rekend te zijn, en raetregt aan zijne lezingen den naam, niet
alleen van litterarische, maar ook van aesthetische voordrag
ten te hebben gegeven. Met verlangen wordt door velen zijne
derde voorlezing tegemoet gezien."
Het boek van den heer Colenzo, bisschop van Natal,
waarin hij hetonhistorisch karakter aanwijst van de zes eerste
bijbelboeken onlangs door onsmet een enkel woord bespro
ken naar aanleiding van een artikel door den heer P. Bruijn
in den Spectator geplaatst is, blijkens een berigt voor
komende in Le lien, een gewoonlijk goed onderrigt protes-
tantsch weekblad, in Engeland met veel graagte gekocht. Er
waren in december 11. reeds 10,000 exemplaren van in omloop.
De. anglikaansche geestelijkheid, door Colenzo zoo hevig te
vervolgen, werkt het meest de verspreiding van zijn boek in
de hand. Ieder wil het nu zien en lezen.
Met de werkzaamheden aan den staatsspoorweg Breda-
Tilburg gaat men goed vooruit, zoo zelfs dat men dien met
junije. k. voor het publiek verkeer zal kunnen openstellen.
Zijn wij wel onderrigt, dan zal die openstelling geschieden op
17 junij e. k. den verjaardag van II. M. de koningin.
De brug ten behoeve van de staatsspoorwegen Breda-
Moewlijk ove.r de rivier de Markmabij hetNieuwveer is thans
geheel loltooid.
Een bij het.bestuur der Peninsular and Oriental company
te Londen ontvangen telegram meldt, dat uit het wrak der
onlangs verongelukte postpakketboot Colombo al de kis
ten met brieven en verder de gansche lading met duikerstoe
stellen boven gebragt en gered zijn. {Staatscourant.)
De heer Bergé, hoogleeraar in de scheikunde te Brussel,
heeft in eene zijner jongste lessen den oorsprong besproken
Tan do steenolie (petroleum), zoomede de voordeden, die zij
voor de verlichting aanbiedt. Daar het gebruik dezer olie al
lengs menigvuldiger wordt, zullen onze lezers met belangstel
ling een verslag lezen van hetgeen de heer Bergé daaromtrent
heeft gezegd. Hij deed in den aanhef zijner rede uit
komen. dat men de steenolie sedert langen tijd kende. Plutar-
chus heeft deze olie reeds vermeld; de perzen en birma-
nen maken daarvan sedert vele eeuwen gebruik, ten einde
Jicht te verkrijgen de steenolie is voor den khan van Baku
eene bron van inkomsten geweest, welke hem jaarlijks
200.000 franks opleverde. Deze olie werd ook gevonden in
Calabrië, Modena. Sicilië, enz. In 1694 verkregen Eccle Ha-
mock en Portlock een oktrooi voor eene bewerking, die hen
instaat stelde om hars, teer en delfstoffelijke olie te verkrij
gen. In 1791 distilleerde men voor het eerst de olie, ten einde
haar te zuiveren. In 1801 ontdekte men in Parma eene bron,
rijk genoeg om de hoeveelheid olie te leveren, die noodig was
voor de verlichting van de stad Genua.
Spallanzani maaktmelding van bronnen van steenolie inhet
hertogdom Modena een russisch schrijver, met name Marti-
noviscli, spreekt van bronnen in het Carpatisch-gebergte.
In het indisch koningrijk Ava worden de steenoliebronnen
sedert vele eeuwen geëxploiteerd. In 1845 hielden Seligne en
Johard zich bezig met de zuivering der delfstoffelijke oliën
en wenschte ze voor de verlichting te gebruiken.
De steenolie is dus geen nieuw produkt en Qvenwel heeft de
ontdekking in Amerika een diepen indruk gemaakt, omdat de
amerikaansche bronnen zeer veel opleveren en in staat zijn
om de wereld te voorzien.
De ontdekking van deze laatste bronnen heeft aanleiding
gegeven tot den aanleg van verscheidene nieuwe spoorwegen.
De Atlantische, de Great-Western en de Erie spoorwegen en
verscheidene takken van den Canadaschen spoorweg zijn
daaraan hun bestaan verschuldigd.
De opbrengst der olie wordt telken jare grooter.
In 1859 leverde Philadelphia alleen 325 vaten op.
I860 21,793
1661 134,929
In januaïij 1S62 heeft deze staat 30,000 vaten opgeleverd,
zoo dat naar deze laatste verhouding de opbrengst jaarlijks
360,000 vaten zou bedragen. Doch de uitkomst heeft deze
verwachting overtroffen en men schat de opbrengst op een
millioen vaten, ter waarde van ongeveer 250.000,000 fr. Bij
deze uitkomst is het niet vreemd dat de amerikanen in geest
drift dat produkt wonder-olie noemen. Yirginië.Pensylvanie,
Kentucky, Ohio. Canada, Tenessee. Maryland, Georgië zijn
de staten welke de meeste steenolie voortbrengen. De uitge
strektheid gronds waar zij wordt gevonden is aanzienlijk.
Na de geschiedenis van de steenolie te hebben uiteengezet
en hetgewigt te hebben doen uitkomen van de amerikaansche
bronnen, deelde de hoogleeraar Bergé mede op welke wijze
deze olie wordt gezuiverd.
De oorspronkelijke steenolie is niet gelijksoortig; sommige
hoeveelheden zijn gemakkelijk, andere zeer moeijelijk te zui
veren. De oorspronkelijke olie bevat organische stoffen, zout
water, snlfureten, zwavelvvaterstofgas, aarde en benzine, het
ontplofbaar element dezer olie. De zuivering van de olie
heeft ten doel, om al deze stoffen te verwijderen.
De hoogleeraar beschreef vervolgens de inrigting van ame
rikaansche lampen en deed opmerken dat men getracht heeft
lampen te vervaardigen van een ander model, doch dat deze
namaaksels zeer slecht zijn en gevaarlijk kunnen worden. In al
de amerikaansche lampen heeft de buitenlucht vrijen toegang
tot de inwendige ruimte der lamp.
Omtrent de besparing, die het gebruik van steenolie moge
lijk maakt, heeft de heer B. proeven genomen, welke tot den i
volgenden uitslag hebben geleidEene lamp met raapolie ge-
vuld op 72 duim en eene rnet steenolie voorzien op 75 duim van
den lichtmeter geplaatst, werpen daarop even donkere scha
duwen het licht geven der eerste staat dus tot dat der laatste 1
als 100 tot 109. liet verbruik van de raapolie bedroeg gedu- j
rende 2 uren 65 wigtjes en dat van de steenolie 38 wigtjes, d.i. j
per uur 32,5 wigtjes raapolie a 1,37 franks het of 4^ centimes
en 19 wigtjes steenolie a 95 centimes het of 1-^- centimes.
Nadat men 2 uren proeven had genomen nam het licht van
de lamp met raapolie gevuld af, terwijl de lamp met steenolie
gevuld het zelfde lichtvermogen behield. Na den zelfden tijd
gebrand te hebben was de verhouding van het lichtvermogen
als van 100 tot 133.
De bezuiniging die dus voortspruit uit het bezigen dezer
olie is zoo aanzienlijk, dat het wel der moeite waardig is de
aandacht daarop te vestigen. Terwijl toch eene lamp 4 cen
times raapolie per uur verbrandt, verbruikt eene zoogenaamde
amerikaansche lamp, die even sterk licht geeft, slechts l-f cen
time delfstoffelijke olie in het zelfde tijdsverloop hetgeen der
halve eene bezuiniging geeft van 57 pet.
Ten slotte heeft de heer Bergé, de vraag behandeld of het ge
bruik dezer olie zoo gevaarlijk is als door velen wordtbeweerd
Hij heeft zich daarbij niet vergenoegd met het uiten van een
persoonlijk gevoelen, maar hij heeft door afdoende bewijzen,
door beslissende proefnemingen aangetoond, dat de steenolie,
mits behoorlijk gezuiverd, niet het minste gevaar voor ont
ploffing oplevert.
Het is ons onmogelijk al de proeven te beschrijven, welke
voor het overgroot getal toehoorders zijn genomen, daarom
moeten wij ons bepalen tot de vermelding van de belangrijk
ste. De hoogleeraav heeft •'ïcCrnolie op eene plank gegoten en
vervolgens aangestoken; hij heeft daarop gelijke proef met
raapolie genomen en bevonden, dat de laatste het hout meer
deed verkolen dan de amerikaansche olie. Brandende pitten
wierp hij in fleschen met steenolie gevuld, doch er had geene
ontploffing plaatsde olie heeft niet gebrand zelfs olie tot 90
graden verwarmd is niet ontvlamd. Men heeft zich zeer ver
ontrust over het gevaar, dat ontstaan kan door het toevallig
omverwerpen van eene lamp; maar dit gevaar is even groot
bij eene lamp met raapolie gevuld. Ten einde dit proefonder
vindelijk te bewijzen heeft de hoogleeraar verscheidene ame
rikaansche lampen een el omhoog geworpen, doch niet het
minste ongeval heeft daarbij plaats gehad sommige zijn dooi
den val uitgegaan, andere zijn blijven hranden zonder ont
ploffing en zonder begin van brand te veroorzaken. Deze
reeks proefnemingen waren hoogst belangrijk, want zij logen
straft de beweringen van velen, die op grond van vooroordee-
len het gebruik van de amerikaansche lampen verwerpen.
De hoogleeraar besloot deze belangrijke voordragt met te
wijzen op de gewigtige rol, die de scheikunde in den tegen-
woordigen tijd vervult. Indépendance beige.)
Benoemingen en besluiten.
leger. Op verzoek pensioen verleend, ten bedrage van
f 1800 'sjaars. aan Zr. Ms. adjudant in buitengewone dienst,
den titulairen schout bij nacht S. R van Franck, ter zake van
langdurige dienst.
regterlijke magï. Benoemd tot deurwaarder bij het
provinciaal geregtshof in Zeeland de heer A.M. van Heuven,
thans deurwaarder bij het kantongeregt alhier.
dijk- en polderbesturen. Benoemd tot dijkgraaf van
den polder Breede "Watering bewesten Yerseke de heer W. A.
de Laat de Kanter; tot dijkgraaf in het bestuur van den pol
der Willem III, onder degeineenten Boschkapelle, Stoppel
dijk en Zaamslag, de heer J. J. Fercken, met ontheffing van
het bepaalde ten aanzien van gelijktijdige waarneming dier
betrekking met die van beheerder van den Nieuw Othene-
polder; en tot gezworen de heer J. Mei.
belastingen enz. Op verzoek eervol ontslag verleend
aan den heer F. J. van Goor, uit. zijne betrekking van provin
cialen direkteur der direkte belastingen, in- en uitgaande
regten en akcijnsen in Limburg, behoudens aanspraak op
pensioen, en met dankbetuiging voor zijne langdurige aan den
lande bewezen diensten.
telegrafie. Op verzoek eervol ontslag uit 's lands dienst
verleend aan den met verlof hier te lande aanwezigen inge
nieur der goevernements-telegrafen in Nederlandsch Indië
J. Groll, met toekenning van pensioen.
IMarlne en leger.
Zr. Ms. stoomfregat Zeeland zal heden middag uit de
haven van Ylissingen naar «fe reede vertrekken. Den 25 zal
het fregat de reis naar de Middellandsche zee vervolgen.
De état-major is zamengesteld als volgt; Kapitein ter zee
G. Fabius, kommandant; kapitein-luitenant ter zee C. J.
Damme, le officier; luitenants ter zee le klasse F. M. Parker
Verboom en F. H. P. van Alphen; officier van gezondheid le
klasse F. W. I. Meijer; officier van administratie le klasse M.
J. Duvelaer van Campen kapitein der mariniers Ie klasse
H. de Haan Hugenholtz; luitenants ter zee 2e klasse A. J. A.
Kellner, jhr. J. A. Roëll, A. baron Callot d'Escury en I. C.
Eek officier var. gezondheid 2e klasse H. L. Reeder, idem 3e
klasse J. F. Manikus; officier machinist H. Hardes; 2e luite
nant der mariniers W. L. G. J. F. Cramer von Baumgarten
adelborsten le klasse II. A. Schipper, R. D. Crommelin, J.
W. F. ridder Huijssen van Kattendijke, J. Dalen. H. G. Hil-
dehrandt, H. G. van Steyn en J. Fichet; scheepsklerken J. A.
H. Huart. F. W. Merbottein, W. C. Margadant en Fabius,
Bij het departement van marine is een berigt ontvangen
van den luitenant ter zee le klasse A. W. de Ruijter van Ste-
veninck, kommanderende Zr. Ms. schróefstoomschipCornelis
Dirks, waaruit blijkt dat dit schip in den namiddag van den
6 dezer in de baai van Porto Grande (St. Vincent) is ten an
ker gekomen bestaande het voornemen om na een opont
houd van ongeveer vier dagen aldaar, de reis verder langs de
westkust van Afrika en vervolgens naar de West-Indiën voort
te zetten.
Voorts een berigt van den kapitein-luitenant ter zee
H. Kemper, kommanderende Zr. Ms. korvet Prins Maurits
der Nederlanden.dat die bodem den 10 december jl. te Rio de
Janeiro is aangekomen en hij den 23 dier maand zijne reize
naar Oost-Indië zou voortzetten. Staatscourant
Door Z.M. is eene organisatie gebragt in de formatie van
het wapen der artillerie, voor zoo veel de magazijnmeesters
daarvan betreft, waarbij o. a. is bepaald, dat de betrekking is
opgeheven en vervallen van Ien luitenant-magazijnmeester
der artillerie van de 3e klasse te Veere. {Arnh. courant.)
De gemeentebesturen alwaar dienstdoende schutterijen
aanwezig zijn.hebben van wege den minister van binnenland-
sche zaken eene aanschrijving ontvangen,houdende mededee-
ling der voorwaarden, waarop uit 's rijks magazijnen aan de
dienstdoende schutterijen zullen worden verstrekt getrokken
geweren, thans in het algemeen bij het leger ingevoerd, om
daarvan gebruik te maken bij de oefeningen in het schieten
naar de schijf, alsmede sabels naar het nieuw model.
De geweren zouden binnen de gestelde grens van -J- of van
het geweerdragend personeel worden verstrekt, en de voor
waarden bestaan hierin1. Dat de in gebruik gegeven getrok-
kin geweren,op vordering van wege het depot van oorlog, on-
vetwijjld in bekwamen staat wederom in's rijks magazijnen
derFUillerie worden ingeleverd. 2. Dat deze wapenen niet in
bewifjing van het personeel der schutterijen worden gelaten,
maar,na iedere oefening, in de wapenkamers der korpsen wor
den opgelegd zoo spoedig mogelijk behoorlijk schoon ge
maakt en, zoo noodig, door eenen bekwamen geweermaker
hersteld. 3. Dat de kommanderende officieren zich verant
woordelijk stellen voor het goede onderhoud dezer wapenen.
4. Dat de getrokken geweren een of twee maal 'sjaars
door een officier en een kontroleur der wapeninspektie, ten.
koste van de gemeenten worden nagezien en.de uitslag van het
onderzoek aan het departement van oorlog worde medege
deeld.
Regtszaken.
De arrondissements-regtbank te Haarlem heeft ter teregt-
zitting van dingsdag een testament vernietigd, op grond dat
daarin niet uitdrukkelijk was vermeld, dat de voorlezing en
afvraging. bedoeld bij art. 986, alinea 3, B. W.door den
notaris waren geschied. De zinsnede, waarin van deze voorle
zing en afvraging melding gemaakt was, luidde aldus; „en
heeft zij (de testatrice) na voorlezing en afvraging in tegen
woordigheid van dezelve [de getuigen) verklaard" enz. Het
openbaar ministerie had gekonkludeerd tot ontzegging van
den ingestelden eisc'n, die voor den eischer was toegelicht en
verdedigd door den advokaat mr. van Hoogstraten. De lega-
tarissenhadden zich aan 's regters oordeel gerefereerd.
Gemengde foerlgten.
De verkooping van schilderijen, teekeningen en andere
kunstvoorwerpen van prins Auatole Demidoft, te Parijs,
waarvan wij in ons nommer van jl. zaturdag melding maak
ten, heeft in het geheel 776.904 franks op gebragt.
De beroemde engelsche schrijver Charles Dickens heeft
in het hotel der engelsche ambassade ie Pat ijs eene voorlezing
gehouden. De voornaamste aldaar aanwezige engelschen, be
nevens vele fransche letterkundigen en leden van de acadé
mie fran^aise, waren daarbij tegenwoordig. In een gesprek
met den heer Jules Bandeau vraagde Dickens hoeveel de „Ma
riana" hem wel had opgeüragt en de fransche schrijver gaf ten
antwoord, dat hij zeer tevreden was, daar hij ongeveer 4000
franks had ontvangen, waarop Dickens zijne verwondering
te kennen gaf en zeide, dat men hem in Engeland voor zoo
danig werk stellig 5000 p. st. zou hebben betaald.
Volgens geruchten, te Parijs in omloop, heeft een zeer
aanzienlijke en rijke rus aanzoek gedaan om de hand der ge
vierde zangeres Adeline Patti.
Volgens officiële tabellen betreffende het lager onderwijs
in Frankrijk, zouden 5,380,000 kinderen de scholen behooren
te bezoeken. Van deze ontvangen echter 1,940,000 kinderen
volstrekt geen schoolonderrigt en de overige 3,440,000 kinde
ren gaan dooreen genomen slechts vier maanden 'sjaars school.
Jl. zondag is het dak van de kerk te Locarno in het
Kanton Tessino°onder een massa sneeuw ingestort; hierdoor
zijn 45 vrouwen en 1 man gedood, 6 vrouwen zijn later aan de
ontvangen wonden overleden en nog 8 andere zijn zwaar ge
kwetst. Naar men zegt zijn op St. Gothard 23 personen on
der eene sneeuwlawine bedolven.
De Rheinischer Kurier, die lot de demokratische bladen
gerekend wordt, heeft met ophef en verontwaardiging gewag
gemaakt van het feit, dat aan de onlangs te Wiesbaden ge
houden hertogelijke hazenjagt, op hoog bevel deelgenomen is
door een groot aantal manschappen, behoorende tot de nas-
sausche linietroepen. Het dagblad van Wiesbaden ontkent dit
feit en verzekert, dat genoemde manschappen, even als z:j
herhaaldelijk iedere week geheel vrijwillig en gaarne als figu
ranten in den schouwburg optreden, thans ook vrijwillig en
gaarne bij de bewuste hazenjagt dienst hebben gedaan asl
drijvers.
In het begin jdezer week hebben de heeren Julien Ser-
ruijs en co. eigenaars van het nieuw aangelegd oesterpark, ten
noord-oosten van het gemeente-badhuis te Scheveningen,aan
de koninklijke faraielje en den burgemeester te'sHagede
eerste engelsche oesters ten geschenke gezonden.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Eergisteren heeft het bestuur der godshuizen alhier goed
gekeurd de op 29 december jl. gehouden aanbesteding van
het bouwen van een nieuw gasthuis op het Noordplein alhier,
met inbegrip van alle daartoe vereischt wordende materialen
en gereedschappen. Het werk is gegund aan den laagsten in
schrijver den heer P. W. Schrauwen, te Montfoort, voor eene
som van f72,669.
Aan het ministerie van binnenlandsche zaken heeft gis
teren door de kommissie voor de staatsspoorwegen de aanbe
steding plaats gehad van het maken eener sluiswachterswo-
niug te Hansvveert, waarvoor vier biljetten zijn ingekomen.
De minste inschrijver was de heer Klerk, te Kruiningen voor
f3,415.
Thermometerstand.
21 jan. 's av. II u. 41 gr.
22 's morg. 7 u. 44 's midd. 1 u. 47 's av. 11 u. 48 gr.
23 's morg. 7 u. 4-6 's midd. 1 u. 50 gr.
