daarom onze hulde. Eere zij daarom ons departement, dat
niet door lange vervelende redevoeringen te laten houden
zijn bestaan zoekt te rekken, maar door instellingen ten
nutte van het volk, in waarheid tot nut van 't algemeen
werkzaam is. Want, behalve de genoemde leesinrigting is
hier ook een ziekenfonds opgerigt, waarbij den deelnemers
tevens de gelegenheid is geopend otn zich in ziekte eene
uitkeeving in gelden te verzekeren. Eene bewaarschool,
eene spaar- en eene hulpbank behooren verder tot de nut
tige inrigtingen hier gesticht. Waar zoo gewerkt wordt,
mag men de oude maatschappij geene oude matrone
noemen, die haren tijd heeft overleefd, maar eerder eene
krachtige ijverige vrouw, die, waar zij zich wendt, overal
handen vol werk vindt.''
Feestviering op 1< november enz
In een aantal gemeenten worden toehereidselen gemaakt
voor de feestviering op 17 november. De paleizen van Z. M.
den koning, HH. KK. HH. de prinsen van Oranje, Hendrik
en Frederik der Nederlanden zullen prachtig verlicht
worden, terwijl aan het paleis van laatstgenoemden prins
de wapenen der provinciën in den gevel worden geplaatst.
Het Voorhout en de Vijverberg worden op kosten van de
gemeente verlicht.
De werkzaamheden aan de tribunes in het Willemspark
spoeden ten einde. De heester-perken zijn ontruimd, dewijl
aldaar op heden een aanvang zal worden gemaakt met
het bouwen der muziektempels. De fundeerwerken voor
het nationaal gedenkteeken zijn zoo verre gevorderd dat
zaturdag de grondslag daarop zou gelegd worden, waarop
de eerste steen zal worden aangebragt. De grondsteen is een
vierk. el groot en 25 duim dik, met eene langwerpige uit
holling voorzien, waarin een blikken koker in perkament
zal worden besloten, waarop de geschiedenis der opngting
van het monument is vermeld, en welke uitholling met den
eersten steen zal worden bedekt.
Utrecht zal inzonderheid op den 28sten november feest
vieren, als den dag waarop deze stad deel kreeg aan de
algemeene verlossing. Of er aldaar behalve illuminatie en
vuurwerk, van stadswege festiviteiten zullen geschieden, is
nog onbekend. Maar de burgerij maakt zich gereed tot het
ontrollen van tallooze vlaggen en het ontsteken eener
algemeene verlichting. Pogingen worden in het werk gesteld
om de gegoede ingezetenen in een algemeen vauxhall te
vereenigen. Bovendien is er sprake van een optogf, die,
als eene soort van maskerade, de komst der kozakken te
Utrecht, in 1813, aanschouwelijk zal voorstellen.
Het utrechische studentenkorps zal bij de feestviering
niet achterblijven, doch wenscht er van zijn kant aan deel
te nemen op den I7den dezer maand. De meeste zijner
leden toch hebben minder betrekking op Utrechts bijzon
deren gedenkdag dan op het tijdstip, waarop Nederland
kan gezegd worden tot een nieuw leven te zijn opgestaan.
Des morgens zal hel korps zich vereenigen in het groot
auditorium der hoogeschool, om daar van den rector van
den Senatus Veteranorum eene toepasselijke rede te hooren.
Vervolgeus zal het in plegtstatigen opiogt door de stad
trekken, voorafgegaan door den senaat, en vergezeld van
de banieren. Deleden zullen daarbij versierd zijn metlinten
van oranje of van de nationale kleuren, volgens ieders
bijzondere verkiezing. De groote zaal naast den schouw
burg zal zich ontsluiten voor een matinée musieale, het
lokaal van de weduwe Rikkers voor een getneenschappe-
1 ijke 11 maaltijd, terwijl de dag za! geëindigd worden onder
het genot eener feestelijke soire'e musieale.
In eene vergadering van het leidsche studenkorps is
met 155 tegen 127 stemmen besloten den 19 november
(den dag waarop Leiden vrij werd) feest te vieren. Het
voorstel om een gemaskerdeu opiogt te houden, is verwor
pen. 't Feest zal bestaan in een dejeuner. De deelnemers
zullen zich in opiogt met de corps- en fakulteitsvlaggen van
de akuilcmie naar 't lokaal, voor 't dejeuner bestemd, bege
ven. De kommissie ter regeling is verzocht, geen voorstel te
doen omtrent het dragen van een bepaalde kleur, daar dit
voor velen een reden zijn zou om geen deel te nemen.
Een twintigtal leden van het delftsche stiulentenkorps
heeft verzocht om bij wijze van eerewacht Z. M. van het
paleis naar het Willemspark te geleiden.
liet departement Delft der maatschappij Tot nut van
't algemeen zal op maandag den 16en een openbare verga
dering houden iu de Oude kerk. Dr. van Wieringhen
Borski. de rector van 't gymnasium, zal als spreker optre
den om 1813 te herdenken. Een ander lid zal een toepas
selijk gedicht voordragen. Een en ander afgewisseld door
orgelspel.
Naar men verneemt zullen op 's konings bevel in alle
garnizoensplaatsen op 17 dezer groote parades gehouden
worden.
Het Dagblad an Zuid-Holland en'sGravenhage meent
te weten, dat de opbrengst der gehouden koliekten, voor
zooveel die nu reeds bekend is, voldoende zou zijn om de
kosten te dekken, zoowel van het monument iu het Wil
lemspark als van de naald te Scheveningen.
Voorliet monument, in het Willemspark te 'sGra-
venhage op te rigten, hebben zich 28 mededingers aangemeld.
De plans zullen binnen kort worden ten toon gesteld.
LI. woensdag heeft iemand te Schoonhoven de liefheb
berij om oranje te dragen zoover gedreven dat hij, bij gele
genheid van zijn huwelijk, gekleed was in een zwarte jas
met oranje bandelier, een dito kokarde op de borst en een
oranje muts op het hoofd.
Ten opzigte van het weder staat de kans niet zeer
gunstig, immers volgens de Nieuwe courant van den
Helder heeft het sedert 20 jaar slechts 5 maal op 17
november niet geregend.
Kerk- en sclioolitieuwg.
Uit Vlissingen schrijft men ons heden
„De heer J. G. D. Marteas, beroepen predikant bij de
luthersche gemeente alhier, is gisteren in de voormiddag
godsdienstoefening door zijn ambtgenoot den heer F. H.
Michelsen, predikant te Middelburg, aan de gemeente voor
gesteld, waarbij tot tekst gekozen wasRom. 1 16 (zonder
het laatste gedeelte). Des avonds hield de beroepen leeraar
eene intreerede naar aanleiding van I Cor. 3 11."
Marine en leger.
Zr. Ms. stoomfregat Zeeland is heden voormiddag van
de reede van Vlissingen vertrokken.
De etats-major van de op 1 dezer in dienst gestelde
schepen Prinses Amelia en Metalen kruis zijn thans zarnen-
gesteld als volgt
Prinses Amelia; kapitein luitenant ter zee J J. Wichers,
kommandant, luitenant ter zee le klasse H. Schokker, le
officier, luitenant ter zee 2e klasse J. M. Brevet, L. C.
Holtzapffel, H. A. de Smit van den Broecke. adelborsten
le klasseC L. de Jong, M. J van Lakerveld, H. Bernelot
Moens,jhr. P. J. Vigelin vanClaerbergen.G W L. Diemont
van Langerak, J. L. M. van Gorkum, P. Heijning, J. H.
Cremer, officier van gezondheid 2e klasse J. G Arend,
officier van gezondheid 3e klasse M C. Pannevis, officier
van administratie 2è klasse M. G. J. A. Huisman van Due-
ren. scheepsklerk D, J. van Oosterzee.
Metalen kruis; kapitein luitenant ter zee J. E. de Man,
kommandant, luitenant ter zee Ie klasse J. W. Binkes, Ie
officier, luitenants ter zee 2e klasse J. H. Haakman. J C.
Schotel, M. J. C. Lucardie, adelborst )e klasse H. W. F.
Riesz. L Backer 0verbeek, A F. J. Frakkers, W. E. Hazen-
burg, J C. Clarkson, J. P. Wesselink. W. A. Kok, H. H,
Hora Siccamaofficier van gezondheid le klasse P. J,
Idenburg, officier van gezondheid 3e klasseC. J. A. de Groot,
officier van administratie le klasse J, J. Hoogenstraaten,
scheepsklerk L. G. van Deun.
Gemeenteraad van Middelburg.
Zitting van 4 november.
Voorzitter de heer Bi j le veld van Serooskerke.
Afwezig de heeren Caland, uitlandig, van Deinse en
Lamhrechtsen van Ritthem, wegens ambtsbezigheden, en
van Diggelen, ongesteld. De heer van de Graft komteeni-
gen tijd later.
Nadat de notulen der vorige zitting zijn gelezen en goed
gekeurd, deelt de voorzitter mede dat de volgende stukken
zijn ingekomen
a. berigt van verhindering der bovengenoemde afwezige
eden
b. eene missive van gedeputeerde staten dezer provincie,
houdende berigt vau goedkeuring van het raadsbesluit tot
openbaren verkoop van olmen boomen
c. idem, van de zelfden, goedkeuring van het aan burge-
j meester en wethouders verleende krediet van f L200 ter
bestrijding der kosten voor (le feestviering op 17 november,
i d. idem, van de zelfden, goedkeuring van het besluit van
I den raad tot beschikking over een bedrag van f 21.71 uit de
onvoorziene uitgaven voor kosten van drinkwater, alsmede
j tot af-en overschrijving uit de onvoorziene uitgaven ten
I behoeve van onvoorziene behoeften,
j Nog deelt de voorzitter mede dat de publieke verpach-
j ting der tollen van den straatweg tusschen Middelburg en
Vlissingen f 2100. zijnde f345 meer dan het vorige jaar
heeft opgebragt.
Al deze raededeelingen worden voor kennisgeving aan
genomen, waarna de zitting voor. eenige oogenblikkcn ge
sloten wordt.
Na verloop van een half uur heropend zijnde, wordt aan
de orde gesteld de behandeling van de suppletoire rol van
den hoofdelijken omslag, tot een bedrag van f 105.61^-.
Daar zij ter inzage heeft gelegen en geene bedenkingen
daartegen zijn ingekomen, is op voorstel des voorzitters
besloten haar goed te keuren.
Namens burgemeester en wethouders doet de voorzitter
aan den raad eene voonlragt betreffende de inrigting eener
middelbare school. Hij herinnert vooraf aan het genomen
besluit om aan de regering te kennen te geven dat de ver-
eisehte lokalen voor eene hoogere burgerschool met vijf
jarige cursus beschikbaar worden gesteld, en deelt voorts
mede dat de inspekteur van het middelbaar onderwijs hier
is geweest, die de lokalen in oogenschouw genomen en ze
goedgekeurd heeft.
Alsnu doetdesekretaris voorlezing van de bedoelde voor-
dragt van burgmeester en wethouders. Daaruit bleek in
hoofdzaak dat bij het onderzoek naar beschikbare lokalen
de school A, van den heer Koning, niet de noodige ruimte
aanbiedt en men daarbij de toevlugt tot een tweede gebouw
zou moeten nemen. Hiertegen bestond vooral bezwaar om
dat alsdan de verschillende lokalen te ver van elkander ver
wijderd zouden zijn. hetgeen niet wen schel ijk wordt geacht.
De school B, van mevrouw Rochat, biedt betere ruimte en
meer gelegenheid tot bijbouwen aan, zoo dat na de noodige
verbouwing alle lokalen daar vereenigd kunnen worden;
met uitzondering vaneen lokaal voor physica, waaromtrent
men echter schikkingen zal trachten temaken met het
Natuurkundig gezelschap. Volgens opgemaakt plan zouden
de kosten ongeveer f 30,000 bedragen. Wordt nu genoemd
gebouw voor de hoogere burgerschool ingerigt.dau zal eene
verplaatsing der meisjesschool daarvan het gevolg zijn. Voor
de plaatsing daarvan biedt de school A de gelegenheid aan,
te meer daar die school bij de vestiging eener hoogere bur
gerschool zal moeten vervallen. Dit punt zal evenwel eerst
later in overweging behoeven te worden genomen. Thans
is de voornaamste vraag de aanbieding van een geschikt
gebouw, en de school B schijnt daartoe voor de gemeente-
financiën het doeltreffendst en meest wenschelijk.
Op deze gronden stellen burgemeester en wethouders
voor
1. voor de vestiging eener hoogere burgerschool, met
vijfjarigen cursus, het huis in de Sint Pieterstraat, waar
thans de school voor gewoon en meer uitgebreid lager on
derwijs voor meisjes gevestigd is, in gebruik aan het rijk af
te staan, tegen betaling eener som als nader met de regering
zal worden overeengekomen, onder bepaling: a. dat het
rijk door afbraak en herbouwing het gebouw zoodanig
zal mogen inrigten als het dienstig zal oordeelen om daar
de rijks hoogere burgerschool met vijfjarigen cursus te ves
tigen en b. dat het huis in gebruik zal worden afgestaan
zoo lang daarin de rijks school zal gevestigd blijven en
gedurende dien tijd door het rijk zal worden onderhouden;
2. uit de gemeentekas als aandeel in de kosten van aan
koop, verbouwing en inrigting van het gebouw voor ge
noemde rijksschool bij te dragen eene som van f 15.000,
waaronder in de eerste plaats zal worden begrepen de
waarde van het door het rijk over te nemen schoolgebouw
en erf in de Sint Pieterstraat, welker bedrag in mindering
daarvan strekken zal, en dal de gemeente in geen geval meer
bij zal dragen indien de kosten van inrigting en aanbouw
van het schoolgebouw, met inbegrip der waarde van het
bestaande, eene som van f30,000 raogten te boven gaan
1 3. de school voor gewoon en meer uitgebreid lager on-
i derwijs voor meisjes, zoo met bovenstaand voorstel door de
j regering genoegen wordt genomen, te doen overgaan in het
1 lokaal opde Haringplaats, thans voor jongens in gebruik
4. burgemeester en wethouders te magtigen, om de rege-
ring roet een en ander in kennis te stellen, en in afwachting
vau berigt hieromtrent, de verdere met deze aangelegenheid
in naauw verband staande belangen ten opzigte van het
onderwijs voor alsnog aan te houden.
De voorzitter deelt mede dat de financiële kommissie zich
met het bovengenoemde voorstel heeft vereenigd. Daar
I niemand het woord verlangt te voeren is het in omvraag
gebragt en met algemeene stemmen goedgekeurd,
i Tegen de rekening van het burgerlijk armbestuur over
1862 zijn bij de financ.ële kommissie, volgens haar rapport,
j geene bedenkingen gerezen. Zij is daarop vastgesteld tot
j een bedrag van f51.088,821- in ontvang en f 51.126,15-J- in.
uitgaaf, sluitende aïzoo met een kwaad slot van f37,33
i waartegen echter over staat een bedrag van f 686 hetwelk
nog moet ontvangen worden. Het voorgelezen koncept-
besluit is met algemeene stemmen goedgekeurd, waarbij de
heeren Yerbrugge en A. W. Snouck Hurgronje zich, over-
j eenkomstig art. 46 der gemeentewet, van medestemming
onthielden.
Nog is door de financiële kommissie onderzocht en in
orde bevonden de begrooting der leenbank voor 861, ge
heel gelijk aan die van het vorige jaar. Met algemeene
[stemmen is zij gearresteerd tot een bedrag van f 5.900 in
ontvang en uitgaaf. De heer van de Graft onthield zich
i mede, op grond van art. 46 der gemeentewet, van de
stemming.
Aan de orde komt de behandeling der voorwaarden voor
de verpachting der tollen op den straatweg tusschen Middel-
1 burg en Veere, welke ter inzage hebben gelegen en waarte
gen geene bedenkingen zijn ingebragt. Na eene korte
beraadslaging zijn zij met eenparige stemmen goedgekeurd.
Vervolgens is de openbare zitting gesloten.
lUITIRYI.VMï.
Algemeen overzfgt.
Het oordeel der fransche, engelsche en oosten rij ksche
dagbladpers over de troonrede van keizer Napoleon, kun
nen wij uit hoofde van plaatsgebrek heden niet in bijzon-
i derheden nagaan.
Dat de oosten rij ksche dagbladen minder gerust de
toekomst te getnoet zien is, met het oog op de keizerlijke
rede, wel te verklaren uit de omstandigheid dat vooral
Oostenrijk minder geneigd moet wezen otn plaats te nemen
j aan de kongrestafel, waarop misschien eene -- voor deze
j mogendheid minder aangename kaart van Europa kon
worden geteekend. Van daar dan ook de vrees van de dag
bladen in Oostenrijk dat de troonrede Europa een stap
1 nader tot den oorlog heeft gebragt. Zelfs schijnt den leden
van het oostenrijksche huis van afgevaardigden de schrik
I om het harte geslagen. Als demonstratie toch tegen Napo-
leon wordt de aanneming beschouwd van eene leening van
j negen en zestig millioen zonder beraadslaging en met
algemeene stemmen. Ook de Köln. Zeitung, welke trou-
i wens altijd den meest verontrustenden en beangstigen-
j den toon pleegt aan te slaan, ziet reeds in hare verbeelding
Europa in kruiddamp gehuld. Te Berlijn heeft dan ook de
troonrede zeer velen beangstigd.
Het onmiddellijk praktisch gevolg van de rede des keizers
is inmiddels geweest dat uit Parijs wijd en zijd uitnoodigin-
i gen zijn gezonden aan de mogendheden om toe te treden
tot het kongres, hetwelk volgens La France te Parijs
7.al worden gehouden. Dat er daarop tallooze aarzelingen,
j weifelingen, reserves, garantiën zullen op te teekenen wezen
i is wel waarschijnlijk. Mogt er eindelijk een kongres van
enkele mogeudheden tot stand komen want men vergete
niet dat er enkele zijn, welke bij een kongres slechts kunnen
I winnen van daar ook dat de italiaansche dagbladpers inge
nomen is met de keizerlijke rede dan blijft het dc vraag
of die enkele mogendheden bij het nederleggen der pen,
het zwaard zullen opnemen om diegene, welke niet tot het
kongres zijn topgetreden „bij wie geheime bedoelingen
ondersteld worden, welke het daglicht schuwen," om met
keizer Napoleon te spreken met geweld van wapenen
te dwingen tot het aannemen der nieuwe kongres-kaart van
Europa.
In üe toespraak des voorzitters van het wetgevend lig-
chaara in Frankrijk vindt men het oude thema terug: de
staats-instellingen van Engeland en de aldaar heerschende
i vrijheid zijn zeker wel benijdenswaardig, maar Engeland
heeft jaren noodig gehad om tot dien gelukkigen toestand
te geraken en Frankrijk is nog niet rijp daarvoor. Eenige
maanden geleden werd de zelfde stelling in eene toespraak;
