Burgerlijke stand. het onder wijs veel verricht-, maar zijne richting belette
Middelburg. Eerste huwelijksafkondiging den 9 1 hem in de wetgevende macht iets positiefs te helpen tot
dezer J. H. lvraaynest,jm. 28 j. met J. Bostelaar, jd. 26 j.stand brengenzijn geheel parlementair leven was ne-
J. P. van Ham, jm. 27 j. met J. H. de Broekert, jd. 21 j.
A. Rutgerson, jm. 29 j. met H. M. Stein, jd. 28 j.
(Van 1 tot 8 April.)
Vgissingen. Gebnwd: J. C. Harting, jm. 22 j. met.
M. P. Arents, jd. 20 jaren.
Bevallen: AI. Vos, geb. de Rijcke, z. L. Koops, geb.
Torré, d. C. Ouwerkerk, geb. van der Meel, d. C. Knuyt,
geb. Hage, d. M. J. Smits, geb. van IJzerloo, d. M. C. van
der Burg, geb. van Wely, z. J. Guillaume, geb. de Lange, z.
M. Moulezaau, geb. Brakelê, d. Y. Slagmolen, geb. Los, d.
M. Wijsveld, geb. Barendsen
Overleden: T. J. Hardy, weduwn. van G. Maarting, 64j. j pja
;atief. Eu kon 'tanders? Als men het liberalisme bestrijdt,
i in de conservatieven slechts verbasterde liberalen ziet
j en alzoo tegen den stroom des tijds en de begrippen van
I onze eeuw wil oproeien, waar vindt dan de geest een weg
j om practisch nuttig te zijn daar waar men alles afkeurt?
Met den generaal zonder leger, zooals de heer Groen
zich zelf noemde, verdwijnt dan ook de anti-revolutie als
I politieke partij. Zal de kamer er bij verliezen, nu zij
zoovele positieve belangen te regelen heeft?
De tweede kamer is tot 2 Mei e. k. op reces uiteenge-
I gaan.
Vooraf onderzocht zij de laatst gewijzigde belasting-
Gof.s. Gehuwd: G. B. Salra, weduwn. 33 j. met J. M. de
Jongh,jd. 24 j. M. Keinhout, weduwn. 55 j. met T. van
der Vi3se, wed. 59 j. L. Korstauje, jm. 26j.metE.de
Dreu, jd. 25 jaren.
Bevallen: L. van der Jagt, geb. van der Peijl, z. A. P.
Smolders, geb. van der Does. d. A. van der Mark, geb.
van Boven, z. G. de Bruijne, geb. Krüger, z. P. Okké,
de Witt, z.
Overleden: J. Beuns, jd. 62 j. M. A. den Hollander,
vrouw van G. Vlaspuldcr, 48 j. S. C. Bonvet, jd. 42 j.
M. Saadee, weduwn. van C. M. Allaart, 73 j. S. Desson,
vrouw van A. Ie Due, 61 j. H. Verberkraoes, z. 1 dag.
Thcrmomctcrstand.
11 April'smorg.7u.45gr.'smidd. 1 u.62gr. 'sav. 11 u.46gr.
Vastheid van beginselen is niet hetgeen men den mi
nister van financiën kan toeschrijven. Maar hij heeft
althans den moed te beproeven ons belastingstelsel te
verbeteren en dat is op zich-zelf reeds loffelijk. Hij tracht
het bereikbare te verkrijgen, mits de gemeente-accijnsen
verdwijnen.
i- 0 Het onderzoek va» de laatste editie der voorstellen is
geb. Beuns, d. D. V erberkmoes, geb. bchippers, z. L. M. i jn sectiën der tweede kamer in korte dagen afgeloopen.
Xan,,Jha kievits, z- J- h'- Reijnierse, geb. yjen heeft besloten een eindverslag over de meeste wets
ontwerpen op te maken.
De wijziging van de gemeentewet (afschaffing der
accijnsen) wordt door de meerderheid steeds goedge
keurd. Vele leden zouden de gemeenten echter meer
vrijheid gunnen ten opzichte van de opgelegde verplich
ting tot heffing van eenen hoofdelijken omslag, in ver
band met de uitkeering wegens het personeel.
De afstand van 4/5 van het personeel vond bijval.
Minder was dit het geval met sommige equivalenten,
die de minister voor het rijk verlangt. De overname van
het gedistilleerd en wijn, als rijks-uiiddel, was reeds
vroeger goedgekeurd; de verhooging van den suiker-
accijns eveneens. Het tractaat met Frankrijk, Engeland
en België wordt door sommigen bestreden, de meerder
heid keurt het goed. Het wordt evenwel betwijfeld, of
Engeland zich niet zal terugtrekken, ofschoon het be
richt van den Brussclschen correspondent van de Nieuwe
Rotterdamsche courant onjuist is, dat eene conferentie
te Londen reeds nu daarom is bijeengeroepen. Het doel
van die bijeenkomst is de wijze van bet nemen der proe
ven vast te stellen. Zoo is ook het voorstel omtrent den
suiker-accijns meestal gunstig ojigenoraen. Men had
echter bezwaar tegen sommige bepalingen omtrent de
beetwortelsuiker en zag daarvoor liever een fix urn vast
gesteld. Ook verlangde men, dat voor de Ja va-suikers
12
s morg.7 u. 46 's raidd.. I u. 63 gr.
HAAGSCHE BRIEYEN".
Mijnheer de redacteur!
Gij hebt mij de taak opgedragen, Haagscbe brieven te
schrijven; gij wilt mij eenige ruimte afstaan om eens
over algemeene en Haagsche zaken met uwe lezers te
keuvelen. Ik durf niet zeggen: nourri dans le sérail, f en
connais les dètoursdus ik zal u op de hoogte houden: want
toen een oud lid der tweede kamer onlangs die woorden
sprak, bewees de heer Rochussen hem duidelijk, dat hij
de bal missloeg en niet meer op de hoogte was van de
kronkelingen, waarin politieke partijschap zich wringt.
Vooral met het oog op de standpunt-kunstjes van onze
hedendaagsche oppositie is het moeilijk altijd goed in
gelicht te zijn omtrent de voorgenoraene manoeuvres, boven no. 18 gunstiger bepalingen zonden worden vaat-
Maar aangezien ik geen geprononceerd partijman ben, j gesteld, daar de brochure van de heeren Millard en baron
heb ik hoop juist te zien en de waarheid nabij te komen. I Sloet tot Oldruitenborg over dit punt vrij algemeen goed
Is een uwer lezers nieuwsgierig naar uwen briefschrij- is opgenomen,
ver, hij vergnnne mij hem toe te roepen: wacht op mijne i Anders was het gesteld met het verhoogde recht op
daden! De naam doet niets ter zake. Ik hoop echter thee en de verhooging van den rijks-accijns op geslacht;
ieders weetgierigheid te bevredigen door de verklaring, zij werden vrij algemeen afgekeurd,
dat ik met hart en ziel het liberale beginsel ben toege- J Al deze voorstellen wil men in dezen zomer afdoen,
daan, in den waren zin des woords. Daarom ben ik ook j Na het reces liggen het Oost-Iudisch tarief, het West
geen partijman, ik eerbiedig de gevoelens van anderen Indisch regeerings-regleinent en de suikerwetten waar-
en acht het in strijd met mijn beginsel niet bovenal de 1 schijnlijk aan de beurt.
zaak op het oog te hebben.. Nooit zal ik ter wille van de j Dan zal de wet op' het personeel wel moeten volgen,
personen, in of buiten het bestuur, goedkeuren hetgeen De bedenkingen tegen de vrijstellingen blijven bestaan,
niet waarlijk liberaal is. Ik heb mij dns aan uwe lezers j Maar nu de verhooging van de belasting voor den land-
gepresenteerd: vergun mij nu het woord. bouw verdwenen is, zal wellicht eene meerderheid dit
De tegenwoordige zitting van de staten-generaal, in voorstel goedkeuren,
het derde jaar van het ministerie Thorbecke, heeft tot j En de arme „koningin der aarde," gekromd onder het
dusverre slechts deze belangrijke vrucht opgeleverd, juk van de zegelwet? zult gij wellicht vragen. Ik hoop
dat eindelijk eene nieuwe wetgeving voor onze genees- en wensch, dat zij van dien druk bevrijd worde; zoo het
kundigen door de tweede kamer is aangenomen. Wat
een tal aan recepten zijn door verschillende ministers
en commission voor die patiënte geschreven! En welk
eene kunstbewerking noodigis geweest om üe vierling
in de wereld te brengen, dir. is u door uwe gewone cor
respondenten medegedeeld. Zelden is een voorstel zoo
vervormd uit de smeltkroes der parlementaire debatten
gekomen. Ik laat aan de medici het oordeel over de
wetten zelve over. Zooveel is zeker, dat de wjze, waarop
plaats heeft, het zal niet voor 1 Januari zijn.
Nu een woord over den politieken toestand in 'tHaagje.
Het is niet te ontkennen dat de verkoop van het
Dagblad van Zuid-Holland en 'sGravenhage aan de
tegenwoordige eigenaars zekeren invloed heeft uitge
oefend. De residentie was nooit bij uitstek liberaal. Wel
wilde zij van geenc uitersten weten en werd, bij wege
i van demonstratie, in 1S56, bij het optreden van liet
ministerie Simons —van der Brugghen, de heer Groen
die wetten tot stand zijn gekomen, niet heeft gestrekt j met groote meerderheid geslagen en door den heer
om het prestige van den minister van binnenlandsche
zaken te verhoogen. Ieder lid der tweede kamer achtte
zich ten laatste geroepen om iets te verbeteren; dat is
een nieuw verschijnsel onder het bestuur van den heer
Thorbecke, terwijl men bovendien zooveel meegaand
heid van hem niet gewoon was. 't Is een slecht voorteeken
voor volgende wetten of voorstellen.
Het gewicht van vele voordrachten, thans bij de wetge
vende macht aanhangig, is toch niet te miskennen. Wij
hebben de voorstellen betrekkelijk het belastingstelsel,
de wet op de schutterijen, het Indisch tarief en het West-
Indisch regeering-regleraent, om van strafvordering nog
niet te spreken. Als over al dergelijke wetten een zoo
grondig! debat moet plaats hebben als over de genees
kundige wetten, dan zal er weder veel overblijven.
De heer Groen van Prinsterer zal aan geene kamer
debatten meer deelnemen. Ik betreur dat zijne gezond-
Gevers Deynoot. vervangen; maar liberaal als Rotterdam
of Almelo was dit district nooit. De houding van den
gemeenteraad bewijst dit in menig opzicht. Toen toch
de gemaal accijns elders werd afgeschaft, vereenigde de
raad zich met algemeene stemmen, een paar jaar geleden,
met een rapport ten gunste van het behoud der accijn
sen. Ook nu weder ziet de meerderheid met zekeren
wrevel het voorstel tot afschaffing van die accijnsen. De
verkieziugen in den zomer zullen uitwijzen, in hoever
de kiezers die vrees deelen.
Het Dagblad was vroeger het ware orgaan van de
residentie; het polemiseerde volstrekt niet. Eerst in de
laatste paar jaren, toen de gemeente onder zekere voor
waarden, den eigendom aan de heeren Holtrop, Belinfante
en hun compagnon van Hevningen, had overgedaan,
toen begon het blad lamvtjes vooruitgang aan te prijzen.
De verkoop van het hlacl bracht her in handen van de
heidstoestSnd de reden daarvan is; ik waardeer hoog zijne j reactie, die zoowat eene tonne gouds in het Nieuwe daj_
uitstekende kennis, zijne talenten als debater en zijn j blad had opgegeten. Twee groote bladen kunnen zich
geest. Maarikgeloof niet, dat de kamer zij nafziju betreurt i toch hier moeilijk staande houden. Vele liberalen heb-
Welke waren toch de practische resultaten van zijn veel- ben betreurd, dat men het Dagblad niet heeft gekocht,
jarig parlementair leven? Hij zelf is onvoldaan en een Maar men heeft gedurende maanden niets willen doen,
ieder moet onvoldaan zijn wanneer men overweegt, dat j toen enkelen pogingen aanwendden om daartoe eene
geen enkel belang, op welk terrein ook, door hem wezen- maatschappij te vormen.
lijk in de kamer een stoot heeft gekregen. Bestrijden en De invloed van het Dagblad is gering buiten de resi-
afkeuren was zijn fort; maar wat heeft hij opgebouwd? dentie,maar hier ter stede heeft de onojffioudelijke las-
Welk practisch voorstel is ooit van hem uitgegaan tertaai tegen al wat liberaal is, sommige weinig ontwik-
Welke zaak is door hem, als lid der kamer, met ernst be- keiden en de vele lanvven zand in de oogen gestrooid;
vorderd? Buiten de kamer heeft hij op het gebied van Dit is ook reeds bij eenige verkiezingen gebleken. Dag
aan dag leest toch de goede burgerij het venijn, dat uit
de pen spat van „den heer hoofdredacteur" (zooals kom-
missarissen hein zeven malen noemden, toen zij verklaar
den niets van hetgeen tegen hem geschreven was, te
gelooven). En er is in ons land nog menigeen, die zegt:
ja, als men dat zoo durft drukken, dan moet er wel iets
van aan zijn.
Het Dagblad heeft in bet laatste jaar aan a'oonnés en
aan advertentiën gewonnen, zooals uit de balans blijkt
het wierp 12,577.71 winst af, waarvan men echter de
uitkeering aan de gemeente (ik meen ƒ2000) moet
aftrekken.
Er ziju ruim ƒ100,000 aan aandeelen geplaatst. Maar
daar de koopsom op/'160,000 was bepaald, bezaten de
eigenaren op 1 Januari nog 10 obligation ad ƒ1000, en
94 ad 500, die zij gaarne willen plaatsen. Zij moeten
toch nog ƒ60,000 aan dc vorige eigenaren betalen en wel
ƒ5000 's jaars van 1866, gedurende 12 jaren. „De
plaatsing van aandeelen ging niet zoo vlot van de hand,
als men venvacht had", maar men wil den eigendom
door algcheele afbetaling gaarne verkrijgen.
Hoezeer de positie schijnbaar gunstig staat, is bet met
de financiën toch nog niet best gesteld. Immers op het
blad rusten de volgende verplichtingen, alsdeobligatiën
niet spoedig geplaatst worden. Ik lees in de balans over
1864 letterlijk
„Van de winsten zal dan (1866,) ten gevolge van het,
gewijzigde plan moeten worden betaald:
1. de rente van de restantschuld;
2. de rente van de 40 uitgegeven obligatiën;
3. ƒ5000 aflossing van de restantschuld
4. 5000 voor uitloting van vijf stuks obligatiën.
„Wij behoeven het niet te zeggen, mijne heeren, dat
dan het dividend geruimen tijd verdwijnen moet of zeer
klein zijn zal."
Als de obligatiën niet vlotter weggaan, ja, dan zal na
verloop van 12 jaren geen schuld bestaan en dan zullen
slechts ƒ140,000 aandeeleu (Nieuw Dagblad en Dagblad)
zijn uitgegeven; „maar van den anderen kantzuilen
dan ook de aandeelhouders zich moeten getroosten
gedurende eenige jaren een klein, of wellicht geen divi
dend te ontvangen."
Commissarissen garandeerden immers slechts 5 pet.
gedurende 5 jaren; als dus de schuld adƒ60,000 niet in
eens wordt afbetaald, dan schiet er gedurende eene reeks
van jaren niets voor de actiehouders over. Bovendien
zal de afschaffing van het zegel geld kosten tot verbe
tering van alle bladen. Daarom namen de op dc alge
meene vergadering aanwezige heeren nog wat obligatiën
of aandeelen.
Maar er is ook nog een zoodje over. Wie lust gevoelt
om zijn geld in het feactionaire orgaan te steken, kan
nog wat krijgen. De heeren Wiutgens, Simons, Hoekwater
en Schimmelpenninck, die dagelijks aan het bureau of
bij den beer hoofdredacteur komen, zouden de rijksdaal
ders van liberalen wel willen aannemen, als zij obligatiën
namen van het overschot van ƒ57.000; de heeren van
Hall, Rochussen, van Zuylen van Nyevelt (J. P. P., lid
der tweede kamer, en mr. Hugo, lid vau den Haagschen
raad), Nierstrasz, van der Oudermeulen, Schilfer, enz.
zouden daardoor hunne dividenten verzekerd zien.
Toch pleit het niet voor hetgeen men altijd beweert,
dat de conservatieven zooveel geld voor hun beginsel
over hebben, dat de zaak „zoo vlot niet ging." Intusschen
ligt de reden ook wel daarin, dat menig conservatief
walgde van toon en inhoud van het blad. In den laatsten
tijd echter is een en ander wat kalmer gestemd.
De pogingen van de Haagsche courant om staande te
blijven worden door het Dagblad vergeleken met de
indringerij van de Londensche orgeldraiers, met onder
kruipen, enz. De dagen van het Nieuwe dagblad schijnen
totaal vergeten, toen de heer hoofdredacteur en zijne
vrouw de winkels alhier plat liepen, met verzoek om
advertentiën, tegen aanbod van hunne kalandisie.
Als wij haven en spoorweg kfiigen, dan zal wellicht
ook de mogelijkheid aanwezig zijn, dat wij twee bladen
kunnen doen bestaan.
De havenzaak blijft inmiddels slepende. Wel zijn de
voorwaarden van concessie aan de heeren Swaan en van
Ileijningen medegedeeld, voor den aanleg van de haven
en een spoorweg Scheveningen 'sllage-Utrecht
Almelo, maar 't schijnt ook niet te „vlotten". En zullen zij
demiddelen totuitvoeringkunnen bijeenbrengen? Thatis
the question. Het kon hier wel eens gaan als met de door
graving. Er schijnt meer kans op spoedige verwezen
lijking van de concessie van den heer Mouton, voor de
lijn Hoek van Holland's Ilage—Rotterdam, doorliet
Westland. De aanvrage van den heer Goldsmith (haven
en spoorweg) schijnt niet in aanmerking te komen,
ofschoon hij geene rente-garantie vroeg. Toch achten
velen die in het staatsbelang en gegrond, zij begrijpen
niet de voorliefde van den minister voor den heer van
Heijningen, de oud stille-compagnon van het Dagblad
en hoofd-verkooper van het blad, dat aan de vroegere
eigenaren weleer was gegund, opdat de conservatieven
het niet in handen zouden krijgen. De verkoop aan die
j partij was niet in strijd met den letter; maar zeker tegen
den geest en de bedoeling van den raad, die het blad
eenige jaren vroeger aan Holtrop, Belinfante en van
j Heyningen afstond, ondanks de voordeeliger aanbiedin
gen van Lion—Snsan.
j De aanvrage van den heer Revyis en van eenige
I Fransehen (spoorweg en haven) steunt niet op goede
j g'ronden, daar men van inpoldering sprak op ouzo kusten,
i waar wel zand, maar geen slib aanspoelt.
Ik eindig hiermede voor heden dezen reeds langen
I brief.
I 8 April.
A.
