MIDDELBURGSCHE
C O R A N T.
N°- 202.
Dingsclag
20 December.
1864.
Editie van maandag avond 8 ure.
MiclUlelluas-g 19 december.
Bij de kamer van koophandel en fabrieken alhier is
ontvangen en voor. belanghebbenden ter inzage gelegd:
een verslag van den handel van België, gedurende 1863,
benevens het verslag van den handel en de scheepvaart
van Groot-Brittanje over september en de 9 maanden
geëindigd den 30 dier maand.
Z. K. H. de prins van Oranje is donderdag avond van
Parijs naar de residentie teruggekeerd.
Volgens het Utrechtsch dagblad zal de heer mr. Groen
van Prinsterer, wegens redenen van gezondheid, zijn
mandaat als volksvertegenwoordiger nederleggen.
In de donderdag gehouden zitting van den gemeente
raad van Rotterdam is ingekomen een voorstel van bur
gemeester en wethouders, om overeenkomstig het advies
der kommissie voor de plaatselijke werken het museum
Boymans in eigen beheer weder op te bouwen, in den
zelfden stijl waarin het vroeger bestond, zullende het
gebouw dan tevens strekken tot bewaarplaats van het
archief, terwijl in geen geval de akademie van beeldende
kunsten en technische wetenschappen er weder in geves
tigd zal mogen worden. Met dit doel vragen burgemees
ter en wethouders een krediet van f 75.000.
Te Rotterdam is een „Nederlandsche volksbank" op-
gerigt, met het doel om ecne geldelijke uitkeering te
verstrekken bij gebrek aan werk en bij ziekte van hare
leden, waarbij men wel inzonderheid op werklieden het
oog heeft, en zulks tegen betaling eener promie, welke
van wege de direktie per week, bij vooruitbetaling, wordt
geinkasseerd, zoo als in de tarieven, bij de statuten ge
voegd, vermeld staat. De minste premie per lid in de
week is gesteld op 5 centen, waartegen eeno eventuele
uitkeering gedurende 4 weken van 1 overstaat. Er zijn
vijf klassen, voor de uitkeeringen, in 4, 6, 8, 10 en 12
weken. Om tot lid te worden aangenomen, moet men ten
minste 20 jaren oud zijn en gedurende één jaar in ééne
en de zelfde betrekking werkzaam zijn geweest en nog
in die betrekking voor onbepaald vasten tijd verbonden
zijn. Deze gestelde termijn kan echter naar goedvinden
der direktie worden verkort.
De navolgende ambtenaren der posterijen zijn bij be
sluit van zijne excellentie den minister van financiën met
1 januarij e. k. verplaatst:
De kommies 2c klasse A. J. Schregardus, van het
postkantoor te 's Gravenhage naar dat te Arasterdam
de kommiezen 3e klasse P. J. C. van Schuijlenborgh, van
het expeditie-kantoor vandeunederlandscheuRijdspoor-
weg te Arasterdam, naar het postkantoor te Rotterdam;
W. P. Alstorphius Grevelink, van het postkantoor te
Haarlem naar het expeditie-kantoor van den nederland-
schen Rijnspoorweg te Amsterdam; F. C. Pastor, van het
postkantoor te Schiedam naar het postkantoor te Rotter
dam; H. J. M. Bouwmeester, van de inspektie te Zwolle
naar het postkantoor te 's GravenhageN. T. L. Klip
pink, van het expeditie-kantoor van den nederlandschen
Rijnspoorweg naar het postkantoor te Haarlem; de sur
numerairs: J. M. J. Bast, van het postkantoor te Alkmaar
naar de inspektie te Zwolle; jhr. J. G. M. van Bommel,
van het postkantoor te Middelburg naar het expeditie
kantoor van den nederlandschen Rijnspoorweg te Am
sterdam; L. V. Wolff van Naerssen, waarnemende de
directie te Wormerveer, naar het postkantoor te Rot
terdam. (Baff61. v. Z.-Holl. en 's Grav.)
De hoogleeraar Modderman te Amsterdam herinnert in
het Volksblad ter gelegenheid van het bespreken van
des heeren Wintgens gezegde in de tweede kamer, dat
„ten gevolge van het niet-uitvoeren der doodstraf hier
te lande de misdaden zouden zijn toegenomen," aan de
statistiek der veroordeelde brandstichters in Gelderland
van 1850—1858 (genomen uit mr. Staats Evers lijfstraf
felijke regtspleging.)
Slechts een doodvonnis werd in Gelderland sinds 1843
voltrokken, namelijk in 1855 te Apeldoorn op een veroor
deelde wegens brandstichting. Welke kracht heeft dit
„exempel" gehad?
De veroordeelde brandstichters waren in:
1851 r 0
1852 0
1853 0
1854 2
1855 (het exempeljaar) 1
1856 5
1857 0
1858 3
Wat volgt hieruit?
a. De 3 jaren na het exempel leverden juist viermaal
zoo veel brandstichters op als de 4 jaren, die aan het
exempeljaar voorafgingen
b. Het jaar 1856, dat op het exempeljaar onmiddellijk
volgde, zag het getal brandstichters vervijfvoudigen!
e. In het jaar 1857 daarentegen, toen de tot 5 maal her
haalde gratie van 1856 versch in het geheugen lag, sche
nen do brandstichters plotseling als uitgestorven.
d. En waar werd in Gelderland, het eerst na het exem
pel, brandstichting gepleegd? Te Apeldoornd. i.
in de zelfde gemeente, waar het exempel gegeven was
De heer Modderman zegt ten slotte:
Wij beweren volstrekt niet, dat aan de exekutie van
1855 de vermeerdering van 1856 te wijten zou zijn.
„Maar dit beweren wij, dat de medegedeelde cijfers op
nieuw bewijzen, dat de misdrijven kunnen toenemen,ook
dan wanneer men door den strop eerbied voor het leven
en de bezittingen van den naaste wil inprentendat het
eeno statistische dwaling en enne juridische ketterij is,
wanneer men het toenemen der misdrijven aan het niet-
voltrekken der doodstraf toeschrijft en in de uitvoering
dier goddelooze straf een geneesmiddel tegen die (ware
of vermeende) toeneming wil zoeken."
Benoemingen en besluiten.
ridderorden. Vergunning verleend aan den heer
R. C. Cankrien, konsul-generaal der Nederlanden te Ant
werpen, tot het aannemen en dragen der versierselen
van ridder der orde van het Legioen van eer; en aan
den heer C. B. H. von Rosenberg, ambtenaar belast met
het doen van natuurkundige onderzoekingen in Neder-
landsch-Indië, tot het aannemen der versierselen van
ridder der orde van den Kiihriuger Leeuw, hem door
Z. K. H. den groothertog van Baden geschonken.
marine. Bevorderd tot luitenants ter zee 2e klasse de
adelborsten le klasse F. W. Hudig; J. T. F. Bruijn;
jhr. H. M. van der Wijck; J. van Herwaarden; E. J. Hoos;
J. P. J. LucardieF. A. J. P. van AlplienH. W. Steffelaar
J. C. A. Wissel; H. J. de Wal; O. C. A. J. Moreau en
W. M. E. Bervoets.
Overgeplaatst in rang en ancienneteit de 2e luitenant
D. Brakel van het 5e regement infanterie bij het wapen
der infanterie van het leger in Oost-Indië.
Onderwijs.
Volgens den in het licht verschenen Almanak van
het leidsche studenten-korps voor 1865 bedroeg het aan
tal studentenin de geneeskunde 90, regten 283, god
geleerdheid 89, wis- en natuurkunde 19 en letteren 31
dus in het geheel 512.
In de verklaring van de beteekenis der woorden
zijn eenige aspirant-hulponderwijzers bij het najaars
examen te Groningen al zeer zonderling geweest. De
kommissie kan zich, in het door haar uitgebragt en door
de Staatscourant van heden opgenomen verslag van den
uitslag van dat examen, niet weerhouden een paar proe
ven mede te declen. Er was opgegen uit Genabeth's
Bloemlezing, door dr. Renssen, blz. 174, de Tijd
«Gij schetst mij oudWaarom? Bekrompen dwazen!
Verraadt mijn vlijt u dau een trager bloed
Nog bruischt bet als de zee, wen stormen razen
Geen bliksemjlils bereikt mijn snellen voet."
De volgende voorbeelden zijn letterlijk afgeschreven:
Bekrompen zuinig, armoedig, niets te bezitten.
Razen een gedurig geluid uit den mond voortbren
gen, waarbij de mond gesloten blijft; een ander: razen
beteekent eene werking van een persoon. Door deze wer
king verstaat men dan het in kwaad tegen iemand te
spreken.
Bliksemjlils licht van den bliksem; een ander:
dit woord bestaat uit twee enkelvoudige woordpn; deze
zijn bliksem en schicht. Bliksem is de vuurstraal, die men
bij onweder ziet, schicht beteekent bang zijn. Hij is
bliksemschicht, zegt men van iemand die pikeer of bang
voor den bliksem is.
Nog een paar voorbeelden hoe enkelen volzinnen maak
ten. De examinator verlangde dat sommige woorden, bij
voorbeeld inbreuknoodwendig, in goede zatnengestelde
volzinnen zouden gebruikt worden. Nu schreef er een
bij Inbreuk. De mannen die achter ons wonen zijn naar
Rotterdam geweest en aldaar inbreuk gedaan in het huis
van den heer N.
Een ander bijNoodwendig. Om hem te verzenwen, zal
men noodwendig een wagen moeten gebruiken, daar hij
gaan kan. Nog een ander: Noodwendig-. De kogel had hem
het hart doorboor/, noodwendig was er geen hoop op
genezing.
Vele van deze voorbeelden zegt de kommissie
verraden zoodanig gebrek aan gezond verstand of althans
aan ontwikkeling, en bij anderen springt eene hoogst
bekrompen taalkennis en eene verregaande slordigheid
zoodanig in het oog, dat men twijfelen moet of zulke
personen wel ooit de nederlandsche taal zullen leeren,
laat staan goed onderwijzen.
lialoiiicii.
Eene depeehe, gedagteekend Batavia 15 november,
medegedeeld door de Nieuwe rotterdamsche courant,
luidt als volgt
„De rust te Tagal is hersteld. Er zijn 135 inlanders
in arrest genomen. De hoofdaanvoerder is doodgeschoten.
ISivierbcrigten.
Voor Keulen was vrijdag morgen geen ijs in de rivier.
Voor Arnhem was vrijdag zooveel drijfijs, dat de ge
meenschap met de overzijde van den Rijn slechts door
roeibooten kon plaats hebben en de pont geen dienst
kon doen.
Te Nijmegen is donderdag morgen de gierbrug weg
genomen. Er bevindt zich drijfijs in de rivier. Ook
stoombooten en schepen zoeken veiligheid in de haven,
maar het lage water belemmert zeer hunne pogingen, om
daar binnen te geraken.
Uit Westervoort meldt men dat donderdag ten gevolge
van het menigvuldige drijfijs de schipbrug over den
IJssel is weggenomen.
De Maas voor Rotterdam is vrijdag bijna geheel
gevuld met drijfijs, zoo dat de stoombooten, die het nog
gewaagd hadden te varen, hunne passagiers en goederen
met groote moeite hebben kunnen lossen, van wege het
menigvuldige ijs dat zich ophoopte voor den wal; onder
anderen de „Stad Heusden" had daarmede zwaar te kam
pen, en zou, na gelost te hebben, de scheepstimmerwerf
teDelfshaven trachten te bereiken. De nijmeegsche boot
die nog plan had om te varen, heeft met de grootste
krachtsinspanning, met nog andere vaartuigen, de haven
kunnen bereiken. De brielsche boot „Maasnymph uo. 2"
geraakte, van wege het lage water, een eind wegs
van Rotterdam aan den grond, is door de boot „Maas-
nymph no. 1" afgeholpen en zou nog trachten de reis te
vervolgen, terwijl de andere boot in de haven eene vei
lige ligplaats zoeken zou.
Uit Wijk bij Duurstede meldt men van vrijdag:
Op heden 's middags 2 ure stond het water 5,88 el. In de
laatste 24 uren gevallen 0,06 el. Gisteren in den vroegen
morgen was de rivier met eenig drijfijs bedekt, dat in
den loop van den dag tot heden morgen vroeg, sterk
toenam. Ongeveer 9 a 10 ure (dezen morgen) heeft het
ijs, boven den Roodvoet, zich vastgezet; voor deze stad
blank water.
