m
ISuitmlanb,
>.JMEEN OVERZICHT.
/'M itslag van den heer de Bourgoing als Fransch
fij 'un paus maakt een hevige opschudding in
J p 'er Fransche ultramontanen. De heer Veuillot
In l'Univers van deze gelegenheid gebruik om
weer eens duchtig door het slijk te sleuren en
fle gehoorzame volgers der geestelijkheid vereenigen
sh in koor met zijne eischen en bedreigingen. De
geering zal over dit incident, den smaad den paus
aangedaan, in de kamer geïnterpelleerd worden en zich
te verantwoorden hebben over haar vergrijp, dat zij het
recht in het ongelijk stelde tegenover root en woord
breuk. Veuillot beweert namelijk dat de heer Fournier,
ezant bij Victor Emmanuel, en niet de heer de Bourgoing
naar aanleiding van het conflict had behooren ontslagen
te worden.
Al dit misbaar der Fransche ultramontanen ver
schijnt in nog schooner licht, wanneer men verneemt
dat de geheele zaak door hen zelf op het touw is gezet.
Ce vergeefs beproefden de legitimisten tot dusverre
Jen vriend van Thiers, den heer de Rémusat, als
minister van buitenlandsche zaken ten val te brengen
en een hunner partij op zijne plaats te dringen, omdat
de Rémusat zich strikt onzijdig houdt in de quaestie
van het wereldlijk gezag. Dit doel meenden zij niet beter
te bereiken dan door Thiers in zijne relatiën tot Italië en
den paus moeilijkheden te berokkenen. De Bourgoing, zelf
legitimist pur sangliet zich geduldig als werktuig ge
bruiken en handelde, niet zooals zijne betrekking voor
schreef, volgens de instructiën van den minister, maar
volgens de bevelen welke hij van zijne clericale chefs
uit Frankrijk ontving. Ware de macht der ultramon
tanen in Frankrijk niet zoo groot en daarbij Thiers in
theorie niet zulk een voorstander van het wereldlijk
gezag, men zou deze manoeuvres niet beter kunnen
verijdelen dan door ze openlijk aan de kaak te stellenmet
het oog op den treurigen toestand waarin Frankrijk ver
keert zijn zulke manoeuvres echter niet zonder gevaar.
Frankrijk in de eerste plaats zou zich de meeste schade
berokkenen, want afgescheiden nog van het atkeurens-
waardig beginsel, zou het land, nog niet hersteld van
de hevige slagen in den oorlog met Dnitschland ont
vangen, opnieuw geheel alleen staan tegenover Italië,
dat in deze quaestie ongetwijfeld op bondgenooten zou
kunnen rekenen.
De bijeenkomst van Thiers en de eerste subcommissie
heeft tot geen enkel resultaat geleid; de subcommissie
had geen ontwerp van wet in gereedheid, de regeering
evenminzooals le Temps zegt, zoodat men ook veilig
•oorspellen kon dat die conferentie niets zou geven. Des
lamiddags vergaderde zij opnieuw, thans ten huize van
Jen heer de Brogliezonder eenig besluit te nemen dan
dat zij hare volgende zitting op 5 Januari 1873
vaststelde. De tweede subcommissie besprak het voorstel-
Marcel Barthe en ging daarop eveneens op reces. Ia korte
trekken is hiermede de vaderlandslievende ijver geschil
derd, dien de monarchale meerderheid der commissie-
Dufaure aan den dag legt om den wensch van regeering
en natie bevorderlijk te wezen. Niettemin telegrafeert de
officieuse Agence Havas „dat wederzijds de geest van
verzceniDg toenemende is"
Een correspondent der Kölnische Zeitung heeft een
heerlijke ontdekking gedaan. De nationaal-liberalen zijn
er verlegen mede de oplossing der ministerieele crisis
voldoende te verklaren; in die verlegenheid komt hij,
hoewel wel laat, hen te hulp. Von Bismarck heeft zijn
ontslag genomen om geleidelijk andere schouders aan
de zwaie taak te gewennen, die op hem alleen rust;
dien wensch heeft men herhaaldelijk uitgesproken, vree-
zende dat anders bij zijn dood plotseling het raderwerk
zou stilstaan, en nu hij dien wensch vervult, keurt men
ondankbaar genoeg zijn handelwijze af. De 57jarige
von Bismarck wil dus'met het oog op zijn mogelijken dood
de schouders van den bijDa 80jarigen von Roon aan de
zware lasten van het bestuur gewennen; vrijwillig kiest
hij daartoe den meest reactionairen minister! Inderdaad
de spitsvondigheid der nationaal-liberalen kent geen
grenzen, wanneer zij uit liefde voor de aangebeden re
geering wit willen noemen wat zwart is.
Geheel anders klinkt de juiste en mannelijke taal der
liberale Yolks-Zeitung. „Ook ons zegt het blad
heeft het einde der crisis geenszins bevredigd, wanneer
wij ook al met het oog op het rusteloos voortschrijdende
volksbewustzijn daarin een nieuwe periode van ontwik
keling van het Duitsche rijk zien, die zelfs vruchtbaar
zou kunnen worden, indien de volksvertegenwoordiging
eindelijk eens den moed had te besluiten, zich niet langer
als weeke was door do regeering te laten kneeden. De
laatste crisis, die zelfs den onbekwamen minister van
landbouw niet schijnt op zijde gezet te hebben, zal mis
schien het goede gevolg hebben allen onbevangen leden
der nationaal-liberale partij, die nog geen onderscheid
leerden maken tusschen een waarlijk vrijzinnige en een
nationale politiek, het voldingend bewijs te leveren, dat h e t
persoonlijk bestuur nog in vollen bloei be
staat en zelfs over den meest em^eken minister, dien
Pruisen ooit bezat, kan zegevierfen."
Het bericht dat Pruisen, Oostenrijk en Engeland te
Athene stappen gedaan hebben om Griekenland tot het
voldoen der billijke eischen van Frankrijk en Italië ten
aanzien der Laurium-quaestie aan te sporen en tevens
gedreigd hebben, dat het in het tegenovergestelde geval de
bescherming dezer mogendheden zou verbeuren, wordt
eenstemmig tegengesproken. Eenige officieuse organen der
drie landen verzekeren allen, dat hun niet bekend is wat de
regeeringen der beide andere landen deden, maar dat hare
regeering geen enkelen stap in deze quaestie gedaan heeft.
Als een gerucht, dat nog alleszins bevestiging behoeft,
wordt gemeld dat de Franseh-Italiaansehe maatschappij,
welke de concessie tot exploitatie der mijnen bezit, hare
rechten aan eene combinatie van Grieksche bankiers
natuurlijk niet voor een appel en een ei zou overdragen,
teneinde op deze wijze een bevredigend einde aan het
internationale conflict te brengen.
Varia uit het buitenland.
Dnitschland. De jongste allocutie van den paus,
waarin deze bijna alle staten met zijne machtelooze
vloeken en verwenschingen overlaadt, heeft in Dnitsch
land grooten indruk gemaakt. De Spenersche Zeitung
is blijkbaar woedend over den hoon aan het Duitsche
rijk aangedaan, terwijl de Norddeutsche Allgemeine
Zeitung in dit opzicht weinig bij haar ten achter staat.
Het eerste blad geeft zijn artikel den naam vau: Een
nieuwe Benedetti. Het opzet om te beleedigen is, meent
het blad, zonneklaar. De insolentie van het hoofd der
kerk overtreft die van den heer Benedetti jegens den
koning. Het nationale gevoel van Duitschland zal zich
nu evenmin als tegenover Frankrijk verloochenen enz.
Het blad laat den Lalijnschen tekst der allocutie volgen,
„omdat de vertaling van dergelijke beleedigende taal
ons ongetwijfeld eene vervolging door het openbaar
ministerie op den hals zou halen." De Norddeutsche
Allgemeine Zeitung meent, dat het cynisme waarmede
in 's pausen allocutie over Duitschland en zijn keizer
gesproken wordt, niet onafgekeurd mag blijven. Aan
de zedelijke verontwaardiging der natie kan slechts
voldoening geschonken worden door eene wetgeving,
welke de grenzen tusschen staat en kerk bepaalt. Die
ontboezemingen van woede verdient de allocutie van
den „grijzen gevangene op het Vaticaan" niet. Veel
gematigder en daarom verstandiger is de beoordceling
der Kölnische Zeitung. „De vervloekende geschriften
en redevoeringen uit het Vaticaan zijn van lieverlede
zoo velen geworden, en gewoonte zooals men weet baart
onverschilligheid, wanneer het Engelsche spreekwoord
familiarity breeds contempt misschien te scherp klinken
mocht." Van den ouden paus is niet meer te verwach
ten dat hij een ander inzicht in de zaken krijgt en zoo
zal men nog wel eenige nieuwe uitgaven van dergelijke
geschriften en redevoeringen uit Rome tegemoet mogen
zien. Inderdaad de oorlogszuchtige woordenwelke de
paus der halve wereld naar het hoofd slingert, zijn eer be
spotting dan ernstige weerlegging waardig. Daarom is de
wijze, waarop de Volks-Zeitung van deze pauselijke woor
den melding maakt, volkomen in harmonie met deze mach
telooze vervloekingen. Zij toonenzegt zijopnieuw
de noodzakelijkheid aan, om in de hangende quaestiön
tusschen staat en kerk de handen niet in den schoot te
leggen. „Twee landen zijn van de toornige Kerstgroete
van den heiligen vader verschoond geblevenFrankrijk,
waar onder bescherming van den Voltairiaan Thiers de
bedevaarten in bloei zijn en de vrijdenkers afgezet wor
den en Oostenrijkzooals de organen der liberale partij
aldaar met bitteren smart vermelden." Deze laatste
woorden van het Berlijnsche liberale blad karakteri-
seeren volkomen de waarde, welke men aan de ver
wenschingen van den paus moet hechten.
Het tweede deel der beschrijving van den Duitsch-
Fransehen oorlog, uitgegeven door den grooten staf, is
in het licht verschenen. Het behandelt de dagen van 1
tot 5 Augustus, den dag voor de gevechten bij Wörth
en Spicheren. Het Deutsche Wochenblatt beweert dat
von Beust indertijd geschreven heeft, dat „Oostenrijk
Erankrijk's zaak als de zijne beschouwt en binnen de
grenzen der mogelijkheid tot het succes der Fransche
wapenen zal medewerken." Ook de heer de Gramont
maakt melding van deze woorden. De zaak vereischt
echter nog alleszins opheldering. Intusschen is het een
feit dat Oostenrijk en Frankrijk na I860 overeenkwamen
gezamenlijk gewapenderhand te protesteeren, wanneer
Pruisen de Main-linie overschreed. Van een verdrag in
Juli 1870 ter wille der Hohenzollern-candidatuur blijkt
nog zeer weinig.De Provincial Correspondenz meldt dat
do minister von Eulenburg een aanvang heeft gemaakt met
de voorbereiding der juiste uitvoering van de Kreisordnung,
die 1 Januari 1874 in werking zal treden.
Frankrijk. Het artikel der Corsaire, Le lende-
main de la crise, waarvoor dit blad met onderdrukking
gestraft werd, bevat eene tegenstelling in de sprekendste
kleuren tusschen de armoede van den Parijschen werk
man en de overdaad der heeren Batbie, Lorgeril, de
Broglie en d'Andiffret Pasquier die fa-
gelagen bluffen dat die armoelle nun werk is, da
blikeinsche werkman nog niet voldoende is ge'
dat er nog brood in de winkels te Parijs enz.
onderdrukking van het blad is en blijft lUibenfeg^
willekeurigen en onverstandigen maatregel, <1o&
is niet te verwonderen dat dit artikel, waaritk*is
politieke reclame tegenstanders worden voorgesteld pè-
heerscht door de laagste hartstochtenwaarin onder
een romantisch kleed de gemeenste beleedigingen tegen
hen worden uitgesproken, waardoor de haat der mede
burgers tegen hen wordt opgewekt, dat dit artikel de
verontwaardiging der regeering wekte en eene vervol
ging van het blad wegens beleediging volkomen recht
vaardigen zou. Wij zijn verre van bewonderaars der
Fransche monarchalen, maar wanneer de radicale bladen
zulke lage middelen te baat nemen om hunne tegen
standers te bestrijden, dan verdient hun ijveren tegen
de radicalen gebillijkt te worden. Le Corsaire kon geen
slechteren dienst aan de republiek bewijzen, want ieder
weldenkend man moet sidderen voor het denkbeeld
dat de macht in handen komt van mannen, die zich niet
ontzien andersdenkenden op zoo lage wijze te behan
delen. Op de republiek komt ongelukkigerwijze voor
een groot deel de schande neder, welke bladen als le
Corsaire en zijne geestverwanten over de eerlijke repu
blikeinen brengen.
De krijgsraad heeft den winkelier Delahayeli -
in zijn winkel op den Boulevard de Strasbourg -en
adres nederlegdeom de 490 „schoften" te Versailles
(rechterzijde) weg te jagen, veroordeeld tot 2 jaren
gevangenisstraf en 200 francs boete. Met 1 Januari
zullen de paspoorten op de Fransch-Duitsche grenzen
beiderzijds worden afgeschaft. Het Journal officiel
bericht dat de regeering de quitantiën van het Duit
sche gouvernement heeft ontvangen voor de storting
van het geheele derde milliard. Het vierde milliard
zal, volgens de Correspondence universelle, aldus ge
kweten worden: 200 millioen elke maand van Januari
tot Mei 1873. De regeering heeft reeds voor 830 mil
lioen aan wissels voor dat doel beschikbaar. Spoedig
kan men dus onderhandelingen verwachten over de
waarborgen, welke Thiers der Duitsche regeering inge
volge het tractaat kan aanbieden, teneinde de geheele
ontruiming van het grondgebied reeds met Mei te
kunnen doen plaats hebben. Acht zetels zijn in de
nationale vergadering vacantnl. voor de departementen
de la Gironde, du Morbihan, de la Marne, du Jura,
des Bouches-du-Rhönede la Seine, de la Nièvre en de
la Corrèze. Men verwondert zich dat Thiers geene ver
kiezingen uitschrijft, te meer daar hoogstens in het 2*
en 7C der genoemde departementen de keuze van een
monarchaal afgevaardigde denkbaar is. Men verze
kert dat de heer Corcelles den heer de Bourgoing als
gezant bij den paus zal opvolgen. Het bekende lid
der communeAssy, die zich reeds onder het keizerrijk
door de werkstaking te Creuzot vermaard maakte, heeft
te Nieuw Caledonië aankomende trachten te ontvluch
ten door over boord te springen. Een sloep van het.
transportschip heeft hem echter achterhaald en lev u
aan wal gebracht.
Engeland. De heer Mundella, lid van het i_v -
lement en beroemd wegens zijne herhaalde poginger
tot beslechting der twisten tusschen kapitaal en arbeid,
heeft der bevolking van South-Wales een onschatbaren
dienst bewezen. De mijnarbeiders eischten met 1° Januari
1873 tien percent loonsverhoogingde eigenaars der
kolenmijnen hadden daarentegen eene vermindering
van 10 percent aangekondigd. De heer Mundella mocht
er in slagen door beide partijen den eisch te doen
intrekken en bewerkte bovendien dat met beider
zijdsch goedvinden een gelijk aantal eigenaars en werk
lieden benoemd werdendie in het vervolg in derge
lijke geschillen uitspraak zullen doen. Gisteren is
de heer Gladstone zijn 64Blc levensjaar ingetreden; hij
werd 29 December 1809 te Liverpool geboren. Mor
gen viert de heer Disraeli zijn 678len geboortedag; den
31en December 1805 werd hij te Londen geboren.
Men verzekert, zegt the Daily News, dat Lord Spencer
gaarne zou ophouden Lord-luitenant van Ierland te zijn
en dat het vacant komen van deze betrekking gelegen
heid zou geven om de plaatsen in het kabinet zoo te
veranderen, dat de heer Brace beter gelegenheid zou
krijgen voor zijne talentendan hem het departement
van binnenlandsche zaken biedt; voor dit departement
zou de heer Childers de geschikte man zijn.. De heer
Ayrton zou in zijne tegenwoordige betrekking ook niet
op zijne rechte plaats zijn, en zoo zijn er nog vele
andere geruchten van dezen aard in omloop.
GRAANMARKTEN ENZ.
Rotterdam, 30 December. Op de markt van heden
was bijna niets aangevoerd en in de prijsnoteeringen
was geen verandering.
Amsterdam, 30 December. Raapolie op zes weken
f 45$. Lijnolie op zes weken 39±.
