l\°- '137.
MIDDELBURGSCHE
Donderdag
\$UTFA
1861
NT.
14 November.
öirmmlanösrlje tijtringen.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en zaturdags.
Binnen deze gemeenteen Vlissingcn geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is ƒ3, franco per post ƒ3,40.
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte
doodbekendmakingen enz. van één tot zes regels ƒ1,50, voor eiken regel daarboven 22
centmet 35 cent zegelregt voor elke plaatsing. De betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Editie van woensdag avond 8 ure.
Middelburg 13 november.
De Staatscourant bevat het besluit waarbij aan inr. baron
van Zuyleu van Nyevelt ontslag als minister van buitenland-
sche zaken wordt toegekend, en de portefeuiljeaan tnr. Strens
tijdelijk wordt opgedragen.
In de heden gehouden zitting van den gemeenteraad is
besloten burgemeester en wethouders te magtigen tot liet
opzenden aan den koning van een adres van adhaesieaan dat
van de kamer van koophandel en fabrieken alhier, strekkende
tot aanbeveling van de afdamming van het Sloe en de (laar-
stelling van een kanaal van Vlissingen naar Middelburg in
verband met de haven.
Nog is besloten het onderhoud der waudelwegen voor den
tijd van een jaar publiek aan te besteden de keuze zal uit
de drie laagste inschrijvers plaats hebben.
Bij de kamer van koophandel en fabrieken alhier is ont
vangen en ligt voor belanghebbenden ter inzage, eene ge
drukte opgaaf, betreffende den handel en de scheepvaart van
Groot-Brittanje en Ierland, gedurende de maand en de negen
maanden, geëindigd den 30 september 1861.
Gisteren is een voormalig huisknecht van een ingezeten
dezer gemeente naar het huis van burgerlijke en militaire ver
zekering overgebragt. Hij wordt verdacht van medepligtig-
heid aan liet ontvreemden van goederen in dienstbaarheid
door de drie dienstboden, waarvan wij in ons vorig nomraer
melding maakten.
Reeds sedert eenigen tijd te Gorinchem woonachtig, is de
justitie hem op het spoor gekomen en heeft zij hem naar hier
doen overbrengen.
Ter leregtzitting van gisteren heeft het provinciaal geregts-
hof in Zeeland de verdere behandeling, in hooger beroep,
van de zaak der koloniale bank van Engeland, tegen jhr. W.
R. Boddaert, tot tijd en wijle gestateerd, ten gevolge van eene
door de appellante op nieuw ingesteldeu incidentelen eiscli
tot liet hooien van getuigen.
Voor den hoogen raad der Nederlanden werd op 5 dezer
de met opzigt tot het juist begrip van administratief regt be
langrijke zaak behandeld tusschen den minister van financiën
en de heeren G. de Bruyne en jhr. rar. A. van Reigersberg
Versluys, als kommissarissen van liet te Middelburg bestaande
muzijkgezelschap Uit kunstliefde.
Voor den rekwiraut trad op de rijks advokaat inr. G. Del-
prat, die de gegrondheid van de voorziening in kassatie be
toogde en konkludeerde tot te niet doening van het arrest van
het provinciaal geregtshof in Zeeland, van 10 junij 1861,
die de gerekwireerden had vrijgesproken van de hun ten
laste gelegde overtreding van verzuimde aangifte voor het
regt van patent, op grond dat ter beoordeeling van de vraag,
of over eenig gegeven dienstjaar aangifte is verzuimd, vooraf
de verpligting tot aangifte in dat dienstjaar behoort te zijn
uitgemaakt; dat nu blijkens de wet, de patentpligtigheid ge
heel ter beoordeeling cn beslissing van het administratief
gezag is gebragt, daar locli aan hetzelve de vaststelling der
kohieren, de ambtshalve aanslag en de beschikking op rekla-
mes, zonder eenige latere kont role, van den regter toekomt,
en dat diensvolgens eene enkele bewering van patentpligtig
heid geeneu grond tot het voeren een er strafvervolging op
levert.
Na de ontvankelijkheid der kassatie te hebben betoogd,
beweerde inr. Del prat, overeenkomstig dc ingediende memorie
van kassatie, dat het hof van Zeeland had geschonden art. 40,
in verband met artt. 37 en 34der wet van 21 mei 1819 (Staats
blad no.34), houdende eene ordonnantie op het regt van pa
tent, en verkeerd had toegepast de artt. 22,23, 24 en 28 dier
wet. Immers bepaalden de twee eerstgenoemde artikelen dat
alle overtredingen van de patentwet door den korrektionelen
regter zouden worden gestraft,zonder datdaarbij wasbepaald
dat vooraf de patentpligtigheid door de administratieve auto
riteiten moest zijn uitgemaakt, weshalve eene zoodanige
vordering willekeurig was te achten. Daarbij kwam dat art.
34 de ambtenaren gelastte om onmiddellijk bij de bevinding
van eene overtreding proces verbaal op te maken, en waartoe
zou dat leiden, als op grond daarvan geene uitspraak kon
worden gedaan
De korrektionele regter, zeide pleiter, had hier slechts een
feit te beoordeelen, cn hierin stond hij dus hier op het zelfde
oerrein als in alle overige strafgedingen.Wel is waar beweerde
I men van de andere zijde, dat iVaWuL-orin zake van belastingen
ongelegenheid zou kunnen bestaan, doch dat was hier niet de
j vraag, waar alleen spraak kon zijn van de be\oegdheid van
j den regter. die uit de bepalingen der wet moest worden ge-
oordeeld; in allen gevalle zou zich dergelijke moeijelijkheid
j in dit geding niet voordoen. Ten slotte beriep pleiter zicli op
verschillende arresten van den hoogen raad, waarin zijn stelsel
was aangenomen.
De advokaat van de gerekwireerden, rar, D. van Eek, deed
daarentegen uitkomen, dat de niet-ontvankelijkheid van het
beroep in kassatie duidelijk voortvloeide uit art. 381 straf
vordering; want liet zijns inziens zeer logiesch arrest van het
hof in Zeeland, hield vrijspraak in, en in dat geval was
kassatie, door partijen in te stellen, uitgesloten. Gaven de
motieven aanleiding oin te gelooveu aan eene verbloemde
niet-ontvankelijk verklaring, of ontslag van regtsvervolging,
er zou meer voor de stelling van partij zijn aan te voeren,
maar dat was het geval niet. Er was vrijgesproken, omdat
liet benoodigd bewijs niet was geleverd. Al meende partij
nu, dat dit ten onregte was geschied, toch bleef liet waar dat
op die motieven vrijspraak moest volgen. De niet-ontvan
kelijkheid van de kassatie achtte pleiter dus buiten gegronde
tegenspraak.
Wat de zaak zelve betreft, herinnerde pleiter er aan, dat na
een meer dan dertigjarig onbelast bestaan van Kunstliefife,
het bestuur der financiën eensklaps op den inval was gekomen
om voor het dienstjaar 1858 59 kommissarissen op de kohie
ren te brengen als patentschuldig wegens het houden van
muziekale vergaderingen. Kommissarissen, begrijpende dat
het bestaan van Kunstliefde, waarvan liet doel enkel was
kunstzin te bevorderen en hoegenaamd niet om eenig voor
deel te beoogen, in gevaar werd gr bragt, voorzagen zich daar
tegen bij gedeputeerde staten en deze verklaarden dat die
rauziek-vereenigingen niet aan patent waren onderworpen.
Het bestuur der belastingen zocht nu voor het volgend
dienstjaar die klip te ontwijken het liet Kunstliefde spelen,
bragt het niet op de kohieren, maar liet processen-verbaal
opmaken, om de zaak voor den korrektionelen regter te bren
gen. Die handeling was echter in strijd met de wet. Wat of
men ook had geredeneerd uit art. 40, daarin stond altoos,
dat die regter alleen kon veroordeelen de aan het regt van
patent onderhevige personenen nu was nergens het regt
gegeven aan den gewonen regter oin uit te maken wie aan het
regt van patent onderhevig is.
Die vraag is toch van uitsluitend administratieven aard
tot uitmaking van die kwestie is eene bepaalde procesorde
voorgeschreven in de artt. 22, 23, 24 en 28, en daartoe zijn
gedeputeerde staten als administratieve regtsmagt aange
wezen.
Nu kon men processen-verbaal opmaken zoo veel men
wilde, doch om op grond daarvan veroordeeling te vragen
bij den gewonen regter, moest daarbij het bewijs worden
geleverd van de patentpligtigheid. die de administratie altoos,
zoo daartoe termen waren, kon verkrijgen door de beweerde
patentschuldigen op de kohieren te brengen.
Wilde men eenen anderen weg opgaan, men zou slechts
verwarring stichten, cn wederregtelijk ontnemen aan be
staande magten. wat uitdrukkelijk daaraan door de wet was
opgedragen. Tot staving van die stelling beriep pleiter zich
op art. 15 van de wet van 22 mei 1845 (Staatsblad no. 22),
hetwelk duidelijk aantoonde, dat de wettigheid of hoegroot
heid van den aanslag in zake van 's rijks direkte belastingen
niet ter beoordeeling was gelaten van den gewonen regter,
maar alleen van de administratieve regtsmagt.
Wat de aangehaalde arresten van den hoogen raad betreft,
beweerde spreker, dat moeijelijk hier aan het bestaan van
jurisprudentie kon worden gedacht, omdat de thans bepleitte
kwestie zich nooit had voorgedaan. Nu eerst was er de aan
dacht op gevestigd. Pleiter verwees daarbij op het betoog
van rar G. A. Fokker in de Bijdragen tot de kennis van het
staats-, provinciaal- en gemeentebestuur in Nederland.
Mr. van Eek vestigde daarna de aandacht van den hoogen
raad op de gevolgen van de beide stelsels: partij had, ja, be
weerd, dat de gevolgen haar onverschillig waren, maar daar
iedere wet toch moet geacht worden een redelijk gevolg te
hebben bedoeld, moet daarop vooral tot juist begrip van de
wet de aandacht gevestigd worden, en nu wees spreker er op,
dat het stelsel van het hof hoegenaamd geen bezwaar te weeg
bragt, terwijl, moest het tegenovergesteld beginsel gelden,
onder andere de korrektionele regter verpligt zou worden
eene administratieve kwestie uit te maken, die uit den aard
der zaak en blijkens de patentwet niet behoort bij den gewo
nen, maar bij den administratieven regter;
de korrektionele regter zou moeten oordeelen over toepas
sing van straf wegens het onwettig uitoefenen van een patent-
pligtig bedrijf, ofschoon door de bevoegde magt niet was
uitgemaakt dat er patentregt is verschuldig d
liet dus mogelijk zou zijn dar korrektionele regter straf
toepaste, terwijl later de bevoegde administratieve magt,
oordeelende over de vraag of er patentregt was verschuldigd,
besliste dat de gestrafte daad niet patentpligtig was
de korrektionele regter zou kunnen qntsiaan van regtsver
volging, omdat het gepleegde feit niet patentpligtig was, ter
wijl later de administratieve magt zon kunnen beslissen, dat
cr voor de zelfde zaak patentregt was verschuldigd, omdat
het feit wel patentpligtig was;
bij zoodanig verschil van gevoelen tusschen verschillende
magten over de zelfde zaak, de ingezetene niet meer kan
weten wat hem te doen staat, en buiten zijne schuld steeds
aan vervolging zou blootstaan
in strijd met een niet te betwisten beginsel, dat niemand
mag afgetrokken worden van den regter dien dc wet iemand
toekent, de administratie van de belastingen het in In: c magt
zou hebben om den zelfden persoon te brengen of bij gede
puteerde staten, of bij den korrektionelen regter, al naar mate
zij meende, dat de door haar in te roepen regter voor haar
betoog meer sympatie had, dan de regter wien men ter
zijde liet;
waarbij pleiter opmerkte, dat de meeste dier bezwaren zich
zelfs in deze zaak voordeden, hetgeen daarenboven onver
schillig is ter beslissing van het beginsel.
Pleiter meende dat dit alles meer dan genoeg was tot sta
ving van het betoog, dat liet stelsel van partij was onaanne
melijk omdat het was in strijd met den geest van de patent
wet, omdat het verwarring stichtte in de bevoegdheid van
verschillende staatsmagten. omdat gelijkheid van regt voor
de ingezetenen daardoor werd verkort, en eenheid van toe
passing der wet eene onmogelijkheid zou worden. Hij kon
kludeerde dus 1. tot niet ontvankelijk verklaring, 2. tot
afwijzing van het verzoek tot kassatie.
De konklusie van het openbaar ministerie is bepaald op
13 november.
Ter veemarkt die gisteren te Goes gehouden werd waren
ISO a 190 stuks hoornvee aan de lijn. De handel was niet
j groot ten gevolge van de hooge eischen der verkoopers.
Men meldt ons uit Goes van 12 dezer
Wij vernemen dat de Utrechtsche maatschappij van gas-
onderneming, de hier bestaande fabriek aan eene partikuliere
kompagnie overgedragen heeft.
Uit Dordrecht schrijft men ons
Gedeputeerde staten van Zuid-Holland hebben het besluit
van den gemeenteraad, waartegen de burgemeester zich
krachtig had verzet en waarvan vroeger in deze courant mel
ding is gemaakt: „dat bij het vaststellen van den hoofdelij-
ken omslag eene kommissie het kollegie van dagelijksch
bestuur zoude ter zijde staan," afgekeurd. Men is algemeen
van gevoelen dat de raad in hooger beroep zal komen bij
Z. M.den koningen hem verzoeken zal om uitspraak te doen.
Het publiek is hier een paar dagen in groote spanning
geweest. Bij de mededeelingen door zijn exc. den minister
van binnenlandsche zaken in de tweede kamer gedaan om
trent den stand der werkzaamheden tot aanleg der spoorwe
gen, was over de lijn Rotterdam-Moerdijk geheel gezwegen.
Dit had de vrees, door allen gekoesterd dat het het goeverne-
ment met die lijn nooit ernst geweest was, voedsel gegeven.
Gelukkig dat de volgende zitting, geheel gewijd aan de be
spreking van dien lijn, die vrees geheel heeft verdreven en in
blijdschap veranderd.
Men schrijft ons uit Leiden, 12 dezer
Het bekend worden van liet besluit der regering om voor
taan de aanbestedingen van alle benoodigde kleedingstukken
als anderszins voor het indische leger op Java te doen plaats
hebben, heeft onder de fabriekanten alhier groote sensatie
verwekt. Deze maatregel is voor de stad onzer inwoning in
verschillende opzigten noodlottig. Een gevoelige slag wordt
vooreerst hierdoor aan den tegen woord igeu bloei onzer
fabrieken, die voor een groot gedeelte het benoodigde laken
en andere artikelen leveren, toegebragt, want liet is niet te
verwachten dat de fabriekanten naar eene onderneming,
waaraan zoo veel risiko is verbonden, zullen mededingen,
waartoe dan ook in deze de gelegenheid benomen is. Hierop
kom ik later terug.
Ten andere, hetgeen van niet minder belang is, wordt eene
zekere klasse in den arbeidenden stand als kleedermakers en
naaisters, die in de vervaardiging der kleedingstukken een
middel van bestaan vonden, van wier talrijkheid men zich een
denkbeeld kan vormen als men nagaat dat, blijkens het ver
slag der Leidsclie maatschappij van weldadigheid, door deze
direktie die met het toezigt op die vervaardiging belast is, in
