MIDDELBÜRGSCHE
COURANT.
Zaturdag
1862.
4 January.
i\°- 2.
Dsie courant verschijnt des dingadags, donderdags en zaturdags.
Binnen deze gemeenteen Vlissingeu geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is 3, franco per post/3,4-0.
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
Deprijs van gewóue advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte
doodbekendmakingen enz van écn tot zes regels/1,50, vöor eiken regel daarboven 2$
centmet 35 cent zegelregt voor elke plaatsing. De betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Bij deze courant behoort eenbijvoegsel.
Editie van vrijdag avond 8 ure.
Middelburg 3 Januari].
De eerste kamer heeft in hare zitting van gisteren <le hoofd
stukken 1IV en VI—X der staatsbegrooting voor 1802
aangenomen. De beraadslagingen over «Ie kredietwet voor
het departement an binnenlandsche zaken zijn uitgesteld.
lieden zijn de beraadslagingen over hoofdstuk XI (depar
tement van koloniën) aangevangen. Vóór dit hoofdstuk
verklaarden zich de heeren van lthemen, Cremers. Blanken-
heym. van Beeck Vollenhoven en Fransen van de Putte,
terwijl de lieer van Andringa de Kempènaer zich zijne stem
zou voorbehouden. De heeren Schimmelpenninck van tier
Oije en Hartsen waren tegen het hoofdstuk gestemd. De be
raadslagingen zullen morgen worden voortgezet.
In liet bijvoegsel tot dit nommer vinden onze lezers uit
treksels uit «le verslagen der kamer en de regeringsantwoor-
den. Er komen onderscheidene opmerkingen in voor welke,
niettegenstaande de meeste hoofdstukken reeds zijn aange
nomen, geenszins hare waarde verloren hebben.
Bij (1e ongunstige omstandigheden waarin onze stail ten op-
zigte van fabrieksnijverheid en handel verkeert, schenkt het
ons eene aangename gewaarwording telkenmale als het blijkt
dat nog bij velen lust en moed beslaan voor ondernemingen
van industriëlen aard. Zoodra er maar eenig vooruitzigt op
goedslagen zich voordeed, zagen we in de laaistejaren onder
scheidene fabrieken verrijzen. Niet alle hebben voordeelige
uitkomsten opgeleverd, maar zeker zijn er enkele die men
op goeden grond gevestigd en dus een weldaad voorliet alge
meen noemen inag. Dezer dagen is weder eene geheel nieuw
gebouwde fabriek, eene stooinhoutzagerij door de firma van
de Kamer en co. opgerigt. in werking gekomen. Zulke pogin
gen doen verwachten dat, zoodra betere middelen van vervoer
belangrijke Uitbreiding van handel en industrie in onze pro
vincie mogelijk maken, het hier niet aan krachten zal ont
breken om daarvan partij te trekken. Wij hopen dat de
nieuwe onderneming zal bijdragen tot verspreiding van wel
vaart en opwekking van ondernemingsgeest.
Wij vernemen dat gedeputeerde staten dezer provincie be
sloten hebben onder nadere goedkeuring van Z. M. den
koning, aan liet bestuur van liet zcveniieude Nederlandsoh
lanilhuishoudkundig kongres. dat den 17 junij alhier zal ge
houden worden, een subsidie van f 800 toe te kennen, ter ge-
moetkoming in de kosten van tentoonstellingen enz. Aan
het kongres dat in 1851 te Goes is gehouden was eene derge
lijke toelage verstrekt. Door Z. K. II. prins Frederik der
Nederlanden is eene premie van f 100 beschikbaar gesteld.
Zoo als men weet zullen bij gelegenheid an-het kongres
tentoonstellingen van vee, land- en tuinbouwpródukten,
werktuigen enz. gehouden worden waartoe alle kongresleden,
even als tot de te geven feestvieringen, vrijen toegang hebben.
De installatie van den lieer rar. C. W. E. Vaillant, als pre
sident van liet provinciaal geregtshof van Zeeland, is thans
nader bepaald op maandag 6 dezer.
Jl. woensdag is naar liet huis van burgerlijke en militaire
verzekering alhier overgebragt zekere B., sergeant bij het
alhier in garnizoen liggend depót van het 2e regement infan
terie. De reden die tot deze arrestatie heeft aanleiding gege
ven is niet met zekerheid op te geven. Volgens geruchten
moet zij in verband staan met handelingen gepleegd ten na-
deele van het magazijn van evengemeld regement.
Wij vernemen dat met 1 mei aanstaande het postkantoor
zal worden verplaatst van de Londonsehe kade naar de Bo-
gaardstraat,
*Men schrijft ons uit Vlissingeu van 2 dezer.
„Gisteren morgen heeft men in de kaai alhier, op de hoogte
van de vischmarkt, het lijk van een nachtwaker gevonden
daar men hem ongeveer ten half drie ure nog gezien heeft,
schijnt hij kort daarna in de kaai geloopen en verdronken te
zijn.
„lieden morgen had men weder een dergelijk ongeluk te
betreuren, daar men een soldaat in de kaai verdronken vond
hij de groote helling."
Uit Leiden schrijft men ons liet volgende
„Van alle kanten stroomt geld toe tot ondersteuning van
de arbeiders, die op de fabriek van den heer Driessen werk
zaam waren. Dat geld wordt verstandig uitgedeeld: de
arbeiders ontvangen minder d >n hun vroeger loon bedroeg,
opdat zij niet in de verleiding wórden gebrngi van liefdegaven
te leven, zonder nieuw werk te zoeken. De heer Driessen
rekent weldra weder een groot aantal zijner lieden aan het
werk te kunnen plaatsen,hetzij bij liet opruimen der puin-
hoopen, het zij bij het drukken der katoenen. Wanneer gij
daarbij in aanmerking neemt dat er thans aan liefdegaven
f 10,000 jijn ingekomen, zal het u niet verwonderen te verne
men dat de lieden der afgebrande fabriek voor de eerste twin
tig weken bezorgd zijn. Zelfs blijkt het dat zij te veel op de
publieke liefdadigheid kunnen rekenen: wij weten van goe
der hand «lat aan eenige onder hen werk op andere fabrieken
aangeboden is, toen zij zich met een verzoek om bijstand
aanmeldden zi j sloegen echier d,en voorslag af. daar zij thans
zonder te werken, eten kunnen. Ziedaar de schaduwzijde
der filantropie men gewent een zekere klasse van menschen
om een steun te vinden, niet bij zich zelve, maar bij anderen,
en dooft aldus bij hen geestkracht, arbeidzaamheid, \oorzig-
tigheid uit.
„Er is veel gegeven en van velerlei kanten, gelijk wij reeds
zeiden. Eene hoogst belangrijke som is aan den heer Driessen
ter hand gesteld. Evenwel moet men in het oog houden dat
ook wel eens in vroeger tijd binnen Leiden's veste een fabriek
tot den grond toe is afgebrand, en toen de ramp in al zijn
omvang op den ondernemer bleef drukken deze zag zich
zedelijk verpligt voor de van werk beroofden te zorgen. Sedert
heeft de filantropie, gelijk blijkt, groote vorderingen gemaakt.
Zul hetgeen thans gebeurd is een antecedent uitmaken,
waarop men voortaan rekenen knnBinnen Leiden zijn
vele en belangrijke fabrieken, welke afbranden kunnen.
„Merkwaardig is het dat ter naauwernood of ganschelijk
niet door de van werk beroofde arbeiders der fabriek van
den lieer Driessen tot het. alhier bestaande werkhuis de toe-
vlugt wordt genomen. Hieruit blijkt voldoende dat het
voorshands overdreven is van broodelooze natuurgenooten
te spreken. In het werkhuis toch. gelijk gij weet. kan ie.der
aan den kost komen, wanneer hij slechts's morgens omstreeks
8 ure gelieft binnen te treden. Men legt. aldaar eenigen arbeid
op. b. v. het maken van matten, geeft een vrij goed voedsel
en daarenboven een klein loon, omstreeks 8 centen per dag.
Niemand loopt dus gevaar in onze beschaafde stad van hon
ger om te komen. Het werkhuis is een zeer goede inrigting,
daar hare bestuurderen de regelen van billijkheid en voor/.ig-
tigheid in het oog houden. De voorzigtigheid eischtdat het
werkhuis een uitvlugt zij; met andere woorden dat men er
niet genoeg loon ontvange otn in de behoeften van kleedmg
en huisvesting te voorzien anders toch zouden niet slechts
diegenen, die op geen andere wijze zich helpen kunnen, maar
ook zij die op eigen krachten moeten steunen, zich daarheen
begeven. Aldus zou de partikuliere industrie van hen. die
een patent betalen, aanzienlijk schade lijden, daar het werk
huis een gevaarlijke en ïnagtige konkurrent zou zijn. Men
heeft zulks wijselijk voorkomen door het werkhuis niet al te
smakelijk in te rigten. Gemiddeld ontvangt het van de stad
jaarlijks een subsidie van f 5000. Men rekent dat deze som
tot de voeding der arbeiders gebruikt wordt, daar de overige
behoeften: brand, licht, onderhoud van zalen, grondstoffen
en gereedschappen, uit eigen middelen door het werkhuis
kunnen bestreden worden. Ik sehrijf u deze bijzonderheden,
daar het niet onbelangrijk is van elkander te vernemen, op
welke wijze men het moeijelijke vraagstuk van het paupe
risme tracht op te lossen. Ligtelijk kan men op deze wijze
elkander iets leeren.
„Hoezeer ik met het werkhuis ben ingenomen, zij het mij
echter vergund een paar aanmerkingen te maken, üe men
schen, aldaar opgenomen, zijn verpligt rot S ure 's avonds te
blijven werken. Zou het onmogelijk zijn den geestdoodenden
en nietigen arbeid, welken zij vervullen, dagelijks door een
enkel uur, aan hoogere belangen gewijd, af te breken? Zou
niets in hunne harde óoren blijven hangen, wanneer men hen
voorlas een hoogst eenvoudig boek Zou het hun onmogelij k
zijn aan een kristalheldere voorstelling van eenig feit, op
geschiedkundig of industrieel gebied te huis behooiende,
eenige aandacht te wijen Bekend is het dat in de groote
engelsche steden bibliotheken voor de lagere klassen gevon
den worden, welke b. v. aldaar door de fabriekarbeiders bij
ons zijn deze helaas, veel minder ontwikkeld —drukbezocht
worden.
„Nog iets. Een werkhuis, dunkt mij, moet er op ingerigt
zijn om een werkhuis hoe langer hoe meer overbodig te ma
ken. Wanneer dus in zoodanige inrigtin? door sommigen
een handwerk, b. v. het matten maken, voldoende is aange
leerd, zou het goed zijn aan ée'n onder hen. den braafste en
arbeidzaamste, de gelegenheid open te stellen om voortaan
builen het werkhuis met zijne kameraden als werklieden mat
ten te maken en aldus voor zich en ben den kostte verdienen,
Langs dien weg zou inen de kleine nijverheid te hulp ko
men en de voldoening smaken in sommige gelegenheden het
pauperisme hij den woriel af te snijden.
„Eindelijk nog dit. Waarom wordt aan de inwoners van
onze stad niet de gelegenheid verschaftom in het werkhuis de
sjouwers b. v. te vinden, die ieder soms noodig heeft Waar
om wordt niet tevens van het werkhuis een soort van beurs
gemaakt, waar iedere werkbaas zich aanmelden kan. zoodra
hij knechts behoeft Men zal inij als bezwaar voor de voeten
werpen, dat slechts de werklieden van het minste water lot
een dergelijk werkhuis de toevlugt nemen. Zulks iszeer waar.
Indien het echter bekend was dat men voortaan in het werk
huis arbeiders kon huren, zou het vooroordeel, hetwelk thans
bij de lagere klasse tegen deze inrigting heerscht. spoedig ver
dwijnen, en vele nijveren zich aanmelden, zodra zij door
eenige omstandigheid van hun dagelijkschen arbeid beroofd
waren. En bazen, en knechts, zouden door bemiddeling van
het werkhuis het spoedigst kunnen geholpen worden.
„Voor zoo ver inij bekend is, bestaat slechts in Delft eene
inrigting, welke men ons werkhuis punten van overeenkomst
aanbiedt, doch op andere plaatsen van ons land vindt men
iets dergelijks niet. Het delftsch werkhuis evenwel schijnt
niet aan zijn doel te beantwoorden, terwijl het onze goede
diensten bewijst. Liefst laat ik aan een inwoner van Delft de
taak over om de reden van dit verschijnsel op te delven."
Nagenoeg een zestigtal rotterdamsche handelshuizen heeft
een adres aan de eerste kamer ingediend, waarbij zij hun ver
trouwen in de handelingen van den minister van koloniën te
kennen geven, en nadrukkelijk protesteren tegen het amster-
damsche adres dat in tegenovergestelden geest is gesteld.
Men schrijft uit 's Hertogenbosch 30 decemberDe zaak
van den hypotheek-bewaarder uit A. verwekt hier eene bui
tengewone sensatie. Men is algemeen begaan met het lot van
hem.die. naar het schijnt, een vrij algemeen gebruik tot groot
misbruik heeft opgevoerd. Evenzeer is men intusschen ver
ontwaardigd over den man, die in de tweede kamer der staten
generaal de rol van aanklager vervuld heeft, te meer nog, nu
men weet. dat de te veel ontvangen gelden, ten bedrage van
f3400, geruimen tijd geleden gerestitueerd zijn geworden.
{Dagblad van Zuid-Holland en 's Gravenhage.)
Benoemingen en besluiten.
ridderorden. Vergunning verleend aan den lieer mr.
J. II. Donker Curtius, oost-indiseli hoofdambtenaar, laatste
lijk nederlandsch kommissaris voor Japan en Siam. thans
met verlof in Nederland, lot liet aannemen van de versierse
len «Ier orde van den Witten Olifant, hem door den eersten
koning van Siam geschonken aan den lieer 11. F. van Lans-
berge. goeverneur van Suriname, tot het aannemen der ver
sierselen van konnnandeur van het Legioen van eer, hein door
Z. M. den keizer der franschep 'geschonkenen voorts tot het
aannemen en dragen der versierselen van grooiofficier van
de Medjidiébrde. aan 'skonmgs adjudant in buitengewone
dienst, den schout bij nacht II. Wipft". direkteur en komman
dabt der marine te Vlissingenvan komuiandeur dier orde,
aan den kapitein ter zee 11. van Vnss. thans op non-aktiviteifc,
en aan den kapitein ter zee G. Fabius, divisie-kommandant
der zeemagt in «ie wateren van Curagao; en van officier dier
orde. aan den kapitein-luitenant ter zee F. 11. Toe Water,
thans in Oost-Ind.ë. en aan den luitenant ter zee van de le
klasse N. M. J. IC roef, adjudant van den direkteur en kom-
uiandant der marine te Vlissingen. hun respektievelijk ge
schonken door Z. II. den sultan van Turkije.
i-EGER. Een aantal benoemingen tot 2en luitenant bij de
wapens der infanterie en artillerie, zoo hier te lande als in
Oost- en West-Indien, moeten wij tot een volgend nommer
laten liggen.
statistiek. Eervol ontslag verleend aan de rijks kom
missie voor statistiek, bestaande uit de heeren mr. P. W. Al-
storphius Grevelink, ror. S. Vissering, mr. E. van Voorthuy-
seu Ilzn, dr. J. Wttewaal, W. J. E. Smissaert, dr. J. Zeeman,
dr. H. ran Cappelle. mr. H. A. van Dijk. mr. M. M. von
Baumhauer, J. M. Obreen, mr. J. L. de Bruyn Kops, T. J.
Wilier, mr. J. T. Buys, mr. B. W. A. E. baron Sloot tot 01(1-
liuis. en L. Mulder, als leden, enjhr. mr. W.Six. alssekretaris;
onder dankbetuiging voor de belangrijke den lande in die
betrekking bewe/.en diensten.
belastingen. Benoemd tot ontvanger der direkte belas
tingen in de eerste afdeeling te 's Gra\ enhage, de heer J. A. C.
van der Spijk Iiuskug, thnns hoofdinspekteuv voor de alge-
meene dienst der direkte belastingen, in - en uitgaande reglen
en akcijnsen bij het departement van financiën.
Benoemd tot ontvanger der direkte belastingen en akcijn-