begrepen, en bovendien de geheele inrigting zoo als zij dan
zoude zijn, opgewonnen.
Op de daar tegen aan te voeren bedenking dat successie
velijk nieuwe kapitalen tot herstelling of vernieuwing van
het primitief daargestelde zullen moeten worden besteed en
dus bovenstaande berekening onjuist is, merken burgemees
ter en wethouders op a. dat het hier geldt eene industrieele
onderneming waar de gebouwen aan geen schudding of dreu
ning der maehinerien onderhevig zijn, zoo dat zij bij behoor
lijk onderhoud even lang kunnen duren ais ieder ander ge
bouw of magazijn; b. dat de maehinerien daarin geene
wrijvende zijn, die geregelde vernieuwing vorderen, maar het
meerendeel van het materieel slechts nalangdurigen tijdver-
slijt; c. flat het materieel dat snel verslijt (retorten) geregeld
ten laste der exploitatie is en zal worden vernieuwd, terwijl
het onderhonden of vernieuwen van het overige materieel,
lantaarns, canalisatie, gasmeters enz., mede op de exploitatie
wordt gebragt, zoo dat welligt in.een SOjarig tijdvak uit de
gemeentekas wel eens middelen zullen moeten worden aange
wend om het primitief daargestelde te vernieuwen, indien
dat niet ten volle uit exploitatie kan gevonden worden, doch
dat die in verhouding van wat volgens het stelsel van den
heer van der LckdeClercq zoude zijn gekapitaliseerd, geen
zoo belangrijk kapitaal zoude uitmaken.
Burgemeester en wethouders herhalen dat de raad geene
reïntegratie op het oog heeft geih&d hij de daarstelling, maar
alleen het verkrijgen van betere verlichting door gas voor de
kosten die de olieverlichting vorderde, en zoodanig geldelijk
voordeel dat de gemeente verzekerd was voor de kosten die
later voor uitbreiding zouden gevorderd worden. Zij meenen
dat dit doel zoogoed als verzekerd isbet avans over 1859be
droeg toch f 1649.35.]. Neemtmen aan dat dit jaarlijks f 1500
bedragen zal (en naar de meening van burgemeester en wet
houders is dit cijfer, de vooruitgang der zaak in aanmerking
genomen, niet overdreven) dan zal dit, tegen 4 pet.'sjaars
belegd, zonder rente op renteberekening, na verloop van 20
jaar f 11,4-00 (met rente op rente f41,667,09) gevenook die
berekening is overgelegd, en hiermede zal meer dan voldoen
de gedekt zijn hetgeen men tot vernieuwing mogt behoeven,
ja zelfs nog een gedeelte kunnen gereïntegreerd worden.
Mogt men aanvoeren dat zonder reïntegratie de gemeente
haar kapitaal zou verliezen, dan merke men op dat de voort
durende vernieuwing der zaak daarvoor in de plaats treedt,
en zoodanige reïntegratie meer onverschillig voor eene ge
meente dan voor een particulier is. De gemeente toch is een
voortdurend zedelijk ligehaam, dat niet sterft en voor wie het
onverschillig is of zij inkomsten geniet uit inschrijvingen op
het grootboek dan uit eeue andere bezitting; voor haar be
staan meerendeels de redenen niet die het een particulier
wenschelijk kunnen maken eene onderneming te verlaten.
Daarom mogt ook de raad besluiten tot prijsverlaging, waar
het een particulier welligt minder raadzaam zou zijn voor
gekomen.
Burgemeester en wethouders achten f150 voor jaarlijks
meer onderhoud der straten overdreven. Deze kan ten gevolge
van lekken of nieuwe aansluiting niet meer dan 300 vierkante
ellen bedragen, hetgeen met het zand op f 50 komt, terwijl de
schade door de eerste legging niet jaarlijks in rekening kan
komen, daar zij door de jaarlijksche hei-bestrating, die dooi
de geheele gemeente geschiedt, wordt ingewonnen.
Met de assurantie, die in 1857 voor 6 jaren is gedaan,
tegen eene premie van f 269,60 of f 44,93.],- jaarlijks, bedragen
de lasten dus f2745,25. Burgemeester en wethouders merken
op, d at hierbij moetkomen f 249,61 van olieverlichting langs
de dijken gedurende 1859; hetgeen zij meenen dat aan den
heer van der Lek de Clercq ontsnapt is, daar hij de geheele
olieverlichting op den ouden voet. waaronder deze begrepen
was, in bate heeft gebragt.
Zoo als voren gezegd bedroegen de baten f 4644;21], de
bekende lasten bedragen daarentegen f 2994,35$, en het
avans tot vergoeding van kapitaals-achteruitgang in de ge
meentekas teruggekomen of gebleven f1649,35Nam men
met den heer van der Lek de Clercq 4 pet. voor kapitaals-
achteruitgang aan, clan was het verlies dus niet f2953,04 maar
f 1303,68$. Zoo als reeds is gezegd, is dit verlies niet juist te
bepalen maar liangt van opinie af.
Burgemeester en wethouders verklaren dat zij om al het
aangevoerde niet kunnen voldoen aan den wensch van den
lieer van der Lek de Clercq om de balans te wijzigen. Zij wil
len echter gaarne aan den toelichtenden staat de meest moge
lijke volledigheid geven, ten einde de leden van den raad
steeds op de hoogte kunnen blijven. Na opgemerkt te
hebben dat, mogt ook al aan de inrigting der balans zoo als
men verlangde, verbonden zijn dathetnadeelig saldo dat bij
4 pet. reïntegratie zou opleveren, uit de kas boven het bedrag
voor gasverlichting moest gestort worden, dan zou, wanneer
binnen een zeker tal jaren bet kapitaal was opgewonnen, op
de ingezetenen een last worden gelegd om dc inrigting vrij
eigendom der gemeente te maken, dat is belastingen worden
gekapitaliseerd.
Burgemeester en wethouders stellen zich voor, aan den be
doelden staat de meest mogelijke volledigheid te geven, en
behalve een overzigt van den stand des kapitaals, er die in
lichtingen en opgaven bij te voegen die tot eene juiste kennis
van den stand der zaak kunnen leiden. De opmerking van den
heer van der Lek de Clercq dat, wanneer men zich grootere
offers zoude willen getroosten voor beter licht, dit alleen
zoude zijn voor het genoegen der ingezetenen, meenen zij
niet stilzwijgend te mogen voorbij gaan, daar de meerdere
publieke veiligheid niet alleen genoegen oplevert maar ook
haar nut hééft.
Ten slotte merken zij op dat de inrigting ook vele indirecte
voordeelen aan de ingezetenen oplevert, terwijl vele gasver-
bruilcers hunne localen thans goedkooper kunnen verlichten
dan vroeger, en zij allen sedert de oprigting profiteren van
eene prijsverlaging van het gasdie 13 a 14 pet. of voor hun
allen f 1100 a f1200 beloopt, hetgeen het geval niet zoude
geweest zijn, zoo de inrigting eene particuliere onderneming
ware geweest; getuige de ondervinding van drie door burge
meester en wethouders genoemde plaatsen, waar de gasfabrie
ken door particulieren worden gedrevenen, waar de prijs hoo-
ger en liet licht slechter is dan in deze, in verhouding kleinere
gemeente.
Dc voorzitter stelt alsnu voor dat de raad deze beantwoor
ding voor kennisgeving zal aannemen en het stuk gedurende
eene maand voor de leden ter visie zal worden gelegd.
Dc heer van der Lek de Clercq zegt, voor zich en zoo hij
vertrouwt ook namens de andere leden, burgemeester en wet
houders hartelijk dank voor de moeite die zij zich gegeven
hebben zijne bedenkingen zoo uitgebreid te wederleggen.
Hij zal daarover thans geene discussie uitlokken, doch wil
alleen constateren, dat burgemeester en wethouders, zoo hij
wel verstaan heeft, gezegd hebben, dat zij niet weten of de fa
briek voor de gemeente voordeelig is of niet; en dat de bena
ming van overwinst geen juiste voorstelling is geweest. Hij
erkent dat het percent van kapitaalsachteruitgang bij bena
dering is vastgesteld, doch dat men bij eene industrieele zaak,
die altijd onzeker is, daar toch eenigzins op rekenen moet.
Eveneens kon hij niet toegeven, dat men maar 4 pet. rente-
derving zoude moeten rekenen, omdat het kapitaal de ge
meente niet meerkost. Toen het op het grootboek stond was
het immers zeker, terwijl het nu in eene onzekere zaak zit.
Het is niet tc hopen, ja niet te denkenmaar het zou toch kun
nen gebeuren dat zich na verloop van ecnige jaren omstan
digheden opdeden, die burgemeester en wethouders noopten
de fabriek te sluiten, en welke som zullen zij dan terug be
komen van de gebouwen of het ijzer dat in den gronrl zit?
Wanneer hij echter slechts 4 pet. rente en 2 pet. kapitaals
achteruitgang, hetgeen een verschil van 3 pet. uitmaakt, aan
neemt, dan krijgt hij volgens zijne berekening nog altijd een
kwaad slot van f 11,75, en geen goed slot of avans.
Hoe het zij, het verheugt hem deze zaak ter sprake gebragt
te hebbenliet mag waar zijn, datanderen de zaak beter kun
nen beoordeelen dan bij, doch uit gesprekken in de commis
sie en daar buiten met andere leden van den raad is het hem
gebleken, dat ook deze de zaak evenmin begrepen. Hij hoopt
hartelijk dat zijne bezwaren door bet rapport vernietigd zijn
en de fabriek later zal blijken voor de gemeente niet onvoor-
deelig te zijn, doch bovenal hoopt hij dat de fabriek het aan
tal gedenkteekenen in Zierikzee niet zal vergrooten van on
dernemingen. waarmede men in den aanvang zeer was inge
nomen, doch waaromtrent de uitkomst leerde dat men zich
bedrogen had.
De voorzitter zegt dat burgemeester en wethouders het be
langrijke der zaak zeer goed inzien, en juist daarom aan de
leden van den raad de kennisneming aanbevelen hij zal ook
in geen verdere discussie komen, doeli merkt op, dat burge
meester en wethouders juist om dit te zeggen, gezegd hebben,
dat zij niet wisten of de fabriek voor- of nadeelig was, maar,
dat men dit moet beschouwen in het verband waarin het ge
zegd wordt;dat namelijk noch zij, noch iemand dit kan weten,
daar niemand de achteruitgang der fabriek kan kennen, of
weten hoe die over een aantal jaren zal wezen. Daartoe ont
breken de middelen, de ondervinding en de kennis; welligt
zal nienand het ooit weten. Lieden van ervaring, die burge
meester en wethouders geraadpleegd hebben, hebben ver
klaard niet te weten hoe lang in dit land de buizen in den
grond kunnen duren. Over die benaming van overwinst»
moet men ook burgemeester en wethouders zoo hard niet
vallenhetgeen de directeur op het laatst van het jaar boven
de f 400U in kas heeft, moetin de gemeentekas worden ovev-
gebragt; het moet inde begrooting in rekening onder een
hoofd en een naam komenhoe zal men het nu noemen Een
saldo van kasrekening is het ook niethetis hetgeen over de
f 4000 overgehouden is, en daartegen staan onbekende ver
liezen, die, het zij vroeger, bet zij later zullen blijken. De voor
zitter vraagt ten slotte, of iemand nog hierover het woord ver-
langt.
De heer de Crane wenscht van burgemeester en wethouders
te weten,of het voornemen bestaat, ten gevolge van deze over
winst, weder een voorstel tot prijsverlaging van het gas te
doen.
De voorzitter zegt daarvan niets vernomen te hebben. Hij
doet echter opmerken dat de verlaging eerst met julij is be
ginnen te werken, en dat die niet is voorgesteld omdat er te
groote winst was, maar om grootev verlies te voorkomen.
De heer de Crane meent, dat wanneer hij en anderen tij
dens dat voorstel de zaak hadden gekend als nu, welligt niet
tot die verlaging zoude zijn besloten, en behoudt zich echter
voor later bij de rekening hierop terug komen. De wethouder
de Jonge ontkent, dat tot die verlaging zoude zijn besloten
ten gevolge eener voorspiegeling van groote overwinsthij
herhaalt dat burgemeester en wethouders nooit getracht heb
ben de zaak, als industriële ouderneming, gunstig voor te
stellen.
De heer van der Leek dc Clercq méént dat tot de prijsver
laging nimmer een voorstel zoude zijn gedaan, ware men
daartoe door eene groote inrigting niet als gedwongen.
De heer Mul eek Houwer (lid der gascommissie) wederlegt
dit. Tot het voorstel was reeds besloten, eer men het plan dier
inrigting kende, en juist dit plan heeft bijna de prijsverlaging
tegengehouden.
De voorzitter zegt dat dit punt eigenlijk thans buiten de
discussie is, maar te vertrouwen dat hetgeen de raad vroeger
besloten heeft, liet gevolg is geweest van goede gronden en
wijze redenen, en dat eventueel latere voorstellen eveneens
naauwkeurig zullen onderzocht en overwogen worden.
De memorie wordt hierop ter visie gelegd en de vergadering
gesloten.
SNELPERSDRUKKERIJ VAN DE GEBROEDERS ABRAHAMS, UITGEVERS VAN DE MIDDELBURGSCIIE COURANT.
