MIDDELBURGSCHE
C 0 U ITA N T.
JV°" 7.
Dingsdag
1861,
13 Januarij.
öhnnmlanïrsclje tijïmujen.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en zaturdags.
Binnen deze gemeenteen Ylissingen geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is ƒ3, franco per post ƒ3,40.
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte,
doodbekendmakingen enz. van één tot zes regels 1,50, voor eiken regel daarboven 22
centmet 35 cent zegelregt voor elke plaatsing. De betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Edilie van maandag avond 8 ure.
Middelburg IJ. januarij.
De verschillende dagbladen zijn gevuld metberigten, welke
nadere bijzonderheden behelzen omtrent de ontzettende ram
pen, waardoor onderscheidene gemeenten in Nederland bij
den jongsten hoogen watervloed en overstrooming zijn ge
troffen.
De koning heeft blijkens de Nederlandsche staatscou
rant van 11 dezer aan den minister van binnenlandsche
zaken den last opgedragen, aan Zr. Ms. commissaris in Gel
derland te doen weten, dat hoogstdezelve met groot genoe
gen uit diens rapport zijner bevinding van den watervloed te
Brakel en Nieuwaal heeft vernomen, dat alle de autoriteiten
en polderbesturen niet slechts hunnen pligt verrigtenmaar
bovendien met allen ijver en inspanning de handen in een
sloegen om verdere rampen te voorkomen of gevaren te kee-
ren, en Z. M. zijnen commissaris voornoemd wil hebben ge-
magtigd om zoospoedig mogelijk aan alle debetrokken amb
tenaren en collegien deswege 's konings tevredenheid te
betuigen.
Onder dagteekeningvan 7 dezer meldt men aan de Nieuwe
rotterdamsche courant uit Zalt-Bommel dat de doorbraak
~ïïóvfJger gelegene dorpen heeft onder
water gezet. Nog Avas men ijverig met reddingbooten in
de weer om de menschen te beveiligen die in allerijl hun
behoud in de vlugt hadden moeten zoeken en zich dus nog in
kerken óf op daken aan gebrek zagen prijs gegeven. De
commissaris des konings in Gelderland, die zich gehaast heeft
om de rampen zoo veel doenlijk persoonlijk in oogenschouw
te komen nemen, heeft aanstonds f 1000 geschonken om in
de meest dringende behoeften van het oogenblik te voorzien.
Ook Z. M. de koning moet hem eene gelijke som totdateinde
hebben doen toekomen. Door den commissaris werd eene
commissie ter ondersteuning voor het ressort Zalt-Bommel be
noemd, waarvan de heer F. W. Virieu aldaar voorzitter is.
Volgens berigten van 9 dezer werd nog dag en nacht aan de
stads dammen gearbeid, en was het hard verscheurend zoo wel
de aankomst van een aantal landlieden als de uitvoer van le
vensmiddelen aan elders gebrek lijdenden gade te slaan. De
scholen en alle openbare gebouwen zijn nog.zoo wel daar als
elders in de omtrek door buitenlieden ingenomen.
In den morgen van den 8 dezer heeft zich de rivier voor
Zalt-Bommel met een nimmer beleefden waterstand van 5,29
el vast gezet. 200 noodlijdenden uit de omliggende gemeen
ten zijn aldaar opgenomen en worden verzorgd door eene
daarvoor bestaande commissie. Van den volgenden dag meldt
men dat de aanhoudende vorst de ongelukkigen, die in de
kerken en bovenhuizen gevlugt zijn, in staat stelt hunne
schuilplaats te verlaten, en zoo mogelijk eene betere huisves
ting te bereiken.
Te Driel, in den Boinmelerwaard, welk dorp bijna geheel
is overstroomd, moet de bevolking van 3200 zielen gehuisvest
worden in een 30tal huizen en de kerk.
Te Pouderoijen moeten in eene stal die met de noodige
voorzorgen gebouwd was, 30 stuks vee zijn dood gevroren.
Uit Gorinchem meldt men van 10 dezer dat, ofschoon de
doorbraak in den Bommelerwaard eenige verligting aanbragt
voor denTielerwaard, het volloopen van dien polder, de rivier
andermaal deed zwellen, waarom dan ook duizenden men
schen langs den Waaldijk bezig blijven dien met kistingen te
verhoogen.
In het zelfde berigt luidt het verder
De levensmiddelen, die men nog heeft willen redden, zijn
bevroren. Te midden van ijs en water heerschen er overal
groot gebrek en armoede. Om in dien hoogst beklagenswaar-
digen toestand eenige verademing te brengen, hebben eenige
wakjeere varensgezellen alhi<*j^j4.h aangebpden, om met
schuiten die op sleden getransporteerd zullen worden, naar
Brakel en Poederoijen te gaan, om de ongelukkige slagtoffers
van den watersnood dekking, kleeding én voedsel te brengen.
Onmiddelijk hierop heeft zich eene commissie gevormdmet
den burgemeester aan het hoofd, die zich belast met de ont
vangst van een en ander. Ieder, arm en lijk, stroomt heden
naar het raadhuis om er zijne offers op het altaar der liefde te
brengen, en het laat zich aanzien, dat de moedige menschen-
vrienden morgen met een rijken voorraad- op reis zullen gaan.
Moge hun voorbeeld gunstig werken en de milde hand van
velen nog ontsluiten
De toestand wordt hier ter plaatse zorgwekkender; boven
val, en hier langzaam wassend water. De ijsmassa voor deze
stad is ontzettend men heeft gisteren op ééne plaats 14£ voet
ijs gepeild. De overtogt geschiedt geregeld met schiet-
schouwen.
Uit Leerdam wordt gemeld dat de dijksdirectie van de Vijf-
heerenlanden reeds sedert 8 dezer gewapend is op alle voor
komende ongevallen.
Te Tiel was in den avond van 10 dezer het water vallende,
en stond het 1 el onder noodpeil.
De communicatie is, zoowel van Zalt-Bommel naar 's Her
togenbosch, als van Gennep tot Aerssen, bij Venlo, geheel
afgebroken.
Uit Arnhem berigt men dat,'in gevolge koninklijk bevel,
aan de ongelukkige slagtoffers van den watervloed in dat ge
west. dagelijks commiesbrood uit de militaire bakkerijen en
dekens van de militaire bezetting worden uitgereikt.
De Ivuilscheheide is door den doorbraak van de dijk, ge
naamd het Geutegat, bijna geheel ondergeloopen. De polder
tusschen Oss en Lithoijen is mede geheel geinundeerd.
Ten gevolge van het ijs, dat zich in de Maas tusschen Wou-
drichem en Sleeuwijk heeft vastgezet, is de baardwijksche
overlaat geheel onder water geloopen. Zaturdag morgen kon
<le doortogt nog ongehinderd geschieden; twee a drie uren
later echter was de toevloed van water zoo groot, dat de rijtui
gen, welke er eenige uren te voren droog waren doorgereden,
hunne terugreis met veel moeite en groot gevaar moesten on
dernemen. Eene voerkar met W. 1. huiden beladen, wegende
p. ra. 3000 halve ned. pond, is te midden van bovengenoem-
den overlaat blijven zitten; de voerlieden zijn op levensge
vaar aan wal gekomen. Door het vele ijs en de sterke drift is
het overzetten van personen van Baardwijk naar Drunen zeer
lastig. De pogingen, welke zijn aangewend tot het lossen der
huiden, zijn tot dusverre vruchteloos, en naar men zegt is het
niet mogelijk deze aan wal te brengen. De brievenpost van
's Bosch is sedert vrijdag niet meer aangekomen, zoodat alle
communicatie tusschen Waalwijk en de hoofdstad dier pro
vincie is afgesneden. 7
Ook uit 's Hertogenbosch luiden de berigten voorts zeer
bedroevend. Den 7 dezer is de Bcersche Maas in de omlig
gende polders geloopenen ook de Moerdijk is tusschen de
Blaauwe sluis en Alem overgeloopen, zoodat vooral voor de
gemeente Orthen het gevaar zeer dreigend was. Vandaar
schrijft men ook dato 9 dezer aan de Nieuwe rotterdamsche
courant nog eenige bijzonderheden omtrent den toestand in
den Bommelerwaard de dorpen Hedel, Ammerzoden, Driel,
Kerkwijk, Rossum, Well, Zuiliehem enz., een uitgestrektheid
van 57,000 bunders grond, staan zoo diep onder water, dat
men slechts de daken der huizen kan zienduizende men
schen en honderde stuks vee hebben op de dijken eene laatste
schuilplaats moeten zoeken, en daar zijn zij dag en nacht aan
de nijpende koude blootgesteld, terwijl mede het gebrek aan
voedsel zich overal doet gevoelen. Gisteren heeft men reeds
in deze stad hulp komen vragen en zijn van hier brood en
andere levensmiddelen naar de verschillende dorpen gezon
den, waarmede heden nog voortgegaan wordt. Te Kerkwijk
nabij Bommel waren gisteren 2 a 300 man opgesloten, die ge
brek aan alles hadden en die niemand kon helpen. Wij hopen
dat men er in geslaagd moge zijn hen te redden.
Ook het land van Heusden en Altena verkeert in hetgroot-
stegevaarde laatste gisteren avond ontvangen tijdingen mel-
cl&n, dat er bijna geen hoop meer was den maasdijk te Veen
te houden, en wanneer die ongelukkig doorbreken mogt, dan
ziet het er in die streken even rampzalig uit als in den Bom
melerwaard.
Uit Berchem meldt men, dat het gedeelte benoorden den
grind- en klinkerweg geheel geïnundeerd is en dat op sommige
punten het water over den weg loopt. De erfelijk onder Her
pen is doorgebroken.
Een berigt uit Boxmeer, hetwelk trouwens de dagteekening
van 6 dezer draagt, berigt mede den ge vaarvollen toestand van
de dorpen Maashees, Well, Afferden en het gehucht Uijen.
Voor het overige zit, volgens de rivierberigten in de Neder
landsche staatscourant van zaturdag, het ijs op de meeste
plaatsen vast. Uit Tiel wordt daarin van 11 dezer gemeld, dat
er zich, behoudens eene van minder aanbelang, aan de haven
eene doorkwelling bij eene zoutkeet had voorgedaan, waar
tegen men afdoende maatregelen trachtte te nemen.
In den Alblasserwaard had men ook vrees voor het door
breken van den Diefdijk, wanneer de groote massa water,
welke thans op de boven-rivieren nog door het ijs wordt te
gen gehouden, losbreekt.
Voor Rotterdam, 's Gravendeel, Krimpen aan den Lek en
Arnhem, geschiedt de overtogt over de rivieren reeds met
paarden en geladene sleden.
Verschillende commissien hebben zich gevormd, zoo als te
Zalt-Bommel onder voorzitterschap van den heer F. W.
Virieu, en te 's Hertogenbosch, van den burgemeester, jhr.
E. J. C. M. de Kuyper, beide op uitnoodiging van de com
missarissen des konings in Gelderland en Noord Brabant.
Ook van hier zijn oproepingen uitgegaan; men vindt ze in dit
nommer onzer courant onder de rubriek Weldadigheid.
De bekende weldadigheid der Nederlanders, heeft zich
weder bij dezen grooten ramp zeer krachtig betoond: getuigen
de vrijwillige bijdragen, op vele plaatsen verzameld en ten
deele ook reeds overgemaakt. Ondermeerdere opgaven, mer
ken wij opdie van de commissie welke zich te 's Gravenhage
vormde, en in het Dagblad van Zuidholland van zaturdag
reeds de ontvangst aankondigt eener som van fG040,02£;
vah den directeur-uitgever der Nieuwe rotterdamsche cou
rant f 2692,64, van de vereeniging De rotterdamsche courant
f494,75, en onderscheidene andere bedragen.
De directie der Nederlandsche Rijnspoorwegmaatschappij
heeft zich bereid verklaard om alle goederen, bestemd voor
de ongelukkigen in de door watersnood geteisterde plaatsen,
vrachtvrij over te voeren.
Den 31 dezer zal het muziekgezelschap Uit kunstliefde
alhiereen concert geven ten voordeele 'der armen. Tot
ruime inschrijving daartoe op te wekken, zou ongepast en
overbodig zijn. De milddadigheid van Middelburgs ingeze
tenen is te algemeen, en de ingenomenheid met de pogingen
van het muziekcollegie bij vorige gelegenheden te zeer geble
ken, dan dat wij een enkel woord tot opwekking zouden
moeten uitspreken. Maar de ij ver van het muziekgezelschap
verdient meer dan geldelijken steun. Hij verdient dat het
publiek ook door talrijke opkomst, zijnen bijval betuige.
Vorige concerten hebben steeds aangetoond dat men niet
alleen ten doel had gelden in te zamelen, maar dat men iets
goeds in vergoeding wilde geven. Dit zal ook zeker nu het ge
val zijn; wel is het programma nog niet bekend gemaakt,
maar wij meenen er op te kunnen rekenen, dat ook weder
voor dit concert verdienstelijke delettanten hunne medewer
king hebben toegezegd.