Na de pause leverde de heer Koenen eene beschouwing j
der verdiensten van Bilderdijk ten aanzien der beoefening
van de taal, waarbij hij zeide in te stemmen met het oordeel,
door Groen van Prinsterer daarover uitgebragt (waar tegen
professor Yreede van Utrecht echter opkwam) en besloot met
eene hulde, aan da Costa, als waardigen opvolger in Bilcler-
dijks voetspoor.
Eene hierop gevolgde rede van professor Meerssemau, van
Brugge, over de waardij der nederlandsche taal, als bij uitne
mendheid geschikt tot ontwikkeling der jeugd, zal in de
handelingen worden opgenomen. Professor Brill uit Utrecht
leverde vervolgens eene zeer boeijende improvisatie overliet
geslacht der zelfstandige naamwoorden. Aan het slot daar
van vond de heer van Lennep aanleiding om de lachspieren
in beweging te brengen, door ten aanzien der geslachten
en na behoorlijk verlof gevraagd te hebben aan de dames
op de tribune te herinneren dat onze vaderen zelfs de
vrouw onzijdig maakten, door te spreken van „het wijf."
Voorts is in deze bijeenkomst bepaald dat het volgende
congres te Brugge zal gehouden worden.
Donderdag zijn de werkzaamheden voortgezet en ten einde
gebragt. Toen voerde het woord de heer Hermans, van 's Her
togenbosch, ten betooge dat de Eburones, vermeld in Cesars
Bell. Gall., in den Eifel gewoond hebben en met de Tungri
niets gemeens hebbende heer A. Elink Sterk, van 's Graven-
hage, over de waarde onzer taal in betrekking tot de staat
huishoudkunde de heer T. N. van der Stok, uit Oirschot,
over de vraag, of het aanbeveling verdient dat iemand zich
aan de bellettrie wijdt,om er een middel van bestaan in te vin
den? Daarna is het belangrijke vraagstuk „de bevordering
van eenparigheid in het gebruik onzer taal" in het breede be-
behandeld. Daarover hebben onder anderen de lieeren H. M.
C. van Oosterzee, Heeremans, Ecrevisse, de Vries, Vuylsteeke.
Luytgaerde, Halbertsma en van Lennep in verschillenden zin
het woord gevoerdmaar deze beraadslaging heeft tot geen
uitslag geleid. De werkzaamheden der vergadering zijn
daarmede geëindigd. Des avonds hebben de leden van het
congres zich aan een vriendschappelijken feestdisch vereenigd
Volgens de laatste berigten, uit Paramaribo ontvangen,
van 19 augustus jl., had 'skonings commissaris, de heer mr.
L. Metman, het nieuwe strafwetboek voor Suriname ontwor
pen. Ook met het overige gedeelte van zijn arbeid ging hij
goed vooruit, maar het zou, naar men verzekerde, nog wel
twee a drie maanden duren, eer de commissaris met zijn secre
taris, den heer mr. van Andel, de reis naar Curasao kon on
dernemen.
In dejl. donderdag gehoudene zitting van den gemeente
raad te Rotterdam, is ingekomen eene missive van gedepu
teerde staten, waarbij kennis wordt gegeven van het voorne
men der regering, om gevolg te geven aan het denkbeeld,
om van rijkswege over te gaan tot de verbetering van den
waterweg van Rotterdam naar zee, overeenkomstig het
bekende plan van den waterstaat, en in welke missive dien
volgens wordt gevraagd, of de gemeente geneigd is, dit plan
met eene geldelijke bijdrage te ondersteunen. Dit voorstel
is in handen eener commissie gesteld.
Den 12 dezer hebben een aantal oude krijgslieden, die
behoord hebben tot het vrijwillige jagerkorps van nu wijlen
den heer van Dam van Isselt. te Tiel eene vriendschappelijke
bijeenkomst gehouden. Bij deze gelegenheid zijn de guide-
vlaggen van het genoemde korps in plegtigen optogt naar het
stadhuis overgebragt, om daar bewaard te worden. Z. M. de
koning heeft, doormiddel van den telegraaf, zijne belangstel
ling in deze zauienkomst doen betuigen.
Men leest in een brief uit Parijs aan het Journal de Bruxel-
les, dat H. M. de koningin der Nederlanden te Frankfort een
bezoek heeft ontvangen van graaf Paul Esterhazy, en lord
Clarendon. De briefschrijver voegt er bij, dat dit bezoek van
den oostenrijkschen en den engelschen diplomaat, in verband
met het gerucht, dat Z. M. de koning zich naar Warschau zou
begeven, aan gene zijde van den Rijn tot allerlei gevolgtrek
kingen aanleiding geeft.
Jl. donderdag herdacht men te Rotterdam op feestelijke
wijze het 75jarig bestaan van het aldaar gevestigde departe
ment der maatschappij Tot nut van 't algemeen.
De koning der Belgen heeft ook aan den heer M. de Vries,
hoogleeraar te Leyden, de Leopokls-orde geschonken.
ISenocntingen en besluiten.
ridderorden. Benoemd tot ridders der orde van den Ne-
derlandschen leeuw de heeren jhr. mr. F. J. J. van Eysinga en
O. B. 't Hooft van Benthuizen, leden van de eerste kamer der
staten generaal; mr. W. baron van Lijndenjhr. W. II. Lyc-
klama a NyeholtM. A. F. H. Hoffmanmr. K. A. Meeussen; j
mr. F. J. Jespers G. Reinders, en mr. J. J. Slicher van Dom
burg, leden van de tweede kamer der staten generaal.
leger. Benoemd tot kapitein-kwartierm. bij het 2e rege-
ment dragonders, de leluitenant-kwartierm. J. J. D. II. Ver
schoor, van het korpstot 1 en luitenant-kwartierm. bij het 7e
regement infanterie, de 2eluitenant-kwartierm. F.M. A. Oos- j
terman, van het korps, beide naar ouderdom van rangtot 2en
luitenant-kwartierm. bij het Ie regement infanterie, den ser
geant D. J. H. Iliunmelinck, van het 3e regement van het j
wapen; bij het 2e regement infanterie, den sergeant W. II. j
van der Meer, van het le regem, vestingartillerie, en den four- j
rier B. C. Vermijne, van het 1 e regem. dragondersbij het 3e
regem. infanterie, den sergeant-titulair J. M. J. van Rijen, j
van het instructie-bataillonbij het le regem. infanterie, den
sergeant-titulair J. F. Gefken, van het instructie bataillon
totlen luitenant administrateur van kleeding en wapening,
naar ouderdom van rang, bij het 2e regem. vesting-artillerie,
de 2e luit. administr. vankleed&ïg en wapening J. J. A. van
der Weg, van het korps. Overgeplaatst bij het regem. grena
diers en jagers, den 2en luit. kwartierm. W. N. Kreyger, van
het 2e regement infanterie.
pensioenen. Pensioen verleend aan M. M. S. Chatin, wed.
P. Verhagen, in leven commies le klasse te Goes ad f147.
Merk- en selioolüiesiws.
De heer J. J. L. Luti, thans predikant bij de nederiluitsche
hervormde gemeente te Eenigenburg. bij Alkmaar, heeft het
beroep tot buitengewoon predikant bij de waalsche gemeente
alhier, in afwachting der vereischte dispensatie, aangenomen.
Marine en leger.
Zr. Ms. stoomflottillevaartuig Haarlemmermeer, vrijdag uit
de marinehaven ter reede van Vlissingen gekomen, heeft op
de Schelde alstoen en den dag daaropvolgende eene proef-
togt gemaakt, waarbij gebleken is dat het vaartuig als ook de
machine aan de verwachting geheel schijnt te voldoen. Gis
teren middag is dat schip met de gebruikelijke salutschoten,
naar zee gestevend. Nadat het eenige dagen in zee gekruisd
zal hebben, gaat het naar Willemsoord om aldaar victualie in
te nemen, en daarna naar Oost Indie te vertrekken. De etat-
major is zamengesteld als volgt: kommandant luitenant ter
zee le klasse P. Koning: luitenants ter zee 2e klasse, jhr. E.
de Gyselaar, P. Koning, D. J. Weijs; officier van gezondheid
2e klasse P. J. Losgert; adjunct administrateur, W. J. Me-
denbacli.
Een door de Utreehtsche courant medegedeeld bijzonder
berigt van een der voor Bcyruth liggende nederlandsche oor
logsvaartuigen, gedagteekend 31 augustus, meldt, dat de Was-
senaer den 18 dier maand van Beyruth naar Sidon en vervol
gens naar Tyrus, Jaffa, Kaïfa, St. Jean Acre, Latakich en Tro-
poli gestoomd is, en het op al die plaatsen rustig bevonden
heeft. Daar waren geene moordenarijen tegen de christenen
gepleegd. Te Sidon was de stad vol van vlugtelingen uit de
nabij gelegen christen-dorpen, die meest alle verwoest waren
het getal der in de omstreken vermoorde christenen werd op
2000 geschat. Den 2S augustus was De Wassenaar voor Bey
ruth teruggekomenen eerstdaags zou die bodem met de Zee
land denkelijk naar Alexandrie vertrekken.
Koloniën.
Naar luid der javasche couranten, tot en met den 21 julij 11.
heeft zijne exc. de gouverneur-generaal, na den 7 op Buiten
zorg te zijn teruggekomen, den 11 de reis naar de Prcanger-
regentschappen aanvaard en deze verder naar het westen van
het eiland Java voortgezet.
De algemeene grondslagen, naar welke de gouverne-
ments-suiker-cultuur op Java wordt in stand gehouden, in
verband met het voorschrift van art. 56 van het reglement op
het beleid der regering van Neêrlands Indie, is algemeen op
's konings magtiging, daar te lande ter kennis gebragt.
De telegrafische verbinding tusschen Batavia en Singa
pore, die sedert eenigen tijd op nieuw tusschen laatstge
noemde plaats en Muntok was verbroken, heeft den 20 julij
ook tusschen Muntok en Batavia opgehouden; zoo dat toen
de geheele kabel onbruikbaar werd.
Berigten van Celebes tot en met den 28 junij vermel
den, dat de adsistent-resident Bakkers den 12 junij naar La-
gocsi was vertrokken om berigten nopens de wadjoresche
aangelegenheden in te winnen, en na bij uitstek wel ontvan
gen te zijn, was terug gekeerd met het berigt, dat de vorst van
Sopeng voornemens was, om den gouverneur van Makasser te
komen begroeten, terwijl Wadjo aldaar te wachten was tot
het sluiten van een contract.
Uit de berigten uit Banjennassin tot en met den 11 julij
was gebleken, dat in de ambten, gecreëerd ten gevolge van de
inlijving van dat rijk bij het gouvernement van Neêrlands
Indie, door den gouvernements-commisariszoo veel mogelijk
was voorzien; dat inde hoofdplaats de proclamatie van de
vervallen verklaring van dat rijk zonder eenigen schok heeft
plaats gehad en rustig door de bevolking is vernomen. De
gewezen bestuurders zijn als zoodanig ontslagen, en hebben
dit ontslag met onderwerping aangenomen. De gouverne-
ments-comraissaris had zich op de Java ingescheept om naar
Soerakarta terug te lceeren.
Volgens het berigt van een zendeling, was de waterstand in
in de Doeson zoodanig gevallen, dat het bovendek van het
stoomschip Onrust droog lag.
De genoemde dagbladen bevatten een breed verslag
van de expeditien der krijgsmagt in dat oord, ten einde het
land van de overblijfselen der opstandelingen te zuiveren.
Totdat einde is de kapitein Benschop met de luitenantsEype,
Cavalje' en Bakker, benevens den officier van gezondheid le
Rutte, van Mongo Tajoe naar Baleti opgerukt; heeft hij ner
gens ernstigen tegenstand gevonden, en menige verblijfplaats,
alwaar blijkbaar kwaadwilligen aanwezig waren geweest, ver
brand. Van Amawang zijn verschillende expeditien, onder
de luitenants de Brauw, Hojel, Verspijclc, me.t een gelijk doel
en gelijken goeden uitslag, afgezonden. Daarbij is de vijandig
gezinde Baroedin gevangen genomen, en vermits hij reeds
twee malen had getracht te ontvlugten, afgemaakt. Ook van
Amouthay is eene expeditie vertrokken, onder kapitein van
Oijen, op het berigt, dat zich muitelingen bij Kloewa vertoond
hadden, doch die, vernemende dat de rust aldaar was hersteld,
is teruggekeerd. Den 2 julij was bij den militairen komman
dant van de versterking aan den mond van de Kapoas eene
bezending aangekomen, welke, uit naam van de tommon-
gongs Singa Negara en Moeda, hunne onderwerping en die
der geheele bevolking van de Boven-Kapoeas hebben aange
boden. Aan het hoofd daarvan stond de broeder van den
genoemden tomniongong, welke tevens berigtfce, dat thans
onder de bevolking aldaar eene volmaakte rust heerschte.
Regt zaken.
Zaturdag stond voorliet provinciaal geregtshof in Zeeland
eene vrouw te regt, laatst te Zierikzee woonachtig, die in 1S5S
en 1859 op vijf verschillende tijdstippen van aldaar ge vestigde
winkeliers een bed met toebehoorenhad in huur gevraagd en
bekomen, ten name van twee burgers, waarvoor zij herhaal
delijk een valsch schriftelijk bewijs afgaf. Al die bedden wer
den later door haar in de bank van leening te Zierikzee be
leend Na het verhoor van negen getuigen heeft het hof haar
schuldig verklaard aan vijf wanbedrijven van opligting en
vier misdaden van valschheid in onderhandsch geschrift met
het des bewust gebruik maken van die valsche stukken, en te
dier zake veroordeeld tot eene tuchthuisstraf voor den tijd
van vijf jaren, 8 geldboeten van f 50 en 3 van f 25, benevens
jn de kosten.
Te Goes stond jl. donderdag voor de arrondissements regt-
bank eene dienstbode te regt, beschuldigd van diefstal
in dienstbaarheid van vier oosten rij ksclie coupons, leening
1854. Uit de verklaringen der getuigen bleek, dat de beschul
digde deze uit het kantoor van haren meester ontvreemd, die
door derden laten inwisselen, en van het geld tot eigen gebruik
een gedeelte aangewend had. Hare bekentenis staafde die
feiten volkomen.
Op grond dat hier met veel arglist was te werk gegaan, con
cludeerde het openbaar ministerie tot schuldig verklaring en
veroordeeling tot gevangenisstraf van ée'n jaar, in eenzame
opsluiting te ondergaan, en in de kosten van het geding.
Daarna diende de zaak van een herbergier te Heinkens-
zandbeschuldigd van moedwillige mishandeling zijner
vrouw. De beklaagde ontkende, doch op de verklaring van
een zestal getuigen, eischte het openbaar ministerie gevange
nisstraf van niet minder dan eene maand en niet meer dan
twee jaren, eene geldboete van f 8 tot f25 en veroordeeling
in de kosten.
De regtbank heeft de uitspraak acht dagen aangehouden.
Verkoopïngen cn aanbestedingen.
Vrijdag is ten raadhuize vanVeere in het openbaar ver
huurd de oesterput in die gemeente, voor den tijd van zeven
jaren, aanvangende met 1 october a. s. De huur is voorloopig
toegewezen aan J. de Waal, te Bruinisse, voor f 25 's jaars.
Meteorologische waarnemingen.
binnenlandsche berigten,
17 september, des voormiddags 8 ure.
Plaats.
Barometer
afwijking.
W I N D.
Rigting. Kracht.
Tempera
tuur.
Groningen
Maastricht
Nieuwediep.
Vlissingen
43.02
46.38
42.05
44.24
ZW.
W. ZW.
ZW.
zw.t.z.
17
4
10
8
15
14.5
15.4
15.4
Grootste verschil
M.4.33.II.
