w. ITTORLEY,
DRIE SPUITEN."
Vlissingen en Rotterdam
familie van Sinigaglia, kwam (le jonge graaf Giovanni Mastai
Feuetti oorspronkelijk naar Rome oui onder de gardes dienst
te nemen. Doch een aanval van zijne ziekte deed prins Bar
berini, die aan liet hoofd stond der troepen en bij den aanval
tegenwoordig was, zijn verzoek weigeren. De jonge Mastai,
troosteloos over eene teleurstelling, die hem tevens van de
hoop beroofde om eene jonge dame te huwen, aan welke hij
zeer gehecht was, wendde zich in karakteristieke eenvoud tot
den paus om troost en raad. Het vroom gemoed van Pius VII
zag hierin de vinger Gods en drong den afgewezen krijgsheld
om in den geestelijken stand te treden. Die raad gveep den jon
gen Mastai in het hart; van nature tot volgen geneigd.kon hij
de verlokking van zulk eene vereerende noodiging niet weer
staan. Hij omhelsde den geestelijken stand met die godsvrucht
en eenvoud, die zich volkomen gelukkig weet te gevoelen in
de rust van het kloosterleven. Toch kon men te midden van
zijne onafgebrokene vrome oefeningen een opmerkelijken
strijd waarnemen tusschen de krachten van zijne bevatting
en het nut van zijn streven. Dr.Wolft* verhaalt in zijne levens
beschrijving hoe de paus, toen nog zijn schoolmakker in Ro
me, een ijverig bestudeerder en bewonderaar van Savonarola
was. Een ander zijner schoolmakkers vertelt, dat de paus
zich dikwijls zeer ongelukkig gevoelde hij de koudheid van
zijne eigene aandoeningen en dat hij vooral hij eene zekere
gelegenheid ontevreden was over de boosheid van zi jn natuur,
daar hij zich niet in staat gevoelde om zich bij het sterven van
een bloedverwant tot zulk een gevoel van smart te dwingen,
als hij regtmatig achtte. Te zamen genomen, geven ons deze
twee verhalen een juist beeld van liet karakter van Pius. Zij
ne goedaardige, maar zwakke natuur, geene vastheid in zich
zeiven hebbende, gevoelt onophoudelijk behoefte aan in
drukken, die met zijn gevoel overeenkomenzij blijven ech
ter geheel op de oppervlakte en dringen niet door tot de in
nigste roerselen zijns harten. Zijne aandoeningen zijn plot
selinge opwellingen van uiterlijke gevoeligheid, even snel
voorbijgegaan als ze zijn opgekomen, zonder de kwijnende
gelijkmoedigheid van zijn dvoomerig gemoed te verstoven.
Het is ongeloofelijk hoe snel alle sporen verdwijnen, zelfs van
de hevigste uitvallen van drift, waaraan de paus niet zelden
onderhevig is. Bij eene zekere gelegenheid was een lid van
het leeke-ministerie van 1S47 geheel ontsteld, toen hij getui
ge was van een aanval van hevige di'ift, die zijne heiligheid
plotseling naar aanleiding van een voorgestelde maatregel
bad aangegrepen. De ontmoeting was zoo pijnlijk geweest,
dat de minister, weinige uren later bij den paus ontboden.het
paleis niet zonder hoogst onaangename voorgevoelens betrad.
Tot zijne verbazing vond hij liem zoo vrolijk en aangenaam
als hij hem ooit gezien had. Niets had plaats gegrepen, dat
zijn humeur had kunnen bedaren, slechts liet verloop van
eenige uren was voldoende geweest, om hem geheel te doen
vergeten, wat inden morgen hem zoo diep had schijnen te
treffen.
Het is aan deze ongevoeligheid van hart, dat Pius de merk
waardige bewaving van zijn blozend voorkomen dankt, even
als zijne geheel oppervlakkige gevoeligheid zijn jagen naar
loftuigingen verklaart, 't geen hem als ij (1 elheid is ten laste
gelegd. Door zijn volkomen gemis aan eigen inzigt is de paus
gedwongen, als een blind man, naar leiding rond te tasten.
Van daar dat hij als bij instinkt zich naar de toejuichingen
der menigte wendt, om daarin aanmoediging te vinden en ze
tot den maatstaf zijner daden te maken, die een sterk man in
zijne eigene overtuigingen vindt. Zoo komt het, dat de paus
zonder zelfbewust bedrog, een hulpelooze prooi is geworden
van ij dele vleijers.
Onder Leo XII werd hij bij de missie te Chili geplaatst, en
wist in deze betrekking zulk een gunstige meening van zich
te doen ontstaan dat hij met den bisschopszetel te Spoleto
beloond werd. Hier openbaarde hij echt christelijke deugden;
in den opstand van 1S31 bragten gedienstige vrienden hem
een lijst zijner vijanden, die hem heleedigd hadden. Zonder
ze in te zien. wierp hij de lijst in 't vuur.
Door Gregorius XVI tot kardinaal benoemd en op den
zetel van Imola verheven, volgde hij hem op den stoel van
Petrus op. Hij werd gekozen omdat zijn uitnemend beheer
van zijn bisdom een even uitnemende regering deed verwach
ten. Men bedroog zich zeer; een getrouw en liefdadig pries
ter en bisschop, miste Pius de eerste vereischte voor een staats
man: inzigt in den bestaanden toestand. Hij is geestelijke
en niets meer. Een oogenblik aangegrepen door den geest
des tijds, en door het vage gevoel zijner apostolische roeping
om vrede rondom zich te verspreiden gedreven, stortte hij
zich volkomen onvoorbereid en zonder kennis van zaken in
de hervormingen van zijn wereldlijk gebied. Eene proeve
van zijn verbazende onkunde kan volstaan. Tot groote ver
wondering van zijn minister verklaarde hij zich heftig voor
vrijheid van onderwijs. Toen deze, niet begrijpende hoe een
geestelijk vorst zelf de magt der geestelijkheid door zulk een
maatregel kon ontbinden, verder over de zaak sprak, was het
antwoord„Ik heb u reeds gezegd, dat ik volhard bij vrijheid
van onderwijs. Het onderwijs moet in handen der geestelijk
heid zijn." De paus dacht bij vrijheid van onderwijs aan niets
dan aan het geschreeuw van de fransche priesters onder Lo-
devvijk Filips, die om vrijheid van onderwijs hadden geroepen,
om zich van het staatstoezigt te ontslaan.
Geen wonder, dat zulk een onwetenden zwak man door
zijn val geheel veranderde. Van Gaëta naar Rome terugge
keerd, was hij wel schijnbaar de zelfde, doch zijne vatbaarheid
voorgoede indrukken was geweken, zijne priesterlijke vroom
heid kloosterachtig ascetisme geworden. Hij begon geesten
te zien. en het vatikaan was van even dwaze geestverschijnin
gen getuige, als ooit de Amerikaan Home predikte. Met het
gevoel van een martelaar'hul de hij zich in zijn opperpriester
lijk kleed. Aan het wereldlijk gezag, het patrimonium van
Petrus, klemde hij krampachtig zich vast. Zijn zedelijk
karakter leed onder deze veranderingen zeer. Bij gemis aan
ware staatkundige beginselen en politieke kennis, zocht hij
alle zwarigheden door casuistischespitsvindigheden het hoofd
te bieden. Zijne goedaardigheid is geweken door den wrok die
j hem bezielt. „Ik ben niet gekomen om te vergeven, maar om
j te straffen," antwoorddeliij onlangsaan eene arme vrouw, die
j zijne tusschenkomst vóórhaar man inriep. Zijne driftigheid is
toegenomen, en bij allerlei beuzelingen barst hij los in vveese-
lijke vlagen. Het gevoel, niet opgewassen te zijn tegen de
I omstandigheden des tijds, verzwakt zijn eigen kracht, on-
J derraijnt zijn zedelijk karakter en maakt hem ten speelbal
I zijner omgeving.
'j De hoofdman van zijne raadslieden is de bekende Antonelli.
j Deze uit een rooversnest gesproten, bezit sluwheid en stout
moedigheid. Liberaal in 1S48, zelfs zoo zeer dat hij in die ge-
wjgtige oogenblikken de meest gevierde man was der liberale
partij, is hij met de tijdsomstandigheden veranderd. Sinds is
zijn leven openbaar, wanthij is de man, wiens befaamde nota's
nog steeds al de vorderingen van het pausdom der midden
eeuwen aan het beschaafd Europa der 19e eeuw durft stellen.
In den laatsten tijd moet hij den invloed op den zwakken Pius
deelen met een belg, Monseigneur de Mevode. Deze was oor
spronkelijk krijgsman, doch verwisselde de wereldlijke met
de geestelijke wapenen, schoon hij zijn soldatenkarakter niet
aflegde. Als minister van oorlog is hij uit den aard der zake
een gewigtig persoon. Aan hem dankt de paus. dat de La-
movicière zijn degen aan zijne verdediging wilde wijden.
De uitslag van hun pogen is tot dusver juist nietgunstig, en
zal ook in 't vervolg wel het doel missen, doch het zou onbil
lijk zijn beider niet-slagen alleen aan hunne onbekwaamheid
en niet voornamelijk aan de sterke magt. die ze te bestrijden
hebben, te wijten. Want het is niet alleen de buitenlandsclie
vijand, die hen bedreigt, van binnen loert een niet minder ge
vaarlijke tegenstander. Antonelli kan het gedeeltelijk ver
breken van zijn iqvloed niet dulden, en wacht slechts op de
gelegenheid 0111 zijri mededinger voor goed den voet te ligten,
en dan de rol vaneen Bonifacius VIII te spelen. Geen der
andere hovelingen toch is in staat, hem dit te beletten, daar er
geen enkel werkelijk eminent man, die de eischen destijds
begrijpt en genegen is om daaraan gehoor te geven, onderhen
gevonden wordt. De eenige, die nog vermelding verdient, is
de kardinaal Borrotnes, bij wiens geboorte de natuur een
anachronisme beging, daar hij door neiging en bekwaam
heid te huis hoort in de eeuw van Torquemuda, in den bloei
tijd der inquisitie.
Zoo volkomen ontzenuwd, moet bet pauselijk hof den strijd
voor zijn wereldlijk gebied, tegen de sluwe fransche diplo
matie en de krachtige volkswil der Italianen voeren. Is het
wonder dat het te zwak wordt bevonden?
itliüödcti imn ncmorr.
~S TÖOMB 0 ÖTD S i:\ST
TUSSCHEN MIDDELBURG EN ROTTERDAM.
Uren van vertrek in October.
van middelburg
Dingsdag 2
Donderdag 4
Vrijdag 5
Zaturdag 6
Zondag 7
Maandag 8
Dingsdag 9
Donderdag 11
van rotterdam
5,30
Dingsdag
2
sin org
8,30
6 ure.
Woensdag
3
9,45
6
Vrijdag
5
10,30
6
Zaturdag
6
10,30
6
Zondag
7
10,30
6
Maandag
S
10,30
6
Dingsdag
9
11,30
8
Woensdag
10
11,30
Ti&ucrteiitien.
De Kinderen en Behuwdkinderen van den Heer DANIEL
FREDER1K ROSSET betuigen bij deze hunnen dank voor
de bewijzen van deelneming, ondervonden bij het overlijden
van hunnen waarden Vader, op den 23 Augustus 11.
De Leden der Afdeeling Middelburg van het NEDER-
LANDSCH BIJBELGENOOTSCHAP worden bij deze
uitgenoodigd tot de jaarlijksclie Verga «lering,
te houden in het Museum, op Donderdag 4 October, des
middags ten 2 ure; ten einde de Rekening van den The
saurier te liooren en in de opengevallen plaatsen in het
Bestuur te voorzien.
Middelburg, 1 Oct. 1860. A. M. CRAMER, Secret.
MAATSCHAPPIJ TOT Nl'T VAN 'T ALGEMEEN.
DEPARTEMENT MIDDELBURG.
Vergailcrlng op Woensdag den 3 October I860,
des avonds ten half zeven ure: Rekening en Begrooting.
Volksvoorlezing door den Heer VAN DUYL,
ten half acht me.
HEDEN den 2 en MORGEN den 3 October 1S60
vervolgt men op het Koorkerkhof, lett. A no. Ill, des
namiddags vijf ure, met het verkoopen van BOEK.fëïtf
VEIIHOOPIIC; a TOUT PRIX.
De Vendumeester M. D. PilYES zal op Donderdag
den 1- October 1860, 's avomls 5 ure, ten overstaan
van den Notaris TH. VAN UI JE PIETERSE, aan het
Stads Verkoophuis te Vlissingen, publiek presen-
teren te verkoopen eene aanzienlijke partij
FIJNE STOFFEN,
bestaande in Zwarte en Gekleurde Lakens, Bukskin, Cuir
de Laine en veel meer soorten van Manufacturen, als
ook Heeren Kleedingstukken, voor Zeelieden en verder
voor alle vangen. Voorts eene partij Gouden, Zilveren
en Verguld-Zilveren, Anker, Cylinder en Dames Horo-
logicn en Zilverwerken. Alle deze Goederen zijn
Woensdag den 3 October, op de gewone uren, te bezigtigen.
ZEEBADINRIGTIiVG TE DOMBURG.
SLUITING der Buitenbaden op Dingsdag den 2
October 1860.
ONDERLING BEGRAFENISFONDS
ZEELAIürn,
opgerigt den 1 october 1860.
Commissarissen de HeerenMr. D. A. BERDENIS VAN
BERLEKOM en Mr. J. VAN DE GRAFT.
Directeur Ij. «RAAT J.zoon.
Bovengemelde Maatschappijopgerigt op voor de deelne
mers zeer voordeelige voorwaarden, wordt aan de aandacht
van het Publiek aanbevolen. Tot deelname en het ver
krijgen van inlichtingen is dagelijks gelegenheid ten huize
van den Directeur, Nieuwstraat, G 213.
II. I CIS TM A V N.
ONTVANGEN van Parijs eene uitmuntende collectie
der nieuwste Garnitures voor Dames Japonnen, eene
fraaije sortering Dames Ceintrares, alsmede zeer mooije
Agraves
Groote Markt, ff Ï3,
heeft de eer hiermede te berigten, verschillende nieuwe
artikelen 'voor Dames «Fapoimcn ontvangen te
hebben, alsmede eenige nieuwe M©«ïcllen van Dames
Mantelsvoor dit en het volgende saizoen geschikt,
welke door dagehjksche toezendingen gestadig vermeerderd
zullen worden.
GEVIMANISÈERDE REGENJASSEN,
aiE 1VIET KLEVEjV.
De ondergeteekende, eenige Depothouder voor Neder
land geeft bij deze het geëerde Publiek van Zeeland
kennis dat li ij genoemd Artikel in DEPOT heeft gesteld
bij «T. A. GDlEITIIAliS, te Middelburg.
MEDDENS ZOON, Rotterdam.
IN LOSSING het Schip de Clemens, met grove en
zuiver brandende SCB&OTSOIBS HOILEK voor
I. DE BROEKERT Co.
IN LOSSING 1S.UUR Since- en Kagchelkolen
voor de GEBROEDERS BOUDEWIJNSE.
IN LOSSING Acwcastle enBritsselsche fiolen
voor JOHs. VAN DER LEI JÉ, Firma BEHEYDT Co.
IN LOSSING "Keweastle Schaal- en Maatkolen
en de volgende week eerste kwaliteit ülïoudingkolen.
J. OOST LIEVENSE.
IN LOSSING grove Newcastle fiolen.
H. J. DRONKERS.
Koninklijk geoctroijcer«l CJLACEM FËR,
of lofiZEIAOEANS IjAK, alleen verkrijgbaar bij den
Apotheker L. RIPPING.
Men vraagt in een' Winkel van Manufacturen een
LEERIAXGom daarin opgeleid te worden. Hiertoe
genegen zijnde, vervoege men zich bij de Wed. P. C.
VERIIOEFF, Boekhandel, te Vlissingen.
Een Dienstmeisje benoodigd, tusschen 13 en 16
jaren oud. Adres bij J. C. W. ALTORFFER.
DILIGENCEDIENST OP GOES
vice versa.
WI N T E R D I E N S T.
Vertrekt met 1 October I860 van Middelburg:
voormiddag 7£ ure, namiddag 3£ ure.
Van Goes: voormiddag 7 ure, namiddag 3 ure.
STOOIVÏJBOOTI>XENST
tusschen
vice versa.
WIXTERIHEXST.
Van af 15 October aanslaande zijn de uren van afvaart
bepaald als volgt:
van VBissingen
Maandag, Woensdag en Vrijdag, des morgens ten 8 ure.
van Botterdam
Dingsdag, Donderdag en Zaturdag, des morgens ten 81 ure.
Middelburg, 1 October 1860. De Directie,
D. DRONKERS.
SNELPERSDRUKKERIJ VAN DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
