den aan bloedverwanten vaarwel moet zeggen en als 't ware
levend ten grave wordt gedragen.
De officier dien men naar die verre gewesten heen voert,
wordt soldaat; de student wordt soldaatden priester zelfs
wordt het soldatenbloed aangetrokken; en aan hunne zijden
in het zelfde gelid, naast hen in het zelfde bed van planken
vinden zij menschen die alle soort van misdaden verpersoon
lijken, en als hen geheel gelijk voor de krijgstucht, dikwijls
minder lijden moeten doorstaan.
Volgen wij een dier ongelukkigen, wegens staatkundige
misdrijven veroordeeld, en aan huisgezin en woonstede ont
rukt, op zijn moeitevollen togt naar die verre streken. Daar
het de polen zijn die het grootste getal leveren, zullen wij
Warschau als plaats van ons vertrek beschouwen. Van deze
stad, aan de boorden van den Ou ral, alwaar de veroordeelden
in hunne verschillende regementen worden ingedeeld, bestaat
de eerste tnarsch uit omstreeks 600 mijlen, die men hen te voet
doet afleggen. Velen hunner hebben reeds verscheidene maan
den, of jaren somtijds, in de ijzers geklonken doorgebragt en
zijn verzwakt door gevangenschap en slechte behandeling. Zij
begeven zich op weg,van soldaten-mantels voorzien, meteenige
stuivers in hun zak, die liet goevernement hun toekent voor
hun dagelijksch levensonderhoud, waarvan bij iedere uitdee-
Ii'ng de officier die hen vergezelt een deel afhoudt, en voor
het overige aan het toezigt onderworpen van hardvochtige
soldaten, (lie meenen dathetgezugzich slechts uit dóór geweld.
De meesten, wier ligchaamskrachten op weg niet te kort
schieten, doen den togt in zeven maanden. Zij die een zwak
gestel bezitten, zijn doorgaans verpligt zich op te houden in
de militaire hospitalen, en doen gewoonlijk tien of twaalf
maanden, en soms nog Iangeren tijd, over de reis. Anderen
weder bezwijken onder weg, want men doet zelfs de gebrek-
kigen te voet gaan. Kr bestaat een voorbeeld van een dezer
ongelukkigen die den weg van Warschau naar Orenburg op
krukken heeft afgelegd. Een ander, bij wien door een aange
boren gebrek het eene been korter dan het andere was, en
toch door den krijgsraad tot de militaire dienst was verwe
zen, sleepte zich voort tot Posk en werd toen, daar hij niet
verder kon gaan, aldaar gebruikt oin de paarden van het eska
dron. clater kampeerde, te weiden. liet was een student in de
regten van de universiteit.
De wegen der poolsche provinciën loopen, even als die der
zuidelijke van het rijk,allen uitopMoskou. Het is dan ook naar
deze stad dat de poolsche gevangenen worden heengevoerd.
Zij trekken door Lithauen, Rusland, de poolsche provinciën
en Smolensk en volgen den weg van het groote leger in 1812.
Het getal veroordeelden vermeerdert steeds onder weg,
want in alle depnrtements-steden vergroot men het konvooi
met allerlei soort van gevangenen staatkundige veroordeel
den, dieven, roovers, enz., sommigen naar Siberië bestemd,
anderen tot eeuwigen of tijdelijken dwangarbeid veroordeeld.
Het is eene verzameling van alle nationaliteiten des rijks,
maar ook van de verpersoonlijking aller harststogten, laaghe
den en ellende die cler menschheid eigen zijn.Welk een schouw
spel, welk een gezelschap voor jonge lieden die aan hunne
studiën en deugdzame famieljes worden ontroofd!
Verscheidene gevangenen, verschillend van leeftijd, ge
slacht, lengte en sterkte worden gezamenlijk aan een groote
ijzeren staaf geketend en moeten leeren om gelijkelijk te mar
cheren, want elke onregelmatige beweging van een hunner
doet zich langs de geheele staaf als een elektrieke schok gevoe
len en wordteen bron van lijden voor allen. Langzamerhand
gewennen zij zich om te zatnen met een gelijken stap te mar
cheren, waarbij de ijzeren staaf door deze regelmatige bewe
ging minder verschrikkelijk wordt. Weldra echter komt er
nieuwe toevoer van reisgenootende pas aangekomenen
weten nog niet regelmatig te marcheren, en het lijden begint
dus op nieuw. De oude vloeken en verwenschen de onge-
oefendegeketenden, tot dat ook deze weder eindigen den ver-
pligten regel matigen tnarsch aan te leeren.
Zoo marcheert men twee dagen. Gedurende den derden
rust men uit. De dagmarseh is van twintig tot dertig wersten,
afgebroken door een kortstondig oponthoud tot voldoening
der natuurlijke behoeften, waarbij de ijzeren staaf weder ieder
tot de zelfde bewegingen verpligt. Op hét midden van den
dag wordt halt gehouden en verzamelen zicn tie ongelukkigen
in de schaduw, als het weder schoon, en die te vinden is, en
strekken hunne pijnlijke ledematen eenigen tijd in rust uit.
Weldra echter begint het ruwe jaargetijdede scherpe wind
steekt liet gelaat; de ijzeren staaf en de kettingen worden
met. ij zei bedekt; de opgehoopte sneeuw (loetden togt nog ver
moeiender zijn, en de officier verhaast den togt om des te
vroeger aan de plaats des oponlhouds te kunnen zijn. Hij
was ingeslapen, vertrekt dus later en wil nu den verloren tijd
weder inhalen. Somtijds heeft hij een rendez-vous, eeneuit-
noodiging tot een diner in de stad waarheen men marcheert,
hij doet den pas versnellen en dan marcheert men niet meer.
men loopt. Want men moet hem volgen en hij zit te paard
even als de kosakken die hem vergezellen.
Overigens kunnen de soldaten te voet, die vrij marcheren,
veel sneller gaan dan de ongelukkige geketenden. En wat
deze laatsten betreft, zij moeten vooruit, altijd vooruit; de
lans, de zweep en sabelslagen geven kracht aan de verzwak
ten. Die ziek worden, blij ven onder weg in de hospitalen of
worden door (len dood van de krijgsdienst verlost. Velen
komen echter al deze ellende te boven, daar het menschelijk
ligchaani zoo sterk is in het verdragen van ligchaamssroarten.
De neef van den bekenden generaal Dylinski, iemand van
jeugdigen leeftijd en zwak gestel, heeft de reis gedaan in 1S4S
geketend aan eene boheemsche vrouw en een ouden roover,
die, na zich beroemd te hebben gedurende zijn leven dertien
personen te hebben vermoord, zijn metgezel der ketting het
hoofd insloeg zeggende: de weg begint mij te vervelen, ik wil
hier uitrusten tot het onderzoek is afgeloopen; dertien perso
nen te vermoorden of veertien, komt op het zelfde neer, de
verantwoordelijkheid wordt er nietgrooter door.
Vele anderen hebben den togt onder dergelijke omstandig
heden en met dergelijke reisgezellen volbragt. Vele jonge
lieden, bijna kinderen, geëmployeerden bij hetgoevernement,
landeigenaars, werklieden, landbouwers, studenten en einde
lijk door Oostenrijk uitgeleverde geëmigreerden.
13ij de aankomst aan het nachtstation, wordt het gansehe
konvooi in de stadsgevangenis opgesloten. Men maakt de
gevangenen van de ijzeren staaf los. maar laat hen hunne
kettingen. Voor rustplaats krijgen zij houten slaapsteden in
een hoek staat een stinkende bak. Dikwijls zijn de gevange
nissen zoo naauw, of is het transport zoo talrijk, dat de gevan
genen zich ter ruste leggen, de een op den ander; een passief
iijden gedurende den slaap, na een aktief lijden op weg. Met
dat alles heirlegers van ongedierte, eene wemelende bevolking
der russissche gevangenissen steeds voorzien van prooi. Vele
gevangenen die dezen langen weg hebben afgelegd en weder
terug zijn gekeerd, verhalen dat in vele dier holen men zich
op een beweegbaren grond waande.
Thans blijft ons nog over te verhalen water met al deze
ongelukkigen gebeurt na de aankomst op de plaats hunner
bestemming.
Wanneer de politieke veroordeelden van Pólèh in zulke
omstandigheden de eindelooze steppen op hun togt naar
Orenburg doortrekken, is hunne eenige troost om zich in het
zelfde transport te bevinden met twee of drie hunner landge-
nooten. Dan wordt de lange weg verkort door wederkeerigen
bijstand, door opbeuring en troost. Op dezen wreedeu pel-
grimstogt wordt (le ijzeren staaf tot een onverbreekbaren
vriendschapsband, en men blijft ook aan elkander gehecht
nadat die vreesselijke ketenen zijn verbroken. Met welke
ongerustheid gevoelt dan ook niet zulk een reiziger de koorts
der vermoeidheid in zijne aderen. Uitputting en ziekte zou
den hem scheiden van den keten waar hij vrienden heeft ge
vonden. De anderen ondersteunen hem en geven hem kracht
door hunne woorden van opbeuring en troost, tot dat de ver
ergerde ziekte hem verhindert zich verder voort te slepen en
hem noodzaakt zich bij het eerste hospitaal op te houden,
treurende over deze verhindering in den loop zijner balling
schap. Daar wacht hij een ander transport af; en hij behoeft
niet lang te wachten want Polen levert steeds nieuwe kon tin-
geuten. Dikwijls zijn zijne krachten nog niet geheel hersteld,
als hij weder op nieuw verzoekt aan de ijzeren staaf te wor
den geketend, hopende om er weder landgenooten aan te
treffen. Somtijds echter wacht hein eene wreede teleurstelling
als geen pool zich onder het transport bevindt. Er zijn er die
aldus den geheelen afstand tot Orenburg hebben afgelegd
zonder ander gezelschap dan dat van roovers.
Te Moskou worden de voornaamste transporten vereenigd.
De gevangenissen der stad, die uit de zuidelijke en midden
provinciën des rijks worden gevuld, zijn op hoogten gebouwd,
waaruit twee malen per week transporten worden gezonden
naar Vladzimierz, Nowogorod en Kazan. De transporten
bestaan dan gewoonlijk uit honderd tot twee honderd veroor
deelden, waarbij men dan ook de polen voegt.
Van hier af wordt de weg voor deze laatsten al treuriger en
treuriger. Zoo lang zij in Lithauen en Wit Rusland waren,
betraden zij nog den vailerlandseben grond. Nadat zij eens
de grenzen hebben overschreden en Moskou aangedaan, is het
vaarwel aan Polen en Europa uit te spreken. Aan de oe
vers van de Wolga is alles nieuw een andere hemel, eene
andere groeikracht; eu als de balling zich zeiven in het water
van dien stroom beschouwt, na verscheidene maanden den
vreesselijken togt te hebben afgelegd, ziet hij geheel zijn ver
leden in die verre gewesten verdwijnen, welke hem geen en
kele tijding zullen melden van hen die hij bemint en die hem
beminnen.
Hier echter begint de materiële toestand van de veroordeel
den zich te verbetevenzij hebben thans geen honger meer te
lijden. De russische boer is liefderijk en goed. Gewoon aan
de onbillijkheden van eene despotische regering, gelooft hij
niet aan de regtvaardigheid der regthanken, en voor hem is
elke veroordeelde een slagtoffer, zonder dat zelfs zijne medelij
dende redeneringen eenig onderscheid maken tusschen poli
tiek veroordeelden, dieven en roovers.
In elke stad, welke de gevangenen nu doortrekken, komt
het volk hen te gemoet met brood, levensmiddelen en geld in
naam van Jezus en van de heilige maagd. Het transport kiest
een hunner uit om de aalmoezen gelijkelijk te verdeelen. De
bevelvoerende officier en de soldaten nemen er echter hun
deel van, hetgeen de gevangenen zich wel moeten laten wel
gevallen, daar anders het geven van aalmoezen verboden zou
worden. Die tooneelen van volksliefdadigheid herhalen zich
in alle bevolkte streken.
Te Kasan scheidt zich de weg in tweeën, de weg naar
Siberië langs Erathburg en die naar Orenburg, die zich wes
telijk keert. Daar nemen de aanstaande soldaten van Oren-
burg afscheid van de veroordeelden naar Siberië en tot dwang
arbeid, en komen na weinige dagen op de plaats hunner
bestemming.
De stukken, die den aard vermelden der misdrijven en het
besluit bevatten van overbrenging, worden gewoonlijk reeds
lang vooruifgezonden, vóór dat de gevangenen te Orenburg
aankomen, zoo dat men dadelijk hunne bestemmingsplaats
weet. Somtijds zijn er bepaalde verordeningen voor dezen of
genen onder ben de een moet naar de verst verwijderde oor
den worden gezonden, een ander moet in deze of gene kom-
panjie worden ingedeeld of in dit of dat fort opgesloteneen
derde mag zelfs geen verlof bekomen te schrijven, te teekenen
of te zingen, zoo als het geval was met den heer Sweczanka.
Wat hen betreft, omtrent welke geene bijzondere bepalingen
zijn voorgeschreven, deze worden door den generaal-majoor -
ingedeeld in de bataljons waarbij zich het kleinste getal ge
deporteerde soldaten bevindt, en maakt daarvan vervol^RA; - „Cf^japonS en losbare obligatien,
U AmstW.iinAM 24 nnril. Metnllïfik f 21.821- IS
Er zijn acht bataljons van linie, waarbij de politieled .^ér-
rapport aan den keizer zei ven.
oordeelden worden ingedeeld. Deze bataljons zijn verspreid,
in de verschillende deelen der groote eenzame streken,der
provincie Orenburg, die van Samarsk en de woestijn van ICir-
ghise, welke zich uitstrekt van de Oural tot aan de Caspiscbe
zee en aan het Chinesche rijk grenst.
Twee bataljonszijn voortdurend te Orenburg, de reisis dus
voor hen, welke hierbij moeten worden ingedeeld, ten einde.
Die in de andere bataljons moeten worden ingelijfd, moe
ten nog 600 wersten utleggen als zij naar Twich gaan,
1000 als zij naar Protrowski, en 1500 als zij naar Porowsk
vertrekken, welke laatste stad op de chinesche grenzen ia
gelegen. Eenmaal in de bataljons, begint er voor ieder een
geheel militair leven. Maar de toestand van den een en den
ander verschilt veel, naarmate zij te Orenburg blijven of zelfs
naarmate zij naar deze of gene streek worden gezonden. De
eersten hebben wel een moeijelijke dienst, maar er is daar
een gemakkelijker verkeer met den vreemde en een grooter
aantal polen. De anderen, die bijna geen dienst hebben te
doen, hebben bijna een vrij leven, maar vrij in eene woestijn,
zonder verkeer buiten hunne forten, zonder iets om die vrees
selijke eenzaamheid dragelijk te maken.
De besluiten waarbij de ballingschap is uitgesproken ver
schillend in hunne bepalingen, verdeelen de veroordeelden in
verschillende klassen. Sommigen zijn van alle burgerlijke
regten vervallen, anderen slechts van hunne titels van adel
dom. Voor sommigen is alle bevordering uitgesloten, anderen
kunnen opklimmen tot den rang van officier, onder voor
waarde nooit weder in Polen te komen. Echter kan men als
hooge gunst na tien jaren dienst te hebben gedaan als officier
een verlof bekomen om zijne famielje te bezoeken. Daar er
echter ten minste tien jaren noodig zijn om tot dien graad op
te klimmen, zijn er weinige die hunne regten kunnen doen
gelden op deze ironische weldaad van den Czar en zij die er
van kunnen gebruik maken, vinden slechts hunne famielje
terug, zeer verminderd gedurende de lange jaren der afwe
zigheid.
Zoo lang Nicolaas leefde, werden deze bepalingen streng
opgevolgd, maar sedert den nieuwen keizer zijn de veroor
deelden overgeleverd aan den willekeur der militaire bevel
hebbers, die volgens hun eigene zienswijze handelen. Somtijds
gebeurt het. dat zij die hunne titels van adeldom hebben
verloren veel spoediger bevorderd worden dan andeven. Som
tijds zendt men de veroord "elden tot de levenslange dienst
als soldaat naar hunne haardsteden terug, terwijl men voort
durend in de lagere rangen laat dienen hen die regt hebben
op bevordering. In Rusland veracht ieder ambtenaar de wet,
zelfs als die wet een besluit des keizers is. Een der gevolgen
van despotisme is willekeur zelfs in het naleven haver eigene
besluiten.
BETALIKG VA1V COIPOXS.
De coupons der 6 pet. Russische certifikaten, administratie
Hope co., Ketwich Voombergh en wed. W. Borski, ver
schenen 1/I3januarij 1862, worden betaald:
de coupons groot Rs. 30 in bank assignatien met f 13,98
en die groot Z.Rs. 15 in zilver, inet f 24,47.
ZEETWlHXftEX.
Sedert 22 dezer zijn de reede van Vlissingen gepasseerd,
bestemd naar Antwerpen Alterna, gez. Jessen, Montevideo
Eloile desmers, gez. le Calvey, Spanje; Marie I'idorine. gez.
Lorine, St. Barbe.gez. le Bideau, heide van Camillas; Johanna,
gez. Domke, New-York. Naar Gent besterad Mystery, gez.
Hudson, Middlesbvo.
Van Antwerpen gezeild Daniel Dyer, gez. Parnell, Genua;
Energie, gez. Czaskin, LondenZwei Gebrïider, gez. Sass,
Hartlepool.
Rusland.
Polen.
Spanje.
HAXDELStSKKIGTEX.
Prijzen van eSekten.
Amsterdam 25 april.
Nederland.Certifik. Werkelijke schuld 2*pct.i 62-j-
dito Nationale dito 3
dito dito dito 4
Aand. Handelmaatschappij 4*
Oblig. 179S/1816 5
Certitik. Hope co4
dito dito 1855, 6de serie. 5
ditofi
Aand. spoorweg
Leening 1S604*
Schatkistobligatien 4
Obligatien 2
dito binnenlandse^3
Certifik. coupons bewijzen
Krediet instelling
Oostenrijk. Obligatien Weener metalliek 5
dito amsterdamsehe5
dito nationale 5
dito 1847/1852 2*
Bank aktien 3
Belgie. Certirikateu bij Rothschild 2.J
Portugal. Obligatien3
dito nieuwe3
Grenada, dito
Venezuela, dito2*
lllinois. dito7
Mexiko. dito3
741
98J
i 1401
101$
m
196
8S*
43*
48$
_Si
70*
5S*
25*
733
54*
441
441
22$
81
29*
Londsn 21-april, ten 12 ure. Consols 93*.
^^SVe^neii 24 april, (slotprijzen) Metalliek 5 pet. 70,20.
^JPanJs^ 1 april, (slotpr.) 4$ pet. compt. 9S,55 3pct. 70,52.
Amsterdam 24 april. Metalliek f 21,S2*Napelsclie
f—Diverse engelsclie in £f 11,70; Engelsche Russen
f,11,70 Fransche f 55,62* Belgische f 55,621Pruissisghe
f 34,62*Spaansche piasters f 2.3S Spaansche coupons per
fr. f—Harab. Russen f31,87* Russische in zilveren
roebels f33, Poolsche in fl. f26,87*; Natiouale htcta~
lliek f28,95; Dollars f
