Mullraan, Amandus, gez. Walker, alien van "Riga; Maryarclha,
gez. Huizenga, Bergen; Sjofna. gez. Ericlisen, Krageroe;
Diedrich. gez. Giesen, StokholmElise, gez. Sieinhager, Oost
zee; Colibrigez. Olsen, Zweden; Antilopegez. Pedersen,
Salea; O.venbierg, gez. Jensen. Calandsberg; E. Bulkleygez.
Ros. Pitea; Kiel, gez. Boye, Fehmem; Maria Mathilda, gez.
Knap. Gothenburg; Geyser, gez. Bakker, Denemarken; Peter,
gez. Nausch, Dantzig; Una. gez. Fischer, Wolgast; Lnbbe-
ffiena, gez. de Jong, Koningsbergen.
Den II dezer is te Yeere binnengekomen de schooner
Chancegez. J. Martin, van Newcastle met steenkolen naar
Middelburg bestemd.
£)anörisbtTHjtcn.
Mcckrapprijzen.
Avignon, 7 september.
Meekrap. In wortel ging deze week wat meer om tot fr. 34
a 35 voor rose', fr. 39 a 40 voor palud, 18 maanden, en fr. 41 a
42 voor dito, 30 maanden.
Graanmarkten.
Amsterdam 13 september.
Tarwe en gerst prijshoudend.
Raapolie op zes weken I' ll -jj. Lijnolie op zes weken f 36*.
Oostburg, 11 september.
De aanvoer van granen was heden gering en er bestond
goede vraag voor de beste monsters tarwerogge, gerst en
haver, en alle afwijkende graansoorten waren weinig in trek.
Men besteedde voor jarige tarwe f 10 a f 11. Nieuwe f 10 a f 13.
Jarige rogge f7. Nieuwe f7.75 a f S.25. Jarige gerst ffi a f(i,80.
Nieuwe dito f 0, f 6,50, f 6,60, f6,S0. Zomer dito f6 a f6,30.
Haver meest f2,75 a f3,25. Puike gele en korte f3,50 a f3,75.
Boonen, erwten en zaden zonder noemenswaardigen aanvoer.
Middelburg 12 september.
Er was heden zeer weinig zeeuwsche tarwe ter markt, doch
uit Walcheren werd er vrij wat geveild, en daar ergoede vraag
bestond, zoo zijn niet alleen vorige week prijzen betaald, maar
is veelal 25 ets. hooger gekocht. Jarige zeeuwsche tarwe niet
ter veil. Nieuwe zeeuwsche tarwe met genegen koopers; voor
de puike werd f 12.75, en voor afwijkende f 12,50, en mindere
f 12 betaald. Jarige walchersche tarwe werd van f12 tot
f 11,40 naar deugd gekocht. Nieuwe walchersche tarwe in alle
soorten gewaagd voor de zaai werd f 13,25 betaald, gewone
El 2.80, mindere f 12,50. Jarige zeeuwsche rogge f7,25 ge
kocht. Nieuwe dito voor de zaai. die er bijna niet aan was,
werd f9 betaald-, gewone bakvogge f8,70 a f 8,50 de mud.
Gerst meer ter veil met genegen koopers, puike winter f6.60
a f6,40, mindere f6,20 a f G, puike zomer-gerst f6,25, mindere
f6 de mud. Walchersche groene erwten f 11,25 a f 10,70 naar
deugd. Groote dito f13. Zeeuwsche erwten f 10,50 de mud.
Nieuwe walchersche witteboonen, waarvan eenige monsters
ter veil, zijn zeer mooi en werden van f 13.50 tot f 12,73 de
mud gekocht, dito bruineboonen f 15 a f 14,50. Nieuwe wal
chersche paardeboonen fS a f8,25 naar deugd. Koolzaad werd
gevraagd doch niet getoond, er zouden koopers van f 13,25
tot f 13.60 geweest zijn. Raapolie f40. Patentolie f42. Lijn
olie foö,50 a f37 per vat op (3 weken, op contant fl lager.
Raapkoeken f84 per 1040 stuks. Lijnkoeken f 13 per 104
stuks.
Middelburg, 13 september.
Patentolie f 424. Raapolie f401. Lijnolie f 36^ per vat op
zes weken.
Gemiddelde marktprijzen.
per ned. mud. per ned. mud.
Tarwe oude f 10,af 12,iBruineboon f 14,50 a f 15,
Dito nieuwe -12,a -13,251Paardeboonen - 8,a- 8.25
Rogge oude - 7,25 a- S,70!Gr. erwten -I0,50a-13,
- 6.a - f>,60 Witte erwten a
- 6,a- 6,25'Kool enraapz. -13,a -13,60 i
-a- 7,(Aardappelen. - 8,60 a- 4,60
aper ned. pond.
- 13,a-13,75; Versclie boter f ,92 a f 1,
Londen 12 sept.ten 12 ure. Consols, 94.
Weenen 12 sept. (slotprijzen) Metalliek 5 pet. 67,70.
Parijs 12 sept. (slotpr.) 4J- pet. compt. 3 pet. 69.20
JRmgelhtgm.
Gerst wint
Dito zom.
Boekweit
Ilaver
Witteboon
Middel prijzen van bakbare tarwe f 11,en rogge f 8,
Prijzen van effecten.
Amsterdam 13 september.
Nederland.Certific. Werkelijke schuld
dito Nationale dito
dito dito dito
Aand. Handelmaatschappij
Rusland. Oblig. 179S/1810
Certific. Hope co
dito dito 1855, 6de serie.
dito
Aand. spoorweg
Leening 1860
Polen. Schatkistobligatien
Spanje. Obligatien
dito binnenlandsch
Certific. coupons bewijzen
Crediet instelling
Oostenrijk. Obligatien Weener metalliek
dito amstevdamsche
dito nationale
dito 1847/1852
Bank actiën
Belgie. Certificaten bij Rothschild
Portugal. Obligatien
dito nieuwe
Grenada, dito
Venezuela, dito
Illinois. dito
Mexico. dito
2J pet.
64
3
761
4 1.
M
133ï
lUL'i
4'
'/H
I9SJ
SUA
4
g
ia.1.
3
47g
5
46
5
69»
5
55,V
2(
3
636
2j
3
46.J
14*
-H n
S4J
3
Lacordaire.
Lacordaire behoort tot de belangrijkste mannen van Frank
rijk. Zijne levensgeschiedenis is eene gewigtige bijdrage, om
den geest der franscbe maatschappij te doen kennen, daar de
bijval dien zijne denkbeelden vinden, de groote behoefte be
wijst, waarin hij trachtte te voorzien.
Henri Lacordaire is de zoon van een geneesheer in eene
kle.ne landstad en in 1802 geboren. Na eene klassieke oplei
ding genoten te hebben, studeerde hij in de regten te Dijon,
en zette zich, 11a den doktersgraad verworven te hebben, in
1824 te Parijs neder. Op deze jaren zijns levens was hij vol
komen voltairiaan, en geen zijner medediscipelen was zoo
zeer tegen het christendom ingenomen als hij. Langza
merhand echter begon zijne overtuiging te wankelen en te
veranderenvroeger een warm aandeel nemende in al de
genoegens des levens, brak hij op eenmaal in 1830 met zijne
vroegere levenswijze. Een oogenblik had de jonge advokaat,
die een groot belang stelde iiralle politieke vragen er, met al
zijne tijdgenooten den indruk van de romans van Chateau
briand had ondergaan, aan eene reis naar Amerika gedacht.
Doch hij deed een beslissenden stap. In de laatste dagen van
1830 zag de aartsbisschop, mgr. de Quelen, Lacordaire tot
zich komen, en hem zijn plan mededeelen om in den geeste
lijken stand te treden. Na hem gehoord te hebben, drukte de
aartsbisschop hem de hand en zeule„gij zijt me welkom, gij
hebt aardsche belangen bepleit, voortaan zult gij de hemelsche
bepleiten/' Deze plotselinge verandering heeft Lacordaire
aan het verwijt van oneerlijke bedoelingen blootgesteld doch
er is geen reden, om zijne eigene verklaring te verwerpen:
„de historische en sociale klaarblijkelijkheid (l'évidance
historique et sociale) van liet christendom was hem helder
geworden, zoodra zijn leeftijd hem had toegelaten de twijfe
lingen op te hefien, die hij in de universiteit met de lucht had
ingeademd."
Na afloop van den gewonen tijd, werd hij priester, en tot
aalmoezenier bij bet College Juilly benoemd, nog geen dertig
jaren oud. Het was in deze betrekking dat hij hel eerst optrad
als verdediger van die beginselen, wier zegepraal het doel van
zijn leven zou zijn.
Sedert twee eeuwen bepaalde zich het katholiek onderrigt
in Frankrijk tot het huisselijk leven het bijzonder leven van
den geloovige was uitsluitend bet voorwerp van de zorgen
des priesters, die ook van den kansel altijd zich wendde totde
individuen, tot het huisgezin, maar nooit tot de maatschappij.
De maatschappij en het maatschappelijk leven waven zaken,
waarmede het katholiek onderrigt zich niettebemoeijen had.
Lacordaire betreurde dezen staat van zaken en achtte de roe
ping van de katholieke kerk eene veel uitgebreidere. Juist in
dez.e stemming van ontevredenheid, en tevens van twijfeling
aan de juistheid zijner inzigten, kwam hij in aanraking met
de Lamenuais. De jonge en onbekende priester vond weer
klank bij den anderen, wiens naam op aller lippen was. La-
mennais vatte de roeping der kerk even ruim op als hij, schoon
in vele punten groot verschil van gevoelens hen scheidde.
Maar nog zag Lacordaire dit niet zoo in als in later jaren:
verblijd over den on verwachten steun, dien zijnedenkbeelden
tegen den tegenstand van anderen en tegen de twijfeling van
zijn eigpn gemoed in den abt de Laraennais hadden gevonden,
sloot hij zich geheel aan hem aan, ja gaf zich geheel aan hem
over. Met den jongen graaf de Montalembert, E. de Cazalès
en andere liberale katholieken, werd hij zijn getrouwe mede
werker en mederedacteur van het dagblad „L'avenir." Met
eene ongehoorde hevigheid van taal en gedachte zocht de pas
gevormde partij hare denkbeelden te verspreiden. Het denk
beeld om eene godsdienstige rigting te versterken door mid
del van een dagblad, dat zich tot het volk rigt, was in die
dagen een te democratisch idee, dan dat de mannen tier kerk
zelve aan de stoute poging hunne goedkeuring konden hech
ten. Bovendien was de eisch dien de partij van L'avenir in
i naam der katholieke kerk deed en met even veel talent als
j stoutheid zocht te doen gelden, een verwijt voor die geeste
lijkheid, die jaren lang tie gunsten der regering had geno
ten, maar nooit verkregen, wat de Laraennais en Lacordaire
wenschten.
j Men heeft in onze dagen de ruwe en beleedigende taal van
het dagblad L'univers gekend, maar L'avenir wa3 weinig
minder heftig. Hij vervolgde met zijne harde slagen niet
I alleen de vijanden der kerk, de vrijgeesten, maar de leden
der geestelijkheid zelve, die hein niet ondersteunden. Wie
niet dacht als dc redacteurs, werd zeer spoedig door hen bui
ten de kerk gesloten, en in 1834 teekende Lacordaire het
wantrouwen der bisschoppen tegen de ontwaakte geestes
beweging met deze weinig vleijende woorden: „Zij vreezen
te regt dat, indien ze iets wetenschappelijks ondernemen, dc
leiding hun uit de handen zal glippen of dat het gemis aan
talentvolle medewerkers hunne poging zal doen mislukken.
Of opzettelijk of door instinkt bepalen zij zich daarom tot de
rol van herders en bewakers van 't geloof." De bisschoppen,
die gelijk zij zeiden, onbewegelijk waren op hunne zetels, wa
ren voortdurend de voorwerpen van hunnen spot en kritiek.
Een dezer aanvallen bragt hem voor de regtbank. In naam
zijner ambtgenooten teekende hij als aalmoezenier eene me
morie aan den aartsbisschop tegen de ongodsdienstige leerstel
lingen, door de universiteit, die toenmaals het monopolie van
onderwijs bezat, verspreid. Met een heftig artikel werd hierop
in het Journaal van openbaar onderwijs geantwoord, dat aan
stonds door Laraennais en Lacordaire eene aanklagt tegen den
schrijver deed indienen. Deze zaak verwekte veel opzien,
door een incident, dat Lacordaire opwierp en zeer karakte
ristiek is om hem te doen kennen. Hij schreef aan den deken
der orde van advokaten een brief, waarin hij hem in korte
woorden het volgende meldde: voor acht jaar had hij zijn
regtsgeleerdeloopbaan als advokaat begonnen, doch ze korten
tijd daarna afgebroken. Thans nu de omstandigheden des
tijds eischten dat de kerk de banden verbrak, die haar aan den
staat verbond,en zij zich totde volken wendde, wilde hij zijne
vroegere betrekking weder aanvaarden. Zulk een zonderling
verzoek verwekte de levendigste discussien, doch met groote
meerderheid besloot dc raad van advokaten het niet toe te
staan, omdat het priesterlijk karakter niet te vereenigen is
met de betrekking van advokaat.
Men zegt dat Berryer bij die gelegenheid tot Lacordaire
heeft gezegd, dat zijne jdaats niet voor de balie, maar in dc
Notre-Darae was.
Om het juk van het universitair onderwijs tc verbreken,
ging spoedig de partij van L'avenir tot stouter stappen over.
Bleef de hooge geestelijkheid werkeloos tegenover den ver-
derfelijken invloed, dien de universiteit uitoefende op het
onderwijs, de jongere leden die van den eersten oogenblik in
hun dagblad op vrijheid van onderwijsbadden aangedrongen,
lieten niet af. Een paar heftige artikelen in L'avenir stelden
hen bloot aan eene geregtelijke vervolging, die echter wel
verre van te schaden, hun aanhang vermeerderde. Bij deze
gelegenheid verdedigde Lacordaire zich zeiven na zijn ge-
heele leven te hebben doorloopen, eindigde hij zijne welspre
kende rede met deze schitterende woorden„Het is niet voor
mij zelf dat ik mijn vrijspraak vraag: er zijn slechts twee
zaken. God en eene gevangenis, die den mensch genie kunnen
geven (qui donnent du génie) noch het een noch het ander
moet ik dus vreezen. Maar ik vraag mijne vrijspraak als eene
eerste schrede tot het verbond tusschen God en de vrijheid,
als een onderpand van vrede en verzoening. De katholieke
geestelijkheid heeft haar pligtgedaan zij heeft lot hare mede
burgers zich gewenden hun woorden van liefde toegesproken;
het is aan u haar te antwoordenik vraag het ook. opdat de
ondergeschikte dwingelanden, opgedoemd uit de dagen van
het keizerrijk, weten dat er in Frankrijk ook regt voor deka-
tholieken is, en dat men ze niet meer kan opofferen aan oude
vooroordeelen, aan den afkeer van een lang gesloten tijdperk.
Ziedaar,waarom ik u voorstel Jean Baptiste Henri Lacordaire
vrij te spreken, op grond dat hij niet misdreven, dat hij zich
als goed burger gedragen, dat hij zijn God en zijne vrijheid
verdedigd heeft, en ik zal het mijn gelieele leven doen."
De jury sprak hem vrij. doch schitterender overwinning clan.
zijne vrijspraak had hij in de publieke opinie behaald. Trou
wens deze zou hij noodig hebben, daar hij en de mannen die
eenstemmig met hem waren, tot doortasten besloten. Weinige
maanden na den afloop van het proces, in 1831, kondigden
Lacordaire, Montalembert en anderen de opening eener vrije
school aan. Een strijd met de universiteit moest het noodza
kelijk gevolg zijn, daar tot dusver niemand zonder hare ver
gunning eene school kon houden en onderwijs geven. Een
winkel werd gehuurd en doeltreffend ingerigt: banken en stoe
len in het lokaal geplaatst, kinderen opgezocht. Den 9 mei
1831 hield Lacordaire in de school eene openingsrede, vol
hevige uitvallen tegen de universiteit, in tegenwoordigheid
van vele politieke en letterkundige mannen, uit nieuwsgierig
heid te zaïnen gekomen. De morgen-cliool liep zonder hin
dernis ten einde, doch naauwelijks was de middagschool
begonnen of een jiolitiecommissans verscheen. Om een fout
in den vorm ontkwam men voor dit maal. Wel werd de school
gesloten, doch men had geen regt oin Lacordaire en de ande
ren uit het gebouw te verjagen. l)en volgenden raiddag echter
veranderde de zaak: met liet behoorlijke bevelschrift gewa
pend, om de school te sluiten des noods met geweld, kwam de
commissaris terug. Doch thans vertoonde zich hetongelioorde
schouwspel, dat schooljongens do school niet verlaten willen;
door Lacordaire bemoedigd, weigerden ze vrijwillig te gaan
zij werden er uit gedreven. Montalembert en de anderen ver
wijderden zich oji verzoek van Lacordaire, die het lokaal
gehuurd had en op dien grond beweerde te huis te zijn. Hij
zelf weigerde hardnekkig vrijwillig te wijken. Een agent van
politie raakte hem aan, en Lacordaire, die thans kon zeggen
voor geweld bezweken te zijn. vertrok.
Het proces, dat thans werd aangevangen, werd voor ver
schillende regtbanken gebragt. en eindelijk door de kamer
des pairs, waarvan Montalembert door den dood zijns vaders
lid was geworden, beslist. Met eene ligte straf kwam Lacor
daire vrij. Doch groot was de winst, die hem zijne stoutheid
had opgeleverdvan elke gelegenheid gebruik makende, om
zijne denkbeelden uit te spreken en te verspreiden, had hij
door zijne welsprekendheid zich een grooten aanhang verwor
ven. Niettemin zou lij niet voor den val der jul ij monarchie
de vrijheid van onderwijs verwerven.
Doch het was gemakkelijker de openlijke vijanden voor de
regtbanken te overwinnen, dan de geheime wier rust lij ge
stoord had. Was de eisch van Lacordaire, dathetkatholicisrae
ook op het politieke leven en de maatschappelijke beginselen
invloed raogt oefenen, reeds hierom gevaarlijk, omdat zij ook
omgekeerd stilzwijgend het regt der maatschappij erkende
om invloed te oefenen op de katholieke kerk. de hooge gees
telijkheid ondermijnde reeds lang den driftigen verstoorder
harer rust. Langzamerhand verspreidde zich het gerucht, dat
de paus de taal en de denkbeelden van L'avenir niet goed
keurde. Om zich tegen den gedreigden slag te vrijwaren,
schorsten Laraennais,Lacordaire en de Montalembert tijdelijk
de uitgaaf van hun orgaan en vertrokken naar Rome. Hadden
de twee laatsten alleen de onderhandelingen geleid, zij hadden
overwonnende onberadenheid echter van Laraennais bedierf
alles. Den 15 augustus 1S32 deed de rondgaande brief van
Gregorius XVI hun dagblad in den ban.
Beide in zijne geliefkoosde meeningen en in zijne verwach
tingen bedrogen, kwam Lacordaire in IS33 te Parijs-tgrug, en
het was alleen aan den invloed van eene talentvolle \bs?uw,
madame de Swetchine, te danken, dat hij niet op ditkeprpVnt
zijns leveus als Laraennais tot het ongeloof verviel. Dc twee
jaren, die zijn optreden in de Nótre-Dame voorafgingen
gebruikte hij tot liet reinigen en regelen zijner denkbeelden.
Niet als de ultramontaansche partij wilde hij datde'kathóliéKe
