~ST00M300faiEHSf~
waarom in zeker opzigt het tegenwoordig ministerie
van den morgen der elektorale overwinning reeds, geen
duimbreed van zijn val verwijderd was, diene men zich
rekenschap te geven van zekere omstandigheden, die
alleen kunnen verklaren en begrijpelijk maken, wat in
eene min of meer nabijzijnde toekomst voor het kabinet
Eogier-Fréve is weggelegd.
België verkeert in zeker opzigt in den zelfden toestand
als Engeland. Even als aan de overzijde van het kanaal
de oude partijen der Torys en Whigs willens zijn in
hunne wederzijdsche verhouding eenige wijzigingen te
brengen, zoo doet zich ook in België het verschijnsel voor
dat de „liberale" en „katholieke" partijen beide slechts
met moeite hun oud vaandel omhoog heffen, hun oud
devies geheel en in elk opzigt getrouw blijven. Indien
men de zaken wat van nabij beziet, dan zijn de liberalen
en de katholieken van 't heden, niet meer de liberalen
en de katholieken van 't weleer. Eene nieuwe fraktie,
met de beide thans bestaande partijen zamengesteld,moet
noodwendig te voorschijn treden. Tegenstanders van
gisteren zullen zich aansluiten, omdat zij werkelijk niet
zooverre meer van elkander verwijderd zijn, als zij wel
vermoedden, onder den indruk vandenzooonvruchtbaren
strijd, dien zij geregeld tegen elka&r voeren. Ik zou de
mogelijkheid van dit altijd zonderlinge schouwspel niet
zoo zeker stellen, ware het niet dat reeds eenige jaren
geleden wij waren toen nog zoo heel ver van de om
wenteling van 1830 niet af iets dergelijks reeds plaats
greep. Toen reeds zag men de onvermijdelijke noodza
kelijkheid in om den te dier dage tusschen de liberalen
en katholieken bestaanden bastaardband, die even onna
tuurlijk als onhoudbaar was, te ontbinden, ten gevolge
van welk inzigt op een gegeven oogenblik het hoofd
der katholieke partij, de graaf de Theux en Charles
llogier, de vlagvoerder der liberalen, die den vorigen
dag nog van het zelfde ministerie deel uitmaakten, zich
op de banken tegenover elkaar zagen geplaatst, de een
ter regter-, de ander ter linkerzijde. Ook thans bewijzen
sommige omstandigheden weder, dat liberaal-gezinden
zich bevinden in de rijen der klerikalen en onder de
liberalen ook deznlken, die niet altijd de klerikalen
in 't ongelijk kunnen stellen. Uit dien hoofde zullen
nieuwe partijen zich vormen. De doktriuairen, de
ministeriëlen pur sang, hebben tot heden dit wel tegen
kunnen houden, hun prestige, hun invloed en hun talent
hebben deze hervorming wel kunnen verdagen, maar niet
langer meer zal dit hun mogelijk zijn. Reeds in deu boe
zem der natie greep zij plaats. De mededeeling van een
paar feiten zal voldoende zijn om dit mijn beweren te
staven.
Kort na de vóórlaatste verkiezingen te Brugge,waar toen
slechts katholieken ter kamer waren afgevaardigd, vroe
gen de hoofden der liberale partij, die in 't wetgevend
ligchaam zigtbaar in getalsterkte verloren had, zich
af, of 't met het oog op de onverschilligheid en de
flaauwheid hunner vrienden, die noodig hadden ietwat
geëlektriseerd te worden, niet nuttig, ja, noodzakelijk
zou wezen, het initiatief te nemen tot een nieuw liberaal
kongres, a l'instar van dat van 1846. Het voorstel werd
lang en breed besproken, maar opgegeven omdat de
meerderheid het ontijdig achtte. Men hield zich over
tuigd dat een op dat oogenblik zaamgeroepen kongres,
in plaats dat. het strekken zou om de liberalen te ver
eenigen, veeleer aanleiding zou geven tot meerdere ver
deeldheid dan reeds bestond en tot dadelijk gevolg
hebben zou dat de niet te miskennen scheuring voor
aller oog zigtbaar werd. De oude liberalen hadden 't op
de jonge niet voorzien. En zij hadden er goede reden
voor ook.
In weerwil van de uitstekende discipline die in het
klerikale kamp beerscht, heeft toch het afgeloopen
mechelsche kongres het bewijs geleverd, dat ook in hunne
rijen dergelijk verschijnsel zich opdoet. Alleen door op
fijne systematische wijze al de groote redenaren te
écarteren, die aan 't kongres van 1863 zulk een gemar
keerd eu opmerkelijk karakter hadden bijgezet, heeft
men ditmaal de zaak tot een goed eind kunnen brengen.
Ten vorigen jare werden daar in de zalen van het klein
seminarie, door mannen als de Montalembert, Deschamps,
kardinaal Wiseman en Schollaert woorden gesproken,
die van gloeijende en innige liefde, van een onweer
staanbare zucht voor de vrijheid getuigden, woorden
die door cle verzamelde menigte luide werden toegejuicht
en met donderende bravo's begroet. En geen wonder!
Toch zoo liefelijk om aan te hooreti is de taal, die van
de menschheid eischt, wat 'tregt der menschheid is,
't zonlicht der vrijheid voor 't innerlijke leven zoo onmis
baar, als dat van de zonne des hemels voor 't ligchame-
Jijk oog! Maar toep weinig tijds nadat het kongres was
uiteen gegaan,de steunpilaren der kerkelijke orthodoxie,
de kardinalen van den heiligen stoel, 't oog lieten gaan
over 't verslag" der debatten, lazen wat daar door som_
migen als hunne geloofsbelijdenis was verkondigd,riepen
deze 't uit: „Wie dat, wie zóó spraken; zij zijn ketters en
niets anders!" Indien de banbliksem des pausen toen al
niet de Montalembert en de zijnen trof, 'twas omdat men
de noodlottige gevolgen vreesde, die zulk eene daad, welke
men zoo gaarne gepleegd had, zon kunnen na zich slepen.
Want nog altijd betreurt men het te Rome dat men bij deu
aanvang van zijn optreden den grooten Luther zich tegen
over stelde in plaats van hem tot zich te trekken door
eenige schijnbare koncessiën. Maar al hield het vatikaan
ditmaal zijn banbliksem terug, toch moesten zij, die den
moed hadden gehad voor de vrijheid, zelfs op een
meehelseh kongres, in 't strijdpeik. te treden, zij, die
zonder te vragen wat men te Rome liefst hooren zou,
gesproken hadden wat daar niet gaarne werd vernomen,
en de stelling hadden verdedigd dat het verbond tus
schen geloof en vrijheid mogelijk was, niet voor de
tweede maal daar komen, en zoo men 't hun al niet ge
bood, men verzocht het hun zich iu 1864 van Mecheleu
verwijderd te bonden.
Uit dien hoofde zal het verslag van het in de vorige
week, gehouden kongres, u geene enkele redevoering te
lezen geven, die zelfs in de verste verte de vergelijking
zou kunnen doorstaan met die op 't vorige gesproken.
Ditmaal is er volkomen homogeniteit tusschen 't begin
en het einde. De openingsrede van den woesten ultra-
montaan, den baron deGerlacbe, sluit uitnemend met de
kreet: „Leve dejezuitcn," die men bij 't- scheiden aanhief.
Maar deze vijandige houding tegenover het beginsel
der vrijheid zal de mannen van 't kongres van 1864 niet
veel baten. Tal van katholieken zullen weldra zich aan
kanten tegen de tyrannie van het ultraraontanisme, en
velen van hen, die een wijle geloofd hebben dat Mon-
talembevt's ideaal „de vereeuiging van het geloof met de
vrijheid" verwezenlijkt zou kunnen worden in de kerk van
den huidigen dag, zullen 't weldra ervaren, dat meer zijne
verbeelding en zijn gevoel hem dwingen tot deze lucht
spiegelingen, dan zijn verstand, dat het onmogelijke
dier vereeniging had moeten inzien.
Wel moge er ter regter-en ter linkerzijde ten onzent
dus vrij eenige discipline heerschen, wel mag men
meestal nog willen gehoorzamen aan een mot d'ordre,
toch is het in beide kampen reeds blijkbaar dat nog velen
strijden uit pligtbesef, maar weinigen meer voor en uit
overtuiging.
Eene nieuwe politieke rigting zal dus wel eenmaal,
zij 't ook ten gevolge van menigen krisis te voorschijn
treden. Reeds nu is het oogenblik barer geboorte nabij
Ik eindig met u iets mede te deelen aangaande de ant-
werpsche tentoonstelling van schilderijen en kunstwerken
van levende meesters. Deze expositie levert een nieuw
bewijs van den vooruitgang die bij uwe nederlandschc
schilders merkbaar is.
„Het eerste zeebad" o.a., een doek van Israels, is aller
liefst, alles oorspronkelijk gedacht, en vooral 'tlichteffekt
verraadt de meesterhand. S. Verveer zond twee schilde
rijen, die op nieuw getuigen van zijne uitstekende pen
seelbehandeling en zijne consciencieuse natuurstudie.
En 'r landschap, onnavolgbaar trouw weergegeven, voch
tig, zou men haast zeggen, zoo als de natuur eenervlakte
bijna immer is, èn de figuren waarmeê hij 't stoffeert,
wedijveren om den palm van 'tgeacheveerde. De beide
Weissenbruch's, zoowel de stads- als de landschapschil
der, gaven in hunne schilderijen 't bewijs van hun degelijk
talent. Gaarne heb ik een welgemeend woord van lof over
voor Joseph Ilartogensis, die ditmaal ons uit Holland
naar Tyrol verplaatst en ons een „ondergaande zon" te
aanschouwen geeft, zoo betooverend schoon als dit in de
werkelijkheid maar wezen kan.
Geestig gedacht en goed geschilderd is „de oude vrijer"
van Martens, en een juweeltje, Meisonnier waardig, noem
ik Bakker KorfFs „Afscheidstoast".
Nog vele namen van „guter Klang" zou ik u kunnen
noemen, die flinke bewijzen hebben gegeven van waar
diglijk dien te handhaven, maar ik mag de mij gestelde
ruimte niet overschrijden. Ik meen dus te moeten eindi
gen met de herhaalde verzekering dat de hollandsche
schilderschool op de antwerpsche tentoonstelling waar
diglijk is vertegenwoordigd.
£)anödshcritjtnt.
^raanmailUen enz.
Amsterdam 9 september. Raapolie op zes weken 43.1.
Lijnolie op zes weken 39.
Prijzen van eiüekten.
Arasterdam 9 september.
Nederland. Certilik. Werkelijke schuld 24 pet. 60f$
dito dito dito 3 72$
dito dito dito 4 96$
Aand. Handelmaatschappij 44
België. Certifikaten bij Rothschild 24 54$
Rusland. Obligation 1798/1816 5 n 96}
Cert iff k. Hope co4 n
Oblig. dito 1855, 6e serie 5 82}
dito dito Leening 1860 4} 82}
Certifikaten6
Aand. spoorweg184
Polen. Sehatkistobligatiën4
Oostenrijk. Obligatiën metalliek5 57,^
dito 1847/1852 2} 28$
dito rente Amsterdam5 79$
dito nationale5 64,9ff
Bank aktien3
Italië. Leening 18615
Spanje. Obligatiën (binnenlandsche) .3 46 J
dito3 thans 2} 43$
Amortisable schuld
Portugal. Obligatiën 1853 3 46tV
dito 1856—1862 3
Griekenl. dito (blaauwe) 5
Turkije. Obligatiën (binnenl.)6 46$
Vereen.Stat, dito (1882) 6 43$
Illinois. dito7 n 45}
Mexiko. dito3 v 26$
Grenada, dito afgestempeld4$
Venezuela, dito2 2115(r
Coupons cn losbare obligatiën.
Amsterdam 8 september. Mctalliek/24,70; Napelsche
ƒ- -,Diverse engelsche in .€/H,82$; 3 pet. Eng. Port.
/II,82$; Franscheƒ55,874; Belgische ƒ56,Pruissische
ƒ34,50; Spaansche piasters Spaansche coupons
per fr. ;Hamb. Russ. metal, ƒ29,75; Russische in
zilveren roebels 30,37$; Poolsche in fl. 25,874; Nationale
metalliek 28,20; Dollars 233; Turksche
Tiöurrtcnticn.
Bevallen van eene welgeschapene Dochter, H. J.
VERWER, Echtgenoot van
Middelburg, J. A. BIL.
9 September 1864.
Eenige kennisgeving.
Heden overleedtot diepe droefheid van mij cn hare
beide andere Kinderen en Behuwdkinderenonze dier
bare Moeder SARA MANHAVE, in den ouderdom van
71 jaren. Uit aller naam
Breskens, P. VAN HOUTE,
7 September 1864. Hoofdonderwijzer te Westkapelle.
Met hartelijken dank vermelden de ondergeteekenden
dat hun voor de noodlijdenden door hagelslag enz. be
zorgd isdoor den heer Kesteloo te Domburgvan S. 5
van M.L.C. ƒ4, eu een pakje voor Westkapelle 20,
zamen ƒ29; en door den heer Lievense te Middelburg,
van Serooskerke op Walcheren 75.
w t, M. M. VON nOFF.
A Y estlcapelle
9 September 1864.
J. G. ORMEL J.Gz.
P. DE VOS.
Een HANDELSHUIS in WIJNEN te Amsterdam
zoekt voor de Provincie Zeeland een ijverig en solied
AGEi^'T in staat om hetzelve behoorlijk te represen
teren en goede relatiën aan te brengen. Franco Brieven
met opgave van ouderdom en maatschappelijke betrek
king, worden ingewacht onder letter IIbij den Boek
handelaar C. G. VAN DER POST, Kal verstraat, D 6, te
Amsterdam.
In een stil Burger Huisgezin van twee personen wordt
iemand gevraagd, die de bekwaamheid bezit om eene
Zieke op te passen en tevens de Huishouding waar te
nemen. Nader informatie te bekomen bij Mejufvrouw
Wed. M. W. HINDERNIS SE, Korte Gortstraat.
TIJSSCIIIiiV MIDDELBURG EN BOTTERDAM.
Uren van afvaart in September.
VAN MIDDELBURG:
Zondag ll'smorg. 7 ure.
Maandag 12 8,30
Dingsdag 13 9,30
Donderd. 15 11
Vrijdag 16 11.30
Zaturdag 17 'smidd. 12,30
Zondag 18'smorg. 6
Maandag 19
Dingsdag 20
Donderd. 22
Vrijdag 23
Zaturdag 24
VAN ROTTERDAM:
Zondag 11 namidd. 2 ure.
Maandag. 12 2
Dingsdag 13'smorg. 7
Woensdag 14
Vrijdag 16
Zaturdag 17
Zondag 18
Maandag 19
Dingsdag 20
Woensdag 21
Vrijdag 23
7
8,45
8,45
8,45
10,30
10,30
10,30
10,30
Zaturdag 24'smidd. 12
SXEEPERSDRUKKERIJ VAX DE GEHROEDERS ABRAHAMS.
