MIDDELBÜRGSCHE
COURANT.
V
y
N°' 57.
Zaturdag
I860.
12 Mei.
föimmtlimiXöclje tijömgctt.
<;4>I
ilOEKRv^
Dezo courant verschijnt des ilingsdags, donderdags en zatnrdags.
Binnendeze gemeenteen Vlissingen geschiedt de uitgave den ayond te'voren ten S ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is ƒ3, franco per post 3,4*0.
De inzending van advertentieu kan geschieden tot tien ure des morgens.
UITGEVERS:
DE GEBROEDERS ABRAHAMS.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelvan huwelijks, geboorte,
doodbckendmakingen enz. van dén tot zes regels 1,50, voor eiken regel daarboven 22
centmet 35 cent zegelregt voor elke plaatsing. De betaling geschiedt kontant.
Buitengewoon groofcc letters worden berekend naar de plaats die zij innemen
Editie van viijdag avond 8 ure.
Middelburg 11 mei.
Vervolg van het overzigt van het verslag over den
toestand dezer gemeente in IS59.
Voor de uitbaggering van het havenkanaal is op 1 augus
tus 1859 aanbesteed de levering van een vaartuig om daarin
eene stoombaggermachine te plaatsen, van zoodanige machine
zelve en van twee klepschuiten, hetwelk gezamenlijk is
aangenomen voor f21-,017. In 1860 zal tot de uitbaggering-
op uitgebreide schaal worden overgegaan.
Inmiddels is in 1859, uit de op de begrooting uitgetrokken
gelden ad f 23000, voortgegaan met de gewone uitbaggering
en uit de buiten- en binnenhavens -12000 kub. el modder en
zand uitgebaggerd, terwijl in liet voorjaar de zwakste punten
in de leidijken van het havenkanaal waren hersteld. Volgens
het vastgesteld plan der havenwerken zoude gedurende 1859
moeten uitgebaggerd worden 70000 kub. el, begroot op
f11700. doch vermits deze berekening gebaseerd was op
de krachten van eenen stoombaggermolen, en geenszins op
die van het oude vaartuig, zoo meenden burgemeester en wet
houders liever de uitbaggering te moeten staken en zich te
bepalen tot het hoogst noodzakelijke, en de overschietende
gelden te besteden {gin het herstel der. leidij kim. Deze zouden
daardoor in zoocfanigën toestand gebragt kunnen worden,
dat, op het derdejaar volgens den staat van jaarlijks uit te
voeren werken, in plaats van f 12.980 aan kramwerk te beste
den, de voorgedragen som met de thans verbruikt wordende
zoude kunnen verminderen en die vermindering alsdan be
steed worden, om zooveel meer kubieke ellen modder en zand
uit te diepen, als dit jaar (zijnde het eerste jaar waarop het
plan is gebaseerd) minder is verwekt. Hiervan zal het gevolg
zijn, dat, bij het einde van het derde jaar, de haven op die
diepte zi jn kan, als bij het plan is bepaald, en even zeer de lei-
dijken in den voorgestelden verbeterden toestand kunnen
zijn gebragt, waardoor het plan geene andere wijziging zal
hebben ondergaan, dan eene verplaatsing der werkzaam
heden.
De vertraagde aanbesteding der tot uitdieping benoodigde
werktuigen zal op die wijze lot geen nadeel of eenige achter
uitzetting der beraamde tijdsruimte aanleiding geven.
Hiermede werd door den raad genoegen genomen, ten ge
volge waarvan, in het afgeloopen jaar, met inbegrip der werk
zaamheden in de maanden februarij tot julij, deleidijk aan
de noovdwestzijde van het havenkanaal over eene lengte van
2250 el onder een geregeld profil van 21 op 1 gebragt en be-
krarad is. De beide buitenbollen zijn met rijsbeslag verdedigd
en met afval van vilvoordschen steen gedekt. Op beide leidij
ken zijn 4-5000 vievk. el krammat en 3000 vierk. el rijsbeslag
gemaakt en inet den onderhoud tot den laatsleu augustus
I860 aangenomen voor f 8700.
De gezondheidstoestand der ingezetenen was in het alge
meen zeer gunstig en stak hij zonder voordeelig af bij dien in
andere plaatsen van ons land, ja zelfs bij dien der rond Mid
delburg gelegene gemeenten.
In don nazomer en gedurende den herfst heersehteu hier
zeer weinig ziekten, welke tot gecne beduidende sterfte aan
leiding hebben gegeven, zoo als blijkt uit de statistiek, zijnde
bet sterfte-cijfer, in hetwelk ook de elders overledenen zijn
opgenomen, niet alleen zeer gunstig in verhouding tot dat der
geboorten, maar, bij vergelijking met andere jaren, beneden
het gemiddelde.
Volgens het verslag van de plaatselijke commissie van ge
neeskundig toevoorzigt kenmerkten de drie eerste maanden
zich door buitengewoon weinig ziekten, althans voor zoo ver
die in verband staan met de atmospberische gesteldheid. De
hecrsclicnde epidemie van roodvonk was haar tijdperk van
afname ingetreden en stierf langzaam weg. Injanuarij schenen
de mazelen in aantogt, die langzaam toenamen en vele kinde
ren aantastten doch van goedaardige hoedanigheid waren, zoo
dat er tot julij slechts 8 personen door stierven. In de laatste
helft van april werden de ziekten der ademhalingswerktuigen
ernstiger, doch weldra ging de zomerwarmte gunstig werken.
Twee gevallen van cholera asiatica deden zich in september
en October voor. De dadelijk genomene voorzorgen voor mo
gelijke uitbreiding bleken gelukkig onnoodig te zijn.
De bureaux van vaccinatie en revaccinatie waren even als
vroeger werkzaam. In de policie-verordening is het verbod
opgenomen om kinderen op scholen of fabrieken toe te laten,
die niet voorzien zijn van eene schriftelijke verklaring van
wel geslaagde koepokinenting of doorstane natuurlijke kin
derziekte. Die bepaling werd eerst door gedeputeerde staten
voor bijzondere scholen en fabrieken in strijd met de wet ge
acht, doch de verordening is wettig afgekondigd nadat de
termijn, hij art. 170 der gemeentewet bepaald, was verstreken.
Intusschen is het getal koepok-inentingen door al de
maatregelen ter bevordering er van genomen niet belangrijk
toegenomen, bedragende dit slechts 305, terwijl zulks in 1853
en 1851 telkens beliep 329; inlS55, 396; en inlS50,309 enz. j
De bemoeijingen der plaatselijke commissie van genees- i
kundig- onderzoek en toevoorzigt hebben zich, onder meerder
bepaald tot een onderzoek van het in deze gemeente voor
handen anijszaad, waarvan het vermoeden bestond dathet
met de-zaden van couium niacu'atum vermengd, tot vergifti
ging-toevallen zou kunnen aanleiding geven. Uit dit onder
zoek op 20 monsters anijszaad, mecrendeels door kruideniers
ingezonden, genomen, is bevonden dat e'én monster niet min
der dan 12 pet. conium maculatum-zaail inhield. Daar nu in
eene familie zich werkelijk reeds dB verschijnselen van vergif
tiging hadden voorgedaan, is door de zorg van genoemde
commissie bewerkt dat geen verontreinigd anijszaad verder
in de gemeente werd gesleten.
Het vertrek van den medicina; doctor C. P. Pous Koolhaas
bragtliet getal der praktiserende geneesheeren. ultimo decem
ber 1S59. op 12 terug.
Het cij fer der heel- en vroedmeesters bleef 9. ofschoon hei
personeel veranderde door overlijden van den heer J.H. Cor-
nielje en vertrek van den heer W. J. Jansen, terwijl zich hier
vestigden de heeren G. F. Rochat en A.Hendrix. Dat der
apothekers bleef mede op 24, daar het overlijden van den heer
J. 11. Quadckker, en het vertrek van den heer M. V. van
Lissa, werd aangevuld door de vestiging van de heeren H. J.
Ilackenborg en A. C. Rochat.
Door dc vestiging van C. J. Loene, werd het getal vroed
vrouwen op 7 gebragt.
Voortdurend bleef het getal der droogisten op één bepaald.
De lieer J. L. Pinto lieeft zich als tandmeester nedergezet,
waardoor hun getal alzoo 2 bedraagt.
De staat waarin de werktuigen van de heel- en verloskun
digen zijn bevonden, was bij 10 zeer goed, bij 1 goed en bij 3
middelmatig. De apotheken en droogistvvinkels zijn door de
commissie van geneeskundig toevoorzigt onderzocht, met dien
uitslag, dat de staat der geneesmiddelen of droogerijen bij 7
zeer goed, bij 15 goed en bij 4 middelmatig is bevonden.
De heer J. Egberts Rissoeuw J.Ez., volgde den heer J. II.
Cornielje op als lid van de plaatselijke geneeskundige com
missie.
Door het aan dr. J. C. de Man verleend eervol ontslagen
de benoeming van dr. J. P. Berdenis van Berlekom, als ge
meente geneesheer, werd de armenpraktijk op nieuwgeregeld.
Uit de stads-apotheek zijn in LS59 afgeleverd 34,819 recep
ten, te weten: 8,634 voor de gestichten, 19,277 voor bedeel
den en minvermogenden, zoo bij het burgerlijk armbestuur
als bij de verschillende kerkgenootschappen, 6,62S voor elders
armlastigen, 2S0 voor polycliniek, ten behoeve der genees
kundige school, zamen 34,S19; zijnde 3371 minder dan in
185S, welk verschil voornamelijk is te wijten aan de weinige
zieken in het gasthuis, waarvoor in 1858iverden gereedge
maakt 7691 recepten, en in 1859 slechts 4697."
In 1859 was het getal verpleegden in het gasthuis, voor
rekening der armbesturen: 8524, te weten 1815 van armlas
tigen in gemeenten in, en 463 buiten de provincie, benevens
6306 van alhier armlastigen. Het getal der particulieren
beliep 2460, als 715 ljuiten fde provincie en 1685 in deze ge
meente armlastig. Totaal 10924.
Voor de ligting der nationale militie zijn ingeschreven 177
personen, terwijl er 194 voorwaardelijk vrijgestelden van
vroegere ligtingen waren, zoo dat de lotingslijst371 personen
bevatte. Het gewoon contingent bedroeg 45 en het buiten
gewoon 1.
2206 biljetten van inkwartiring zijn afgegeven. Zoo als
reeds vroeger vermeld is, werd den 9 julij het gewoon garni
zoen met 173 manschappen vermeerderd, die door den ver
anderden toestand van Europa den 2 augustus weder zijn
ontslagen en vertrokken. Burgemeester en wethouders zijn
met den commissaris des konings in briefwisseling getreden
over het bezwarende en onnoodige, dat binnen deze gemeente
nachtverblijf worde verleend o. a. aan manschappen van
Vlissingen en Veere, als die midden in den zomer des mor
gens ten zes ure per stoomboot moeten vertrekken, of bij
vroegtijdige aankomst uit Holland nog gevoegelijk naar die
garnizoensplaatsen zouden kunnen doortrekken.
De schutterij verkeert in goeden toestand. Tot kapelmees
ter bij het muziekkorps is benoemd Ph. J. Stoetzer. De
sterkte der schutterij bedroeg actief 328 man (26 vrijwillig)
reserve 195, dus 523, waaronder 12 officieren, van welke 8
(lienstpligtig zijn.
In hetgetal kerkelijke gemeenten kwam geene verandering.
Van giften oflegatien, tot godsdienstige doeleinden ver
leend. zijn ter kennis gekomen twee legaten, bemaakt door
den heer J. Seis, elk ad f50, waarvan een aan de diaconie der
ncderduitsclie hervormde gemeente, het ander aan het ker
kelijk armenfonds der nederduitsche isvaëlitisclie gemeente;
voorts een legaat van f 600, door den heer D. L. Louisson be
maakt aan de nederduitsche israëlitische gemeente, te beleg
gen in inschrijving op een der grootboeken der nationale
schuld, ten name van de hoofdsynagoge te Middelburg.
De regeling van die openbare scholen, welke nog met de
voorschriften der wet op het lager onderwijs in overeenstem
ming moeten worden gebragt, en meer in het bijzonder van
de jaarwedden der hulponderwijzers op de school voor kin
deren van minvermogen en bedeelden, hoeft in het jaar 1S59
een punt van nadere overweging uitgemaakt.
De plaatselijke schoolcommissie deed deswegeuan den raad
op zijn verzoek een voorstel, hoofdzakelijk hierop nederko-
mende
dat het instituut voor middelbaar onderwijs en dat voor
vrouwelijke leerlingen als openbare scholen zouden behou
den en overeenkomstig de wet geregeld worden;
dat de inrigting voor kinderen van minvermogende en be
deelde ouders, die feitelijk twee scholen onder éénen hoofd
onderwijzer daarstclde, overeenkomstig de wet zoude gesplitst
worden in twee deelen. een voor minvermogenden en een
voor bedeelden, natuurlijk met eene aanzienlijke vermeerde
ring van het onderwijzend personeel.
De raad vereenigde zich met dit voorstel, doch besloot de
regeling der eerstgenoemde inrigtingen voorloopig aan te
houden, in afwachting eencr wet op het middelbaar en verder
voortgezet onderwijs.
Met dc verandering der school in den Langen delft ging,
behalve gezegde uitbreiding van het getal der onderwijzers,
ook gepaard eene verbouwing der lokalen achter deBrce. zoo
voor de school zelve, als voor het woonhuis van deu daaraan
tc verbinden hoofdonderwijzer. Vermits hiertoe het winter-
saizoen minder geschikt was, en dit ook ongunstig zoude kun-
ken werken op het te houden vergelijkend examen voor
laatstgenoemde herrekking, werd de uitvoering van een cn
