DRIE SPUITEN.
MUZIJKFEESTEN.
Bi
9
die hoogst gewigtige elementen der volksbeschaving een zeer
ongunstigen invloed uitoefent. De verschillende koninklijke
besluiten, nu en dan tot regeling van bijzondere punten uitge
vaardigd, bewijzen dat de groote behoeften door de regering
zelve worden gevoeld, maar tevens dat de bezwaren aan de
afdoende regeling verbonden, zoo vele en zoo groot zijn, dat
zij terugschrikt om voor het oogenblik een bepaald stelsel van
onderwijs te omhelzen en in te voeren.
Voor ieder, die geen vreemdeling is op het gebied van
onderwijs, en weet, hoe de meest strijdige gevoelens door de
bekwaamste mannen worden voorgestaan, is zulk eene huive
ring te begrijpen. Niet te min is het even duidelijk, dat al de
bijzondere beschikkingen slechts het tal van moeijelijkheden
vermeerderen en de eindelijke regeling, die hoe lang ook ver
schoven, toch eenmaal plaats grijpen moet, bijkans tot eene
onmogelijkheid maken. Afschaffing van oude wetten, wier
nutteloosheid algemeen erkend wordt, is gemakkelijkdoch
bepalingen, die sinds korten tijd in werking zijn getreden en
over wier doelmatigheid de kortheid van toepassing verbiedt
een juist oordeel te vellen, op eenmaal op te heffen, is niet
doenlijk, dan door kwetsing van allerleibijzondere belangen.
Het plan bijv. tot eene gedeeltelijke kazernering der studen
ten aan de delftsche akaderaie, dezer dagen vastgesteld, heeft,
volgens de dagbladen, den delftscben gemeenteraad doen
besluiten een gebouw daartoe beschikbaar te stellen en in te
rigten. Zal de regering, als het hooger onderwijs wordt gere-
geld en, gelijk wij hopen en verwachten, bij die gelegenheid
het zonderlinge denkbeeld van kazernering door de vertegen
woordiging wordt afgekeurd, dan niet verpligt zijn de stad
Delft voor de gemaakte onkosten schadeloos te stellen De
billijkheid zal het vorderen. Maar hoe billijk ook, zulk een
maatregel is juist niet in liet voordeel van den staat. Waarom
dan voortgegaan op den ongelukkigen weg van broksgewijze
verbetering, van het voortdurend lappen, het zetten van
nieuwe lappen op een oud kleed Het is beter een geheele
regeling in te voeren, die misschien niet aan de hoogste wen-
schen voldoet, maar niet te min de gelegenheid geeft om later
naar de zich openbarende behoeften op de gelegde grondsla
gen voort te bouwen, en aan te vullen wat zal blijken aanvul
ling te behoeven.
Men bewere niet, dat men thans op zulk eene wijze werk
zaam is. De beginselen toch, waarvan men is uitgegaan bij den
jongsten maatregel ten aanzien der delftsche akaderaie, zijn
van dien aard dat men ze zondereenigen twijfel later ontrouw
zal worden. Het denkbeeld van kazernering der delftsche
studenten, die in september 1863 aan de akademiezich zullen
aanmelden, en wel bepaaldelijk van deafdeelingoost-indisclie
ambtenaren gedurende de twee eerste studiejaren, is onweten
schappelijk, en niet maar onverschillig en nutteloos, maar
hoogst schadelijk.
De oost-indische ambtenaar, geplaatst te midden van eene
bevolking, van welke bij zich niet alleen door kleur, maar door
hoogere ontwikkeling onderscheidt, moet een zelfstandig
man zijn. Niet als de militair slechts tot het opvolgen van
de bevelen van hooger hand geroepen, zijn er tallooze geval
len, waarin hij naar zijn eigen oordeel, op eigen verantwoor
delijkheid moet handelen. De oost-indische ambtenaar moet
er in kennis en in karakterontwikkeling boven de inlanders
staan. Beide zal het stelsel van kazernering hem niet geven,
maar rooven. De broeikast-geleerdheid, door eene militaire
uniforme opleiding verkregen, wekt eenzijdigheid en afhan
kelijkheid. Ware wetenschap en zelfstandigheid worden op
den drabbigen grond van dwang niet geteeld.
Volkomen juist zijn de opmerkingen van den schrijver der
brochure, wier titel we boven deze regelen schreven. „De
kazerneering verzwakt het vertrouwen op eigen kracht, om
dat zij die negeert; zij haat zelf-handelen, omdat zij, en dit is
haar wezen, usurpeert; in één woord, zij maakt machines,
waar de vrijheid menschen maakt. Maar grooter en ernstiger
nadeel, een kwaad dat het geheele zieleleven aantast is dit,
dat zij het morele zelfbewustzijn vernietigt. Niet alleen, dat
zij minder bruikbare menschen levert, maar zij maakt den
geest vreemder aan zich zelf. Men blijft als het ware niet
meer aansprakelijk voor zich zelf: men moet zich overgeven
aan toezigt, welnu, dat blij ve dan ook verantwoordelijk, men
legt er zich bij neer, men vervalt in een apathie, die zelfs het
meest kiesehe gevoel van eer zal verstompen."„Dwang
maatregelen dooven de ambitie uit. Men vervult zijn pligt, of
men laat dien en men wordt gestraft men is quitte. Het is
niet meer de edele eerzucht, die telkens het doel hooger stelt
men vervalt in eene onverschilligheid, eene slaperige tevreden
heid, als men ook maar het middelmatige doet."„Waar
blijft de liefde voor de wetenschap, die den student deze doet
lief hebben ter wille van haar zelve, wanneer de studie hem
wordt voorgesteld als een harde pligt, ik zou bijna zeggen als
een noodzakelijk kwaad. Want bij het sombere licht eerier
doodsche uniformeteit verschijnt alles als dwang; men werkt
niet omdat men werken wil, maar omdat men moet men doet
zijn pligt uit de physieke onmogelijkheid van dien na te laten,
men is goed uit absentie van het kwaad."
De voorstanders van den dwangmaatregel wijzen op de
groote onzedelijkheid, dienaar men zegt, aan de delftsche aka-
demie heerscht. Ook indien de kwaal niet overdreven wordt,
gelijk in eene kleine plaats als Delft ligt geschiedt, is het ge
neesmiddel nog af te keuren omdat het niet baten zal en een
erger kwaad bereidt. Het is beter dat het jonge bloed gist op
jonger jaren, dan dat de zedelijkheid des mans ondermijnd
wordt. Tracht het kwaad te weren door zedelijken invloed,
maar niet door geweld. Hebben de ongeregeldheden te Breda
voor eenige jaren niet bewezendat zelfs het strengste toezigt
falen kan Het is mogelijk, dat men de aanstaande oost-indi
sche ambtenaren door strenge kazernering van alle uitspat
tingen gedurende hun verblijf aan de akademie weerhoudt:
maar het is even zeker, dat de gezindheid er niet door verstikt
wordt, en dat het gevaar voor de rust der oost-indische bezit
tingen er door vermeerderd wordt. De uitspattingen, die
men in ons land gedeeltelijk want volkomen is het nimmer
mogelijkzal voorkomen, zullen in later jaren door ambte
naren, dienaren der regering, in de koloniën plaats grijpen.
En dan met oneindig ernstiger gevolgen. De zedelijke invloed,
waarop alle overheersching van alle volken moet berusten,
wordt er door in de waagschaal gesteld, en de heilige pligt der
christen-volken, om de onontwikkelde natiën van het oosten
tot grooter ontwikkeling op te leiden, niet volbragt. Wie wil,
trooste zich met het woord der onverschilligheid après nous
le délugewij voor ons achten het de roeping van elke rege
ring, niet het nageslacht te belasten met de gevolgen barer
misstappen, maar het te verrijken met de zegeningen, die de
vruchten zijn van een bestuur op de beginselen van zedelijk
heid en regt gebouwd.
2Ümertmtim.
Ondertrouwd
C. DOCKHEER
Middelburg, en
den 31 Mei 1861. M. C. WILL.
Eenige kennisgeving.
Getrouwd
P. JOHANNISSEN Mz.
Goes, en
den 30 Mei 1861. A. STERK.
Eenige kennisgeving.
Voorspoedig bevallen van eene Dochter, Vrouwe M. II.
VAN CITTERS VAN IIOEY SCIIILTHOUWER.
Ileinkenszand, 30 Mei 1861.
Eenige kennisgeving.
Voorspoedig bevallen van eene Dochter R. P. VAN
DE KAMER, geliefde Echtgenoot van
Middelburg, J. J. BRANDT,
den 31 Mei 1861.
Voorspoedig bevallen van een' Zoon M. GOUKA-
BLONK.
Schiedam, den 2 Junij 1S61.
Bevallen van eene Dochter C. A. DE GRAAG-
INGELSE.
Middelburg, 2 Junij 1861.
Algemeene kennisgeving.
Zoo even hebben wij het smartelijk berigfc ontvangen
van het overlijden onzer geliefde Tante, de WelEdel-Ge-
boren Vrouwe M. COLSON Douairière van den WelEdel-
Geboren Heer SPITTA te Homburg, nabij Frankfort a/M.
De vaste hoop, dat zij in het vaste geloof in haren Zalig
maker ontslapen is, is voor ons een rijke troost.
Zoutelande. J. T. F. U. LAUTS, v. d. ri.
den 31 Mei 1861. N. LAUTS VAN DEURSEN.
Algemeene en bijzondere kennisgeving voor Vrienden
en Bekenden.
Heden overleed, tot onze diepe droefheid in den ouder
dom van 71 jaren, onze geliefde Broeder, de Heer LAM-
BERTUS VAN SIGHEM, in leven Oud-Burgemeester
dezer Gemeente.
Westkapelle, W. VAN SIGHEM.
den 1 Junij 1S61.
Heden overleed, tot mijne, mijner Kinderen en Klein
kinderen bittere droefheid, mijn dierbare Echtgenoot, de
Heer JACOB LIJBAART, oud 69 jaren en omtrent 5
maanden.
Biervliet, CATOLINA SCHIJVE,
den 1 Junij 1861. Wed. J. Lijbaart.
Heden overleed mijne geliefde Echtgenoot E. D. KUYCK,
na eene allergelukkigste Echtvereeniging van acht-en-derig
jaren.
Middelburg
den 1 Junij 1861.
J. MUSCI-IART.
AANBESTEDING.
De CENTRALE DIRECTIE VAN WALCHEREN,
zal op Donderdag den 20 Junij 1861, des middags om
twaalf ure in haar locaal binnen de Abdij te Middelburg
iu één perceel aanbesteden:
Met opruimen der oude zoogenaamde
Witteheul over den Watergang inden
Middelburg-Veersclien straatwegen
het bouwen daar ter plaatse eener
nieuwe brug met gemetselde lasul-
hoofden en een houtcmlelk op ijzeren
leggers, met het leveren der vereischte
materialen en liet daarstellcn van eene
tijdelijke hulpbrug.
Deze aanbesteding zal geschieden bij enkele inschrijving
in massa, op de wijze als in het bestek staat vermeld.
Dit bestek en de daarbij behoorende teekening zullen
acht dagen vóór de aanbesteding op de Griffie van Wal
cheren ter inzage van de Gegadigden liggen, en alsdan
nadere inlichtingen kunnen verkregen worden bij den
Opper-commies der Directie, terwijl op verzoek de ver
eischte locale aanwijzing zal worden gedaan.
Middelburg 31 Mei 1S61.
De centrale Directie voornoemd,
A. CAL AND, President.
J. P. VAN VISVLIET, Griffier.
EAU DE ZÉLANDE,
KIEUW ZEEUWSCH REUKWATER.
Dit aangename REUKWATER, dat de plaats der
zoogenaamde Eau de Cologne kan vervangen, door den
Ondergeteekende zamengesteldbiedt hij thans het geëerd
Publiek aan; het bezit een bijzonder zachten en verfris-
schenden reuk, en door zijne scheikundige zuiverheid,
blijft er, op een of ander voorwerp gedroppeld en opge
droogd zijndeeen aangename geur over.
Verkrijgbaar in flacons van verschillende grootte van
af f 1,20 tot 50 cents.
Middelburg. W. P. VAN DE KAMER,
Apotheker.
II. VCUT31 ANN.
ONTVANGEN witte en gekleurde Glacé Ileeren en
Dames HandschoenenBarège Chals en Chals Brodé
alsmede eene nieuwe zending Zomer-Mantelets.
ASSURANTIE voor Uitloting van Obligatien Rusland
179S/1S15, bij IZAAK BOASSON.
De Tandmeester J. E. PIKTM EJz. heeft de
eer zijne geachte begunstigers te berigten. dat hij voor
zijn Vak voor een korten tijd naar Londen is vertrokken.
ZWAAR EIKEN TELHOUT
IN LOSSING, gedurende deze week, voor rekening van
A. H. INGELSE. Adres Pakhuis Gravenstraat, I 197.
Terstond een SSroodbakkcrskneeht benoodigd,
van de Prot. Godsdienst, bij B. DE KONING teVeere.
Brieven franco.
Dc nieuwste uitgave MUEUKWERKEK: Piano,
Piaiio-Zang, Fluit. Viool, Violoncelle enz., ontvangen bij
den Boekv. IIOUPT. Op nieuw voorhanden
Weber, ConcertstückJubel-ouverture.
Beethoven, Zesde Symphonie (Pastorale).
Frühlingsbotschaft.
Bertelsmann Garibaldi. Marche caractéristique.
Vittorio Eramanuele. Marche triomphe.
ONTVANGEN REGTSTREERS UIT PARIJS
zeer schoone STEREOSCOPENTmet zwaar Kroon
glas, alsmede uiterst fijne Stereoscope Plaatjes,
in vele genres, tot de minst mogelijke prijzen.
J. SLY DIJKSTRA, Gortstraat.
Bij DE JONG ZIJLSTRA verscheenINTEEKENLIJST
op eene groote en uitvoerig bewerkte PLAAT
(het Kerkgebouw gedurende de uitvoering, van binnen).
Dit Gedenkblad van het aanstaande zesde Zeeuwsch
Muzijkfeest zal door keurige, onbekrompene uitvoering,
uitmunten.Men teekent in voor1.50 bij den Uitgever
DE JONG ZIJLSTRA en verdere Boekhandelaren.
Tot antwoord op de vele aanvragen diene
dat de Plaat door den Kiinstschildcr J.F.
SCIILTZ naar de natuur wordt getcekend,
op steen gebragt door den zelfden Graveur
die de Platen van het Album van Middel
burg bewerkte, ter Steendrukkerij van
EMRIK RIKGER te Haarlem.
3IUZIJHFEEST
Gedurende de Feestweek zullen in het Magazijn van
J. .1. CEUEETC verkrijgbaar zijn PHOTÖGRAPIII-
SCHE PORTRETTEN, hoofdzakelijk van de meestge-
vierde TOONKUNSTENAREN uit ons land.
Ook is ontvangen eene nieuwe en fraai je sortering
Albums Photographfic|uesEncadrcments
pour Cartes a visite. Stereoskopen en Plaatjes.
SOCIËTEITDE VRIENDSCHAP.
MATIKEE MUSICAEE op Woensdag den 5den
Junij 1861, des namiddags ten één ure, waartoe HH. Le
den, benevens alle Medewerkenden aan het zesde Zeeuwsch
Muzijkfeest, en de Leden der Vereeniging voor Zeeuwsche
Muzijkfeestenmet hunne Dames, worden uitgenoodigd.
Namens Commissarissen,
J. VAN DE GRAFT, Secretaris.
STOOMBOOTRIEKST
TUSSCHEN MIDDELBURG EN ROTTERDAM.
Uren van vertrek in Junij.
van middelburg
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaturdag
Zondag
Maandag
9 ure,
9,30
10
11
"11,30
9 's midd. 12
10 12,30
4 'smorg.
5
6
7
Dingsdag 11 'smorg. 6
Donderdag 13
Vrijdag 14
Zaturdag 15
Zondag 16
Maandag 17
6
6
6
6
6,30
van rotterdam
Dingsdag 4'smorg,
Woensdag 5
Donderdag 6
Vrijdag 7
Zaturdag 8
Zondag 9
Maandag 10
Dingsdag 11
Woensdag 12
Vrijdag 14
Zaturdag 15
Zondag 16
Maandag 17 's midd.
6 ure.
6
6
7
7
7
10,30
10.30
10,30
10,30
10,30
10.30
12
SNELPERSDRUKKERIJ VAN DE GEBROEDERS ABRAHAMS»
