MIDDELRURGSCHE
COURANT.
A
N°' 15.
Zaturdag
1861.
2 Februarij.
5tan(xonöigirtflcu
öinncnLanö$L'l)c tijömtjm.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en zaturdags.
Binnen deze gemeente en Vlissingen geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is ƒ3, franco per post f 3,40^
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgenfe.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte,
doodbekendmakingen enz. van één tot zes regels 1,50, voor eiken regel daarboven 22
centmet 35 cent zegelregt voor elke plaatsing. De betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Editie van vrijdag avond 8 ure.
VAN nET RIJK, PK0V1NCIALE EN GEMEENTEBESTUREN
BEKENDMAKING
De commissaris des konings in de provincie Zeeland maakt
bekend, dat op maandag den 25 februarij aanstaande, des
middags ten twaalf ure, te Arnhem, Haarlem, 's Gravenhage,
Zutphen, Deventer, Utrecht en Leyden, zal worden overge
gaan tot de openbare aanbesteding van rcmontpaarden,
te weten: door de hoofdadministratie van het le vegement
dragonders, te Arnhem, van twintig paardendoor die van het
2e regement dragonders, te Haarlem, van zestig paarden; door
die van het 3e regement dragonders, te'sGravenhage, van vijf
en zeventig paardendoor die van het 'le regement dragon
ders, teZutphen, van vijf en zestig paardendoor die van het
5e regement dragonders, te Deventer, van zeventig paarden;
door die van het regement veld-artillerie, te Utrecht, van zes
tig paarden, en door die van het regement rijdende-artillerie,
te Leyden, van twintig paarden dat deze aanbesteding niet
bij loten of partijen zal geschieden, maar voor het getal paar
den in eenszoo als boven is opgegeven dat de helft der te
leveren paarden vóór of op den 1 mei aanstaande den ouder
dom van IS maanden moet hebben bereikt (met vergunning
daaronder vijf- en zesjarige te begrijpen) dat voor de weder
helft paarden tusschen de zestig en twee en zeventig maanden
moeten worden geleverd, en dat in de voorwaarden van aan
besteding wederom de bepaling is opgenomen, dat een derde
gedeelte der te leveren paard en van inlandschen oorsprong
zal moeten zijn.
De gemelde voorwaarden van aanbesteding liggen ter lezing
onder anderen ter provinciale griffie van Zeeland te Mid
delburg.
Middelburg den 30 januarij 1861.
De commissaris des konings voornoemd,
11. W. VAN LIJNDEN.
Burgemeester en wethouders van Zuidzande zijn voorne
mens om, op woensdag den 13 februarij 1861, des namiddags
ten drie ure, in de herberg De dubbele arend", bewoond
bij Jacobus Le Grand aldaar, in het openbaar aan te besteden:
a. het bouwen van een geheel nieuw schoollo-
caal, met bijlevering der daartoe benoodigde
bouwstoffen
I>. het leveren van nieuwe sehoolmeubelen.
De bestekken, voorwaarden en teekening zullen van heden
voor een ieder ter inzage liggen in bovengenoemde herberg
terwijl eerstgenoemde stukken ook verkrijgbaar zijn ter secre
tarie, tegen betaling van een gulden.
De aanwijzing in loco zal geschieden op dingsdag den 12
februarij 1861, des voonniddags ten 11 ure.
Zuidzande, den 30 januarij 1861.
Burgemeester en wethouders voornoemd
De burgemeester,
II. S. DE SMIDT.
De secretaris,
H. G. FOKKER.
Middelburg 1 februarij.
Het concert, gisteren door het muziekgezelschap Uit kunst
liefde, ten voordeele der armen dezer stad gegeven, was in
vele opzigten uitmuntend en werd niet weinig opgeluisterd
door de obligaten van zeer verdienstelijke dilettanten, die met
bijzondere welwillendheid hunne medewerking hebben ver
leend.
Z. M. de koning heeft met Z. K. II. prins Hendrik der Ne
derlanden en gevolg hetbezoek aan de gemeenten, welke door
overstrooming geleden hebben, voortgezet en is overal met
levendige opgewondenheid begroet. Op onderscheidene
plaatsen onderhield de koning *K«h op minzame wijze r
verschillende personen, en óveral'bezocht Z. M. de zalen
met
personen, en óverarbezoclit 'L. M. <le zalen tot
herberging van noodlijdenden. Maandag kwamen de reizi
gers te 's Hertogenbosch aan, waar men bij den commissaris
des koniDgs afstapte en vervolgensookHeusden, den Dongen
en de Maaskant bezocht.
De koning wordt in de volgende week in de residentie te
rug verwacht.
Volgens het Dagblad van Zuidholland en'sGravenhage
zou Z. K. H. de prins van Oranje zich gisteren mede naar
Gelderland begeven.
Omtrent den stand der rivieren worden nog geene bijzon
der verontrustende gebeurtenissen medegedeeld. Volgens de
Nederlandsche staatscourant van gisteren, zat het ijs op de
meeste plaatsen nog vast. Dingsdag avond en woensdag och
tend was echter voor Arnhem met sterken aanwas van water
ijsbeweging en ijsgang tot even beueden de stad. Te "Wester
voort was de waterstand 0,25 el onder noodpeil; men was
overal bezig met kistingen. De Lands- Botcrdijk te Lobith
liep over.
Het zelfde blad deelt het volgende mede
Aan den Patersdijk te Calcar was men vopr doorbraak
zeer bevreesd.
De Querdaiu bij Ziflich wordt uit voorzorg doorgebroken.
De spoortrein uit Emmerik van heden middag was naar
Emmerik teruggekeerd, doordien tusschen Babberich en El-
ten, door den hoogen waterstand, gaten in den spoorvvegdijk
waren gekomen.
Ten aanzien van de rivier de Maas nabij Rotterdam, meldt
de Nieuwe rottevdamsche courant van gisteren het volgende
Nadat het ijs in de rivier eergisteren middag een eind wegs
naar beneden verschoven was, is het gisteren nacht met het
doorkomen van den vloed van af de Oude Haven gaan drij ven
en was gisteren voor de stad van daar af blank waterterwijl
met den namiddagvloed het ijs aan den noord wal tot aan het
aschhok gebroken is en heden avond afdreef.
Gisteren morgen ten zeven ure vertrok van hier de stoom
boot Osprey, gez. Bertridge, naar Liverpool; zij ia gisteren
middag van Hellevoet in zee gestoomdeen uur later kwam
de stoomboot Diana (welke in de haven van Vlaardingen
overwinterd heeft) en in den namiddag kwamen nog eenige
stoomschepen, die van Hellevoetsluis opgekomen zijn.
Met uitzondering van een weinig drij tijs op de bened enri-
vier, is de vaart van hier tot Hellevoetsluis en'Brielle dus
weder geheel open en onze communicatie met de zee hersteld
eerstdaags zal men dus een groot aantal schepen, die te Brou
wershaven en Hellevoetsluis lagen, voor onze stad zien ko
men, en handel en scheepvaart, die bron-ader van ons volks
bestaan, zullen weder aan vele handen werk kunnen ver
schaffen, waarnaar zoo vurig verlangd wordt en waaraan zoo
groote behoefte bestaat.
In de Arnheinsche courant van heden leest men onder
dagteekening van 31 januarij
De toestand der rivieren blijft voor deze streken zeer zor
gelijk. De liooge waterstand blijft overal op de boven-rivier
aanhouden, ondanks den sterken was meer benedenwaarts;
het ijs blijft overal vast, en korten tijd nadat men meende
voor sommige dijken verligting te verkrijgen, verneemt men
dat de hoop weder verdwenen is. Gisteren avond ten half
zes vernam men hier de drie kanonschoten, die het losgaan
van het ijs bij Nijmegen aankondigden, en verwachtte men
dat het water in den Rijn daardoor zou vallen. Wel daalde
de waterstand eenige duimen, zoodat de ltiju weder als gis
teren morgen 6,47 el aan de peilschaal alhier teekende, doch
die weinige val deed ook vermoeden dat het ijs in de Waal
niet meer drijvende zou zijn. De veronderstelling wordt door
een telegram uit Nijmegen bevestigd. Het ijs was toen, sedert
gisteren avond S£ uur, weder vast, terwijl het water sterk wies
en de huizen in het lage gedeelte der stad binnen stroomde.
Het stond ten 11 ure reeds 24'voet. (14,22 el -f- AP.) Bij den
ijsgang waren gisteren twee huizen langs de Waal beschadigd.
Gisteren middag ontdekte men eeüe verzakkingin den dijk,
bij de Kolk te Angeren. Door meesterlijk verrigte kunstwer
ken is men er in geslaagd den dijk te behouden.
Boven Huizen liep het water gistëyen middag sterk over
den dijk, maar werd gelukkig door kistingen gekeerd.
Gisteren namiddag ten half vier brak de zomerdijk om den
polder Malburgen door, even beneden de plaats alwaar in
1855 eene doorbraak viel.
De Rijn vóór deze stad wordt met schh-jtschouwen gepas
seerd. Te Nijmegen wordt niet anders dan de brievenpost
overgezet. Men bemerkt daar telkens beweging in het ijs.
De commuuicatie van Dieren naar Doesburg, Doetinchem
enz. is gestremd. Van Zutphen tot Zwolle gaat alles nog ge
regeld.
Volgens ontvangen berigt, is de dijk te Babberich, dien men
nog dezen nacht getracht heeft te behouden, heden morgen
ten 8 ure doorgebroken, waardoor het water de Boven-Lijraers
zal inunderen en zijn wegnemen overDidam, Angerlo en zich
bij Doesburg op den IJssel zal ontlasten.
Volgens een ons welwillend medegedeeld particulier tele
gram uit Tiel, was de Waal heden nacht ten 3 ure losgeraakt,
doch ten 4 ure weder gaan vastzitten. Het water was 80 duim
gevallen. Te Leeuwen was een doorbraak ontstaan.
Een onzer correspondenten deelt ons het volgende mede
Dezer (lagen ontving ik van een vriend uit den Bomraeler-
waard een berigt, dat. naar mijn gevoelen, door de aanschou
welijkheid, die slechts een ooggetuige er aan geven kan, ge
noeg uitmuntboven gewone tij dingen van dezen aard. om nog
in uwe kolommen op te nemen, al heefthetbetrekkingopreeds
van elders bekende zaken. Uwe lezers, en ik hoop ook ande
ren, zullen er welligt door worden opgewekt niet te verHaau-
wen in hunnen ijver, nu 't eerste leed als geleden kan worden
beschouwd. De toekomst is nog duister genoeg, om ook voor
„latere zorgen" te mogen vertrouwen op Nederlands bekende
milddadigheid.
Sinds 6 januarij heb ik letterlijk geen oogenblik gehad om
aan mijne vrienden te denken. Nu zonder ïkmij even af, om
n in vlugtige trekken een denkbeeld te geven van de ramp
die ons trof.
3 jan. bezweek de dijkteBrakel en werd het benedenste
gedeelte van den Bommelervvaard onder water gezet. Voor
eenigen tijd gaf dit ontzetaan het hooger gelegen gedeelte, dat
door een (lijk, de Meydijk, van het reeds ondergeloopene
wordt gescheiden. 4 jan. begaf ik mij derwaarts om het onge
val te aanschouwen, 't Was indrukwekkend om te zien, hoe
de Waal zich met schrikkelijk geweld een doortogt had ge
baand door het dorp. De schotsen stortten met het water met
groot gedruisch binnen den polder. 23 huizen waren geheel
door de baren vernield. Dien dag nam liet water zoo toe, dat
reeds op den middag de Meydijk moest worden gekist. Dit
geschiedde met goed gevolg. Het water, dat reeds ov^r den
dijk stroomde, werd bedwongen, en 's avonds hoopte men het
geheel meester te zijn. 5 jan. bleef de Waal dermate wassen.
dat Mvan den dijkgraaf een brief kreeg hem te
komen bijstaan, daar de dijk tusschen Zuilichem en Nieuwaal
overal overliep. Dien geheelen dag en ook den volgenden
dag en nacht werd er, bij afwisseling, door een paar honderd
man aan den dijk gewerkt, maar M. kwam niet weer t'huis, en
dit voorspelde mij niet veel goeds. Ik bleef hier op zijn post,
om met den nood-heemraad de werkzaamheden te regelen.
Ge kunt begrijpen, in welke spanning wij 6 jan. doorbragten.
Het werd avond en de kistingen, die reeds meer dan een el
hoog op den dijk stonden, hielden het nog. Tegen elf uur
kwam een koerier te paard met berigt dat de toestand hope
loos was. Volgens gewoonte las ik den brief voor aan de in en
om het wachthuis verzamelde menigte. (De meeste inwoners
waven daar, om de tijdingen, (lie van uur tot uur inkwamen,
te vernemen.) Het gaf eene schrikkelijke verwarring. Ieder
spoedde zich naar huis om. zoo mogelijk, have en goed in vei
ligheid te brengen. De verslagenheid was te grooter door de
duisternis, en niemand had zich ook voorgesteld dat de dijk
bezwijken zou. Op dit oogenblik was dit ook nog wel 't geval
niet, maar een uur later werd het ons helaas! door de nood
seinen en de klokken van dorp tot dorp toegeluid. Circa twaalf
ure waren de kistingen bezweken en er vielen twee doorbra
ken. een te Zuilicliem in liet dorp, waardoor de molen en een
aantal huizen werden verzwolgen, en de andere bij Nieuwaal.
De kistingen, die ruim eene el hoog stonden, waren door het
ijs en het water, dat tot een ongekend peil was gestegen, uit
een gedreven, de dijk liep over en brokkelde nu aan de bin
nenzijde door het met geweld nederstortende water, met ijs-
schotsen vermengd, zoodanig af, dat de doorbraak bij Nieu
waal den volgenden dag reeds eene breedte van 700 el had
bereikt. Onmogelijk kunt ge u de radeloosheid en verwarring
van dien duisteren nacht voorstellen. Alles vlugtte rnet zijn
vee naar het kasteel. Men waande zich daar, even als bij vroe
gere doorbraken, veilig. Maar reeds ten 9 ure stroomde bet
water met groot geweld over de wallen, bereikte weldra het
plein, de Neerhuizmgen en stallen, waar men met racer dan
200 stuks vee zich geborgen had. Nu steeg de verwarring nog
hooger; een honderdtal vrouwen en kinderen waren op de
zolders der daar aanwezige woningen gevlugtik was met de
autoriteiten bezig om lijnen op den dijk te spannen, ten einde
het daar gevlugtc vee vast te maken. Bij ons t' huis was men
ook in den grootsten angst, want M. was nog niet terug en de
laatste berigten van hem ontvangen, waren allesbehalve ge
ruststellend. Eenige mannen uit onze gemeente wisten slechts
