föuitcnlanösdjt' tijdingen.
Uit Zierikzce schrijft men ons 23 dezer:
Het kinderconcert, door C. Eisner jr. en J. Sino op 19
dezer gegeven, waarop zich de elèves der miizijkschool en leer
lingen van den heer C. Eisner deden hooren, was goed be
zocht. De uitvoering der stukken was goed, en na afloop van
het concert vermaakte de jeugdigen en later ook eenige meer
bejaarden zich met een bal, dat algemeen genoegen gaf.
Maandag avond hadden wij een meer bedrijvend, maar niet
zoo aangenaam tooneel, daar ten 9 ure in eene schuur in de
Weststraat, waarin hooi geborgen was, en die overigens tot
vlasbereiding diende, een brand uitbrak die zich in den aan
vang vrij hevig liet aanzien. Aan de ijverige pogingen der
onmiddellijk toegesnelde brandweer, mogt het gelukken den
brand zoover meester te worden, dat ten elf ure voor de be
lendende gebouwen geen gevaar meer te duchten was, terwijl
de gepaste maatregelen der dienstdoende schutterij de goede
orde bevorderden. Het telkens uitslaan der vlam vorderde
echter de tegenwoordigheid van een gedeelte der brandweer
en der schutterij tot gisteren morgen 9 ure. Het verbrande was
verzekerdde oorzaak van den brand is onbekend.
Ten gevolge van zwaren ijsgang tusschen Vianen en Stave-
nisse zijn wij gedurende 4 dagen van tijdingen per post ver
stoken geweest. Gisteren kwamen de paketten aan. die respec-
tivelijk zaturdag, zondag en maandag hier hadden moeten
zijn. De posten van dingsdag en lieden ontbreken thans
weder.
Den 3 mei des vorigen jaavs werden door de bemanning der
schokkers no. 2 van de zuidhollandsche reddingmaatschappij
drie manschappen gered van de verongelukte pruissische
schooner Sabine. Daarvoor heeft de prins-regent van Pruis-
sen aan die bemanning f 330 toegelegd, welke som alhier ont
vangen is met een zeer vercerehd schrijven van den in 's Hage
residerenden pruissischen gezant aan den hier gevestigden
directeur dier maatschappij, mr. W. C. de Crane.
De inzameling van gelden voorden watersnood gaat ten
platten lande zeer gewenschtde meeste gemeenten storten
bij de commissie alhier ik verneem dat te Oosterland f 48is
ingeschreven.
Men schrijft ons uit Utrecht 22 dezer
't Is inderdaad, vooral in verband rnet mijn laatste verslag,
bijna onvergeeflijk, dat ik u tot heden liet wachten op berigt
over de vierde lezing van den heer Huet, lieden (dingsdag)
vóór veertien dagen gehouden. Dat ze belangrijk was van
inhoud behoef ik u wel niet meer te verzekeren, maar vooral
ze was uitmuntend van vorm en won hetin mijne schatting,
wat dit betreft, van alle overigen, behalve welligt van die we
lieden avond hebben bijgewoond. 'tZou me echter moeijelijk
vallen dit oordeel nader te motiveren, en dit. gevoegd bij an
dere omstandigheden voor uwe lezers van geen belang, was
wel de hoofdoorzaak mijner achterlijkheid.
De lieer Busken Huet toch, had het zich dien avond tot
taak gesteld, ons bekend te maken met eenige der mindere
goden van onzen dichterenhemel. Daartoe werden we door
hem in liet begin der lezing geïntroduceerd ten huize van den
bekenden amsterdamschen boekhandelaar J. P. Uylenbroek,
uitgever der Kleine dichterlijke handschriften." We vonden
er den kring, die gewoon was zich eenmaal 's weeks tenzij-
nent te vereenigen, Kinker. Helmers, Loots, Vereul, Fokke
Simons, Abr. Louis Barbaz. in druk gesprek. iVa eene gees
tige karakteristiek dier groep, maakten we door hun discours
ook kennis met de niet aanwezigenvan der Woordt, Heron,
Sonsbeeek en Hoffham, en begaven ons toen naar de bewuste
vergadering van Felix, om de lijkrede van van Swinden te
liooren over Pieter Nicuwland. of liever om naar aanleiding
dier rede P. Nieuw lands karakter en verdiensten verder te
bespreken. Wanneer ik u nu zeg. dat deze lezing van het be
gin tot het einde met de meeste aandacht werd gehoord, dan
behoef ik er wel niet bij te voegen dat ze niet bestond uit een
snoer biographietjens, afgewisseld door proeven van liet ta
lent der betrokkene personen veeleer was het eene soort van
mozaïek. Alleronderhoudendst voor den hoorder, en dus vol
komen berekend voor het doel, maar, ongelukkig voor mij en
ik onderstel ook voor uwe lezers, minder vatbaar voor een
geregeld verslag.
Ik kan er u dus niet veel meer van mededeelen dan ik reeds
deed, en zou het dus ook uit dit oogpunt zeer betreuren, indien
het gerucht waarheid sprak dat den heer Busken Huet het
voornemen toeschrijft, zijne stukken vooreerst en porte
feuille te houden, om ze eerst later, welligt in anderen vorm,
onder het bereik te stellen van grooter publiek.
De vijfde lezing, die we heden avond hoorden, was gewijd
aan van der Palm en Bilderdijkmaar aan van der Palm en
Bilderdijk (vooral de laatste) en 't begin hunner werkzaam
heid (tot 1799). Debetrekking, waarin beide mannen vroeger
en later tot elkander stonden, en naar aanleiding daarvan
hun beider zoo uiteenloopend karakter, werden in weinige
maar fiksche trekken geschetst. Van der Palm, de talentvolle
redenaar, de man, wiens hart wel op de regte plaats zat. maar
wiens zwakheid van karakter door ieder moet worden erkend,
die dan ook met bijna al de besten van den lande, de nieuwe
eeuw met vreugde bad begroet, maar helaas! ook met bijna
allen, later in afgodische bewondering neergebogen voor een
despotisch vorst, zich als met schaamte die vroegere opgewon.
denheid herinnerde, omdat men voor zijn tijd was terug ge
deinsd. en de nieuwe eeuw niet aandurfde. van der Palm,
de arristocraat in zijn hart (getuige zijne gewillig gedragen
dienstbaarheid bij van de Perre) maar die juist daarom den
naam van draaijer met alle winden, door Bilderdijk hem ge
geven, niet verdiende, al koketteerde hij hij tijd en wijle
met de democratie, van der Palm eindelijk meer littera
tor dan theoloog, maar als theoloog, de sleutelen der kennis
voor zich zelve en weinige ingewijden behoudend, terwijl hij
tot de onmondigen het. „gij zult niet ingaan" sprak, was de
type bij uitnemendheid van zijn geheel geslacht, dat eerst de
vrijheid had ingehaald en haar later bijna zou ik zeggen
verried, al hadden ze haar ook in den aanvang blijvende en
nooit te miskennen diensten bewezen.
Bilderdijk daarentegen met zijn ziekelijk gestel, zijn nurksch
humeur, zijne benarde omstandigheden, zijne wispelturige
politiek, zijne heftigheid en overmoed,Bilderdijk, altijd
groot, niettegenstaande zijne vele gebreken en onbeminnelijke
persoonlijkheid, Bilderdijk, van den beginne af met hart
en ziel ingenomen tegen den nieuwen tijd, maar begaafd met
den zeldzamen moed om daarvan in haar aangezigt ter dege
te doen blijken, de getrouwe herdershond van 't huis van
Oranje, die de in de schaapskooi gedrongen wolven, onver
saagd naar den gorgel vloog, maar tevens niet zelden links en
regts de lammeren in de beenen beet, groot genoeg om zich
met alle kracht te kanten tegen de nieuwe eeuw, zonder daar
bij te worden verplet, en dus voortlevend tot lieden, minder
door zijne gedichten,dan wel door den geest dien hij overstortte
in een jonger geslacht, en omdat hij een dergenen was, die
het meest hebben bijgedragen, door hun verzet, den nieuweren
tijd aan zich zelve te openbaren, Bilderdijk, de man met tal
van kundigheden begaafd, in de wetenschap meer ontdekker
dan onderzoeker, als dichter meester van den vorm, maar
zv?ak in conceptie en gedachte en daardoor impopulair,
ziedaar een flaauwe afdruk van het tafercel wat ons heden
werd gemaald.
Voeg er bij wie natiir-lkih »tal van vernuftige opmer
kingen en toespelen, en levendige schildering, bijv. van het
planten van den vrijheidsboom in 's Hagevan den togt der
Pruissen naar Amsterdam, met Willem Bilderdijk als gids-,
van van der Palm, de ex-patriot, die zijne gemeente te Maar
tensdijk niet slechts in den heidelbergschen cathechismus,
maav ook in den wapenhandel oefende, doch op het eerste ge
rucht van de nadering der Pruissen, met zijne oude dienst
maagd over de hilversumsche heide verdween, en de verzamel
de christenen te vergeefs liet wachten op de namiddagpreek.
Eindelijk: een kort maar helder en degelijk verslag over de
oorzaken van het ontstaan der keezenpartij, geillusteerd door
enkele anecdoten uit het leven der vaderen, die het ook zon
der uitvoerige teekening van de volslagen verwaarloozing van
's lands belangen, onder het bestuur van den laatsten stadhou
der, volmaakt begrijpelijk deed zijn, dat de bestaande toestand
onhoudbaar en de revolutionaire minderheid dus in haar be
trekkelijk goed regt was, en ge zult wel willen aannemen, dat
allen hoogst voldaan naar huis keerden, en slechts eene zaak
bejammerden: dat namelijk de tijd reeds zoo spoedig was
vervlogen en we den spreker niet nog langer konden hooren.
Nog eene opmerking, en ik zal besluiten. Wat ons het meest
in deze lezing van den heer Huet beviel, hoewel we liet ook
van elders wisten, was ditzoo als het den vevstandigen maar
flinken man betaamt, hield hij het regte midden tusschen Bil
derdijk en van der Palm. Niet overmoedig en uittartend als
de eerste, maar nog minder bedeesd en zwakkelijk als de laat
ste, sprak hij kalm en bedaard, maar ferm zijn oordeel uit,
zonder aanzien van personen of zaken. Moge dit ook voor
sommigen minder aangenaam, en voor enkelen bedenkelijk
schijnen, moge het hem van hooggeleerde zijdein zijne eigene
wetenschap ook den schimpscheut van l'enfant terrible de la
theologie moderne, liebbemop den halsgehaald, met den dich
ter der Leekcdichtjens willen we in dien spot een eernaam
zien 1), en zijne handelwijze van heeler harte toejuichen. Aan
zulke mannen toch heeft Nederland behoefte: het vergelijken
en bemantelen, het passen en modderen hehbe een einde.
Eerst wanneer het voorgeslacht, en vooral niet het verst ver
wijderde, ons wordt getoond met al zijne deugden, maar dan
ook met al zijne gebreken, eerst dan kan't ook voor ons pen
spiegel zijn; en hebben we dien spiegel vooral tegenwoordig
niet noodig?
1Daar de Leekedichljens, waarvan we onlangs eene korte aankondi
ging gaven, waarschijnlijk nog niet in zoo vele handen zijn als ze dit wel
verdienen, schrijven we hier het bedoelde versjen uit
ENFANT TERRIBLE.
Met dien kindcr-ketternaam
Kroon TJhij meldt lof voor blaam;
Meldt opregtheid rein van vonden
Die, glimlachend in 't gevaar,
Onder de oflkiëele schaar,
't Een en ander koomt verkonden.
Dat aan de oomes wel behaagt,
Tante schrik om 't harte jaagt,
Doch een merk van waarheid draagt!
In de zitting van den hoogen raad der Nederlanden van 25
dezer (burgerlijke kamer) is door lietopenbaarn^'nisteriecon-
clusie genomen in de voorzieningin cassatie, door de gemeente
Middelburg als eisclieresse ingesteld tegen jlir. mr. J. van Rei
gersberg Vcrsluijs aldaar, en wel tegen bet arrest van liet
provinciaal geregtshof van Zuid-Holland van den 27 junij
I860. Bij dat arrest is te niet gedaan een vonnis der regtbank
alhier van 23 mei 1839..en de eiscli van jlir. Versluijs toege
wezen, met veroordeeling van de gemeente Middelburg in al
de kosten.
Men weet dat liet oorspronkelijke geding betrekking heeft
op restitutie van den hoofdei ijken omslag voor tijdelijk ver
blijf buiten de gemeente. De conclusie strekt tot verwerping.
De uitspraak is bepaald op den 22 februarij.
De Nederlandscliestaats-courant van vrijdag bevateen ver
slag door den heer J. Wttewaall, te Utrecht, aan den minister
van biiinenlandselie zaken uitgebragt, nopens een onderzoek
in betrekking tot de schadelijde insekten over 1860. De slot
som van dit vrij uitvoerige rapport is als volgt.
„Ofschoon ik uit mijne aanteekeningen slechtsenkele pun
ten ter sprake bragt, zal liet uwe exc. naar ik vertrouw, vol
doende gebleken zijn, dat mijr.e nasporingen in liet afgeloo-
pen jaar niet vruchteloos waren, en ik hoop tevens dat zij bij
uwe exc. de overtuiging zullen vestigen dat mijn arbeid waar
dig is om voortgezet te wow!en."
De arrondissements regtbank te Amsterdam deed jl. don
derdag uitspraak in de zaak van den minister van financien
tegen den heer J.Eduard Stumpff,wegens beweerde overtreding
der patentwet, en ontzegde daarbij aan den eischer zijne ge
dane vordering met ontslag van alle regtsvervolging van den
heer Stumpff te dier zake. De regtbank overwoog daartoe
hoofdzakelijk, dat eene muziekpartij, om patentpligtigte we
zen, onder anderen ook tegen inteckcn-of entre'eprijs moet
worden gegeven, zoo als volgt uit tabel NY 2 der patentwet
van 1819, en dat, vermits bij de dagvaarding niet eens ten laste
was gelegd dat er inteeken-of entre'eprijs voor de bedoelde
matinees musicales was genoten, liet ten laste gelegde feit der
halve in geen geval overtreding der patentwet kon opleveren.
Bij die beschouwing vond de regtbank het overbodig, stil te
Btaan bij de andere nog ter sprake gebragte vraagpunten, of
die matinees wel eene eigenlijke muziekpartij (laarstellen, en
of het Park wel eene sociëteit kon worden genoemd.
Het sehroefstoomschip Hawk, gez. Dunipace, van Huil,
sedert drie weken te Rotterdam ingevroren, heeft, volgens de
Nieuwe rotterdamsche courant, zaturdag beproefd een door-
togt door liet ijs te maken, doch tot Delfshaven genaderd, on
dervond het dat het nog te sterk was, om er doorheen te wer
ken en is daarop naar de haven teruggekeerd.
Necrologie.
Den 24 dezer overleed te 's Gravenhage inSOjarigen ouder
dom. de heer Marinus Piepers, geboren te Middelburg. In
zijne jeugd had hij zich op de schilderkunst toegelegd, maar
was later in administratieve betrekkingen overgegaan zoo in
zijne geboorteplaats als in 's Gravenhage, waar hij gedurende
een reeksvanjaren, onder het staatsbewind der republiek,onder
koning Lodewijk en Willem I, de post vausecreiaris-generaal
bij bet ministerie van oorlog bekleedde. Vervolgens werd hij
staatsraad in buitengewone dienst, lid van de eerste kamer der
staten generaal, en kommandeur der orde van denNederland-
schen leeuw. Hij was zeer geacht om zijne kunde, bekwaam
heid en onvermoeide werkzaamheid, waarvan hij in de moei-
jelijkste tijdperken van ons staatsleven ovej-tuigende bewij
zen gaf.
Marine en leger.
De minister van oorlog heeft de aspiranten opgeroepen, die
dit jaar als kadet op de koninklijke militaire akademie te
Breda wenschen te worden toegelaten en zich daartoe vóór
mei behooren aan te melden. De volgende plaatsen zijn
opengesteld voor de dienst hier te lande, 35 infanterie, 2 ca
valerie. 15 artillerie, 3 genie, Oostlndie, infanterie onbepaald,
2 cavalerie, S artillerie, 3 genie West Indie 2 infanterie en 2
artillerie. De kadetien, die dit jaar voor de dienst in de In
dien worden geadmitteerd, worden geheel voor rekening der
koloniale geldmiddelen opgeleid.
liolonlen.
De tijdingen met de laatste overland-mail uit Oost-Iiulie
aamrebragt, zijn van zeer ondergeschikt belang. In Banjer-
massing hadden 28 november geene ontmoetingen van eenige
beteekenis met den vijand plaatsgehad. Van Ceramwasgecn
nieuws ontvangen.
Meteorologische ivaanicmlngcn,
gedaan op 's rijks werf te Vlissingen. des middags 12 ure.
Januarij 1SG1.
3
Win
t'c
i.
tS
!o
.-
1 Thermometer I
1 c.
-S .X?
1a§
S-3 i
</f 1 P
Laagste
temperat.
cn verschil
met de
hoogste.
Aanmer
kingen.
20 Zw. t.Z.
4
770.2
1.3
97
5.30 0.0
dik dampig.
21
Zuid.
4 775 3
1.5
97
5.38 2.0
dik mistig.
22
W. t. Z.
4
772.4
1.4
97
5.34 i 0.0
H
23
Zuid.
771 1
1.6
98
5.51 0.0
a
24
Z. ZO.
6
7680
0.8
97
5.14 0.0
bewolkt lioij.
25
Z. t. XV.
1.1
765.4
4.2
97
0.40 0.0
bewolkt, hetr.
26
Z. t. w.
1.0
770 1
4.4
90
5.98 j 0.0
helder.
Hicimotiicterstand.
26 jan. 's av. 11 u. 41 gr.
27 's morg. 7 u. 44 'smidd. 1 u.42gr. 'sav. 11 u. 38 gr.
2S 's morg. 7 u. 39 'smidd. 1 u. 44
Engeland.
Londen 23 januarij. Volgens zekere geruchten zou de
graaf van Granville lord Cowley als gezant te Parijs gaan
vervangen, aangezien laatsfgemeïde niet lord Palmerston uit-
eenloopende gevoelens voedt omtrent de syrische kwestie.
Tijdingen uit China, bij Reuters agentschap ontvangen,
melden, dat liet G7e en 31c regiment en twee batterijen te
Tien-tsin blijven. Te Peking was het rustig, en de eerste ter
mijn der schadeloosstelling was betaald. Er lieersclitebuilen-
gewone koude; doch de gezondheidstoestand der troepen was
voldoende. Volgens berigt uit Shangaï van 7 december
waren lord Elgin en sir Hope Grant naar Japan vertrokken.
De opstandelingen wonnen steeds veld. Uit Calcutta wordt
gemeld, dat troepen naar Darjeeling zijn gezonden.
Den 22 dezer is ie Manchester, onder voorzitting van
het hoofd der stedelijke regering, eene talrijke volksverga
dering gehouden ter behandeling der vraag, wat er zou te doen
zijn om voor Engeland den toevoer van katoen, waarin door
de tegenwoordige gesteldheid der Vereenigde staten een
groot tekort zou kunnen ontstaan, te verzekeren. Er isbeslo-
ten eene maatschappij op te rigten, welker taak zal zijn onver
wijld maatregelen te nemen om de katoenteelt in alle oorden
der wereld, wier bodera en luchtgestel daarvoor geschikt zijn,
te bevorderen.
The times voert een hevigen strijd tegen den president
der Vereenigde Staten. Het blad verklaart dat weinig man
nen, geroepen om eene groote historische rol te spelen, zich
zoo weinig op de hoogte van hunne taak hebben getoond als
Buchanan. Amerika zal dus eindigt het blad met heetc
en bloedige tranen liet onheil beweenen dat aan de partijen
de meest krachtige aanmoediging schonk in de zwakheid
zijner constitutie en de weifelende houding van zijn eersten
magistraat.
