verkregen uitkomst? Zij is tweeledig: het land wordt uitge
mergeld en het water verpest. Uit de voren stijgt het schrik
beeld van den honger, uit de rivieren de verpestende ziekte
stof op.
Zoo is het bij voorbeeld een feit dat Londen op dit oogen-
blik vergiftigd wordt door de Theems.
Wat Parijs betreft, men is in den laatsten tijd genoodzaakt
geweest, ten einde een dergelijk kwaad te voorkomen, de
mondingen van verreweg de meeste riolen in nederwaarts
glooijende rigting te verlengen tot onder de verst afgelegen
Seioe-brug.
Een dubbel buizensyteem, voorzien van kleppen en sluizen,
geschikt tot opzuiging en uitademen; eene draineermaehine,
in eenvoud aan het zaraenstel der menschelijke longen gelijk
(in onderscheiden steden van Engeland is zulk eene machine
bereids in volle werking), zou voldoende zijn om het reine
water onzer velden naar onze steden, en het rijk geladen water
onzer steden naar onze velden te stuwen. Door dit hoogst
eenvoudig middel zouden de vijf honderd millioenen, die
thans worden uitgeworpen, ons eigendom blijven. Doch men
heeft het hoofd te vol met andere belangen.
De bestaande orde van zaken wil het goede, doch brengt
het kwade tot stand. De bedoeling is uitmuntend, het resul
taat betreurenswaardig. Men beoogt eene stedelijke bloed-
zuivering. en men bant de gezonde kleur van de wangen der
bevolking.
Een riool is een misverstand. Wanneer het bestaande riool
stelsel, datniets anders is dan eene verarmende en uitputtende
opruiming, alom zal zijn vervangen geworden door het stelsel
van drainage, dat krachtens zijne dubbele werking iets anders
teruggeeft in de plaats van betgeen het wegneemt, dan zal,
met in achtneming van de lessen eener nieuwe maatschappe
lijke ekonomie, de opbrengst van den grond vertiendubbeld
en het groote vraagstuk der volksellende aanmerkelijk ver
eenvoudigd zijn.
Tusschentijds en in afwachting daarvan vloeit de openbare
rijkdom weg in de rivier en er wordt gespuid. Spuijenishet
woord. Al spuijende rigt Europa zich te gronde.
Wij noemden het cijfer van Frankrijk. Daar nu Parijs een
vijf en twintigste deel der geheele fransche bevolking binnen
bare muren herbergt, en daar de parijssche guano de vrucht
baarste is van alle. zoo blijft men. door het aandeel van Parijs
in het jaarlijksch verlies van vijf honderd millioen op vijf en
twintig te schatten, beneden de waarheid. Werden deze vijf
en twintig millioenen aan onderstand van behoeftigen en aan
openbare vermakelijkheden besteed Parijs zou er door
schitteren met een dubbelen glans.Doch de hoofdstad besteedt
ze aan het onderhoud van vunzige poelen. Welke is derhalve
de groote weelde die Parijs zich veroorlooft? Welke is haar
tuimelfeest, hare slemppartij, hare goudverkwisting met volle
handen, hare pracht, hare overdaad, bare brooddronkenheid
Het is haar riool.
Aldus laat men de algeraeene welvaart, dank zij de blind
heid eener kortzigtige staathuishoudkunde, losgewoeld en
medegesleept worden naar den afgrond. Men verdrinkt haar.
Is het niet te bejammeren dat er geene schakelnetten bestaan
om te visschen naar den nationalen rijkdom?
De toestand kan uit een huishoudkundig oogpunt gevoe
gelijk in deze formule worden zamengevat: Parijs verspeelt
haar kapitaal.
Parijs, dit model der steden, dit patroon dat alle volken
van den aardbodem trachten na te knippen, deze metropolis
des ideaals, dit doorluchtig vaderland van alle eerste schreden,
dit middenpunt en deze woonstede der geesten, deze natie-
stad, deze bijenkorf der toekomst, dit bewonderenswaardig
zamenvoegsel van Corinthe en Babyion, verdient, uit ons
tegenwoordig oogpunt beschouwd, dat de eerste chinesche
boer de beste er minachtend de schouders over ophale.
Doe als Parijs, en gij zult eindigen als een doorbrenger.
Voorts volgt Parijs zelf op hare beurt, wat inzonderheid
deze eeuwenheugende en onzinnige verkwistingbetreft, slechts
het voorbeeld der oudheid na.
Het verbijsterend onverstand waarvan wij spreken dagtee-
kent niet van heden of gisteren.Het is geen baardelooze knaap.
Liebig zegt: „De slijkpoelen van het oude Rome hebben ten
laatste de geheele welvaart van den romeinschen landbouwer
opgeslokt." Toen Rome's riool de romeinsche Carapagna had
uitgezogen, viel Rome op Italië aan. Toen het Italië te gronde
had gerigt, slokte het Sicilië op, daarna Sardinië, daarna
Afrika. De geheele bekende wereld is langzamerhand den
zelfden we" gegaan. Rome's riool heeft de armen uitgestrekt
naar de stad en naar de volken, urbi et orbi. De eeuwige stad
is een bodemlooze zinkput geweest.
In dit, gelijk in andere opzigten, heeft Rome den toon aan
gegeven.
Parijs volgt het gegeven voorbeeld, en volgt het met al de
onnoozelheid, waarmede de geestigheid pleegt gepaard te
gaan.
Ten behoeve van het aangeduide oogmerk is in de grond
vesten van Parijs een tweede Parijs uitgehouwen. Deze on-
deraardsche stad heeft, even als de andere, hare straten, hare
pleinen, hare doodloopendestegen, hare drukteen bedrijvig
heid. De menschelijke gedaante is het eenige wat hier ont
breekt. De zich hier voortwentelende bevolking bestaat uit
drek.
Want men moet niemand vleijenzelfs geene roemruchtige
natie. Ter plaatse waar zich het middenpunt van alle dingen
bevindt, ontmoet men, nevens het verhevene, ook het afzigte-
lijke; en indien Parijs in haren schoot een Athene huisvest,
de stad des lichts, een Tyrus, de stad der magt, een Sparta, de
stad der deugd, een Ninive, de stad der wonderen, Parijs om-
vademt ook Lutetia. de slijkstad.
Voorts draagt Parijs ook op dit gebied een stempel der
grootheid. In de rij der bouwwerken verwezenlijkt haar reus-
ach tig riolenstelsel het zelfde vreemdsoortige ideaal da top
het gebied der menschelijke natuur verwezenlijkt wordt door
mannen als Machiavelli, Bacon en Mirabeau: grootsch eu
walgelijk.
Indien het oog, door de oppervlakte der straten henen, kon
doordringen tot dien ondergrond van Parijs, het zou aldaar
een vervaarlijken onderaardschen polyp meenen te bespeuren.
In eene spons zijn zoo vele cellen en poriën niet als in den
plek gronds van zes mijlen in den omtrek waarop de oude
groote wereldstad gebouwd is. Behalve de catacomben, die
een op zich zelf staand gewelvenstelsel vormenbehalve het
niet te ontwarren vlechtwerk der gasbuizenbehalve de ontel
bare waterpijpen, in verband staande met de openbare fontei
nen, vormen de riolen alleen, aan beide oevers van de Seine,
een wonderweefsel der duisternis. De draad die door dezen
doolhof loopt is: zijne natuurlijke glooijing.
Hier, in dit vochtig rijk der nevelen, is het vaderland van
de rat, hetgeen u in verzoeking brengt Parijs te vergelijken
bij den muizenbarenden berg des latijnschen dichters."
HANDELSBERIGTEN.
Graanmarkten enz.
Amsterdam 14 januarij. Raapolie op zes weken f52.
Lijnolie op zes weken f 43}.
Middelburg 14 januarij. Raapolie f 51^Lijnolie f45
Patentolie f 53* per vat op 6 weken, op kontant f 1 lager.
Raapkoeken f 88 per 1040 stuks. Lijnkoeken harde f 12,
dito zachte f 15,per 104 stuks,
Prijzen van elfekten.
Amsterdam 14 januarij.
Nederland.Certifik. Werkelijke schuld
dito Nationale dito
dito dito dito
Aand. Handelmaatschappij
Oblig. 1798/1816
Rusland.
dito
dito
dito
Aand. spoorweg
Polen. Schatkistobligatien
Spanje. Obligatien
dito binnenlandsch
Certifik. coupons bewijzen
Krediet instelling
Oostenrijk. Obligatien Weener metalliek
dito amsterdamsche
dito nationale
dito '1847/1852
Bank aktien
Certifikaten bij Rothschild
Portugal.
Grenada.
dito
dito
2Jpct.
3
7 BS
4
991
*1
1391
5
loas
e. 5
22 i
bbj
205
921
791
ébi
3
49J
5
62
5
V«!
5
661
2i
3
827
21
46*
3
464
21
23 j
7
81
314
Illinois. dito
Mexiko. dito
Londen 13 januarij. ten 12 ure. Consols 92g„
Weenenl3 jan. (slotprijzen) Metalliek 5 pet. 76,20.
Parijs 13 jan. (slotpr.) 4£ pet. compt.. 98.30 3 pet. 70,10.
Coupons en losbare obligatien.
Amsterdam 12 januarij. Metalliek f 24,64; Napelsche
fDiverse engelsche in f 11,62£; Engelsche Russen
f 11,62JFransche f 55,37Belgische f 55,50; Pruissische
f 34,43 j; Spaansche piasters f 2,39£; Spaansche coupons per
fr. f 55.37^Hamb. Russen f33,50; Russische in zilveren
roebels f31,25; Poolsche in fl. fNationale metal
liek f27,95; Dollars f—
WELDADIGHEID
LOTERIJ VAN VROUWELIJKE HANDWERKEN
ten behoeve der armen dezer stad.
Inteekenaren voor deze loterij worden beleefdelijk uit-
genoodigd, de nog ontbrekende voorwerpen vóór het eind
der maand Januarij te willen inzenden.
Bij den heer P. M. de Ligny is voor de armen te Arne-
rauiden ontvangen, op 11 januarijuit de kerkcollecte voor
middag Nieuwekerk, van ZZ.. een muntbiljet no. 804, f 10.
Middelburg, 13 Januarij 1863.
Onder dankbetuiging aan de edele gevers, heeft het arm
bestuur derNederl. Israëlitische hoofdsynagoge het genoegen
te berigten, dat de collecte, den 12 dezer, ten behoeve hunner
armen heeft opgebragt f308,90, waarbij onder letter H.P. een
muntbiljet, no. 364 AX, ad f 50.
Het armbestuur voornoemd,
A. I. VAN EMDEN.
A. BOASSON.
Domburg, 10 Jannarij 1863.
Het verstrekt den ondergeteekeride tot een streelend
genoegen, melding te kunnen uiaken dat nog ter zijner
beschikking is gesteld door S., de aanzienlijke som aan
f 100,om te strekken tot buitengewone bedeeling van
de armen te Domburg. Heil zij dien milden gever!
KESTELOO Sr.
ADVERTENTIEN.
Getrouwd
J. G. DE ZEEUW
Middelburg,
en
den 14 Jannarij 1863.
J. F. PICHAL.
Getrouwd
J. G. HIJ MANS,
Middelburg
van Wijk bij Duurstede,
den 14 Jannarij 1863.
en
CLAUDINE VAN LISSA.
Bevallen van eene Dochter Vrouwe CORNELIA CA-
THARINA BREBECK, Echtgenoot van
Tholeng. BOOM.
den 7 Januarij 1863.
Kollum (Prov. Friesland), den 9 Januari} 1863.
Bevallen van eene Dochter G. G. WITTEVEEN
HESSE.
Op den 9 January 1863 overleed te Middelburg Meiuf-
yrouw JACOMINA DIEDERICA VAN BAKELGEM
in den ouderdom van 53 jaren.
P. VAN DE GRAFT.
Executeur Testamentair.
Heden overleed mijn veelgeliefde Broeder, de Heer
ABRAHAM BROUWENAAR, in" den ouderdom van
ruim 77 jaren.
MiddelburgJ. A. B. BROUWENAAR.
den 10 Januarij 1S63.
P. S. Men gelieve deze algeraeene ook als bijzondere
kennisgeving aan te nemenzoo binnen als buiten de Stad.
Heden overleed, na een smartelijk lijden van ruim een
jaar, mijn geliefde Echtgenoot ABRAHAM FHILIP
HARTLOOPER, in den ouderdom van 47 jaren.
Zwaar treft mij, mijne vier zeer jonge Kinderen en zijne
80jarige Moeder deze ramp, na eene gelukkige Echtver
eniging van ruim 9 jaren. Wij, zijne Broeders en Zus
ters staren met droefheid hem na, terwijl wij de kracht
hopen te bezitten te berusten in het lot, ons toebeschikt
door Hem wiens daden wij zwakke stervelingen niet kun
nen doorgronden.
Middelburg, Wed. R. HARTLOOPER.
den 12 Januarij 1863. geb. Delden.
Eenige kennisgeving.
HOUTTERKOOPIJK
op BORNDAL, bij Veere, op Zat
nuarij 1S63 id «.„a
De betrekking van 2den Hulponderwijzer aan
School A voor gewoon en meer uitgebreid lager onder
wijs te Middelburg, is vacant. De jaarwedde bedraagt
f 500, terwijl bij den Hoofdonderwijzer op zeer billijke
voorwaarden gelegenheid bestaat voor inwoning.
Zij die geneigd zijn naar deze betrekking te dingen
worden verzocht zich te adresseren aan den Hoofdonder
wijzer.
HOUT-VERKOOPING op Popkensburg Vrij
dag 23 Januarij 1863, des voormiddags ten tien ure. te
beginnen op Brigdammemet eene partij BOOMEN
staande rond 't Kerkhof, en daarna eene partij BOOJIEN
bij de Hofstede van GERRIT KWEKKEBOOM aan den
Goldsteinschen Weg.
HOUT VERKOOPING op Valkenisse Zatur-
dag 24 Januarij 1863.
(ROOFING
bij Veere, op Zaturdag 24 Ja-
morgens 10 ure.
PUBLIEKEVËiïitOÖn^G op Donderdag den 29sten
Januarij 1863, des avonds ten zeven ure precies, op de
Bovenzaal der Sociëteit de Vergenoeging op de Groote
Markt te Middelburg, ten overstaan van den Notaris D.'
VERHULSTvan
1. Een HUIS en ERVE op de Zuidzijde van den
Dam te Middelburg, wijk G no. 93, Kadastraal be
kend sectie B no. 1033. Grondlasten f 14.68.
2. Een HUIS met PAKHUIS en ERVE achter
de Teerpakhuizen te Middelburg, wijk P no. 243,
Kadastraal bekend sectie C no. 667 en 668.
Grondlasten f 12,57.
3. Een Vijftigste AANDEEL in het Barkschip
MariaBoekhouder de WelEd. Heer A. H. G. FOK
KER. te Middelburg.
Gemelde Huizen en Erven zijn daags vóór en op den
Verkoopdag voor een ieder te ziendes voormiddags van
9 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4 ure.
Tegen Mei TE HUUR een BOVENHUIS. Adres
bij VAN BENTHEM JUTTING.
Bij Boekdr. MILBORN is voorhanden:
Het AMEN op de week der Gebedennaar
Ps. CXVI:13. Door D. MEULENBERG Hz. Prijs 20 ets.
SC HOUW BUIIG TE MIDDELBURG
Zaturdag den I? Januarij 1863:
GEREGTIGMEID EN WRAAK of de Vader Regter
over den Zoon Tooneelspel in 5 bedrijven. Na hetzelve
DE KETELLAPPER VAN SLNT-FLOERBlijspel met
Zang in één bedrijf. Aanvang 6£ ure.
STOETE. SCHRODER JACQUI.
STOOM BOOT DIENST
TUSSCHEN MIDDELBURG EN ROTTERDAM.
Uren van vertrek in Januarij.
van rotterdam
Donderdag 15 's morg. 10,15
van middelburg:
Vrijdag 16
Zondag 18
Woensdag 21
Vrijdag 23
Zondag 25
Woensdag 28
8 ure,
9,30
5
7
7
7
Zaturdag 17
Dingsdag 20
Donderdag 22
Zaturdag 24
Dingsdag 27
6 ure.
7
7
8.30
9,30
SNELPERS DRUKKE RIJ VAN DE GEBROEDERS ABRAHAMS*
