Thermometerstand
22 julij.'s av. 11». 60 gr.
23 's morg. 7 u. 61 'smidd.lu. 65 'sav.llu. 58gr.
24 '8morg. 7 u. 60 's tnidil. 1 u. 65 gr.
Gemeenteraad van Middelburg.
Zitting van 22 julij.
Voorzitter de heer B:jlevel«l van Serooskerke.
Afwezig de heeren N.J O. Snouck Hurgronje. Caland
en A. W. Snouck Hurgronje. uitlandig. van Uije, ongesteld,
en van de Graft, wegens ambtsbezigheden.
Nadat de notulen der vorige zitting zijn gelezen en goed
gekeurd. worden de volgende mededeelingen des voorzitters
van ingekomen stukken voor kennisgeving aangenomen
o. bengt van verhindering der genoemde afwezige leden
b. vijf missives van gedeputeerde staten dezer provincie,
houdende goed keuring van tie raadsbesl uiten tot vei hooging
van het aan burgemeester en wethouders verleende krediet
ten behoeve van het anuwe/.en over 1862; tot af- en over
schrijving op de gemeentebegrootting voor 1862tot uitgifte
in erfpacht van gemeentegrond; tot onderhandsche verhu
ring van gemeenle-eigenilommeneen extrakt uit het
koninklijk besluit tot goedkeuring van het besluit van den
raad tot heffing van loonen voor het roeijen van vaatwerk
met den alambic van Salléron;
c. eene missive van burgemeester en wethouders van
Neuzen, berigt dat tot komimssaris en bestelmeester voor
het veer tusschen Neuzen en Middelburg is benoemd de
heer P. Trechtman, notaris-klerk aldaar.
Is ingekomen een adres van den heer P. Dumon Tak met
verzoek oiu eene aarden grafruimte voor twaalf kisten op de
burgerlijke begraafplaats te mogen ontvangen tegen beta
ling der daarvoor vastgestelde som. In overeenstemming
met het rapport van tien gemeentebouwmeester adviseren
burgemeester en wethouders tot den afstand van de ver
langde ruimte, tegen «le hij het tarief bepaalde kosten. Hier
toe is een pang besloten en het opgemaakt koncept-besluit
goedgekeurd.
Nog is ingekomen een verzoek van W. Hoek, schipper in
het beurtveer tusschen Middelburg en Bergen op Zoom, om
ontslag uit die betrekking wegens zijne hoogejaren Op
voorstel des voorzitters is besloten dit eervol ontslag te ver-
leenen.
Aan de orde wordt gesteld de beraadslaging bij resumtie^
over de in de vorige zitting ingekomen verzoeken vanG.Wit-
termans en J. Schreurs. die beide verzoeken om als beurt
schipper tusschen Middelburg en Bergen op Zoom te wor
den aangesteld. De heeren S.ffle' en Fokker wenschen
omtrent deze zaak een be>luit te nemen, waarna tot <le
benoeming wordt overgegaan. Met 11 stemmen wordt G.
Wittermans als zoodanig benoemd, terwijl 1 biljet in blanko
is uitgebiagt.
Ter inzage voor de leden heeft gelegen het Provinciaal
blad no. 67. houdende cer»e cirkulaire van gedeputeerde
staten dezer provincie, naar aanleiding van een brief van
den minister van binnenlund.-ohe zaken, wuarbij de raad
wordt uitgenoodigd oui zijn besluit betreffende de heffing
van eene plaatselijke belasting op het gedistilleerd te her
zien en te wijzigen, en hei dien ten gevolge te nemen besluit
zoo spoedig mogelijk aun lien in te zenden. De voor
zitter deelt mede dat burgemeester en wethouders een gewij
zigd besluit hebben opgemaakt, hetwelk mede voor de leden
ter inzage heeft gelegen en waarmede de financiële kom
missie zich heeft vereeuigd. Het gewijzigd besluit van 24
december 1862 en 18 februarij 1863 wordt door den sekre-
taris voorgelezen, waaruit blijkt dat, ten geiolge van de
voorschriften tier nieuwe wenen op liet binnen- en buiten-
landsch gedistilleerd, op de hoofdsom \an den rijks akcijns
op het buuenlandsch gedis.illeerd even als op hel binnen-
landsch gedistilleerd 90 opcenten en op de buitenlandsche
zoete likeuren 60 opcenten geheven zullen worden. Van
het binnen de gemeente ingevoerd wordende binnen- of
buiienlamlsch gedistilleerd en de likeuren, waarvan de
rijks akcijns elders is voldaan, zal eene belasting worden
geheven ten bedrage van f 19.80 per vat bij eene warmte
van 15 graden van tien liontlerddeeligen thermometer, het
welk 50 kannen zuiveren alkohol bevat, en bij meerdere
of mindere hoeveelheid en sterkte naar evenredighei.I. On
der binnen- en buitenlandsch gedistilleerd wordt begrepen,
behalve de on vermengde door overhaling verkregen alkohol
houdende vloeistoffen, likeuren, bitters en ander dergelijk
gedistilleerd, reukwater, vernis en alle andere met alkohol
bereide vloeistoffen, geen dranken zijnde, zoo ver die vloei
stoffen eene meerdere sterkte hebben dan in verhouding
van vijf kannen zuiveren alkohol op bet vat bij bovenge-
noeraden warmtegraad.
De verordening is, blijkens de mededeeling des voor
zitters, mede dienovereenkomstig gewijzigd en wordt te
gelijk met het gewijzigd besluit zonder nadere beraadsla
ging goedgekeurd.
Wordt voorgelezen eene missive van het burgerlijk arm
bestuur aan burgemeester en wethouders. Daarin worden
deze uitgenoodigd om daar het geschil tusschen gedepu
teerde staten van Zeeland en den gemeenteraad nog steeds
onbeslist is en er reeds zes maanden van dit jaar verloopen
zijn zonder dat aan het bestuur der godshuizen eenige ver-
plegingskosten, welke over de eerste helft van dit jaar reeds
bedragen eene som van f 12,789.43j, zijn kunnen voldaan
worden aan den raad eenig voorstel te doen om daarin,
hangende het bestaande geschil, te gemoet te komen. De
voorzitter stelt voor om, ever. als over 1862 heeft plaats
gehad, aan burgemeester en wethouders een krediet le ver-
leeDen tot bestrijding der verplegingskosten van het arm
wezen, en thans tot een bedrag van f 13,000, te vinden uit
den post van onvoorziene uitgaven op de gemeen tebegroo-
van 1863. De raad vereenigt zich eenparig met dit voorstel,
terwijl het daartoe opgemaakt koncept-besluit mede wordt
goedgekeurd.
In handen der financiële kommissie worden tot onder
zoek gesteld: a. een staat van het burgerlijk armbestuur,
bevattende een financieel overzigt over 1862 met eene
memorie van toelichting, en een verzoek om magtiging tot
eenige af-en overschrij vingen op de begrootingb de reke
ning in duplo van het bestuur der godshuizen betreffende
de administratie over 1862.
Voor kennisgeving wordt aangenomen de mededeeling
des voorzitters dat bij de opname der boeken en kas van den
gemeente-ontvanger alles in orde is bevonden, zijnde op
dat oogenblik in kas f 15,144,8,6.
De voorzitter legt namens burgemeester en wethouders
over de rekening der gemeente over 1862, welke in handen
der fi ïanciële kommissie wordt gesteld.
Nog wordt namens burgemeester en wethouders overge
legd een staat no. 2 van oninbare posten van den hoofd el ij -
ken omslag, tot een gezamenlijk bedrag van f 226,82. Zon
der nadere beraadslaging is deze staat gearresteerd.
Nadat voorlezing is geschied van de door burgemeester
en wethouders met gedeputeerde staten gevoerde korres-
pondentte betreffende het voortdurend toestaan der provin
ciale subsidie ten behoeve der geneeskundige school alhier,
zegt de voorzitter dathi^zich in het belang van het onderwijs
verheugt dat die korrespondentie in de onlangs gehouden
zomervergadering der provinciale staten heeft mogen leiden
tot het besluit oin die subsidie en daardoor het bestaan der
school weder voor tien jaren te verzekeren.
De voorzitter deelt mede dat de opening der stembus
heeft plaats gehad voor de verkiezing van vijf leden van
den gemeenteraad ter vervulling der met september e. k.
door periodieke aftreding te ontstane vakatures; dat zijn
ingeleverd 17') briefjes, waarvan 6 in blanko en 1 van
onwaarde, zoo dat het getal geldige biljetten 163 en de vol
strekte meerderheid 82 bedroeg; dat daarvan zijn uitge-
bragt op de heeren dr M. II. Damtne 154, mr. P. j. G. van
Diggelen 149, J. Ph. van Visvliet 144, P. van de Graft 133
en jhr. mr. A. W. Snouck Hurgronje 128 stemmen, zoo dat
al de aftredende leden zijn herkozen. Deze mededeeling
is voor kennisgeving aangenomen.
Nog deelt de vooizitter mede dat de rekening van den
schuttersraad door de financiële kommissie is onderzocht,
die daarop een artikel voor vuur en licht en >chrijfbehoefien
tot een bedrag van f 250 als abonnementspost heeft opge
merkt. De kommissie meent echter dat behoort te worden
gejustifieeerd waaraan die uitgaven zijn besteed en adviseert
daarom de rekening te dien einde aan den schuttersraad
terug te zenden.
De heer van Dpinse wijst er op dat de officieren der schut
terij hunne betrekking steeds kosteloos waarnemen. Hij
stelt daarom als amendement voor tie rekening thar.s goed
te keuren, doch burgemeester en wethouders uit te noodigen
met den kommandant der schutterij in overleg te treden en
te verzoeken dat voortaan de hier bedoelde uitgaven mogen
worden gesplitst.
Dit amendement wovdt door de heeren Damme, de Jonge
en den voorzitter ondersteund, doch door den heerLants-
heer bestreden. Hij zegt in antwoord op eene vraag van
den heer van Diggelen, hoedanig dat artikel vroeger op de
rekening voor kwam dat het dit jaar voor het eerst is veran
derd zonder dat hiertoe noodzaak bestaat. Daar hij echter
omtrent deze rekening niet gaarne moeijelijkheden zou
zien ontstaan, zou men, volgens zijne zienswijze, de begroo
ting niet behoeven terug te zenden, doch alleen eene specifi-
kat ie van bet bedoelde artikel moeten vragen. Dat dit arti
kel altijd gespecificeerd was houdt hij staande tegen den
heer van Deinse. Hij onderstelt dat dit artikel als abonne
mentspost is uitgetrokken omdat men vreesde dat de rege
ring aanmerking zou maken opde kosten voor instrukteurs,
docii hij acht het beter die kosten als zoodanig afzonderlijk
uit. te t.ekken.
Het amendement van den heer van Deinse is daarop in
stemming gebragt, doch de beslissing verdaagd tot de vol
gende bijeenkomst, wegens het staken der stemmen. Tegen
stemden de heeren Lamhrechtsen van Ritthem, Verbrugge,
Fokker, var. Diggelen, Siffle' en Lantsheer.
l)e voorzitter herinnert dat hier te lande vijftien hoogere
burgerscholen moeten worden opgerigt, waarvan vijf met
een vijfjarigen en de overige met een driejarigen kursus.
Hij geeft iu overweging om burgemeester en wethouders
uit te noodigen tot het nemen van de noodige maatregelen
opdat een dier scholen, zoo mogelijk met een kursus van
vijf jaren, in deze gemeente worde gevestigd, even als door
vele andere gemeenten heeft plaats gehad. De raad ver
eenigt zich eenparig met dit voorstel, waarna de openbare
zitting wordt gesloten.
VERSLAG
DOOR
GEDEPUTEERDE STATEN GEDAAN AAN
DE PROVINCIALE STATEN
iu de Zomervergadering van 1865.
{Vervolg.)
De erkende kerkelijke gemeenten of parochiën en daarbij
dienstdoende leeraars of geestelijken, zijn in 1862 vermeer
derd, doordien bij zijner majesteits besluit van den 2 maart,
no. i5, aan D. de Pree c. s., ingezetenen van Sluis en om
streken, de door hen verzochte toelating is verleend tot het
bestaan te Sluis, van eene christelijke afgescheidene
gemeente, die een eigen leeraar heeft.
Het is gedeputeerde staten belangrijk voorgekomen, de
later kenbaar geworden zienswijze van den tegen woord igen
minister van justitie, in betrekking tot het oprigten van
kerkelijke gemeenten, mede te deelen. Het verslag zegt
daaromtrent het volgende
„Een op het laatst des vorigen jaars aan den komraissaris
des konings in deze provincie gerigt verzoek van den ker-
keraad der, bij koninklijk besluit van 16 oktober 1841, no.
SO, toegelaten christelijk afgescheidenegemeente 'teGioede,
om de kerk dier gemeente te mogen opheffen en diegemeente
of kerk naar Breskens te verplaatsen, heeft namelijk aan
Z.M. E.G. aanleiding gegeven, over deze zaak aandien
minister te schrijven, en zulks in verband met de vraag, of
en in hoe ver het koninklijk besluit van 5 julij I 836 (Staats
blad no. 42). betreff .-nde de afgescheidenen van het her
vormd kerkgenootschap, zoo als dat besluit is gewijzigd hij
die van 9 januarij 1841 (Staatsblad no. 2) en 17oktober
1852 (Staatsblad no. 184),,na de uitvaardiging der wet van
toezigt op de kerkgenootschappen van 10 september 1853
(Staatsblad no. 102). nog van kracht is te beschouwen.
„Volgens het antwoord van den minister is zijne e.xe. van
oordeel, dat de oprigting van kerkelijke gemeenten eene
zaak is van zuiver kerkelijken aard en die buiten de bemoei-
jing der regering ligt, behoudens de verordeningen, in de
aangehaalde wet vevvat, volgens welke nieuw op te rieten
gemeenten niet anders hebben in acht te nemen dan dat zij,
overeenkomstig de verpligtingen van alle kerkgenootschap
pen. de bepalingen betreffende hare inrigtingen bestuur,
anders gezegd hare reglementen en statuten, aan de rege
ring mededeelen. en voorts de voorschriften van art. 7 der
voormelde wet, betreffende elke oprigting of inrigting van
een gebouw tot uitoefening van de openbare godsdienst,
binnen den afstand van '200 ellen van eene bestaande kerk.
„Verder is de minister, wat meer bepaaldelijk het verzoek
van voorschreven kerkerand betreft, van gevoelen, dat voor-
loopig aan het oordeel van de meer algemeene kerkbesturen
van het genootschap der christelijke afgescheidenen moge
worden overgelaten, of en in hoever eene opheffing van de
christelijke afgescheidene gemeente te Groede en het stich
ten eener nieuwe gemeente te Breskens. zou kunnen geschie
den, zonder individuële leden der eerstgemelde gemeente
te verkoren in hunne regten en aansptaak op gemeenschap
pelijke fondsen en bezittingen dier gemeente, en zulks voor
alsnog niet tot de bemoeijingen der regering behoort; en
dat ook de beslissing bij geschil daaruit ontstaande uitslui
tend tot de regterlijke magtzou bebooren.
„Naar aanleiding van een en ander zijn van vvege den
kommissaris des konings aan den betrokken kerkeraad de
noodige teregtvvijzing en wenken gegeven."
Voor zoo ver gedeputeerde staten uit de mededeelingen
en opgaven, bij het bewerken van het hoofdstuk Onderwijs,
kunsten en wetenschappen door hen ontvangen, hebben
kunnen nagaan, ineenen zij het daarvoor te mogen houden
dat, ofschoon de wet op het lager onderwijs de gemeenten
tot belangrijke uitgaven roept, die wet echter voor de ont
wikkeling der jeugd in meerdere of mindere mme gunstig
werkt, en vooruitgang van den staat van het lager onderwijs,
zij het dan ook met langzamen treu, daarmede gepaard gaat.
„Die gunstige werking der wet zoo luidt het verslag
doet zich. onder anderen, ook kennen door toeneming van
het getal schoolgaande kinderen, welke hier en daar wordt
waargenomen, vooral in die gemeenten, alwaar geen school
geld, ter tegemoetkoming in de kosten van haar lager
onderwijs, wordt geheven. Ten opzigte nog'ans van de
laatste omstandigheid, schijnt men zich te moeien wachten
het kosteloos geven van onderwijs te-beschouwen nis een
middel dat slee.Is en allerwegen het schoolgaan zou bevor
deren. De schoolopziener in het derde school tl isl rikt locli
wijst, ten betooge dat het heffen van een matig schoolgeld met
vrijgevigheid op minvermogenden toegepast, liet schoolgaan
niet belemmert, op eene gemeente in zijn distrikt welke
schoolgeld voor de dagschool heft. en desniettegenstaande
al de andere gemeenten, en dus ook die waar liet onderwijs
geheel of grooiendeels kosteloos wordt verleendin getal
dagscholieren overtreft.
Het is te bejammeren dat eene meer gunstige werking
der wet wordt belemmerd door verschillende oorzaken, zoo
als het afgebroken schoolgaan, vooral te plattenlaude. het ie
vroeg verlaten der school en andere, die wij reeds in ons
vorig verslag noemden."
Een vijftal staten als bijlage opgenomen wijst het getal
scholen, onderwijzers en leerlingen aan, met opgave van een
aantal bijzonderheden. Wij teekenen daaromtrent het vol
gende op
Er waren op het einde van 1862openbare lagere scho
len 139 (waaronder 35 voor meer uitgebreid on dei wijs)
bijzondere scholen 33 (waaronder 9 gesubsidieerde). Het
geial onderwijzers en kweekelingen bedroegop de open
bare lagere scholen 357; op de bijzondere scholen 65.
De lagere scholen (dagscholen) werden in 1862 bezocht
op 15 januarij 15 april ijulij il> oktober
de openbare door 17039 14296 128 S 12480
bijzondere door 2477 2204 2107 2054
te zamen 19516 16cU0 14965 14534
Kosteloos onderwijs ontvingen op de zelfde tijdstippen
bet volgende aantal scholieren
op de openbare 9485 7672 6605 6219
bijzondere 493 458 418 431
tezamen 9978 8130 7023 6650
Het getal scholen voor volwassenen bedroeg op het einde
van het jaar 10, met 23 onderwijzers en gemiddeld 234
mannelijke en 172 vrouwelijke leerlingen. Door zoodanige
scholen worden bedoeld die welke bestemd zijn voor leerlin
gen boven den gewonen leeftijd van hen die de lagere scho
len bezoeken; daartoe behooren in den regel herhaling-
scholen. zondag-scholen enz.
Openbare scholen voor verder voortgezet onderwijs in
levende talen, wis- en natuurkunde waren er niet aanwezig;
men telt slechts 1 bijzondere gesubsidieerde school te Zie-
rikzee met een onderwijzer en 40 leerlingen en eene bijzon
dere niet gesubsidieerde te Middelburg met 3 onderwijzers
en 63 leerlingen.
