door de omstandigheid dat Omer-pacha slechts een gedeelte
zijner krijgsraagt voor de operatiën tegen Montenegro be
schikbaar had en een aanmerkelijk deel daarvan in dp nabu
rige gewesten van het turksche rijk moest achterlaten ten
einde de christenbevolking aldaar in toom te houden. De
montenegrijnen verdedigden zich met wanhopige dapperheid
en te hardnekkiger, hoe meer de vijand hunne hoofdstad
naderde. Den 25 augustus hadden de turksche troepen tien
uren lang moeten strijden om eene van de talrijke positiën,
waardoor de toegang tot Cettinje aan de zuidzijde beveiligd
wordt, te vermeesteren en die stad een weinig nader te komen.
Terwijl dit in het zuiden van Montenegro voorviel, brak
aan de noordelijke grenzen dier landstreek onder de christen
bevolking der Herzegowina weder een opstand tegen de turk
sche regering uit. De opstandelingen hadden aanvankelijk
de bovenhand, en hebben, naar gemeld wordt, de turksche
bezetting van Kolaschin overrompeld en grootendeels afge
maakt.
Volgens de laatste berigten uit Konstantinopel, van 30
augustus waren de prins Niketas en de voyvode Mirko, opper
bevelhebber der troepen, op oostenrijksch grondgebied terug
getrokken, na de hoofdstad Cettinje in brand te hebben
gestoken.
BOEKBESCHOUWING.
Eind goed, al goed. Een verhaal van N. Donker.
Te Arnhem, bij D. A. Thieme.
Welligt is van geen vorm van litteratuur meer misbruik ge
maakt dan van den roman. Verre van getrouw te blijven aan
het ware begrip: het voorstellen van het menschelijk leven
met zijne beweegreden en hartstogten, heeft zoo menig schrij
ver dien vorm dienstbaar gemaakt aan eene spekulatie op
onedele neigingen. Niet alleen om aan de zonderlingste gril
len der verbeelding voedsel te geven wordt hij gebezigd, ook
tot het overmatig prikkelen der zinnen of het bevredigen van
eene verkeerd geplaatste nieuwsgierigheid. In plaats van tot
veredeling van hetgemoed en zuivering van den smaak mede te
werken, geeft de roman niet zelden afschilderingen van toe
standen welke de kieschheid verbiedt tot in hare kleinste bij
zonderheden ten toon te stellen. In plaats van een kunstvorm
te blijven, daalt hij dikwijls af tot den rang van het handwerk
en geeft ons slechts eene onbezielde fotografie van het intieme
leven, waar hij ons door idealisering treffen moest. Waarde
roman-litteratuur zich al of niet aan grovere fouten schuldig
maakt, heeft zij althans veelal dit met de schilderschool onzer
dagen gemeen, dat hare rigting wat al te realistisch is.
Onbillijk zou het zijn wanneer wij de schrijvers alleen de
schuld gaven van misbruik te maken van een vorm die zich
zoo gemakkelijk tot allerlei gebruik plooijen laat. Waar het
publiek geen anderen eisch stelt dan te worden bezig gehouden
zonder inspanning in ruil te willen geven, daar is zeker de
verleiding groot om zich te vergenoegen slechts aan dien eisch
te voldoen, en het wordt verklaarbaar dat betrekkelijk weini
gen de zedelijke kracht bezitten om aan den slechten smaak het
hoofd te bieden in plaats van zich er aan te onderwerpen. Zij
die slechts even boven het niveau staan der ontzettende massa
romanverslinders worden door deze naar de laagte mede-
gesleept. Van daar dat het ethisch-aesthetisch standpunt
eener natie in den regel met getrouwheid door den spiegel
harer letterkunde wordt teruggekaatst. Nergens blijkt dit
welligt duidelijker dan bij vergelijking van den stortvloed
dier werken welke Frankrijk en Engeland opleveren en
waarvan de meesten slechts den eenen dag verrijzen om den
anderen dag voor altijd te worden vergeten.
Wij spreken hier natuurlijk slechts van de massa. Bij de
voortreffelijkste schrijvers is de afwijking zeker minder in het
oog loopend, maar zij die de neigingen en gebreken niet met
hunnen tijd en hunne omgeving gemeen hebben, behooren
in elke eeuw. in elk land tot de zeldzame uitzonderingen.
Ontbreekt het den engelschen schrijvers veelal aan den geest,
de levendigheid van voorstelling en de fijnheid van vorm aan
de franschen zoo bijzonder eigen, zij geven ons daarentegen
met groote juistheid den mensch te aanschouwen waar de
franschen ons veelal slechts de karikatuur vertoonen.
Nederland is zeker voor de roman litteratuur geen bij uit
stek vruchtbaren bodem. Levendige verbeelding is geenszins
een kenmerkende eigenschap onzer natie, maar zoo slechts
enkelen zich tot de hoogte van het genie hebben verheven, we
kunnen ons daarover eenigzins troosten bij de gedachte dat
ook weinigen zijn afgedaald tot het laagste peil. Is het ter
naauwernood een enkelen onzer landgenooten gelukt, zoo als
een welsprekend schrijver zich uitdrukt, den roman te maken
tot het epos van onzen tijd, menig produkt bezit onze littera
tuur echter in dit genre, hetwelk van een edel streven naar het
ware en schoone getuigt.
We hechten aan dit verschijnsel meer dan ooitgewigtin een
tijd nu onze uitgevers eindelijk, zij het dan ook nog langza
merhand, het laakbare gebruik laten varen om niet dan zeer
kostbare uitgaven in den handel te brengen. Eerst dan wanneer
de boeken door goedkoope prijzen onder het bereik van velen
kunnen komen, oefent de letterkunde merkbaren invloed uit
op het volksleven. Aan leeslust ontbreekt het ten onzent zeker
niet en men raag daarom van goedkoope uitgaven hier moge
lijk meer dan elders heil verwachten.
De reeks van boeken welke onder den naam van „Guldens
editie" het licht ziet, bevat reeds menig werk dat blijvende
kunstwaarde bezit en welks verspreiding goede vruchten kan
dragen. Ook het boek waarvan wij den titel boven dit artikel
nederschreven behoort tot de zulke. „Eind goed al goed,"
waarvan we de aankondiging te lang verzuimden, kan met
regt gerekend worden tot de romans die niet onopgemerkt
mogen voorbij gaan.
De schrijver heeft ons aanschouwelijk gemaakt dat van
geen huwelijk het ware geluk te verwachten is wanneer de
beweegredenen niet volkomen zuiver zijn. De levensloop van
de hoofdpersonen wijst er ons op dat deze les den schrijver
heeft voor den geest gezweefd. Of men echter met het oog
daarop kan zeggen dat bij allen het einde goed zal wezen mag
wel in twijfel worden getrokken. Het geheele verhaal, waar
van de loop ons bij afwisseling in onze beide groote koop
steden en in de residentie verplaatst en ook met de levenswijze
vanRuslands hoofdstad bekend maakt, is zeer onderhoudend.
De schrijver heeft er blijkbaar naar gestreefd alle stijfheid
vooral in den dialoog te vermijden en hij is daarin zeker goed
geslaagd. Slechts weinigen weten die klip zoo zorgvuldig te
ontwijken, maar Donker is niet altijd aan het gevaar ont
komen van tegen een andere aan te zeilen. Wij schrijven het
toe aan de zucht om een lossen toon aan te nemen dat er in
zijn werk nu en dan uitdrukkingen worden aangetroffen die
aan het platte grenzen. De moeijelijkheid om het juiste midden
te houden maakt dit gebrek in ons oog echter zeer verschoon
baar, en bij het vele goede dat zijn boek oplevert, mag het den
schrijver zeker niet te streng worden toegerekend. Een aantal
passages zijn waarlijk schoon te noemen en het geheel ge
tuigt van diepe menschenkennis en fijGe opvatting.
ZEETIJDINGEN.
Volgens berigt van den gezffgv. W. Blaakhert, voerende
het klipperschip Zeelandiawas hij den 28 julij te St. Helena,
en zou dien dag de reis voortzetten.
Den 30 augustus zijn te Veere binnengekomen de han-
noversche schooner GerhardHeinrich, gez. H. Kemper, en de
noordsche brik Forluna, gez. E. Olsen,beide van Frederikstad
naar Middelburg bestemd met hout.
HANDELSBERICHTEN.
Nleekrapprijzen.
Rotterdam 1 september. Bij eene flaauwe stemming be
stond alleen voor mooi goed eenige vraag.
Graanmarkten enz.
Amsterdam 1 september. Tarwe en gerst onveranderd.
Raapolie op zes weken f47$. Lijnolie op zes weken f 46J-.
Rotterdam 1 september. In de prijzen der granen is we
der weinig verandering op te geven. Tarwe werd 30 en rogge
20 cent lager betaald.
Axel 30 augustus. Tarwe oude f 11,20 a f 11,95; Nieuwe
dito f 10,50 a f 11,20; Rogge f6,70 af 7,20; Wintergerst
f5,25 a f5,50; Zomer dito f4,20 a f 4.65; Haver f2.80 a
f 3,25Paardenboonen f 7,20 a f 7.45Groene erwten f 7,45
a f5,05Boekweit f6,55 a f7,Koolzaad f 14,a f 14.25.
Middelburg 1 september. Raapolie f46. Lijnolie f 47$.
Patentolie f48 per vat op 6 weken, op kontant fl lager.
Raapkoeken f per 1040 stuks. Lijnkoeken f 12,zachte
dito f per 104 stuks.
Prijzen van eiTekten.
Amsterdam 1 september.
Nederland.Certifik. Werkelijke schuld 2$pct.
dito Nationale dito 3
dito dito dito 4
Aand. Handelmaatschappij 4$
Oblig. 1798/1816 5
Certifik. Hope co4
dito dito 1855, 6de serie. 5
dito6
Aand. spoorweg
Leening I860..4$
Schatkistobligatien4
Obligatien 2
dito binnenlandsch3
Certifik. coupons bewijzen
Krediet instelling
Oostenrijk. Obligatien Weener metalliek 5
dito amsterdamsche5
dito nationale 5
dito '1847/1852 2$
Bank aktien 3
Belgie. Certirikaten bij Rothschilu 2J
Portugal. Obligatien3
dito nieuwe3
Grenada, dito
Venezuela, dito2$
Illinois. dito 7
Mexiko. dito3
Coupons en losbare obligation.
Amsterdam 28 augustus. Metalliek f22,35; Napelsche
fDiverse engelsche. in f 11,70; Engelsche Russen
f 11,70 Fransche f 55,62$; Belgische f55,75; Pruissische
f 34,50; Spaansche piasters f Spaansche coupons per
fr. fHamb. Russen f 31,87$; Russische in zilveren
roebels f33,75; Poolsche in fl. f 26,62$; Nationale metal
liek f28,65; Dollars f
Rusland.
Polen.
Spanje.
64$
75$
99?
136
102$
523
191
89$
7S$
44
48$
51#
73$
60$
724
54$
45$
45
16$
25§
79
29
ADVERTENTIEN.
Gouda, 30 Augustus 1862.
Bevallen van een Zoon Mevrouw BOON VAN OSTA-
DE SANDERS.
Op den 27sten Augustus 1862 is te Zierikzeein den
ouderdom van 23 jaren, overleden JOHANNA CATHA-
RINA ERMERINS, geliefde oudste Dochter van
Eenige kennisgeving.» Mr. J. J. ERMERINS.
De ondergeteekende betuigt aan Betrekkingen, Vrienden
en Stadgenooten zijnen opregten dank, voor de menigvul
dige bewijzen van deelneming en belangstelling, ondervon
den bij de Feestviering van zijn' Zes-en-negentigsten
Geboortedag, op 30 Augustus laatstleden.
Jonkheer Mr. W. A. DE HAZE BOMME.
Middelburg, 1 September 1862.
NAJAARS-EXAMEN.
De INSPECTEUR van het lager Onderwijs in Zeeland
maakt bekend
dat de voor deze Provincie benoemde Commissie tot het
afnemen der examens, ter verkrijging van akten van be
kwaamheid tot het geven van School- en van Huisonderwijs,
zal bijeenkomen op Woensdag den Ssten October 1862 en
volgende dagen, in het lokaal der voormalige Rekenkamer
in de Abdij te Middelburg, en dat de dagen en uren,
waarop de verschillende adspiranten zullen moeten verschij
nen, hun later door de Heeren Districts-Schoolopzieners
zullen worden opgegeven.
De belanghebbenden zullen zich vóór of uiterlijk op den
24 September e. k. behooren aan te melden bij den School
opziener van het district waarin zij wonen of, van buiten
'slands komende, voornemens zijn zich te vestigen, met
opgaaf van de akte die zij verlangen, en met overlegging
van een of meer getuigschriften van hun goed zedelijk
gedrag en van hunne geboorteakte, alsmede van de akten
van bekwaamheid of van algemeene toelating die zij reeds
mogten hebben verkregen.
Middelburg, den 30 Augustus 1862.
De Inspecteur voornoemd
C. M. VAN VISVLIET.
Voor de open! lare School van gewoon lager onderwijs
te Wolphaartsriijk wordt gevraagd een HULP-*
ONDERWIJZERP. G.op eene Jaarwedde vaD
350.Voor hem die het Kerkorgel kan bespelen, waar
aan een tractcment van ƒ100 a ƒ150, naar bekwaamheid,
verbonden is, bestaat er alle uitzigt deze belooning daarbij
te verkrijgen.Stukken franco, vóór 21 September e. k.
toe te zenden aan den Burgemeester aldaar.
Een BURGER MEISJE van de P. G., oud 19 jaren,
zijnde eene Weeze. verlangt hier of elders eene betrekking'
zonder salaris, liefst in eene zaak van Manufacturen.
Adres onder lett.A. Bureau dezer Courant.
ER WORDT GEVRAAGD eene gemeubelecrde
HAMERmet Alcove of Slaapkamer. Adres: VAN
BENT HEM JUTTING.
Ten Kantore van I. L. PINTO L.J.z., VlissingsclieStraat,
zijn getrokken in de afgeloopene Loterij de navolgende
KAPITALE PRIJZENt
op no. 12528, ƒ25000,
238», 2000
lOOI,ÏOOO,
19338, ÏOOO.
Bij denzelven voor de 249ste Loterij te bekomen heele
en gedeelten van 1IUUR- en KOOPLOTE1V.
VERLOREN, tusschen Domburg en Middelburg, eene
donkcr-groene Lederea REI8TAICII. Die
haar terugbrengt zal eene belooning genieten. Adres bij
J. C. W. ALTORFFER.
Twee nieuw-eekalfde KOEIJEN en een tweejarige
Sl'RlNGSTIER te Koop bij P. BOONE Pzn., Mid
delburgs Ambacht (Segeersweg).
O IN D E R W IJ S.
A. J. VAN DEN SIGTENIIORST, te Deventer, debi
teert met succes
W. A. Elberts, Geschiedenis des Vaderlands, voor Gyinna-
siën en Instituten 5de d> uk met Kaarten 2,10.
W. A. Egberts Beknopt Overzigt van de Gesch. des Vader
lands voor mingevorderde Leerlingen, 5de druk. ,60.
W. A. Egberts Tabellarische Handleiding tot de beoefe
ning der NederL Letterkunde, 4de verm. druk 1,20.
W. A. Egberts Choix de uiorceaux classiques Francaisen-
richis de notes a l'usage des Instituts et des Gymn. f 1,25.
Dr. J. J. de Gegder, Wetenschappelijke Grondbeginselen
derTheor. en Hist. Paedagogie, 2de uitgave. 1,90.
J. Ggaser, Kort Begrip der Romeinsche Geschiedenis, in
Themata, ten gebruike der Fr. Scholen 3dedruk. f ,55.
H. B. Kremer. Honderd regels over de Nederduitsche Taal
met Voorbeelden en Opgaven 2de uitgave ,25.
J. van Loghem 1500 gemengde Oefeningen ter toepassing
van de beginselen der Reken-, Stel- en Meetkunde, ,85.
(De Antwoorden zijn ter Perse.)
P. Marin, Methode familière pour ceux qui commeneent i
s'exercer dans la Langue Framjaise, par S. J. M. van
Moock 7ine edition revue par W. A. Egberts, f,40.
Dr. B. Meyginjc, Algemeene Natuurkunde voor de Jeugd
5de druk.30.
J. van Schreven. Korte Handleiding tot het Redekundig
ontleden van Voorstellen en Volzinnen 4de druk. 1,30.
ENGELSCHE TAAL.
J.H.Meijer, Inleiding totde beoefening der Eng. Taal, met
een overzigt van de Regels der Uitspraak .75.
Is alom verzonden.
STOOMBOOT DIENST
TUSSCHEN MIDDELBURG EN ROTTERDAM.
Uren van vertrek in September.
van middelburg
Dingsdag 2 's
Donderdag 4
Vrijdag 5
Zaturdag 6
Zondag 7
Maandag 8
Dingsdag 9 's
Donderdag 11 'smorg.
van rotterdam
6 ure-
Dingsdag 2 's
midd.12 ure
8
Woensdag 3
12
9
Vrijdag 5's
morg. 6
10
Zaturdag 6
S
11
Zondag 7
7
11,30
Maandag 8
7
12
Dingsdag 9
8,30
6
Woensdag 10
8,30
SNELPERSDRUKKERIJ VAN DE QEBROEDER8 ABRAHAMS»
