MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°' 151.
Donderdag
1862.
18 December.
Editie van woensdag avond 8 ure.
MINISTERIE VAN JUSTITIE.
PROVINCIE ZEELAND.
Op zaturdag cleu 27 december 1SD2, des middags ten 12
ure, zal, ouder nadere goedkeuring, door den commissaris des
konings in de provincie Zeeland, of, bij zijn afwezigheid, door
een der leden van de gedeputeerde staten, en in bijzijn van
den hoofd-ingenieur ia het 11de district van den waterstaat,
op het raadhuis te Goes, worden aanbesteed
De verdere opbouw van het huis van arrest en
bewaring te Goes, met de daarstelling van
den geheelen omringmuur, alsmede eenige
verdere werkzaamheden, te zamen uitma
kende het 4e perceel van den bouw.
Deze aanbesteding zal geschieden bij inschrijving en opbod,
zoo als in het bestek is omschreven.
Het bestek zal ter lezing liggen aan het locaal van het
ministerie van justitie, aan dat van het provinciaal bestuur
vau Zeeland, op het raadhuis te Goes, en verder op alle plaat
sen alwaar gewoonlijk de bestekken van waterstaats-werken
in gemelde provincie ter lezing gelegd worden.
Op maandag, dingsdagen woensdag vóór de besteding zal
de noodige aanwijzing in loco worden gedaan, en nadere in-
formatiën zijn te bekomen aan het bureau van den hoofd
ingenieur van den waterstaat jhr. Ortt te Middelburg, en bij
den ingenieur Bleckmann te Goes.
Middelburg, den 10 december 1862.
De commissaris des konings in de provincie Zeeland,
R. W. v. LIJNDEN.
KEMISGEVING.
SLUITING DER JAGT OP KLEIN WILD.
De kommissaris des konings in de provincie Zeeland
maakt bekend, dat de sluiting der jagt op klein wild, met
uilzondering van dio op houtsnippen (ook met schietgeweer
in deze provincie, door gedeputeerde staten voor dit jaar be
paald is op woensdag den een en dertigsten december aan
staande, met zonsondergang, en dat het tijdstip van de slui
ting der jagt op houtsnippen en waterwild nader zal worden
vastgesteld.
Deze kennisgeving zal in hel provinciaal blad geplaatst, en
zullen afdrukken in plano aan de gemeentebesturen ter aan
plakking gezonden worden.
Middelburg, den 13 december 1S62.
De kommissaris des konings voornoemd,
R. W. v. LIJNDEN.
BIAWEALANII.
Middelburg 17 December.
Een wensch dezer dagen door ons uitgesproken is spoedi
ger vervuld geworden dan wij konden verlangen. In de zit
ting der tweede kamer van zaturdag avond is de aanvrage
om koncessie tot de afdamming van liet Sloe en het graven
van een kanaal door Walcheren ter sprake gekomen. Uit het
beknopt overzigt dat we van het verhandelde in deze zitting
in ons noinmer van heden geven, kunnen wij echter niet
met genoegzame zekerheid opmaken of de raededeeling van
den minister al dan niet ten gunste eener spoedige beslissing
mag worden uitgelegd. Voor dat wij dus op deze zaak ander
maal terugkomen willen wij de bijbladen van de Staatscourant
afwachten, waarin wij de redevoering des ministers woorde
lijk zullen zien weergegeven.
Eerst heden kwam ons in handen het een paar weken ge
leden uitgegeven werk van tnr. G. A. Fokker, getiteld Ge
schiedenis der loterijen in de Nederlandeneene bijdrage tot
de kennis van de zeden en gewoonten der nederlanders in de
XVe, XVIe en XVIIe eeuwen.
Wij stellen ons voor binnen kort onze lezers met den in
houd van dit werk, 't welk ons bij een vlugtig doorbladeren
zeer belangrijk toeschijnt, eenigzins nader bekend te maken.
Dit boek aan te kondigen is een taak die ons bijzonder toe
lacht. Nadat wij nog kort geleden getracht hebben het ver
derfelijke van de staatsloterij aan te toonen, is het niet onbe
langrijk de geschiedenis dezer instelling te raadplegen, en na
te gaan in hoeverre ook zij tot het door ons uitgesproken
oordeel grond geeft. Daartoe geeft de verschijning van mr.
Fokkers boek ons eene uitmuntende aanleiding. Inmiddels
kunnen wij den lust niet weerstaan om eene enkele bladzijde,
die waarmee de schrijver van zijne lezers afscheid neemt en
waarop bij de opening van liet werk dadelijk liet oog viel,
reeds nu af te schrijven. We laten haar hier volgen
„Wij besluiten hiermede onze schets eener geschiedenis der
nederlandsche loterijen. De lezer zal er uit kunnen zien dat
deze instelling meestal streek heeft gehouden met de geestes-
rigtingder tijden. In de XVe, XVIe en XVIIe eeuwen als
eene nagenoeg godsdienstige handeling aangemerkt en bijna
uitsluitend voor weldadige doeleinden aangewend, werd zij
op het laatst der XVIIe en gedurende de geheele voor ons
vaderland zoo roemlooze XVIIIe eeuw, tot bevrediging van
speelzucht gebezigd, terwijl de staat haar als. raiddel van
openbare inkomst aanwendde.
„Het publiek is eenigzins wijzer, of althans in het bot vieren
van zijnen hartstogt bedwongen geworden; maar de staat
vertoont nog steeds het met den tijdgeest anachronistisch
schouwspel van tie instandhouding eener openbare speeiin-
rigting, die door het publiek vrij algemeen, door alle staat
huishoudkundigen zonder uitzondering veroordeeld wordt,
en waarvan koning Willem I zelf, in zijne aanspraak bij
de opening der zitting van de staten generaal 1827/28, ge
tuigd edat zij een schadelijken invloed op de openbare zedelijk
heid uitoefent. Wel is het argument 't welk men sedert 40
jaren van regeringswege aan den aandrang tot afschaffing tier
staatsloterij overstelt, dit namelijk: dat de schatkist deze
bron van inkomst niet missen kan der regering ontvallen
sedert wij jaarlijks vele millioenen schuld amortiseren, maar
men gaat voort met het openhouden der publieke speelwin-
lccls (meestal tapperijen waar de genever de loterij ondersteunt
in het demoraliseren van den minderen man), alsof er nooit
op de afschaffing ware aangedrongen en alsof de vier ton, die
de loterij jaarlijks afwerpt, voor het behoud van het evenwjgt
onzer finantien onmisbaar ware.
„Maar ook het publiek draagt een gedeelte der schuld dat
Nederland nog onder de zeer weinige staten behoort die door
spel geld van de ingezetenen afpersen. De openbare meening
is ten aanzien dezer zaak niet genoegzaam verlicht; zij ver
heft hare stern niet krachtig genoeg om de regering te dwin
gen het voorbeeld van Engeland, van Frankrijk, van België
en van de meeste duitsche staten te volgen, die, de verderfe
lijkheid der openbare of staatsloterij inziende, deze sedert
vele jaren hebben afgeschaft. Tot eene voldoende opklaring
van de openbare meening schijnt nog eene opzettelijke aan
wijzing nootiig van de verderfelijkheid der staatsloterij uit
een vegts-, zede- en staathuishoudkundig gezigtspunt. Het
voornemen om zoodanig betoog te leveren gaf aanleiding tot
een historisch onderzoek naar den oorsprong en den voort
gang dezer inrigting, van wcL', onderzoek de uitkomsten in
voorgaande bladzijden vervat zijn."
Gisteren avond werd door het departement Middelburg
der Nederlandsche maatschappij tot bevordering van nij
verheid eene vergadering gehouden, waarin aan den heer
E. N. F. van WnLeu, gezagvoerder van het barkschipMaria,
door den voorzitter onder gepaste toespraak eene zilveren
medalje met diploma werd uitgereikt. Zij was hem door de
maatschappij toegekend, op de in julij te Deventer gehouden
algemeene vergadering, voor een door hem ingezonden ex-
trakt scheepsjournaal, gehouden naar het voorschrift van het
Koninklijk nederlandsch meteorologisch instituut.
De heer van Wulven werd ook door den voorzitter van de
hier gevestigde kommissie van het meteorologisch instituut,
jhr.W. IT. de Jonge, geluk gewenscht, en beantwoordde beide
toespraken. De in deze gemeente aanwezige scheeps gezag
voerders waren tot bij woning dezer vergadering uitgenoodigd.
Verder werd de aandacht der vergadering bezig gehouden
wet het beproeven van dertien soorten van branders voor
gas-olie, door den heer M. Kruijsse ingezonden; terwijl ten
slotte door jhr. A. W. Teding van Berkhout twee monsters
van steenen grenspaaltjes ter bezigtiging werden gesteld die
door de goedkoopte en deugdelijkheid verre de voorkeur ver
dienen hoven de thans gebruikt wordende houten paaltjes.
Zij kosten 20 cent, terwijl de houten f2,50 per stuk betaald
wordeu. Volgens raededeeling van een der leden zullen de
steenen paaltjes voortaan langs de provinciale wegen wor
den geplaatst.
In eene plegtige openbare zitting van het provinciaal ge-
regtshof in Zeeland heeft heden raiddag de installatie plaats
gehad van jhr. mr. Casper de Jonge, bij koninklijk besluit van
den 31 oktober benoemd tot raadsheer in dat hof.
De prokureur-generaal mr. M. Verbrugge brengt vooreerst
hulde aan de nagedachtenis en de verdiensten van den overle
den raadsheer mr. JohanWillem deBruijn van Melis- en Marie-
kerke, wiens plaats jhr. de Jonge gaat innemen. Daarna her
innert hij dat de uieuw benoemde raadsheer reeds kort na
zijne bevordering tot dokter in de beide regten ten jare 1853
als plaatsvervangend kantonregter en ten zelfden jare als
plaatsvervangend regter in de avrondissements vegtbank te
Zierikzee werd benoemd en volgens sprekevs meening heeft
hij ten jare 1859 zijne benoeming tot regter in dearrondisse-"
ments regtbank te Zierikzee in de plaats van mr. J. P. van dei-
Bilt, thans raadsheer in dit hof, daaraan tc danken gehad dat
hij, niettegenstaande hem ook de betrekking van gemeente-
sekretaris was opgedragen, zich niet heeft losgemaakt of
willen losmaken van het regterlijk ambt maar daaraan steeds
zijne voortdurende studie heeft gewijd. Thans door'skoniugs
keuze tot de betrekking van raadsheer geroepen, acht de
prokureur-generaal het overbodig den nieuw benoemde de
verpligtingen dier gewigtige betrekking voor te houden, over
tuigd dat hij aan het in hem gestelde vertrouwen zal beant
woorden. Hij vleit zich tevens dat het hof door de gedane
voordragt reeds de bewijzen heeft gegeven dat hij hier met
beuschheid ingeleid en met welwillendheid ontvangen wordt.
Tot. eene ge wensch te zamen werking in beider zoozeer verschil
lenden werkkring beveelt spreker zich aan, onder aanbieding
der verzekering zijner medewerking (laartoe, en in de hoop
dat de nieuwe raadsheer, niettegenstaande de voorgenomen
opheffing van dit hof, tot in lengte van dagen tot nut en ge
noegen van zich zeiven eu anderen zijne nieuwe betrekking
zal mogen bekleeden.
Aan het daarop gevolgd rekwisitoor tot voorlezing van het
koninklijk besluit van benoeming en der akte van eedsafleg
ging door den griffier, op last van het hof, voldaan zijnde,
neemt de voorzitter mr. C. W. E. Vaillant het woord. Hij
zegt zich gaarne te vereenigen met het gesprokene door den
prokureur-generaal ter nagedachtenis van mr. de Bruijn van
Melis- en Mariekerke. die slechts weinige maanden geleden
als raadsheer werd geïnstalleerd. Reeds meermalen was het
hof tot eene installatie bijeen sedert de ingediende wet tot
opheffing vsn dit kollegie. De aanstelling voor de betrekking
van raadsheer is voor het leven en werd daarom steeds een
bolwerk geheeten voor de handhaving van de burgerlijke
vrijheid der ingezetenen. Wat in die wet stond is er met eene
woordspeling uitgewischt. Er bestaat geen waarborg meer
dat niet een der raadsheeren eerlang eene andere plaats zal
worden aangewezen welke hij niet zal kunnen weigeren, wil
hij zich niet van de hem voor het leven toegezegde inkomsten
verstoken zien. De magistratuur verliest echter, volgens spre
ker, hare waarde niet, al wordt zij in 's lands vergaderzaal met
minachting bejegend. Onder verwijzing naar de verpligtingen
des regters hoopt hij dat de leden van het hof zich steeds
aangespoord zullen gpvoelen om volgens die verpligtingen
hun ambt te beschouwen en te bekleeden. Zich vervol
gens tot den benoemde rigtende, die zich voor zijne nieuwe
betrekking beschikbaar heeft gesteld en zijn geboorteplaats,
betrekkingenen vrienden heeft verlaten, heet bij hem welkom.
Ook hij vertrouwt dat de plaatsing op de voordragt reeds een
voldoend blijk van welwillendheid zal zijn en dat de betrek
king naar behooren en onder de noodige,medewerking door
den nieuwen raadsheer zal worden bekleed. De vereischten
voor die betrekking opgesomd hebbende, drukt de voorzitter
de hoop uit dat de benoemde met den zelfden geest als de
overige leden van het hof zal bezield wezen en dat hij ook
eenmaal met voldoening opzijn afgelegde loopbaan zal mogen
terugzien.
Na de voor hem bestemde plaats te hebben ingenomen, rigt
de geïnstalleerde het woord tot het hof, den prokureur-gene
raal. den griffier en de aanwezige leden der balie. Onder aan
bieding zijner hoogachting en vriendschap, roept hij debein
zoo zeer noodige medewerking en vriendschap van allen in.
Daardoor hoopt hij in staat te zijn het in hem gestelde ver
trouwen niet te beschamen en de plaats van den overledene,
hoewel niet geheel, althans zoo veel mogelijk naar behooren
te vervullen.
De heer mr. P. J. G. van Diggelen, als waarnemend deken
der orde van ad vokaten, beantwoordt namens de advokaten en
prokureurs de tot, hen gerigte toespraak. Hij vertrouwt dat
hunne tegenwoordigheid reeds het bewijs hunner belangstel
ling zij. Hij brengt tlank voor de gesproken woorden en
hoopt «lat zij zullen mogen vcrvukl worden, onder verzeke
ring van wederkeerige hoogachting. Hij houdt zich overtuigd
dat de nieuwe raadsheer de plaats waardig zal innemen van
hem die te vroeg in de kracht zijns levens is weggerukt. Waai
de balie met den overledene in aanraking kwam, stond zij
steeds met hem in de beste verstandhouding, en zoo dit ook
het geval moge wezen met den nieuwen raadsheer dan zal
daardoor de goede regtspleging bevorderd worden waarop de
provincie Zeeland steeds roemen mag.
Naar wij uit Zierikzee vernemen, bestaat de voordragt voor
regter in de arrouilissements regtbank aldaar, uit de heeren
mrs. 1jhr. L. F. van Panhuys, substituut officier bij de avron
dissements regtbank te Goes; 2. P. van der Meer Mohr kan
tonregter te ITulst, en 3. A. P. Snouck llurgronje. regter
plaatsvervanger te Middelburg. Goesschc courant.)
In de jl. maandag te Neuzen gehouden vergadering van
den gemeenteraad is de heer J. C. Steenkamp P.Wz. be
noemd tot wethouder, in de plaats van den heer N. Grenu,
overleden.
Aangaande de keelziekte te Bruinisse, waaromtrent wij in
onze vorige nommers eenige mededeelingen deden, vernemen
wij nader dat het aantal lijders aldaar sedert onze laatste op
gave van 9 december nog met elf is vermeerderd. Onder deze
zijn er slechts drie van meergevorderden leeftijd de verdere
gevallen kwnmen voorbij personen van 5 tot IS jaren. Ove
rigens verklaren deskundigen dat de ziekte steeds kwaadaar
dig blijft, doch niet zoo besmettelijk als bij den aanvang.
Uit 's Hage meldt men ons, 15 dezer:
„Terwijl men vertrouwt dat de policie thans voor goed een
einde gemaakt heeft aan de ongeregeldheden waaraan zich
