MIDDELBURGSCHE
C O U U A N T.
l\° 156.
Zaturdaa;
1861.
28 December.
2lflnhonöi(jingt'u
Sinmnlanösdjc tijöingm.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en zaturdags.
Binnen deze gemeente en Vlissiugen geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is /8, franco per post ƒ3,40.
De inzending van aivertentien kan geschieden tot tien ure des morgens.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte
doodbekendmakingen enz van één tot zes regels 1,50, voor eiken regel daarboven 22
centmet 35 cent zegelrcgt voor elke plaatsing. Dp betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Editie van vrijdag avond 8 ure.
VAX HEÏ KIJK, PROVINCIALE EN GEMEENTEBESTUREN.
Burgemeester en wethouders van Colijnsplaat brengen ter
kennis, dat van de geldleening groot f 1 5,900, voor de begrin-
ditig van wegen, zijn uitgeloot de obligatien no. 18 en 52.
Colijnsplaat, 24 December 1861.
J. IT. BIJBAU, burgemeester.
J. VINK, secretaris.
Middelburg 2 7 december.
De eerste kamer heeft tegen aanstaanden maandagmiddag
ten half een ure de volgende zaken aan de orde gesteld wet op
de middelen tot dekking der uitgaven begrepen in de staaisbe-
grooting voor 1S02; de begrootingen voor de gestichten te
Oininer-chans en te Veenbuizen f 715,129,60 voor 1S62. als
mede het wetsontwerp tot regeling van de ontvangsten en
uitgaven van het pensioenfonds voor burgerlijke ambtenaren.
Hieruit blijkt dus dat de kamer de begrootingswetten niet
voor nieuwjaar in behandeling zal nemen.
Omtrent de staatkundige krisis waarin wij verkeeren is niets
met zekerheid te melden. Of de ministers gezamelijk hun
ontslag zullen vragen, schijnt nog niet beslist te zijn, maar in
elk geval zullen zij aan het bestuur blijven tot de behandeling
der begrootingswetten in de eerste kamer zal zijn afgeloo-
pen. Onze berigten komen overigens daarin overeen dat het
aftreden van tien heer van Heemstra als zeker kan worden
aangemerkt.
In deze oogenblikken gaan enkele alarmkreten op over het
onzekere van onzen toestand. We kunnen daarmede niet
instemmen. Wel deelen we het gevoelen,dat eenige der tegen
woordige ministers niet altijd dat beleid en die kracht heb
ben betoond als men van eene nederlundsche regering regt
heeft te verlangen, maar we hebben ook voldoende gelegen
heid gehad op te merken dat juist waar men dit welligt het
minst verwachtte de zelfde ministers met waardigheid heb
ben gehandeld. Wel weten we dat menige stemming in de
tweede kamer eene onverklaarbare beslissing inhield maar
we troosten ons met het denkbeeld datook het be4aan der
kamer, zoo als ze thans is zamengesteld, niet van langen duur
meer zijn kan.
Dc tegenwoordige toestand geeft ons geen grond tot be
kommering. want we zijn overtuigd dat er eene overwinning
behaald is die tegen e'ke teleurstellingen wankeling waarvan
de laatste dagen b'ijk gaven ruimschoots opweegt. Wij be
doelen de aanneming der begrooting van het departement
van koloniën.
Voor onze koloniale politiek is een nieuw tijdperk aange
broken. en er is een stap verder gedaan op den weg die tot
eene regering leidt opbillijkheid en regtsehapenheid gegrond,
de eenige welke hef nedcrlandsche karakter waardig is.
De middelen die door zekere partij worden aangewend om
te voorkomen dat ook de eerste kamer aan de inzigten en
voornemens van den minister van koloniën hare goedkeuring
hecht, verontrusten ons niet. want de denkbeelden door den
minister van koloniën ontwikkeld hebben reeds te veel weer
klank gevonden, strooken te zeer met de overtuiging der
natie om voor eene beieekenende reaktie te vreezen.
De minister heeft zijne plannen duidelijk blootgelegd, zoo
wel in de memorie van antwoord op het verslag der kamer als
in de rede welke hij heeft gehouden in de zitting vau 21) dezer.
Het uitspreken dier rede duurde ruim twee uren. Bij eene
woordelijke opname in onze courant zou zij elf kolommen
innemen, daarom oordeelden wij beter een verkort overzigt
te geven, dat echter voldoende zal zijn om onze lezers met
de plannen van den minister bekend te maken,
De orgelbespeling «lie gisteren in de Nieuwe kerk alhier
plaats had was niet alleen bijzonder geschikt om de voortref
felijke eigenschappen van liet nieuwe orgel en de talenten
yan den organist meer bekend te doen worden, maar vooral
eene gepaste bijdrage tot de waardige viering vnn het kers
feest. De. talrijke opkomst was zeker een bewijs dat de maat
regel werd u i prijs gesteld, en geen wonder; want een derge
lijk koncer. kan niet alleen tot genot maar ook tot bevordering
van kutisiz.il en stichting veel bijdragen. Mogten wij een
wenscli mten, liet zou deze zijn: dat van tijd tot tijd zulke
koncerte/i werden herhaald cn datcr ook nu en dan gegeven
werden voor een nog veel geringer entreeprijs. We zouden I
dit een weldaad achten voor hen wie het hooren van goede
muziek bijna nimmer te beurt valt. Zulke koncerten kunnen,
naar onze meening. een heerlijk middel zijn tot beschaving en
veredeling der volksklasse. i
De meening dat het menschdotn in zijne ontwikkeling wat
de vorming van ligchaamskracht. van taal. van zeden, van
regeringsvorm en zelfs van godsdienst betreft, door den bodem I
wordt beheerscht, is in vroegere tijden welligt al te veel op den
voorgrond geplaatst. Dit is toch echter ontwijfelbaar zeker
dat de gesteldheid van den grond en alles wat daarmede in
verband staat een onmiskenbaren invloed op den mensch als j
bew oner uitoefenen.
Het rapport van de kommissie voor statistiek over lotelin-
gen van de provincie Groningen. 1836 I S61. door dr. J. Zee- I
man, in bet dezer dagen verschenen laatste stuk van het
„Nederlansch tijdschrift voor geneeskunde." trok.met betrek-
king tot het boven gezegde, zoo zeer onze aandacht, dat wij 1
verlangden onzen lezers daaruit een eri ander mede te deelen, j
vooral «net het oog op de verwondering wijd en zijd uitge
sproken, over de steeds verminderende lengte der telkens
opkomende lotelingen.
In 'talgemeen heeft de voeding grooten invloed op de 1
lengte en gestalte van den mensch en terwijl ziekten meer
of min naar haren verschillenden aard den groei kunnen
vertragen zullen binnen de grenzen der gezondheid groei
en gestalte door den aard der middelen van volksvoeding be-
lemmerd of bevorderd worden.
Afwisselingen in den gezondheidstoestand, in den aard en
prijs der voedingsmiddelen.het loon en de ruimte van werk. de I
energie en intellektuële on: wikkeling der bewoners zijn ook
omsiandigheden die op den groei in« loed hebben.
Uit de over 25 jaren bijeen gevoegde cijfers, omtrent de i
grootte der lotelingen in de provincie Groningen, blijkt dat
in het jaar 1848 daarin plotseling eene groote verandering
is ontstaan. De revolutie die dit jaar kenmerkt heeft zich dus
ook, wat de volksvoeding betreft, doen gevoelen. Voor een
deel is dit toe te schrijven aan de in 1S45 begonnen en sinds
voortdurende mislukte aardappelteelt, waarvoor een toene
mend verbruik van rogge in Groningen is tot stand gekomen,
terwijl het gebruik van rundvleesch tevens is verminderd.
Dat derhalve hoe vreemd betook oogenschijnlijk moge
klinken de graanprijzen een grooten invloed moeten uit
oefenen op den groei en de lengte der 18jarige lotelingen. was
reeds meer dan waarschijnlijk. Die waarsch jnlijkheid is ech
ter thans meer tot bepaalde zekerheid gebragt door het inzien
der grafische voorstelling, in het thans door ons besproken
rapport voorkomende, met betrekking tot de Dollard-streek
en Westerwolde. Door deze grafische voorstelling wordt ons
een treffend parallelgaan aangetoond van roggeprijs en leng-
tegroei terwijl de grootte der lotelingen een zóó fijn gevoe
lige schaal biedt, dat in 't algemeen de rijzing of daling van
een enkel jaar daarop doorslaat.
Zonder andere invloedrijke omstandigheden, mede in aan
merking te nemen, met betrekking tot deze beschouwing, zal
het wel aan geen twijfel onderhevig zijn, dat daaronder ook
behoort de geessel dezer noordelijke provincie de onverbid
delijke koorts.
Met de meeste naauwkeurigheiil worden nog de lotelingen
in dit rapport ook beschouwd
In verhouding tot de voor 18 jaren geborenen, waarvan zij
een naar tijd en plaats verschillend overschot uitmaken.
Als het jaarlijks getelde deel der bevolking, hetwelk in
betrekking tot het geheel naar tijd en plaats grooter of kleiner
kan worden.
Ten aanzien hunner afwezigheid bij de meting, behalve
hare beteekenis als statistiek, van het beroep dat er wettige
aanleiding toe geeft.
Ten aanzien van hunne ligchaamsgebreken, welke redenen
gaven tot afkeuring, waarmede tevens gebrek aan lengte al
of niet. meer of min kan gepaard gaan
En boe de om physieke redenen van de dienst vrijgestel
den. de mate van weevhaarheid eene verschillende doen zijn.
Wii kunnen niet verder in bijzonderheden treden, maar wil
len alleen nog onzen lezers doen opmerken, dat uitgenoemil
rapport weder duidelijk blijkt dat de thans meer en meer
overal doordringende maatregelen om statistieke opgaven
zatnen te stellen en de bestaande te verbeteren, een vroeger
ongekend en ongewaardeerd nut bezitten. Zij bevatten fak-
toren voor de volksvoeding die eenmaal voor de medische
policie van uitnemende waarde zullen zijn. Zij doen ons in
de toekomst eene volksgeschiedenis aanschouwen op eene
schaal, waarvan men zich vroeger geen iluauiv denkbeeld kon
vormen. Zij doen ons meer en meer in een helder licht zien hoe
er tusschen de verschillende wetenschappen in het algemeen,
en die der staathuishoudkunde en der gezondheidsleer in het
bijzonder een onmiskenbaar en naauw verband bestaat.
Naar wij vernemen heeft de Nederlundsche handelmaat
schappij hare medewerking tot het oprigten eener Neder-
landsch Indische katoenmaatschappij verleend en voor een
aanzienlijk bedrag in het kapitaal deel genomen.
(Amsterd. courant
Als een vervolg op hetgeen wij gemeld hebben omtrent de
uitbarstingen van den Vesuvius, deelen wij mede dat jl. maan
dag te Napels acht maal aardbevingen zijn waargenomen.
Den volgenden dag wierp de Vesuvius digte aschkolommen
uit. waan an de sporen zelfs binnen Napels werden opge
merkt. Geene ongelukken hebben daarbij echter plaatsgehad.
Aangaande de ontvlugting uit het huis van arrest te Nij
megen van W. J. F. baron von Mulert v. «1. Leemkuile, meldt
de Arnliemsche courant: De bewaarder in genoemd huis ging
als naar gewoonte des morgens ten acht ure naar het vertrek
van den gevangene om diens kagohel aan te maken. H j vond
de kamer goed gesloten, het bed beslapen, de lamp brandende;
maar de bewoner was verdwenen, met achterlating van dit
berigt„Ik ga van mijne kinderen afscheid nemen en kom
dan terug." Hoe de bewoner is weien te ontsnappen, kan
niet met zekerheid worden gemeld. Van outkoming door
middel van geweld is geen sprake. ITij schijnt dus de waak
zaamheid zijner bewakers te hebben verschalkt. Hoe lang
men op zijne terugkomst moet wachten, weet men niet, want
hij zal zich nu mogelijk beter weten te amuseren dan in de
pistole van de gevangenis.
lSeuoemingcii cn besluiten.
ridderorden. Vergunning verleend aan den kapitein van
den grooten staf, jhr. G. A. C. H. von Goedecke. adjudant
des konings in buitengewone dienst en adjudant van Z. K.H.
prins Frederik der Nederlanden, tot het aannemen cn dragen
der versierselen van de ridderorde der Kroon van de 3e klasse,
heul door den koning van Pruissen geschonken.
leger. Benoemd tot Jen luitenant bij het 2e regement
dragonders, naar ouderdom van rang, de 2e luitenant van
het korps J. H. Sanger.
schutterijen. Op verzoek eervol ontslag verleend aan
den 2en luitenant der dienstdoende schutterij te Middelburg
jhr. mr. W. E. van Panhuys, uit hoofde van verandering van
woonplaats.
Benoemd tot 2en luitenant bij de dienstdoende schutterij
te Middelburg, jhr. A. R. P. van Kinschot, thans schutter;
en tot kapitein kommandant bij de dienstdoende schutterij
te Vlissingen, de heer T. C. Dommisse, thans le luitenant.
Kckrologle.
Maandag is te Ridderkerk in 03jarigen ouderdom over
leden de heer A. P. van Groningen, predikant aldaar. De
overledene, die als leeraar bij zijne gemeente zeer geliefd
was. heeft zich ook als geschiedschrijver en dichter een
welverdienden naam verworven. Zijne in «lertijd bekroonde
verhandeling: „De geschiedenis der watertrenzen", heeft
onder anderen hem als een historicus doen kenn *n, die bij
degelijke bronnenstudie een zelfstandig en degelijk oordeel
voegde. Handelsblad
Gemengde berigten.
De heer Ch. Rerny, ijzergieter te Delfsliaven, is door het
japansch goevernement als civiel-ingenieur aangenomen.
Eene dame uit Nancy gaf te Zevenaar aan voor f?0U kan
ten bij zich te hebben. Toen men, na omtrent de juistheid
der opgave twijfel te hebben opgevat, tot eene bijzondere
visitatie overging, vond men bij haar nog eene hoeveelheid
kant ter waarde van f2U00. Door de engelsche regering
worden maatregelen genomen om het stelsel der spaarbanken
bij de postkantoren ook in Ierland in te voeren, Te Cliur,
de hoofdplaats van het kanton Graauwhuuderlandheeft
men den 17 dezer, des avonds ten 71 ure. een hevigen aard
schok waargenomen. In de rivier den IJssel zijn dezer
dagen door 2 personen zes duizend pond viscli gevangen,
waaronder 800 pond snoek, tot eene zwaarte van 20 pond per
stuk. Ten gevolge van een berucht proces, wegens het
ontvoeren van een jong ineisje. is het klooster van O.L.Vrouw
der Engelen, te Bordeaux, door de autoriteiten gesloten.
In de sedert eenige jaren zeer bezochte badplaats Nauheim,
nabij Frankfort, wordt thans een prachtig kurhaus gebouwd,
waarvan de kosten op 33,000 fl. komen te staan. Onze
geachte landgenoote, mevrouw Sophia Offermans van Hove,
is met grooten bijval opgetreden in het vierde koncert, tc
Keulen gegeven, onder direktie van den heer Ferdinand Hil-
ler. Te Hannover heeft zich een komitégevormd, om bij
dragen bijeen te zamelen ten behoeve van een aldaar op t
