Staten generaal.
TWEEDE KAMER.
Zitting vun donderdag 8 november.
(Nader verslag.)
In deze zining, waarin deliver inr. ,J. Dirks ln-ëedigd en roe-
gelalen is, zijn du algemeene beraadslagingen vtiortgczcl over
het wetsontwerp nopens <le nieuwe rcyterljfce inriyting.
Do lieer <le Raadt vurkjnanlu slechts ui alguinuiMie tri-kkeu
zijn gevoelen ovor de ingediende organisatie ie /.uilen kenbaar
maken. Hij wees er op. dat ziu'lu lot bezuiniging liet hoofddotd
was geweest waarom de grondwet eene nieuwe regterlijke
inrigting ha I bevolen. Later was 'lit denkbeeld op den achter
grond goo.ltnver.. zoo zeer zelfs dat «lit w.-tsoniwerp kostbaar
der dan liet vroegere-zal zijn; «lil voorstel zal slechts eene be.-pu
ring van I' I "id nou te weeg brengen, indien uien de bezoldiging
zaken, maar niet ten koste van een deugdelijk onderzoek in
eerste instantie Bij vergelijking met hel bestaande, ziet hij
geuite verbetering in het voorgedragen ontwerp, en vraagt
waarom 5 hoven goinuticn en niet 3 l)ezc wel inoet duurzaam
zijn eu geuite overgangswet.
I)e lieer van Eek acht het tegenwoordige tijdstip «gunstig om
eene regterlijke organisatie lot stand ie brengen. Beantwoordt
de voordragi echter aait «Ie vereiseltten Neen maar dat kan j
ook met. Gedeeltelijk hangt dit af van de priesters, die in «leu
tempel van Themis komen, en daarvoor is eene Wel op het f
hoogcr onderwijs uoo'Ug. Keu midd. 1 om goedkoop regi ie krij-
gen, ligi in eene afst'iialfiiig van vele drnkkende helustmgeii, j
zoo als rugisiraii. legt. enz. Wanneer deze wet geene m-iere j
regtskwestie, afgescheiden van de feiten. Cassatie be«taat 5b
Belgie. Beyeren, Hessen, landen die of kleiner of even groot
zijn. llij betoogt voorts dat de hooge raa«l toezigt moetende
houden, overeenkomstig den wil der grondwet de oenige waar»
borg voor een goed toezigt in cassatie gelegen is, maar is dat
waar, «latt moet dal toezigt zich ook uitstrekken over de gehce-
le regtspraak en aldus over de vonnissen van glome en kleine
zaken. De minister bestrijdt hel gevoelen van hen, die beweren
dat zijn stelsel geen ca-<sut)csi«rlsel was; 1omdat de hoogB
raad oo|< regt zal doen ten principale2. omdat bij vonnissen
zou kunnen vernietigen wegens schennis van liet regt3. omdat
thans alle vonnissen vatbaar zullen zijn voor cassatie.
Na .Ie uiteenzetting dier drie punten gaat de minister over tol
du hand geeft om goedtegi te bekomen, dun ligt het civiel appel. Wanneer hel eene waarheid is. dal d«s hooge
meerderheid der kamer, die
I raad moet zijn hof van cassatie, dan moesten er ook afzomler-
middeleu aan
de schuld
in die. oiiisiandigli id geeft het ontwerp, wat fiet gvveo kan. I fij'Rc collegiun zijn, regt sprekende in appef. anders moet men,
dor vnsie ambten irua van het openhaar ministerie en de eumlu- j Hij hoopt dat ceile nadere wet tot oenc betere regeling der regt- oi dat appel wegnemen, öl' opdragen aait «Ie regibaukeu en alle
inenten der kuntouregters ter zijde stelt. ',il"ken eu der bezoldigingen gelegenheid z.»I geven. Hij is voor j zaken in eersten aanleg bij den kaofonregter brengen, flij weet
Hij is nok een voorstander van een zuinig heheer in ons j |KM hoogei beroep m civiele zaken en bestrijdi in «lit opzigt den niet of af-ehalfing van liet civiel appel
«tantsbestuiir. Maar w«:lke waren do resultaten der verschil
lende omwerpen geweest, die sedert 1848 door ouderseheidene
Olinisier< 'zijn ingediend met. liet «mg «»p bezuiniging Geene
andere, dan dat de ervaring leerde, dat het stelsel van bezuini
ging door vereenvoudiging itt dit geval moctjelijk toe te passen
Sul zijn. De eerste vraag toch, die zijns inziens op den voor-
grónd moet stamt, is deze: waf voedert In:i belong netter goede
regtshedeeling De wel, die titans behandeld wordt, is immers
geene finanende wet. De financiële bezwaren wegen hij hem
niet, ofschoon daarover in de gewisselde stukken ook is
gehandeld.
Eene tweede aanmerking betreft de volledigheid der wt.
Hot is '/.mi; men mist daarin wel de regeling «Ier militaire regis-
pleging, 'Ier conflicten, der vei volgiiig«.m, door hel openbaar
ministerie in helastingszaketi in tc stellen. enz., maar spreker
kan herusieu in Ie verkl lingder regering, dat die regeling
thans niet lig is. Maar er is meer. Bij 'le. nieuwe verdi-eling
tier hoven. Itil hij .»*>k eene nieuwe indeeliug «Ier arromlis^U'
in eeltig land he*
protd'd is; zelfs ill tie revolutie/ijdu» in Frank tijk is het nooit
k j ufgeseliait, toen vtijheid, gelijkheid eu broederschap up den
voorgrond stottdeti. Het kan ook niet zijn, want waar zon liet
heen, wanneer er geen herstel voor dwaling in de leiten moge-
heer Wttttgcns. II ij verectttgl zich tfivjxÏÏbt stelsel van 5 luu
en wil liever eene transactie dan geei.e organisatie. Hij is
vóór «Mssatie wegens schennis van het regt. hel doei der cassatie
is Ite-t verkrijgen van eenheid door liet rent, en dit zal daardoor
heier hereiki worden. Hij hoopt dat luj do nadere wet ook eene J lijk is? De minister bestrijdt vervolgens de meening v»n dcO
heet Wintgi'tis, «tic liet rekwest-civiel in plaats daarvan wilde
stellen en betoogt breedvoerig dat dit middel, thans een buiten*
gewoon middel vau herstel, een slecht wrketnl palliatief zou
hetere regeling der k.iutongereg'en eu der bezoldiging van het j
personeel Zn! plaats hebben. De uiibieidiug hunner i egtsmagt
keurt li'j goed. Den minderen stand moet ook gelegenheid kun
nen gegeven worden zijn regt te handhaven. Hij kc1
goed dat ook thans de vonnissen der kaulouregiers
eveneens zijn eu iu de daad niets anders dan een verin»
appel. Even-
zullen ut
bepaalt.
derhev ig zijn. Dat i«
dat de Innige raad toezigt
s l»e-.tfij«ll hij liet zoogenaamde mum el appel; hij acht het
loei.scl der grondwet, die J in snijd met het belang der jusficiahclen eu den eerbied van liet
de <<p alle voittiiss
zagil.r regterlijke uitspraken; dat gezag
daardooi ver
liet hooger beroep ui stralzaken gui'ft vi el meer waarborgen zwakt worden; opeensiapeling van werkzaamheden en geene
(iéne instantie. Spiek' r verklaart zieli voorts tegen eeno
jury, maar vóór vaste aiiibteuai'cii va« liet openbaar ministerie,
terwijl hij zich, vv.it bezuiniging iu dezen betreft, geheel ver-
eeiiigi met liet stelsel van den lieerde Baadt.
De heer C'oof wenselil slechts een paar opmerkingen te maken
kantons gewenseht. Hij is van oordeel, dat de grond- OVL'r l|l! WÜ»« Xi"i benoeming der regterlijke ambtcnar-u bij «h
meuten e
wet eene gebeel nieuwe regterlijke org uiisatie bij
Spreker vcr*eiiigt zich met de «it.dr.igt «Ier beregting v-.m
Btrafzakeii iu eersten aanleg aan de regtbanken, en niet de int.
hreiding van de regtsiiiagi der kantongeregten. Maar zal liij do
wetonhev recsd kunnen aannemen zondi r eene nieuwe indeeliug?
Eer. derde punt is het eassatiestelsel de tegenwoordige iege-
iing acht spreker heilzaam. Hij i> tegen het zuivel' stelsel.
Ofschoon art. 162 van «ie grondwet niet belet, dat de liooge
raad z»u kunnen zijn hof van appel, acht bij dir niet iti het be
lang ccuer goe ie -egtsbedceling. Wat het getal hm eu betreft,
rrangf s/weker, w«nr«»nt zich nu «ij f beperkt en niet een stap
verder gegaan? Hij acht hoogcr beroep in strafzaken tikt mi -
misbaar, mits de o/dlegien behoorlijk bezet zijn eu gezorgd
worde voor eene goede in-truetiu. Wil men appel, dan ver
langt hij 'ijl i» »J Jestrafzaken, want hel
wet, tint app'd van cc e gulilboe'e ver
een dood
van de regtsinagl van don kaïiiouregter, wat petitoire actiën
to vele strafzaken betreft. Hij hoopt da» de discussion zijne be
zwaren zul en kunnen wegnemen, zoodat hij vóór de wet zal
kunnen stemmen.
Do lieer Heemskerk Az. hchnmle't vier hoofdpunten 1. de
nootlzakidijklii-iil om wijziging te brengen in de besiaamie orga
nisatie; 2. In t eassatiestelselwaaromtrent hij berusten wil iu
het vroegere votum der kamer. Hij is tegen het zuiver eassatie
stelsel: de eenige aanbeveling daarvan is de symmetrie, fit
Strafzaken zal liet renvooisielsel alleen dienen om de prev entieve
gevangenis :e verlengen. Mij vei langt toelichting van hetgeen
do minister onder schending van het regt bedoelt. Hij wijst op
do bepalingen der grondwet en de algemene, bepalingen van
wetgeving, om som te tunnelt, dal de hooge raad alleen schen
ding van de geschreven wet mag l>t>aor<lecleti 3. over de kan-
ton rog tcrs zal hij nu niéc Spreken4. de hoven. Voor appoint
burgerlijke zaken zal men lie niet willen behouden. Al,'es
hangt dus ai vande vraag: wil men appel in alle strafzaken
Al» men geene hoven wil moet men lot «le jury komen, waar-
voorons land niet rijp is. Spreker meent dat een tweeledig on
derzoek alle wail rh .rg'Mi voorgoed rogt geeft. De. statistiek I eenige jaren i listen
leert dat het werk en «le kosten voor vijf hoven niet te groot grondwet is impc 11
zullen zijn.
Omtrent twee bezwaren verlangt li ij opheldering. Ten eor-
<te betreurt hij dat de vcrdeeling der arrondissementen en kan
tons lij eene latere wet zal geschieden. Naar aanleiding uui
art. 12, waarin de vcrei»clitcn om lot li l der regterlijke tnagt tc
worden hetioemd, zijn ojigesotnd. do' t hij de vrees kennen dat
niet altij l geschikte personen benoemd zullen worden. Sprek'T
verlangt in verband daarmede te weten, wanneer de wet op
het honger onderwijs z;i! worden ingediend. Eene tweede aan
merking hetfeft de procedure. Hg had eene gelijktijdige her
ziening van liet wet hoek van burgerlijke regtsvordering en
strafvordering verlangd.
arrondissement* rogt banken en ov er hei financiële
de ir.iC'ieiiieiiten hetrcfi. llij beklaagt den min
keuze ui et. doen uit sollrcitatieti, en die geene v
Zijner voorlichting zal nutvaugeii. llij betoogt dut karige liezol-
'Itg'tig 'eu gevolge zal hebben, dal wei «Ie meest gegoeden, maar
niet de bekwaamstee tot regterlijke ambteiiarea zullen Worden
gekozen. Hij out wikkelt «rvoJgem* zijne zienswijze omtrent <le
noodzakelijkheid, «lat de kanionregtet' iu sommige gevallen
vei'ooriJeeJmgru tot cclluiairc gc-vuitgeujs kunne (inspreken.
Do beraadslagingen wei den daarop verdaagd tot den ulgen-
«leu niorgeii ten II ure, w.uineer de mini-ter van ju>titie aan
liet iVn.ird is.
In 'lie zitting werd nog rapport uitgebragt op het adres van
liet niuzijkgeze.lsehap Uu kunstliefde to Middelburg, waarvan
e anomalie in onze j vv'i »-ce«ls iu ons vorig notnu er melding hebben gemankt en
lootd zij en niet van i Wi"irondrent wij iu het volgend iioiiituer e«-n u t-«>eng ovurzigt
bezuiniging zullen daarvan het gevolg zijn. Het is iti strijd me»
het gronddenkbeeld van appel, dut beroep op een hoogcr tegtef
wil«le regn.-r zal de censuur v mi een honger geplaatst collegia
erkennen, niet van zijns geiijke. Het mutueel a| pel bestond in
Frankrijk iu de revulutiotiiiaiie tijden, maar hei verdween spoe
dig. In strafzaken bestond het iu Frankrijk tot iu 1856, tnaaf
•iti>isSpreker verklaart zich tegen de uithreiding j naai' aanleiding van hi t bijblad hopen mede te deelen.
Zinnig van l ijdag 9 mn ember,
j De minister van justitie heel in eene uitvoerige rede. die bijna
j tie gelicele zitting v uoridtiurdc, het we..>oni werp op de nieuwe
j regterlijke inrigting verdedigd. Hij begon met de opmerking,
dat liij, met het oog op het vergevorderd saizoen en de vele
belangrijke werkzaamheden die de kamer wachten, het terrein
der afgeuiecue di.-euss en niet.zoude uitbreiden, maar zich he
li ileii O i de iegtvaardiging van liet algemeen kamkier «Ier wet,
waf betreft «Ie organisatie der burgerlijke rcgfsplcgii.g de straf-
legtsplegiug zou hij behainleleii l ij ari. :*»9, waarin hm siel.-ul
opgestoten is. llij brandde «an ierlangen ook «Ien strij'l daar
over ie voeten, want het ivas «le levensvraag van deze wet. De
I iniiii*ier Z"ii iillui'ti ecu riikvl Wo»r«J out «Ie S't afib-gtspleging
j spreken, voor zoo ver die iu verhainl stond iium de burgerlijke
j llij zal ook andere omlergesch kie punten Idj deze beraaiJ^la-
I ging ter zijde laten. Bij de organisatie der burgerlijke tvgt>p!e-
g'iig, staal voorop de «lilmoire exceptie, door «ten lieer Wichers
i voorgesteld. Aelit jaren geleden had «le heer Groen va Prin-
sterer gezegd neem uii hei 5e aihliiimici 1 art. der grondwet de
bepaling onitreul du regterlijke organisatie en laat die zaak
Dit is met geschied, eu het gebod van de
f; bovendien is de zaak meer dan rijp.
Onderscheidene andere rudem-u bestaan om eene organisuiie
1 wt'iiselielijk te maken. Dat staat hij hem vast, dat als men
J stabiliteit iu ons regis wezen verlangt, zij vóór alles, moet wor-
den tot stand getirag'Eene blonte vermindering van het ge-
I tal hoven iiiitissclieu is volstrekt niet de hand slaan aan de
j zaak.
j De minister treedt tiu in een ui voerig betoog, dat het 5de
add. art. der grondwet mot bedoelt het lioslamide door geheel
I iets nieuws te doen vervangen; art. 162 dier wet heveelt vo|-
J strekt niet met het bestaande fe breken, in tegendeel het beveelt
I het behoud met verbetering. De minister ge ft eene schets van
«le plannen tot organisatie tot 18-38, it-n be oogetb-tf m«'ti alleen
De lieer win der I"een verklaart zich togen «ie weter wordt I de groole weelde «Ier II luiven wilde doen ophoudenbezniiii
geene bezuiniging v«'rktegcrt, noch voor den staaf, noch voorde j g»»g «'as uebter «unitvoerbaar. De verschillende [troef,
justiciabelcn hij is voor mutueel appel en verlangt wegvalling j gen misluktenmaar uit «le stciumiug
van alle boven. 0<«k beeft hij bezwaar tegen tie regeling
de meerderheid de hooge ra.nl niet als hof van appèl wilde «inch
het wachtgeld voor uit vallende ambtenaren, dut zijns inzien» wel als hof van cassatie wil behouden. Dat voium was geene
gelijk nu tot /ijii mi'» het ti'iioteiiieuf.
De In-er vun Asch vnn Wijde heeft de wet met genoegen ge
zien, wat «Ie burgerlijke regispleging aangaat, inaar men ini>t
eotie rmlieal» hervorming in de strafregtspIcging De gebreken
van liet beslaande liggen vuornameüjk iu de burgerlijke regts-
bloote uiting van een gevoelen, dat men ter zijde kon stellen.
Het moreel gC/.ag daarvan was door zijn voorganger en door dc
minderheid erkend. Het had welligt nog eene wijdere strekking,
«lat iu de bedoeling lag om nu« ens dun Imogen raad afzonderlijke
c'«dK'giuu van apjibl iu hebben. Sedert 1850 stonden toch i wee
vordering Bijei tibrengiiig van zaken bij eon collegio zal geene i strijdige elementen tegenover elkander: de hooge raad hof
■«leeft«vat i toen is het ook afgeschaft,
r, die eene De minister bespreekt daarna de financieel'* uitkomsten vaö
Iragtuit tu j du vermindering van he' gi-falimveti. Werk'die bi-zuiuigtug
niet geh -el, dan is «lit de schuld van nieuwe elementen, diu in do
wur zijn gt-bragr, zo» aN bijv de verhooging «l.-r iruefemeritel»
van kauimiregiei'» eu gi ilfiers niet wegvalling der emolumenten,
aanstelling van vasfu ambtenaren vat; hei «/penba r ministerie
hij de kawtnugerogteii, enz-, maar zijn «lie uitgaven nuttig, dan
ka» men niet beweren «Jat er niet bezuinigd w»r«li.
Hij bestrijdt «Ie uiucning van hen, die hevvei ph. dat dc ver
mindering «Ier hoven tiadcelig 7«>n zijn voor «Iejjistjuitihclcn, en
lietoogt «lat de regel «lat «Ie regter in de nnliijlieid moet wonen,
ni«*t absoluut kan worden toegepast en ook bij gun burgerlijk
appèl geen voNtrekt veruisehte is. Ook in strafzaken is getui
gen verhoor in appel geen regel, en 11ij ziet niet iu, waarom men
nu voor enkele gevallen elf hoven zou moeien behouden. Hij
toont aan dal iu Frankrijk slechts 27 Imveu voor 36 inilliocO
inwoners zijn. in Belgie 3 hoven met 4 inillioeu, iu de Hijnpro
vinciën slechts een hof van appel j «iaar Worden geclic klagten
gehoord over den te grootcii alstniid. Hij wudeflegl du mcciiing
dar alle boven gestadig wei k moeten hebben.
Over de noodzakelijkltci«( van liet (ustaan van rcgthntikcn eo
kantoiigcregieii bestaat geen st rij 1. maar wel tegen «Ie uitbrei
ding hunner competentie. De minister betoogt dat het criterium
vau liet geen men verstaal ouder gewonen reguw is, «lat hij wel
heeft een minimum, maar geen maximum «an cnit potentie. Wil
tin'ii uii «lelt kiiiitonregicr maken i«>t den Zoogeuaaiiideu coitci-
Ihitenr llij timet «Ian geene regts'tmtgt bcztffcn Sedert 1790
zijn evenwel de vrvlcrogters altijd regter- geweest, tei wijl de
mogelijk hei/I hij «leze wet volstrekt niet wonb uitgesloten, «lat
d«' kaïiMMirogtei' partijen zal kunnen hev redigvn. Iu Frankrijk
was de redcregier n gier in kleine zaken, en in de landen die
du fransche organisatie hebben overgenomen, is Imiuiu1 coupe-
ten tic aannierk«'lijk uitgebreid: dit i> in Frankrijk eveneens liet
geval, hoezeer niet in (lie tiiitli', maar bij elke vergadering der
departementale raden dringt men op uitbreiding dier eoinpe»
li'nlie aan; «lu minister wijst op Hessen, Beijercn, Belgie ctl
Saflinie. waar <lw eompeteullc van «lelt kauiouregler tot I 500
is uitgebreid Hij betoogt «le munlzaki' ijklieid «lier unlneidin{»
op deze gronden: 1. het belang der ju>iiciabcleu, die meer bij
zno'lnnigi'U regter dan ij den eolleeialen regter In-lang hebben;
2. uit «Ie tioi'UZakelijkbeid van vereenvoudiging d«*r proces-
voruu'u. In vele zaken is bij liet bestaan vau vele vormen spno-
«lig regt oiimogelijk en staat gelijk iium feitelijke regtiwcigcring,
Iu Engeland licel't men dit denkbeeld slechts onvolkomen door
de graafsehapsgeregtcn verwezenlijk*. Die zaken belmoren dus
bij «feu kantouregter, waar «!•- vvaarde van het onderwerp io
geschil niet toelaat ze voor du regtbanken te brengen; ten
tweede, spoedverfischcudu zak"ti, eti ten derde, die waarbij
lokale kennis vereisi'lit wordt. Als maatstaf der competentie is
t tl DO aatig«'Uor«iCn. cn wel daarom, "ftolat liet iudat geval meest
al zaken gebit, waarvan het g'-wigt niet iu verhouding tot «le
ktisteti v.ttu staan, indien met; ze I ij d«Tt boogeten reuter brengt^
terwijl ook ni«'t uit bet oog mag worden verloren, dal «Ie «grens
van hut geitiigenJjevvijs in du meeste gevallen lot f 3ü() is be
perkt
Ten slotte merkt «le minister omtrent «lit punt op. dat reed®
sedert 1850 zoo buiige uit hreiding was voorgesteld en hij nooit
ernstige ««ppo-itic had gehoord.
De minister erkent «lat er bezwaren aan du uitbreiding det
competentie verbonden zijn, maar het belang der justitiabelen
7 mei I 8 59 bleek dat
jpocdigu afdoening bevorderen. Hij kan niet inzien, waarom
het regt van appel wordt ingekrompen eti kan zich evenmin ver»
«enigen met «Ie uitbreiding van de regtsmagt van den kautoii-
regtcr. Deze verliest volgens «leze wet zijn karakter; dearron-
di&Honieuts-i cgibank moet de gewone regter zijn.
Wat -le hervorming van on/.e strafregtspleging betreft, in
verband met «ie uitbreiding der regtsmagt van de arrotulisse-
ments regtbanken. ontwikkelt spreker in liet breede zijne be
zwaren legen het wegvallen van het oildèrscheid tnsschen mis
daad en wanbedrijf; by is een voorstander van appel in straf
hei zwaarst wegen. Bij vereenvoudiging «Ier procedure
appèl in burgerlijke zaken, of provinciale hoven en «le Innige j bij deregtbanken zou het zelfde doel nier bereikt worden, ter-
raad als hof van ea.isuiic. Die strijd is beëindi -d door het votum j wijl «Ie statistiek leert dat iu de meeste gevallen van de vonnis-
van 27 mei, geheel strookende met des ministers overtuiging, sen der kantonregters geen appel is nnugcteekviid: slechts voot
die geen ander stelsel hier zou verdedigen. 8J pet «Ier vouuisscii w«irt geappelleerd. Dc minister ontken!
Zijn gevoelen omtrent liet cassatiestelsel staat in het bijblad de juistheid «mi liet ongunstige oordeel dat in non regel over de
gediuki; by kan er niet» bijvoegen. In antwoord mui den beer kantonregters wordt uitgesproken. Iu Frankrijk zijn «le vrede*
van G«i'tsieiti betoogt bij «lat cassatie wel degelijk ook in een j regters geheel andere personen, gewezen klerken, sehoolmees-
klein laud past, want het «loei daarvan was eenvormige toepas- j rers. apothekers, enz, Mogl hel waar zijn. dat «lit oordeel juist i®,
sing «Ier wet, om zoo doende tot regtszekerheid te komen, en J dan zal leeue vermeerdering «Ier traetementen de voorgestel»
d.e is niet te verkrygeu dun duur eeueuitspraak over de zuivere dc onafzetbaarheid en opdragt uitsluitend aan juristen, goedé
