MIDDELBURGSCHE
C O ETA N T.
N°- 87.
Donderdag
2 Junij.
1864.
Editie van woensdag avond 4 ure.
OPEAISAliE AAKRE§TEDIA€}.
Burgemeester en wethouders van Schore en Ylake,
zullen op donderdag den 16 junij 1864, des namiddags
om 6 uren, in het gemeentehuis aldaar trachten aan te
besteden
Het bouwen van een nieuw Schoollokaal en
onderwijzerswoning, met bij levering der
benoodigde materialen.
Het bestek ligt ter lezing in het gemeentehuis voor
noemd en bij den secretaris van Schore, wonende te
Kruiningen, terwijl inlichtingen kunnen verkregen wor
den bij den heer architect ingenieur J. Soutendam, te
Goes; zullende de aanwijzing in loco geschieden op
maandag den 13 junij a. s., des voormiddags om 10 uren.
Gedaan te Schore, den 30 mei 1864.
Burgemeester en wethouders voornoemd,
W. J. JANSSEN.
De secretaris,
DOMINICUS.
öirmenlctnïr.
9Iiddclburg 1 junij.
Uit de in ons nommer van jl. zaturdag medegedeelde
voordragt ter vervulling der vakature van hoofdonder
wijzeres op de school voor gewoon en meer uitgebreid
lager onderwijs voor meisjes alhier, heeft de gemeente
raad in zijne zitting van heden middag benoemd mejuf-
vrouw S. J. C. Gerth van Wijck, hoofdonderwijzeres aan
eene bijzondere dag- en kostschool voor meisjes te Wijk
bij Duurstede, met 8 tegen 6 stemmen, welke op mejuf-
vrouw S. C. Tak, waarnemend hoofdonderwijzeres alhier,
zijn lütgebragt.
In eene onlangs gehouden vergadering van het alhier
gevestigd departement der Nederlandsche maatschappij
ter bevordering van nijverheid is benoemd tot afgevaar
digde voor de algemeene vergadering dier maatschappij,
welke den 12 j ui ij a. en volgende dagen in deze gemeente
zal gehouden worden, de heer A. H. G. Fokker, terwijl
tot plaatsvervangers zijn verkozen de heeren J. W. de
Raad, P. M. de Ligny, F. Nagtglas, J. Fak Brouwer,
G. Knol, A. W. Teding van Berkhout, Johs. Luteijn en
C. D. Roëll.
Het schijnt dat de resultaten van het onderzoek der
sektiën over de wetsontwerpen, die niet door de nieuwe
plannen van den minister van financiën vervallen zijn,
nu toch, in weerwil van het reces der kamer, in voor-
loopige verslagen zullen zamengevat worden. Wij ver
nemen althans dat den 2 dezer de kommissie van rap
porteurs zal bijeenkomen om het verslag over de nieuwe
registratiewet vast te stellen.
De Moniteur behelst het berigt, dat de keizer van
Rusland, na zijne gemalin naar Kissingen te hebben
gebragfc, Nederland bezoeken zal, met het doel om er
eenige dagen bij zijne tante, de koningin-douairière,
door te brengen.
In sommige parijssche kringen wordt verhaald dat
keizer Napoleon te gelijker tijd als keizer Alexander
een bezoek zal brengen aan den koning der Nederlan
den, terwijl deze zich op het Loo bevindt. De keizerin
van Frankrijk zou insgelijks een bezoek brengen aan de
koningin der Nederlanden, doch eenigzins later en wel
gedurende het verblijf van keizer Napoleon te Vichy.
Zij die wenschen te worden toegelaten tot het examen,
bedoeld bij art. 2 van het koninklijk besluit van 13
december 1860 (Staatsblad no. 34), om benoemd te wor
den tot attaché bij het nederlandsche corps diplomatique,
welk examen vermoedelijk in-de maaud september van
dit jaar zal worden gehouden, worden opgeroepen zich
daartoe schriftelijk aan te melden bij het departement
van buitenlandsche zaken.
f Men schrijft ons uit 'sGravenhage van 30 mei:
„Gelijk iku reedskortelijkberigtte, heeft hier gisteren
avond een volksoploop tegen den predikant Zaalberg
plaats gehad. Het is aan uwe lezers bekend, dat hij hier
sedert het jongste paaschfeest openlijk als verkondiger
van de zoogenoemde „moderne theologie" is opgetreden
en wel op eene wijze, die, de waarde der respektieve
stellingen ter zijde gelaten, de personen van tegenover
gestelde geloofsbegrippen kwetste en met wrevel ver
vulde. Zijn naam is aanhoudend op aller tongen en zijne
leer maakt een hoofdonderwerp der gesprekken uit. De
overige godsdienstleeraars preoken tegen hem, en de
meerderheid der gemeente is met zijne begrippen niet
gediend, hoewel hij eene aanzienlijke schare getrouwe
aanhangers bezit. Over en weêr zet dit alles kwaad
bloed en houdt de stad in eene soort van gisting op
kerkelijk gebied, zoo dat het schijnt dat de heer Zaal
berg reeds menige meer of minder grievende verguizing
heeft ondergaan, zonder dat het echter nog tot eene
demonstratie was gekomen gelijk de thans bedoelde.
„Gisteren avond hield hij de avondpredikatie in de
Nieuwe kerk en het bleek dat de beweging opzettelijk
tegen hem georganiseerd was, want gedurende de dienst
schoolde reeds eene menigte rondom het gebouw bijeen
en toen de kerk uitging werd het eene onoverzienbare
massa. Men wil dat ook de policie er reeds van verwit
tigd was en dien overeenkomstig hare maatregelen
had genomen; althans zij kwam dadelijk te voor
schijn, toen zij noodig was. In weêrwil van al die
bedenkelijke symptomen schijnt de heer Zaalberg verko
zen te hebben te voet terug te keeren, in plaats van
zich snel per rijtuig te verwijderen, en is dit zoo, dan
heeft hij zeker zeer verkeerd gehandeld, want het was
onnoodig om zelf het gevaar in den mond te loopen. Toen
hij op het kerkplein kwam om zich huiswaarts te begeven,
was hij spoedig door de menigte iugesloten, die hem
aanhoudend opdrong, zoo als men dat te Amsterdam
gewoon is, wanneer men een intrigaut van de beurs af
wil werpen. In die verwarring viel hij, en het had nood
lottig met hem kunnen afloopen, indien hij niet door
policie en partikulieren bevrijd ware geworden, die hem
ophielpen en in de kerk terugvoerden. Toen liet de heer
Waldeck, kommissaris van policie, een rijtuig ontbieden
en bragt hem onder bedekking van agenten naar zijne
woning in het Westeinde. Een groot gedeelte der
menigte, die aan de onedele demonstratie deelgenomen
had, volgde het rijtuig, doch onthield zich van dadelijk
heden en bepaalde zich tot eene nieuwe zamenscholing
voor de deur van den heer Zaalberg; er werden policie-
agenten gestationneerd en den geheelen nacht is een
wakend oog op het huis gehouden, want vele groepen
bleven bijeen, en een uur, nadat de kerkdienst afgeloo-
pen was, omringde eene groote menschenmassa altijd
nog het kerkgebouw.
„Den vorigen zondag had er ook reeds een ige onaan
genaamheid plaats gehad naar aanleiding van Zaalberg.
Hij zou do middagpredikatie iu de Bethlekems kerk
houden, maar twee personen plaatsten zich aan de deur
om aan de biünentredeuden exemplaren van een „open
brief tegen de leer van Zaalberg" uit te reiken. Dit was
niet naar den smaak van een ijverig Zaalbergiaan en
van woorden kwam het tot dadelijkheden, waarbij eender
uitdeelers een vuistslag in het oog ontving, hetgeen de
Zaalbergman voor de justitie zal te verantwoorden hebben.
„Men ziet, dat, al leven wij ia de verlichte negentiende
eeuw, de argumenten ad hominem nog altijd door de
groote massa als afdoende bewijzen beschouwd worden.
Den tegenstander een bal in den mond te steken, en
dien des noods er iu te slaan, is dan ook de meest prak
tische wijze om hem tot zwijgen te brengen, doch verheft
de zaak niet welke men aldus meent te dienen. Degenen
die zich diets maakten dat zij op deze wijze de eer van
Christus handhaafden, hebben getoond het grondbeginsel
zijner leer: „Hebt God lief boven alles en uwe naasten
als u zeiven," niet te kennen."
Marine en leger.
Wij vernemen dat Zr. Ms. korvet 2e klasse Pallas tegen
september te Ylissingen zal worden in dienst gesteld tot
het doen van kruistogten met adelborsten le klasse.
Naar men verneemt wordt heden het te Nieuwediep
liggende instruktievaartuig Urania in dienst gesteld,
onder bevel van den luitenant ter zee le klasse Brouwer,
om dezen zomer in de kuil van Marken een oefenings-
togt te doen met de adelborsten van het laatste studie
jaar, aan het koninklijk instituut voor de marine. Verder
zullen aan boord van dien bodem nog geplaatst worden,
de luitenant ter zee 2e klasse van Woelderen en de
officier van gezondheid 2e klasse Hellema.
ftegfszaken.
De konklusie van de akte van beschuldiging, dezer
dagen door den prokureur-generaal bij het hof in Over
ijssel, in zake mevr. de wed. Pruimers en den predikant
van Rhijn opgemaakt, luidt als volgt:
„En worden mitsdien Johanna Theodora baronnesse
van Dedera, weduwe van Daniël Pruimers, en Johannes
Gerrit van lihijn voornoemd door den prokureur-generaal
beschuldigd
„de eerste van, na bij vonnis der arrondissements-
regtbank te Zwolle, van den 21 september 1863, hangende
het tegen haar aangelegd geding tot ontzetting uit de
voogdij van haar minderjarig kind Margaretha Daniëlla
Pruimers, in die voogdij te zijn geschorst, nadat dit von
nis behoorlijk op den 23 september 1863 aan haar was
beteekend en vervolgens gemeld kind door den bij het
vonnis benoemden provisionelen voogd op den 25 sep
tember 1863 geregtelijk van haar, die tot aan hare schor
sing in de voogdij, ingevolge de wet, als voogdes met het
toezigt over dat kind was belast, en als zoodanig het
zelve onder zich had, was opgeëischt, met boos opzet en
ter kwader trouw te hebben geweigerd, dat kind op te
leveren aan den door den kantonregter beëedigden pro
visionelen voogd, op wien als zoodanig het toezigt over
dat kind was overgegaan en die alzoo regt had hetzelve
op te eischen en hetzelve met boos opzet en ter kwader
trouw, in plaats van het uit te leveren, heimelijk en met
het doel om het aan het toezigt van den provisionelen
voogd te onttrekken, te hebben doen wegvoeren naar
eene plaats waar hetzelve verborgen werd gehouden;
„alzoo van niet uitlevering van een kind, waarmede
zij beschuldigde was belast, aan dengene, die regt had
om het te eischen
„de tweede beschuldigde van zich aan boven omschre
ven en gekwalificeerde feiten medepligtig te hebben ge
maakt, door des bewust en met boos opzet de eerste
beschuldigde bij te staan in bedrijven, die dienden om
de bedoelde strafbare feiten voor te bereiden, te doen
gelukken of te voltooijen, bepaaldelijk door de eerste
beschuldigde met het kind ten 2ijnent te huisvesten,
alle overleggingen omtrent het opeisehen van het kind
met hare raadgevers mede te bespreken, en verder het
geheimzinnig uit zijn huis wegvoeren van het kind te
bevorderen, door daartoe alles te helpen beschikken,
daartoe den last te helpen geven
„de tweede beschuldigde daarenboven van op den 28
en 29 december 1863, gedetineerd zijnde in het huis van
burgerlijke en militaire verzekering te Zwolle, door aan
bieding van geld en beloften, deu gevangenbewaarder
Anthonie Lengton, wiens funktie medebrengt met de
vereisckte voorzorgen alle brieven van gedetineerden te
bezorgen, te hebben zoeken te bewegen om op zoodanige
wijze brieven buiten het gesticht te bezorgen, dat die
aan het daarvoor voorgeschreven toezigt werden ont
trokken en dus de gevangenbewaarder aan zijn pligt
ontrouw zoude zijn, welke poging door de standvastig
heid van dezen geen gevolg heeft gehad, alzoo van po
ging tot omkooping van een agent van een openbaar
bestuur door beloften en aanbiedingen, ten einde van
dezen eene ambts- of dienstverrigtiug te verkrijgen,
welke poging geenerlei uitwerking heeft geliad.
Gemengde bcrigïcn.
Bij de lossing van een schip met amuaitie te Vlissin-
gen op gisteren, is een lcanon van ongeveer 2800 ned.
