MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°- 14.
Donderdag
1861
31 Januarij.
2lank0ttöigingen
öimu'itlrtnösclje tijdingen.
Deze courant trschijnt des dingsdags, douderdags en zaturdags.
Binnen deze gjmeente en Vliasingen geschiedt de uitgave deu avond te voren tea 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is 3franco per post ƒ3,40.
De inzending/an advertentien kan geschieden tot tien are des morgens.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte,
doodbekendmakingen enz. van écn tot zes regels 1,50, voor eiken regel daarboven 22
centmet 35 cent zegelregt voor elke plaatsing. De betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Bij d/zo courant bclioort een bijvoegsel.
Edtie van woensdag avond 8 ure.
VANilET 1UJK, PROVINCIALE EN GEMEENTEBESTUREN.
PROVINCIALE GELDLEENIN».
RENTE-COUPONS.
De /riffier fier staten van Zeeland brengt bij deze ter kennis
van <fe houders van aandeelen in de provinciale geldleening
van f220,000 voor de verbetering der wegen in het voorma
lig vferde en vijfde district der provincie, dat op de vierde af
deeling van de provinciale griffie verkrijgbaar zijn rente-cou
pon» dier geldleening voor de jaren 1S611867, en zulks
tegen overgifte van de in der tijd uitgereikte bewijzen ter
becoming van de bovengenoemde coupons.
'Middelburg, den 28 januarij 1861.
De griffier der staten van Zeeland,
S. VAN DER SWALME.
AANBESTEDING.
Burgemeester en wethouders van Biggekerke hebben het
loomemen, behoudens nadere goedkeuring, op maandag den
25 februarij 1861. des namiddags ten 2 ure, in de raadkamer
aldaar, in het openbaar aan te besteden
Het bestraten met klinkermoppen van de kom
der gemeente.
Het bestek en voorwaarden liggen ter secretarie ter lezing.
Locale aanwijzing zal geschieden op den zaturdag aan de
besteding voorafgaande.
De burgemeester.
J. VERHAGE.
De secretaris,
W. SLIMMEN.
JHiddcIburg 30 januarij.
Wij vernemen dat de justitie zich sedert een drietal dagen
bezig houdt met een onderzoek, hetwelk tot velerlei geruch
ten aanleiding geeft. Tegen maandag middag was eene boe
renvrouw uit het naburige Sint Laurens opgeroepen, om te
verschijnen voor den president der regtbank alhier, ten einde
in haar belang gehoord te worden, naar men wil met betrek
king tot eene actie, door haar tegen haren echtgenoot in
gesteld, niet wien zij reeds sedert geruiraen tijd in oneenigheid
leefde. Zij verscheen echter niet, en daar men zulks onver
klaarbaar vond, werd dadelijk een onderzoek ingesteld, of zij
zich nog in de gemeenschappelijke woning bevond. Volgens
opgave van den man was zij echter reeds maandag morgen
ten 7 ure stadwaarts gegaan.
Het sedert overal ijverig voortgezet onderzoek leidde tot
geenerleigevolg. Men verzekert datgisteren dengeheelen dag,
onder toezigt van den heer officier van justitie, naauwkeurige
nasporingen in en nabij de woning zijn gedaan. De betrek
kingen der vrouw, mede met haar verblijf onbekend, verkeeren
in groote ongerustheid over dit plotseling verdwijnen.
Door gedeputeerde staten dezer provincie is bepaald dat de
verkiezing voor een lid der provinciale staten, ter vervanging
van den heer mr. M. F. Lautsheer, die zijn ontslag als zooda
nig heeft genomen, in het hoofdkiesdistrietMiddelburgzal
plaats hebben op dingsdag den 12 februarij e. k., en de her
stemming, zoo noodig, op dingsdag den 26 dier maand.
De heer A. A. Sanders, commies ter secretarie dezer ge
meente, had gisteren het voorregt zijn veertigjarigen onaf-
gebrokenen werkkring aldaar te herdenken. Bij die gelegen
heid werd hij vereerd met eene gratificatie van het gemeente
bestuur, terwijl hem, zoo doordeheeren secretaris en ontvan
ger, als door de beambten ter secretarie en door de boden
geschenken werden aangeboden.
In de beide laatste dagen zijn reeds verschillende vaartui
gen de haven in- en uitgevaren.
De soiree litteraire-musicale, gisteren door de afdeeling
Middelburg der maats happij >V. in ue etfoeertzaal alhier
gegeven, werd met den besten uitslag bekroond. Een bijzon
der talrijk publiek gaf door zijne tegenwoordigheid reeds een
bewijs van ingenomenheid met het plan der afdeeling om, in
strijd met hare gewoonte, in het openbaar op te treden. Het
was, zoo wij wel ingelichtzijn, de eerste keer in haar meer dan
veertigjarig bestaan dat zij daartoe overging, en zij heeft er
zich den dank door verworven, niet alleen van de noodlijden
den wier lot zij verzacht heeft, maar ook van Middelburgs in
gezetenen, wie zij de gelegenheid tot een genoegelijken avond
beeft aangeboden. Aan de on dersch ei dene sprekers vielen,
even als aan het muziekale gedeelte, bijvalsbetuigingen ten
deel, terwijl de ten toon gestelde schilderijen en teekeningen
met belangstelling werden bezigtigd. De opbrengst bedraagt
ruim f 400.
Heden namiddag is een I3jarige jongen levenloos uit de
vest nabij de St. Geertruidsbarrière opgehaald. ITij speelde
aldaar met twee andere jongens en heeftzich daarbij op het
reeds zeer brooze ijs gewaagd. Zijn lijk werd dadelijk naar
de woning zijner ouders op de Houtkade overgebragt.
Uit 's Hage schrijft men aan de Utrechtsche courant:
„De geruchten, dezer dagen in verschillende couranten opge
nomen, betreffende eene mogelijke aftreding van den minister
van oorlog, zijn niet zoo geheel uit de lucht gegrepen. Dat die
mogelijkheid zou gelegeff zijn: nf een verschil van opinie of
gebrek aan homogeniteit onder de leden van ons tegenwoor
dig ministerie, is evenwel niet juist. Men zegt eerder, dat er
onderhandelingen zouden geopend zijn, om z. exc. debe
trekking van gouverneur-generaal van N. Indie op te dragen,
en dan zou natuurlijk de portefeuille van oorlog vacant
komen."
Gister was het ijs in de Maas voor Rotterdam zoo goed als
opgebroken. Er was reeds een schroefstoomboot van Vlaar-
dingen aangekomen, die geladen werd en vermoedelijk nog
dien dag naar Londen zou vertrekken.
Onze correspondent te Goes zendt ons, onder dagtee-
kening van 26 dezer, het volgende verslag
Eergisteren avond hield de heer S. Piccardt voor een steeds
in getal toenemend gehoor, zijne vierde lezing: over bijzon
derheden uit de geschiedenis onzer stad.
Meer bijzonder had hij op het oog. ons met de gebruiken en
leefwijze van vroegeren tijd gemeenzaam te maken, hetgeen
slechts onvolledig kon geschieden, daar goede bronnen voor
dit onderwerp ontbreken en hij zich dus had moeten bepalen
tot oude keuren, reglementen, enz. Hij ving aan met eene
vergelijking der straten nu en voorheen; z.oo ze thans in dit
weder een modderpoel schijnen, wat moeten zij er dan ellendig
uitgezien hebben, toen zij nog niet geplaveid waren, en inen-
schen, varkens en kippen er zich met de zelfde vrijheid be
wogen. De laatste bestrating van eenig belang schijnt die
der beestenmarkt in 1632 geweest te zijn, en zeker zouden
onze voorvaders daarmede meer moeite hebben gehad, waijtf
het niet dat de prijs der keijen, die nu circa f 40 de 1000 be
draagt, toen slechts f 7,S0 bedroeg en bovendien vele boeten
voor begane overtredingen opgelegd, bestonden in het leveren
van een zeker getal straatkeijen.
Wat de huizen betreft, deze waren verschillend in uiter-
lijken, ook in innerlijken vorm, en wat men in andere plaatsen
niet alzoo vindt, afwisselend kleine en groote gebouwen, het
geen vermoedelijk is ontstaan door den vreesselijken brand in
del6e eeuw, na welken van tijd tot tijd, naar mate van het ver
mogen der bouwers, meer of minder aanzienlijke gebouwen
werden gesticht. Van de toenmalige trapjes- en gesneden
gevels zijn er nog enkele aanwezig, doch sedert de wolkbreuk
van portland-cement zich heeft uitgestort, zijn zij grooten-
deels verdwenen. De luifels, voornamelijk bestemd tot het
uitstallen van waren, doch waar veelal varkens en kippen
onder huis hielden, zijn rc/de roflHdan 100jaren verboden
en gaandeweg zijn de varkens- en kippenhokken van de
stoepen verdwenen en naar de erven achter de woningen ver
bannen, door verschillende keuren of ordonnantiën, waarbij
men die diertjes eerst nog de wallen en publieke wandel
plaatsen vergunde, om ze later ook daarvan te weren.
Dat vele huizen namen droegen, zoo als b.v. De vos, De
drie papegaaijen en andere, was voor dien tijd noodigdie
namen werden meestal ontleend aan de nering die in het huis
gedreven werd, soms ook alleen aan de phantasie des eigenaars.
De gelijkvormigheid van vele namen der bewoners maakte
dat men dit middel aangreep om juist te onderscheiden, en
sprak men van „den bakker in Den gloeijenden oven," „den
smid inHethoefijzer,"enz.,dan wist ieder wien er bedoeld werd.
Sommige huizen droegen opschriften, aan het beroep dat
er in gedreven werd, aan den tijd van stichting, soms ook aan
de bijbelsche geschiedenis ontleend, waarvan eenige zeer zon
derling waren, b.v. dit voor een kruidenierswinkel
Mozes leidde de kinderen Israels door 't voode meer,
Pharao en zijn volk bestreden hem zeer,
Heer wil mij met Uw gunst nabij zijn,
Hier verkoopt men tabak, bier en brandewijn.
De bewoners werden onderscheiden in poorters en ingeze
tenen de eersten waren de zoodanigen die de burgerschaps-
regten genoten, die zoo als zekere ordonnantie zeide. „hun
tfxuui domicilium in de stad hadden en er gestadigl'jk vier en
licht brandden."
Om poorter te worden, betaalde men regi aan de stad, het
geen in de 16e eeuw bedroeg 18 grooten en een pond was of
de waarde van dien, en daarenboven IS grooten voor den
baillu, 8 grooten voor de burgemeesters, 1 gr. voor den secre-
taris. Dit moest evenwel later worden ingetrokken, „om het
groot verloop van inwoners,"
De vertrekken in de woningen waren van witte muren voor
zien; eerstin lateren tijd begon men die met goudlederen be
hangsels te bekleeden, waaruit zich onze nu gebruikelijke
behangen kamers ontwikkeld hebben. Het huisraad was in den
regel niet overvloedig, zoodat. b.v. de inventaris van een bur
ger huishouden slechts 103 voorwerpen bevatte, die bij den
verkoop slechts eenige schellingen opbragteu.
In de kleeding volgde men ook toen reeds zekere mode, en
deze was lang niet eenvoudig. De mannen gingen gekleed
met een inexprimable, met poffen van verbazenden omvang,
die langzamerhand al naamver en naauwer werden gemaakt,
een wambuis voorzien met openingen, door welke de kleuren
der stad vertoond werden. Het schoeisel was soms 2 tot 3 voe
ten lang, van waar het spreekwoord afkomstig is, om op een
grooten voet te leven, later werd dit ingekort, en kreeg den
vorm van een beerenklaauw. De dames gingen bij ons te land
hoog gekapt, zoo zelfs dat de deuren moesten verhoogd wor
den later droeg inen de zoogenaamde huik, daarna den hoed;
Hoepelrokken (ook wandelende wijnvaten genoemd) waren
aan de orde en van boven even breed als van onder, zoo dat
de deuren ook moesten verbreed wordenlater werden dit
baleinen rokken van een nu eens meerderen dan minderen
om vang.
Onder de huisselijke betrekkingen behoort in de eerste
plaats genoemd te worden, hetgeen men wel eens een noodza
kelijk kwaad noemt, de dienstboden. Reeds in 1495 werd er
eene ordonnantie op dit onderwerp gemaakt, in welker premis
gezegd wordt, dat ze dartel waren en kwistig, en boven hun
stand gekleed gingen, welke keur in 1600 werd geamplieerd,
waarin o. a. ook voorkwam dat men zijne dienstboden niet
mogt wegzenden zonder voorkennis van den burgemeester,
i tenzij om redenen van dronkenschap.
Eene voorname plaats bekleedt ook de wijze waarop huwe
lijken werden gesloten êh voltrokken de jongeling, die een
meisje tot vrouw begeerde, vervoegde zich aan have woning
j met een zoeten koek.NVanneer beide van dien koek aten en het
