ontwerp aangevallen op grond dat
naar zijne meening er geen enkele reden bestaat, waarom
ministers, voor vergrijpen als partikulieren tegen de
algemecne wet gepleegd, niet als de overige burgers in
den staat zouden behandeld en geoordeeld worden door
de gewone rechtbanken, waarvoor zij justiciabel zijn.
Genoemde afgevaardigde ziet niet in waarom juist een
minister alleen voor het hof van cassatie moet kunnen
terechtstaan en waarom de kamer eerst verlof zou moeten
geven om hem te vervolgen. M. i. pleit er veel voor deze
redeneering. Verder hebben de clericale leden van
Overloop en Verwilghen het ontwerp bestreden op
argumenten die alleen bewijzen dat zij van art. 90 en
volgende der constitutie niets begrijpen. Ook dit debat
zal nog wel eenigen tijd aanhouden.
Het heet dat koning Leopold beter is. Er is echter
niemand die gelooft dat Z. M. hersteld is. Wij moeten
■ons neerleggen bij het eerste beweeren, omdat zelfs
sedert eenige dagen de officieuse bulletins niet ineer
worden uitgegeven.
De Association liberale even als de meeting der Louve
hebben den advokaat Albert Picard, een der talentvolle
hoofden der geavanceerde partij, kandidaat gesteld voor
het lidmaatschap der provinciale staten van Brabant.
Omtrent den tweeden kandidaat verschillen de opiniën
der kiesvereeniging. De Association koos den industrieel
Cluydts; de Louve den industrieel Bols.
Ik moet nu terugkomen op mijn schrijven van de vorige
week om u op de hoogte te houden van de zeker gewicht
krijgende quaestie, ontstaan door het bij onzen gemeente
raad bestaande voornemen om het Vlaarasch opschrift,
op het voetstuk van Egmond en Hoorne's monument te
doen wegvallen. Jl. Zaturdag was in 't bovengenoemde
lokaal der Louve, daar waar de geavanceerde, duidelijker
gezegd de democratische partij, gewoon is bijeen te
komen, eene meeting bijeengeroepen, om te beraadsla
gen welke weg er moest worden ingeslagen om bet
gemeentebestuur van zijn dolzinnig en door niets gemo
tiveerd plan af te brengen. De spacieuse zaal was opge
vuld tot in de afgelegenste hoeken met een zeer geani
meerd publiek,zichtbaar behoorende tot de beschaafde en
ontwikkelde klassen der bevolking. Ik verklaar rondweg
dat ik met uitstekend genoegen de vergadering heb
bijgewoond, te meer naar ik bespeuren mocht, dat ik op
goede gronden in uw blad het besluit van Brussel's
regenten bad afgekeurd. Op dezelfde motieven werd dit
toch bestreden door de advokatcn Jottrand en Demeur,
den indiistriëeel Haeck, den student Moysson en den
Vlaamschen letterkundige Michiel van der Voort. Ook
zij noemden het uitsluitend Er an ach onderwijs op de
lagere school een grief die de meerderheid der bevol
king tegen het bestuur had; ook zij heetten flinkweg
bet voorgeven van den afgevaardigde tevens gemeente
raadslid, Funck, dat de burgerij het Fransch wilde
beschouwd hebben als landstaal, een „logen," en de
welsprekende Jottrand, wiens breed geschouderd»
gestalte, krullige en krachtige kop, wiens stentorstem
en levendig gebaar onwillekeurig doet denken aan
Mirabeau, sommeerde in eene gloeiende improvisatie
bet gemeentebestuur en speciaal den burgemees
ter Anspach eu den schepen Funck, om het initiatief te
ernen tot eene nieuwe volkstelling, waarbij hoofd voor
loofd aan de meerdexjarigen binnen de stad zou worden
fgevraagd, welke taal zij 't best verstonden, welke taal
iij verlangden dat officieel zou worden verklaard, onder
ij voeging dat hij zekerheid had dat twee derden zich
ouden verklaren voor 't Vlaamsch, terwijl slechts een
;erde van zijne, voorliefde voor 'fc Fransch zou doen
lijken. Jottrand is een geboren Waal, van ouder tot
uder. Hij ze! het en voegde er bij dat toen hij tien
aren geleden te Brussel zich als advokaat vestigde, hij
achte met de Vlaamsche beweging, die hij slechts
t drijven van eenige heethoofden meende. De onver
moeide, standvastige wijze waarop zij echter volhielden,
ijne allengs meerder wordende bekendheid met den
ard en de behoeften onzer bevolking, de overtuiging
ie hij verkreeg dat werkelijk het. Vlaamsch clement in
russel een sterk, degelijk leven ontwikkelde, had zijne
andacht eindelijk getrokken en - vond kwam hij er
oor uit hij was bekeerd geworden. Voor de Vlaam-
che zaak acht ik deze bekeering con groote winst. De
eer Jottrand is een kampioen, zooals niet iedere strij-
ende zaak er eene op haar doornigen en disteligen weg
ag aantreffen.
Hem volgde de Gent.scho student Moysson, een zeer
ng man van een spiritueel uiterlijk en met een paar
longen, die bij wat meerdere oefening, iets voor de tribune
beloven. Had Jottrand het beginsel der quaestie uiteen
gezet, hij zou de feiten leveren tot staving van het
beweeren van zijnen vriend den vorigen spreker,
t. w. dat het Vlaamsch element door Brussel's eol-
legie van burgemeester en schepenen, stelselmatig
wordt achteruitgezet en verdrongen. En die getui
genissen waren vele. Ik deel er u maar een van
mede. De directeur van het Vlaamsch nationaal tooneel
in de Rue du Cirque, de heer Felix van der Sande, een
niet onverdienstelijk acteur, een goed leider der zaak en
een der hoofden van de Vlaamsche beweging te dezer
stede, had dezen winter, de eerste season onder zijne
directie, aan zijne ondernemingzulk een bij val verzekerd
gezien, dat zonder te winnen, zonder eenig subsidie van
rijks- of stadswege te ontvangen, zijne balans sloot,en hij
zoo al zonder winst, dan toch ook zonder verlies zijn jaar
kon sluiten. Dit mocht vooruitgang heeten, want velen
voor hem, hadden uithoofde van zware geldelijke ver
liezen zich aan de verdere exploitatie van het theater
du Cirque moeten onttrekken. Echter eenige verbete
ringen, eenige uitbreiding van personeel tegen den vol
genden winter noodzakelijk achtende, en zich bewust
dat hij slechtst langs den weg van subsidie daartoe
geraken kon, wendde van der Sande zich dezer dagen tot
burgemeester en wethouders roet de vraag dat aan
't Vlaamsch tooneel een subsidie van tien duizend francs
zou worden toegekend, voor het tooneeljaar 18(35-66.
Mijnheer Anspach weigerde gladweg met de woorden:
„Mijnheer van der Sande, gij zïjt een verdienstelijk man,
ik acht u hoog; vraag mij als particulier alles wat gij
wilt en ik zal naar mijn vermogen u steunen. Waar gij
echter mijne tusschenkomst inroept voor 't Vlaamsch
tooneel, waar ge als Vlaarasch tooneeldirecteur en als
Vlaming tot mij komt, daar zeg ik u meteen woord:
„geen centime! want gij strijdt voor een herschensehim,
gij werkt voor een doel dat niet alleen nooit kanmaar
ook nooit moei bereikt worden, en de stad geeft daarvoor
en daarom niets. Voire flamand est mort et enter ré. Met
deze machtspreuk besloot onze daukbare burgemeester
zijn discours. Bij den schepen Funck ging'tden heer
van der Sande niet beter. De teleurstelling was des te
grooter omdat hij op de medewerking van dezen gere
kend had. De heer Funck toch is een kind uit het volk.
Hij is geboren in de benedenstad, waar alleen Vlaamsch
wórdt gesproken, 't Is de taal zijner moeder, de taal
waarin hij wel stellig van de lippen zijner vrouw, wier
wieg in dezelfde buurt stond, het jawoord heeft gehoord;
nog meer, toen zes jaren geleden de koopman Funck
stedelijk regent wou worden, liet hij zich lid maken van
de vereeniging „Vlamingen vooruit!" En de Vlamingen
stemden hem en bleven hem trouw bij zijne latere kan
didaturen voor de provinciale staten en de kamer. De
heer Funck was een „Vlaming vooruit" tot tijd en wijle
de Assocation libérale, die hier alle verkiezingen domi
neert, hem in hare bescherming nam, tot hij gekomen
was waar hij wezen wilde. Na dien oogenblik behoorde
hij in dit opzicht tot de Laodicëers, en nu acht dagen
geleden zag men hem de voorste in de rij van hen die de
wegwissching van het Egmond en Hoorne's opschrift ver
dedigden, en hij deed het in zijn gewoon Fransch, dat is
zoo'n exécrabel Fransch, dat men zeer goed bespeuren
kon dat onze edelraogende het eerst geleerd heeft, nadat
hij sedert eenige jaren in de bovenstad woont. Zooals ik
zèide, weinige dagen te voren kwam Felix van der Sande,
vol goede hope, ook tot dezen voormaligen „Vlaming
vooruit". Mijnheer Funck had geen ander antwoord voor-
hem, dan liet: Mossen, votre patois de Flamand ne fait
qu'empêcher que nös enfants reijoivent une óducation
(listinguée. Jamais ils n'auront une bonne prononciation
de la bellelangne Fran^aise, car vos jouezpour nos bonnes
et nos domestiques, et quand ceux-ci out passé nnesoirée
au cirque, ils ont. oublié le lendemain que c'est nn con
signe dans ma maison: pas de Flamand. Je ne veux pas
que mes enfants 'shabltuent ace patois des impasses.
Pas uue centime pour votre affaire."
Uit dit staaltje kunt gij zoo wat afleiden welk
Fransch onzen schepen-afgevaardigde spreekt en met
welken troost de Vlaamsche tooneeldirecteur van hem
kon heen gaan.
De heer Haeck behaudelde het thema op degelijke,
humoristische wijze. De heer Michiel van der Voort
wilde bij adres de heele collectie van Vlaamsche grieven
in eens onder deoogen van het gemeentebestuur gebracht
zien, de vergadering bepaalde zich echter, op voorstel
van den heer Demeur, heel wijselijk tot de quaestie die
aan de orde van den dag was en besloot bij den gemeen
teraad tegen haar besluit te protesteeren, de intrekking
daarvan en de handhaving van het Vlaamsch opschrift
te verzoeken en tevens ee,n algemeen petitionnement des
aangaande uit te lokkeu.
Eerst had men nog een man uit het volk, een schoen
maker toevallig gehoord, die, stellig leverancier van de
hecren Anspach en Funch,in bijna onverstaanbare bewoor
dingen de suprematie der Fransche taal hoven deVlaam-
schc verdedigde en dat wel op grond „dat zonder
't Fransch niemand in België vooruit kon komen en een
soldaat geen korporaal kon worden, nis hij geen Fransch
verstond." De vergadering laebtte dat zij schaterde en
begroette den „franskillon" met een zeer dubbelzinnig
hurrahDe president die hem met het „ne s/dor ultra
coepidamhad kunnen dooden, trachtte hem voor eene
wijle op do tribune te handhaven met het verzoek aan
de menigte „dat zij die met zoo blijkbare aandacht ge
luisterd had naar mannen die wel konden spreken, nu
toch barmhartig genoeg moest wezen om de objecties
tegen de stollingen dier hecren aan te hooren, ingebracht
door iemand die bewees in 't geheel niet te kunnen spre
ken." De schoenmaker had in eens genoeg en deed wat
men in plat Hollandsch noemt „er uittrekken" 't was hem
geraden ook!
Twee zaken hebben op deze meeting mij zeer getrok
ken. De volle vrijheid der tribune en het oratorisch
talent der sprekers. De gaaf van het woord is den Belgen
uit den beschaafden stand in ruime mate toebedeeld en
de regeering laat hen volle vrijheid daarvan gebruik
te maken. Voor de ontwikkeling van een volk hebben
dat talent en die vrijheid hooge waarde. Ik wenschte wel
dat, daar ik weet dat ook ten uwent die vrijheid onbelem
merd is, ik ook in uwe parlementaire ofpnblieke verga
deringen ooit sprekers ontmoet had van 't gehalte van die
„Mirabean's en herbe" die hier bij getale onder het
jonge België worden aangetroffen.
De radicale advokaat van de Plassche beeft aan zijn
Waterloo-plan gevolg gegeven en eene oproeping aan de
bevolking van België, Nederland, Engeland en Duitsch-
land gericht, om op den 18 Juni a. s. zich tot een pel
grimage naar het slagveld te vereenigen en na te Brussel
te zes uren des avonds te zijn teruggekeerd, daar een
Waterloo-banket te vieren. De regeering is roet deze
demonstratie niet zeer ingenomen, en te recht voegt aan de
mededeeling van dit bericht de ministerieele Echo du
Parlement het volgende toe: „Is het niet een zonderling
verschijnsel eenige ontwikkelde Belgen zulk een houding
tegenover Frankrijk te zien aannemen, op denzelfden
oogenblik dat een Engelsch-Fransch comitée zich te
Londen en te Parijs heeft geconstitueerd om den gedenk
dag van Waterloo te vieren door eene tentoonstelling
van nijverheid der beide volken, en eene broederlijke
samenkomst tusschen werklieden van beide natiën."?
De kamer heeft de vervaardiging der buste van wijlen
den oud-afgevaardigde Joseph Lebeau, welk gedenk-
teeken zal geplaatst worden in de gallerij van 't Paleis der
volksvertegenwoordigers, opgedragen aan deu begaafden
beeldhouwer Simons, aan wien onze Place royale reeds
bet meesterwerk, 't ruiterbeeld van Godfried van Bouil
lon, dankt.
In den vollen zin des woords is in de. laatste dagen
„het onweêr niet van de lucht geweest." Jl. Maandag
namiddag is hier vlak boven de stad en omstreken een
geweldige hagelbui neergekomen, die de meeste boom
vruchten vernietigd heeft. De schade is zeer aanzienlijk.
3i-t'ü)iuiuuMi.
Het barkschip Noordstergezagv. P. Tobiassen, is den
20 Mei van het Nieuwediep vertrokken naar Fredricks-
hamu. (Rusland).
Met kofschip de Zwaangezagv. W. Riedijk, is den
12 Mei van Shields te Lissabon aangekomen. Alles wel
aan boord.
Gisteren avond is te Vlissingen in de haven
gekomen de Nederlandsche schoener Clemensgezagv.
A. B. de Kloe, gekomen van Engeland met steenkolen,
bestemd voor Vlissingen.
tjanïiel$beric!)tcn.
ftraamnarklcn enz.
Dordrecht, 18 Mei. Daar de aanvoer van witte tarwe
heden niet groot was, is dezelve tot onveranderde prijzen
opgeruimd kunnen wordenmen besteedde voor extra
puike jarige Vlaamsche ƒ8.20 a 8.40, goede en mindere
7.20 tot ƒ7.90, puike nieuwe ƒ7.10 a ƒ7.30, goede
ƒ6.60 a ƒ6.90, geringe en blauwe 5.60 a ƒ6.40. Zomer
tarwe ƒ6 ƒ7. Met rogge was het traag in een doen;
Overmaasch zakmaat 5.20 a ƒ5.50, puike Zeeuwsche en
Vlaamsche 5.60 a ƒ5.80. Wintergerst werd 20 cent
lager verkocht om het onvoldoende der qualiteit, zak
maat 3.80 a 4.20, mooi gestort op ƒ4.70 en goed dito
op 4.50 gehouden. Zomergerst was mede 10 a 20 cent
lager, zakmaat 3.20 a ƒ3.60, gestort ƒ3.80 a ƒ4. Spelt
als voren, 3.30 a ƒ3.60. Haver vond minder begeerte,
doch was niet lager verkrijgbaar; voeder haver 2.50 a
3.20 en brouw dito ƒ3.30 a ƒ3.70. Paardenbooneu bij
gerieven 40 cent hooger, ƒ5.20 a ƒ5.90, mooi gestort
hield men op ƒ6. Dnivenboonen f 6.20 ii f 7. Witte-en
bruineboonen niet ter veil. Blauwe erwten tot eene
kleine verlaging begeerd, ƒ6.20:1 ƒ6.70. Boekweit bracht
vorige cours op. Peel werd a ƒ190 per 2100 Ned. pond
gedaan en Fransche a 185 geveild. Van koolzaad is
slechts een enkel partijtje verkocht, zijude zeer goed
Overmaasch zakmaat a 13.60, dat vorige cours was,
puik dito liield men op 14, ordinair Zeeuwsch gestort
werd a ƒ13.40 geveild; op 9'vats levering in September
en October kou men :1 ƒ450. koopen. Inlandsch bennip-
zaad rot ƒ280 aangeboden. ICanariezaad van ƒ6 tot
ƒ7.50 verkocht. In slag-lijn zaad niets omgegaan, geveild
114/115 Ned. pond Odessa en 108 Ned. pond Catania
beide a ƒ370, 110/111 Nccl. pond Petersburger a ƒ300.
Raap-olie a ƒ39 contant gedaan, dc najaarstermijnen a
40 verkrijgbaar. Lijn-olie ƒ35 contant. Harde raap
koeken a 80 contant bij kleinigheid verkocht. Harde
lijn-koeken ƒ100 a ƒ105.
Prijy.CBi van eflfeefeai.
Amst«£damVtjj^ Me i.
Nederlaud. Oertific/Wqche 1 iiïit&n 1 d 2,1 pet. 61$
dito dito."fyfcÖ» 3 72$
dito I' .'•dito 4
Aandi^Liiidelmautschapwlj 4.V 145
België. Certificaten .bij. Rothschild 2^ 54{-
