fe
dan ooit is. Shawls tot 1000 dollars, zijden kleederen tot 300
dollars zijn aan de orde van den dag. De heurs-spekulanten,
fabriekanten en makelaars zijn in de zelfde mate rijk gewor
den, als de schulden der Vereenigde Staten toenamen. Doch
hunne vrouwen en kinderen helpen hen den overvloed een
"weinig verminderen.
Voor eenige dagen is bij het doen van opgravingen te
Nussdorf een olifantstand gevonden, ter lengte van 7 voet en
ruim 110 pond zwaar.
De bruto opbrengst der schouwburgen en andere open
bare vermakelijkheden te Parijs heeft in de maand jauuarij jl.
2,071.581 franks bedragen.
Uit een ingesteld onderzoek is gebleken dat de heer de
Calzado, direkteur der iialiaansche opera te Parijs, betrok
ken in het zoo veel gerucht makende voorval, dat bij de gravin
Barocchi heeft plaatsgehad, aan het gepleegde bedrog geheel
onschuldig is. Het is gebleken dat hij op dien avond 40.000
franks had verloren en dat hij, toen het valsche spel van Gar
cia ontdekt werd, nog slechts 1500 franks in zijn bezit had.
De keizerin heeft zich naar de italiaansche opera begeven,
tusschen de bedrijven deto heer Calzado in hare loge ontbo
den en hem aldus toegesproken „Mijnheer, ik was niet voor
nemens heden dezen schouwburg te bezoeken, vooral na de
geruchten omtrent u verspreid; ik heb mij de bijzonderheden
doen mededeelen van het ingestelde onderzoek, en ik acht
mij gelukkig te kunnen erkennen dat gij onschuldig zijt." De
minister van staat graaf Walewski had het ontslag van den
heer Calzado onderleekend, maar het was nog niet verzonden.
Uit de volkstellingen van 1830, 1840 en 1849 trekt de
Prov. overijsselsche courant de volgende cijfers, betreffende
het aantal ongehuwde vrouwen te Zwolle. Van de 100 vrou
wen van 16 tot 30 jaren waren ongehuwd in 1830 77. in 1840
81 eu in 1849 83; van de 100 vrouwen van 10 jaren en daar
boven waren ongehuwd ia JS30 40, in 1840 43en in 1849 45.
Hiermede stemmen de cijfers der gehuwden, die trapsgewijs
afnamen, overeen. Bleef deze verhouding voortgaan, zoo dat
men bij de telling *an 1869 of 1870 onder de 100 vrouwen
van 1630 jaren 89 en onder de 100 vrouwen van 16 en
daarboven 50 ongehuwden aantrof, dan zoude men in hetjaar
1910, dat is over 48 jaren, geene enkele gehuwde onder de
vrouwen van 1630 jaren en in 2070, dat is na twee eeuwen,
geene enkele gehuwde vrouw meer te Zwolle vinden, ten zij
het kontingent uit andere plaatsen wierd aangevuld.
Meteorologische waarnemingen,
gedaan op 's rijks werf te Vlissingen, des middags 12 ure.
Februarij 1863.
BÜITE1VLAKD.
Wind.
1
.5
3
EO
a
po
O
S
a
1
Z. ZW.
15
760 6
6.3
2
ZWt.Z.
14 ,7641
7.2
3 Z. ZW.
16
759 7
7-2
4W.ZW.
6.5
769.7
0.6
5
W. t N.
10
766 3
7.5
6
W. t. Z.
9
7715
7-4
7IW.t. Z.
10
768.3
7.8
Laagste
I temperat.
en verschil
met de
hoogste.
Aanmer
kingen.
bew.betr. h. r.
bew. betr, reg.
betr. regen,
ligt bew. heij.
bew.heij. natt.
dik betr. mist.
betr. m.bew.h.
0.82 |6 52
0.81 ,6 80
0.91 ,7.60
0.77 6.14
0.77 6.45
0.97 8.20
0.94 8.10
Thermome terstand.
11 's av. 13 u. 40 gr.
12 's morg. 7 u. 40 's midd. 1 u. 48 's av. 11 u. 40 gr.
13 's morg. 7 u. 37 's midd. 1 u. 47 gr.
Staten generaal.
tweede kamer.
Memoriën van beantwoording
Wetsontwerp tot regeling van het middelbaar onderwijs.
Met betrekking tot de vraag wat eigenlijk middelbaar on
derwijs zij, antwoordt de regering dat liet kriteriuin daarvan
is de rigting en het einddoel van «lat onderwijs, gelegen tus
schen het lager onderwijs en het hooger onderwijs, waarvan
de latijnsche scholen den eersten trap uitmaken. De grond
wet beperkt de vrijheid der wet niet. om de grenzen tusschen
lager, middelbaar en hooger onderwijs zoodanig af te bake
nen als de aard der zaak schijnt te vereischen. Het doel van
het middelbaar onderwijs is niet speciale of professionele af-
rigting voor eenig beroep, maar mededeeling van algemeene
kennis, ontwikkeling en beschaving. De oprigting van land
bouwscholen, die wegens het kostbare personeel niet wel
mogelijk is zonder hulp van de regering, behoeft niet gepaard
te gaan met het stichten van rijksscholen voor handel en
zeevaart; want ofschoon deze beide laatste bedrijven niet
minder belangrijk zijn dan de landbouw, wordt daarvoor
reeds voldoende gezorgd door de beslaande inrigtingen.
De memorie treedt in tallooze bijzonderheden en ontwik
kelingen, om aan- en opmerkingen van het voorloopig ver
slag te wederleggen. Het is niet mogelijk die alle te volgen.
Eenige hoofdpunten mogen dus volstaan.
In de van wege de gemeenten opgerigt wordende scholen
kan, indien de raad het goedvindt, onderwijs in de latijnsche
taal gegeven worden, doch liet is niet verpligtend. Voorde
gewone vakken wordt van de onderwijzeres aan eene school
voor meisjes niet meer gevorderd dan van eene hoofdonder
wijzeres aan eene lagere school. Het doel der burgerscholen
is, aan den burgerstand meer beschaving, meer kennis te ver
schaffen, dan aan de lagere school te verkrijgen is. Aan die
scholen zal het elementaire staathuishoudkundige onderwijs
strekken tot het mededeelen van heldere ekonomische be
grippen, aan welke juist de klasse, voor welke die scholen
bestemd zijn,tot dusverre geheel vreemd bleef. Het programma
der landbouwschool bevat niet meer dan noodzakelijk be
hoort onderwezen te worden. Het bezwaar, dat het pensioen
fonds voor burgerlijke ambtenaren door de voorgestelde wet
nieuwe en onevenredige lasten zou te dragen krijgen, is denk
beeldig. Tegen een imperatief voorschrift dat er schoolgeld
moet geheven worden, heeft de regering bedenking. Opdragt
der betrekking van inspekteur van 't middelbaar onderwijs aan
de provinciale inspekteurs van 'tlager onderwijs is onmogelijk.
Algemeen overzigt.
Men herinnert zich dat wij in een onzer laatste nommers
het stilzwijgen bespraken der fransche dagbladpers omtrent
de debatten in het wetgevend ligehaam, waartoe behalve offi-
cieuse waarschuwingen ook de nota in denMoniteuraanleiding
gaf. La presse. het Journal des débats, La France. L'union,
L'opinion nationale, Le journal des villes et campagnes, Le
siècle en Le temps hebben thansaan het hoofd hunner kolom
men een „communiqué" waarbij wordt verklaard dat de nota
in den Mouiteur geene verandering heeft gebragt in den staat
van zaken sedert 2 februarij 1861 tot stand gekomen, en
slechts gerigt was tot de dagbladen, welke verder gingen dan
eene gematigde en loyale appreciatie der diskussiën. Men
moest derhalve in bedoelde nota slechts eene welwillende raad
geving zien, welke echter door oppositie-geest geheel valsch
is voorgesteld.
De eigenlijke aanleiding van de toezending dezer „commu
niqués" meenen wij eerier te moeten zoeken in den schrik
der regering op het verneder/ van het stelselmatig stilzwijgen
waartoe de meeste organen der dagbladpers waren overeen
gekomen, en waarvan zij zich in de toekomst weinig goeds
kon voorspellen.
In het engelsch lagerhuis heeft de heer Griftits aan lord
Palmerston inlichtingen gevraagd omtrent de uitbreiding,
welke hij wenscht te geven aan het prerogatief der kroon om.
zonder het parlement daarin te kennen, grondgebied af te
staan, hetwelk de facto in het bezit der engelsche natie is. De
minister betoogde daarop dat de Ionische eilanden niet een
gedeelte uitmaakten der bezittingen van Engeland. Zij zijn
niet aan Engeland afgestaan, maar slechts onder de jurisdik-
tie der kioon van Brittannië gesteld. Deze eilanden zullen
overigens slechts aan Griekenland worden gegeven als dit
rijk een koning bezit en de verpligting op zich neemt die
eilandengroep aan geene andere mogendheid te zullen af
staan.
Omtrent den waren toestand van Polen verspreiden de
verschillende berigten van afzonderlijke gevechten, overwin
ningen en nederlagen, van innemingen \an steden, wier
namen somtijds zeer wonderlijk verwrongen tot ons komen,
van plunderingen der opstandelingen of wreedheden der
russen steeds bijzonder weinig licht. De meeningen omtrent
de poolsche beweging zijn dan ook zeer verdeeld sommigen
trachten te betoogen dat de opstand zich steeds uitbreidt en
bedienen zich daarbij van argumenten uit de poolsche berig
ten geput, anderen willen bewijzen dat de onlusten weldra
zullen gedempt zijn en grijpen daartoe in de verzameling van
aangebragte nederlagen der opstandelingen. De eersten voe
ren voor hunne stelling aan de militaire maatregelen in Pruis-
sen. genomen ter verdediging der grensprovinciën en de
zaïnentrekking en organisering van troepen in dat rijk, zonder
te bedenken dat de poolsche beweging wel een voorwendsel
kan zijn voor den heer von Bismark-Schönhausen om tegen
alle mogelijke volksbewegingen in Pruissen eenig geschut en
eenige bajonetten in gereedheid te hebhen en daarin zijn eind-
argument tegen de liberale partij te vinden. De verdedigers
van <le stelling dat de opstand weldra gedempt zal zijn, waar
onder steeds L'indépendance beige, voeren aan, dat juist de
zamenstellitig van groote afdeelingen opstandelingen met
het feit dat de provincie-beivoners voor het grootste gedeelie
vijandig zijn aan de opstandelingen en de vlugt nemen, voor
gewelddadige inlijving in hunne gelederen bevreesd.de onmo
gelijkheid van liet voeren eens guerilla-oorlogs bewijst,
waarin de opstand nog de eenigste kans van welslagen had.
De vijandelijkheid der provincie-bewoners is eclner vol
strekt nog niet bewezen, en rust vooral op berigten van
russische zijde afkomstig, welke zekerlijk niet als onpar
tijdig kunnen beschouwd worden te dien opzigte. Als
een bewijs toch, hoe de russische berigtgevers niet schromen
tijdingen mede te deelen, welke in zich zelf reeds onmogelijk
zijn, herinneren wij hier slechts hetgeen onder „Polen" wordt
medegedeeld van een „hardnekkig" gevecht bij Wenarow,
waarbij honderde opstandelingen sneuvelden en slechts „vier
man der russische troepen gekwetst werden." Dergelijke
legerbulletins zijn nog wonderbaarlijker dan de befaamde
berigten des franschen keizers Napoleon I in den russischen
veldtogt. Is derhalve de vijandige gezindheid tusschen de
opstandelingen en de provincie-bewoners niet bewezen, dan
blijkt uit het feit der zamenstelling van groote poolsche af
deelingen met artillerie en kavallerie zekerlijk niet de magte-
loosheid van den opstand.
Wij gelooven derhalve dat dergelijke argumenten ten voor
deele of ten nadeele des opstands niet bijzonder veel waarde
bezitten, en in plaats van op losse stellingen redenerings-ge-
vaarten te bouwen, welke later blijken zouden ten eenenmale
ongegrond te zijn geweest, zullen wij slechts voortgaan met
telkens eenige berigten omtrent Polen roede te deelen en ons
vooreerst van alle beschouwingen onthouden.
Omtrent de mexikaansche expeditie zijn allerlei verwarde
geruchten in omloop welke over New-York zijn ontvangen.
Volgens deze zouden de fransche troepen twee nederlagen
hebben geleden, terwijl volgens andere berigten Pueblain
hunne handen zoude zijn gevallen. Het laatste schijnt ons
vooral zeer onaannemelijk, daar volgens latere berigten van
fransche zijde daarvan geheel gezwegen wordt en het begin
der krijgsbewegingen eerst later te gemoet werd gezien. Wat
daarvan overigens zijn moge, dergelijke geruchten kunnen
nog geenerlei onderstelling doen ontstaan ten voordeele of
nadeele der mexikaansche expeditietroepenen men moet
nadere berigten afwachten.
Polen.
De Czas van 6 februarij meldt dat de opstandelingen
nieuwe voordeelen hebben behaald in de omstreken van
Suchodniow, alwaar zich de werkplaatsen en smeltovens be
vinden. De kolonel Tchengery, bevel voerende in de stad
Kielce, hoofdplaats van het distrikt van dien naam, had eene
afdeeling troepen, bestaande uit twee kompanjien voetvolk
en een eskadron kavallerie, ter verkenning uitgezonden naar
de zijde van Suchodniow. Dit korps werd weldra door een
gedeelte der opstandelingen onder Langiewicz zeiven op hef
tige wijze aangevallen, ten gevolge waarvan de russen geheel
werden verslagen en 400 hunner met wapenen en paarden in
handen der polen vielen.
Het distrikt Krakau is bijna geheel van troepen ontbloot,
slechts de grenswacht van Miechow en Stopuitza houdt nog
stand. In verscheidene steden van dit distrikt hebben de
poolsche autoriteiten zich gekonstitueerd en georganiseerd.
Behalve het hoofd-korps der polen, hetwelk tusschen Oïizow
en Olkultz gelegerd is, bevinden zich talrijke verspreide af
deelingen der opstandelingen in dit palatinaat.
In het distrikt Sandomir verspreiden zich de opstandelin
gen meer en meer naar het oosten. Zij hebben de hoofdplaats
van het distrikt Opotchno in bezit genomen op hunne nade
ring zijn de russische troepen teruggetrokken en hebben de
nationale autoriteiten, door de opstandelingen zamengesteld,
onmiddellijk een bevel tot konskriptie voor het poolsche leger
uitgevaardigd. Aan dezen kant is de grenswacht overal ont
wapend geworden, van Now-Sniasto en Kortchin totaan San
domir en Zawichok. Te Stachow heeft de bevolking na de
godsdienstoefening met euthusiasme een nationaal bestuur
gekonstitueerd.
Een ander detachement der polen, gekampeerd in de om
streken der stad Biala, deed op 1 februarij een aanval op eene
russische kolonne, onder den generaal Nostjtz. Met hartstog-
telijke woede werd er gedurende twee uren gestreden, tot dat
de russen belangrijke versterkingen ontvingen en de polen ia
goede orde op de stad Yanow terugtrokken.
Deze beide detachementen sneden eiken toevoer af voor
het russisch leger. Zij waren gekonunandeerd door een jong
officier, uit Parijs aangekomen. Lewandowski. in het dis
trikt Warschau is het voornaamste korps der opstandelingen
in de grootste fabriekstad van Polen, Lodtz gelegerd. Dit
korps bestaat uit 800 tot 1000 personen, terwijl een andere
afdeeling in de omstreken van Czenstochaw gekampeerd is.
De disirikten van Lublin en Augustowo zijn insgelijks
door verscheidene afdeelingen der opstandelingen bezet. Het
korps, waardoor de stad Casirnir aan de Weichsel bezet was,
onder bevel van Zdanowitch, telde ongeveer 2000 manschap
pen. De bij Lubartowo versiagene polen hebben zich weder
vereenigd en zijn naar eene onbekende bestemmingsplaats
opgerukt.
De aller laatste berigten omtrent den opstand melden
liet volgende Eenige agenten uit Polen zijn in hef pruissisch.
distrikt Kulin aangehouden. Men vond hen in bet bezit van
een groot aantal wapenen. Ook in het distrikt Strassburg zijn
wapenen en revolutionaire manifesten in beslag genomen,
waaruit bleek dat er verstandhouding bestond tusschen het
pruissisch en het russisch Polen.
In het hardnekkig gevecht bij Wenarow zijn eenige hon
derde opstandelingen gesneuveld, terwijl volgens de russische
rapporten slechts vier manschappen der keizerlijke troepen
gekwetst werden.
Volgens geruchten uit Krakau zouden de russische troepen
eene nederlaag hebhen geleden bij Balinow.
Uit Warschau wordt medegedeeld dat de kolonel Medni-
koff aan het hoofd van eene sterke troepen-afdeelmg de op
standelingen onder Frankowski, aan de boordeD van den
Weichsel bij Annapol, heeft aangevallen en verslagen. Onder
de zwaar gekwetsten, die daarbij in handen der russen vielen,
behoorde Frankowski.
Het Journal des débats bespreekt den opstand van
Polen en herinnert hoe het dekreet van 6 oktober 1862 reeds
dadelijk de afkeuring der liberale dagbladpers opwekte.
„Het heeft in waarheid het getrouw gevolgde programma
geschetst van al hetgeen wij hebben zien voorvallen; de op
stand alleen, welke liet laatste bedrijf van dit treurspel moest
wezen, heeft het programma noch bevolen, noch voorzien.
Hoe kon echter de poolsche natie zonder eene uitbarsting
der wanhoop, de uitvoering en toepassing verdragen eener
zoo onredelijke en schandelijke wetsbepaling? Iedereen weet
wat de krijgsdienst in Rusland de moeijelijkste en minst aan
gename van geheel Europa doet zijn de langdurigheid «laar
van en de groote afstanden leggen den soldaat in de eerste
plaats eene volkomene en onbepaalde scheiding van zijne
betrekkingen op, terwijl daarenboven de strenge krijgstucht
en de moeijelijkheid zoo niet onmogelijkheid om tot hoogere
rangen op te klimmen de krijgsdienst met siavernij doet
vergelijken. Wanneer derhalve de toestand van soldaat, zoo
nabij dien van slaaf, reeds gevreesd is voor den russischen
onderdaan, gehecht aan zijn soeverein en tot op zekere hoogte
vatbaar voor een denkbeeld van nationale grootheid, hoe
moet dan zulk eene inlijving zonder hoop of bepaalden duur
in de gelederen des russischen legers niet gevreesd worden
door den jeugdigen pool, minder dan iemand gezind om met
ingenomenheul of zelfs met onilerwerping de hand des vreera-
delings over zijn vaderland uitgestrekt te zien
„Laat ons echter aannemen dat men de poolsche jongeling
schap niet kan vrijstellen van de krijgsdienst; met welk te
regtvaardigen doel heeft men dan aan die ligting maatregelen
verbonden, welke haar ondragelijk maakten? Het niet be
palen van het cijfer voor het kontingent, waardoor men
dit onbepaald kon uitstrekken; de ligting alleen te doen
drukken op een deel der bevolking, die der stedenvoorde
loting, door de wet van 1859 vastgesteld, de persoonlijke aan
wijzing in de plaats te stellen, door administratieve kommis
siën te verrigten deze kommissiën met «le onbegrensde inagt
te bekleeden om volstrekt geen acht te slaan op wettige rede
nen van vrijstelling, als min regeringsgezinde burgers deze
mogten aanvoerenwat is dit anders dan onder den naam
van rekrutering eene regelmatige proscriptie te doen plaats
hebben methet doel om aan deze ongelukkige natie de bloeon
barer jongelingschap te ontnemen, en te doen wegkwijnen in
slavernij en ballingschap
„Niemand weet hoe zoo het ooit mogt plaats hebben
