MIDDELBURGSCHE
COURANT.
ij
N0 96.
Donderdag
1858.
12 Augustus.
ömnentanös c l) e tijö ingen.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en zaturdags. Binnen deze gemeente en "Vlissin-
gen geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is 3franco per post f 3,4.0.
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens, op den dag der uitgave.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regel; van huwelijks, geboorte of dood bekendma
kingen enz., van één tot zes regels f 1,50, voor eiken regel daarboven 22 cent.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Voor elke plaatsing moet 35 cent voor zegel worden betaald. De betaling geschiedt kontant.
Editie van woensdag avond
ure.
De tentoonstelling*
II
Een eerste bezoek over tuigt ons al dadelijk dat de tentoon
stelling uitmuntend geslaagd is, waut men wordt getroffen door
liet aantal en de verscheidenheid der goederen, in de verschil
lende lokalen op uiterst smaakvolle wijze ten toon gespreid.
In de ruime Concertzaal ziet men aan de eene zijde de voorwer
pen voor wetenschappelijk gebruik, grondstoffen en werktui
gen, aan de andere zijde de artikelen voor consumtie, terwijl
daar tusschen in het midden der zaal de talrijke zilverwerken
en juweelen eene prachtige vertooning maken. Voorts bevat
die zaal nog voorwerpen van smaak, versiering en kledingstuk
ken. Op de gaanderij bevinden zich de geweven stoffen en an
dere voorwerpen tot huishoudelijk gebruik dienstig. De beneden
zaal is geheel gevuld met meubelen van den meest verschillenden
vorm. Het hulplokaal maakt bij het binnentreden een verras
send effect; het is ruim, smaakvol versierd en wat meer is, rijk
voorzien van belangrijke zakenmen vindt daarin de voorwerpen
voor landbouw, zeevaart en bouwkunde, de rijtuigen, brand
kasten, haarden, keukengereedschap enz., alles in zoo veel
mogelijk afzonderlijke afdeelingen keurig gegroupeerd, terwijl
nagenoeg in het midden van het gebouw de fontein door de
heeren Nederveen Sc zoon ingezonden en met bloemen ver
sierd door den heer A. Blaas Ez., zich heerlijk voordoet.
Gaan wij nu over tot eene beschouwing en detail, dan vinden
wij onder de eerste afdeeling de
Voorwerpen voor wetenschappelijk gebruik.
De instrumenten die hiervan het eerste onderdeel vormen,
geven veel verscheidenheid. De voorwerpen van den heer J. A.
M. Bekking, te Rotterdam, komen onder no. 1 voor, en bestaan
uit twee balansen, zeer verschillend in grootte en prijs, een wek
ker en een inductie toestel. Wij gelooven niet dat deze voor
werpen, met uitzondering mogelijk der inductie, bijzondere
onderscheiding verdienen, want bij de balansen vinden wij dat
niet kan gewogen worden bij afsluiting van de buitenlucht,
hetgeen voor zulke naauwkeurige afwegingen als waarvoor die
balansen schijnen bestemd te zijn, wel noodzakelijk is. Andere
fabriekanten hebben daar dan ook voor gezorgd door aan de
stolp eene opening te laten, waardoor het wegen onder deze
mogelijk is gemaakt.
De inzending van A.Raballio& zoon te Rotterdam, bestaan
de hoofdzakelijk uit instrumenteu voor meteorologie en vocht-
wegers, komt ons verdienstelijker voor; want al kunnen wij
over de innerlijke waarde, welke alleen bij naauwkeurige
proefneming zou kunnen blijken, niet oordeelen, de uiterlijke
eigenschappen zijn in alle opzigten uitmuntend.
Als eene zeer merkwaardige inzending mogen genoemd wor
den de modellen voor de theorie der kromme lijnen van enkele
en dubbele kromming en gebogene oppervlakken, alsmede die
voor het lichten het geluid. De toestellen waarin de kromme
lijnen en gebogen opervlakken door draden van verschillende
kleuren zijn aangewezen, doei deu vervaardiger, den heer L.
Janse Bz. alhier, groote eer aan. De oppervlakkige beschouwer
zal misschien alleen het bijzonder geduid en de groote vaardig
heid welke bij eene zoo keurige afwerking noodig waren, bewon
deren, maar ieder die de bezwaren kent om dergelijke figuren
bij het onderwijs op een bord in platte vakken voor te stellen,
zal gereedelijk toestemmen dat de heer Janse eene belangrijke
dienst aan de wetenschap heeft bewezen en te dien opzigte
grooten lof verdienteen lof die hem dan ook door onderschei
dene deskundige bezoekers werd toegebragt.
"Van den heer J. J. Marinissen alhier ziet men een toestel tot
het rectificeren van alcohol, om op den disteleerketel te plaat
sen, hetwelk zeer goede diensten kan bewijzen, daar het een
voudig zamengesteld is en zeer zuiver werkt.
Aan het regulateur maandwerk, den waren en middelbaren
tijd aanwijzende, met gecompenseerden slinger, door deu heer
J. P. Simons alhier ingezonden, zijn de vorderingen welke dat
vak in den laalsten tijd gemaakt heeft, niet merkbaar.
De doozeu met mathematische instrumenten, een aneroïde-
barometer en twee thermometers van Ge'or. Caminada te Rot
terdam treffen wij met genoegen op deze tentoonstelling aan.
Zij getuigen ten volle van de voortreffelijkheid waarmede die
voorwerpen door de inzenders gemaakt worden, en al zijn de
prijzen daarvoor op den catalogus vermeld, hooger dan men ge
woon is voor die voorwerpen van buitenlandsch fabriekaat te
besteden, zij zijn niet buiten verhouding van de goede kwaliteit.
Ten gebruike bij lessen in de physiologie en anatomie zijn
twee belangrijke voorwerpen aanwezig; het eene is het geraam
te van een regter arm, vervaardigd door den heer P. Aanstoots
te Rotterdam onder leiding van dr. Goddard, lector aan de rot-
terdamsche geneeskundige school. In de natuurlijke gewrich
ten van dezen arm is een mechaniek aangebragt, waardoor de
bewegingen van het elteboogs gewricht, de verschillende bewe
gingen vau de hand en vingeren kunnen worden aangetoond
het andere, door den heer J. J. Aanstoots ingezonden, mede
ontworpen naar de denkbeelden van dr. Goddard, is een werk
tuig waardoor de beweging van het oog op eene duidelijke wijze
wordt voorgesteld.
De instrumenten voor chirurgie, bij elkander gerang
schikt, zijn van drie inzenders, zijnde de heeren C. Schotte
te Middelburg, J. Metz te Dordrecht en J. Linden te
Rotterdam. Die van de beide eersten zijn niet onverdien
stelijk, maar zij worden toch verre overtroffen door de
keurige verzameling van den-heer Linden. Niet alleen wor
den daaronder voorwerpen aangetroffen, welke anders nog
niet hier te lande worden vervaardigd en daardoor in dubbele
mate de aandacht verdienen, maar zijne geheele zending onder
scheidt zich door uiterst naauwkeurige bewerking en de fijne
polijsting is niet te verbeteren. Wij willen hierdoor echter
geenszins de inzending van den heer Schotte in de schaduw
plaatsen, want het deed velen genoegen te zien dat men de
meeste dier instrumenten ook hier kon vervaardigd krijgen, al is
het dan ook niet in die volkomenheid. Door geen dezer inzen
ders zijn prijzen op den catalogus vermeld, zoodat eene verge
lijking te dien opzigte onmogelijk is.
De heer M. J. Verhulst alhier zond eene machine om pleister
te smeren, welke volgens zijne opgaaf vervaardigd is door den
smid H. Baden. Een reeds eenigen tijd bekende machine is daar
bij ten grondslag genomen en daaraan heeft de heer Verhulst
verbeteringen doen brengen, die de verdiensten van het toestel
zeer verhoogenzij is nu niet alleen meer geschikt om pleis
ters zuiverder te smeren dan met den spadel mogelijk is, maarzij
geeft eene grootere besparing van tijd en handenarbeid, en is
als zeer praktisch alle aanbeveling waardigvan den zelfden
inzender treft men een op zijne machine gesmeerde diapalm of
kleefpleister, een stuk diapalm en als bijproduct eenige glyzir-
rine aan.
De praeparaten zijn meerendeels van onze middelburgsche
chemici. Zij strekken de inzenders tot eer en zijn allen belang
rijk, hoewel in verschillende opzigten. Een etagère met kleine
fieachjes van de heeren de Blaecke de Ligny en zoon, welke
zich zoo eenvoudig maar net voordoet, bevat eene groote waarde,
niet zoo zeer nog om de aanzienlijke kosten welke tot het ver
krijgen noodwendig moeten zijn besteed, want dit is voor het
publiek ten eenenmale onverschillig, als wel om de waarde
welke de verkregen praeparateu bezitten, want wilde men die
taxeren volgens prijscouranten vau buitenlandsche fabrieken
vau chemicaliën, dan zou deze iuzending een vrij hoog cijfer
vertegenwoordigen. Wij spreken van buitenlandsche, omdat,
naar ons van verscheidene zijden verzekerd is, eenige van deze
praeparateu slechts schaars bij enkele fabriekanten van chemi
caliën hier te lande vervaardigd waren. De wijze waarop zij
door de inzenders bewerkt zijn, wordt door deskundigen, die
ze aan een ten deze onmisbaar microscopisch onderzoek hebben
onderworpen, zeer geroemd.
De chemische praeparaten van den lieer J. A. P. van Deiuse
hebben mede groote verdiensten. By zijn zwavelzuur zinkoxide
vermeit de catalogus de bijvoeging van een fleschje kristallen zoo
als zij gewoonlijk verkregen worden. Wij hebben dat fieschje op
de tentoonstelling niet aangetroffen, maar dit is er ook niet bij
noodig om de overtuiging te vestigen dat zijn zwavelzuur zink
oxide waarlijk uitmuntend gecristaiiseerd is. Overigens bevat
zijne verzameling:ioodkalium(iodetum kalicum pur.);phosphor-
zuresoda (phosphasnatric.c.ax. pur.);azijnzuur loodoxide (acef
plumbic, neuter pur.)chloor ammonium (ch)oretum amnionic,
pur.chloor ijzer, door sublimatie (chloretum ferric per. sublim.
Waren de fieschjes even als die van andere inzenders netter
digt gemaakt, de waarde zou daardoor wel niet verhoogd zijn
maar de inzending zou zich bevalliger voordoen.
Van den zelfden inzender zijn er ook eenige droogerijen, en
dat is jammer, want zij behooren hier niet te huis, als zijnde niet
door hem vervaardigd, maar het is ook jammer dat de comniis-
sie deze, vermoedelijk bij vergissing, heeft toegelaten.
De kristallen van den heer L. Koole trekken veler opmerk
zaamheid, en geen wonder, want zij boeijen het oog door schitte
renden glans, verscheidenheid van kleuren en smaakvolle groe
pering. Maar dit is niet de eenige verdienste, want zij kunnen
niet dan met bewonderenswaardige zorg en geduld verkregen
zijn.
De heer L. Ripping zond eene nette etagère met praeparaten,
allen uit zink vervaardigd, en waarvan bij eene groote en vrij
belangrijke verscheidenheid aanbiedt.
Het zwavelzuur en salpeterzuur van de heeren Wolvekamp
en de Bruyn te Rotterdam, houden beiden goed hun specifiek
gewigt, maar het komt ons voor dat het salpeterzuur meer kleur
loos had kunnen zijn.
De chemische praeparaten van den heer K, G. W. de Bossou
te Dordrecht, schijnen op het oog zeer voldoende, maar de phar-
maceutische zijn van zoo eenvoudige zamenstelling dat zij wei
nig belangstelling opwekken.
Door de inzending van den heer J. II. Ochtman Jobz. 1e
Zierikzee. beslaande inkoolteer en daaruit bereide benzine en
uitro-benziue; aloë en daaruit bereid acidumpolychromaticum
guano en daaruit bereid murexidura, wordt de eerste hoofdaf-
deeling, waarvan zij een waar sieraad uitmaken, op eene waar
dige wijs gesloten, want deze producten zijn uit hoofde van de
bewerking zeer aanbevelenswaardig, daar het geene gemakke
lijke zaak wordt geacht om deze producten uit de in den catalo
gus opgegevene educten te verkrijgen.
middelburg; 11 augustus.
De aandeelen in de verloting van 2000 nommers, welke na
het sluiten der tentoonstelling van voorwerpen van nijverheid
alhier zal gehouden worden, zijn naar wij vernemen, bereids
voor een zeer groot deel verkocht.
De geheele opbrengst van f 2000 zal door de commissie wor
den besteed tot den aankoop van prijzen en reeds zijn door haar
eenige, en daaronder zeer fraaije prijzen aangekocht.
Yeel is er reeds gesproken over het aanslaande bezoek des
konings in de hoofdstad, dit jaar vooral merkwaardig door de
meerderjarigheid des priusen van Oranje, om welke reden het
dan ook tot september werd uitgesteld. Met zekerheid ver
neemt men thans dienaangaande het volgende: De geheele
vorstelijke familie zal ditmaal te Amsterdam vereenigd zijn. De
komst is bepaald op 3 september aanstaande. Uit goede bron
verneemt men verder, dat er op den 4 eene groote wapenschou
wing over de sehutterij gehouden, groot gala-diner ten hove
gegeven, en des avonds geïllumineerd zal worden. Den 5dcn zal
de vorstelijke familie de godsdienstoefening in deNieuwekerk
bijwonen, en vervolgens in den voormiddag het koninklijk zoö
logisch genootschap Natura artis magistra bezoeken. Den ödeu
zal Z. M. audiëntie verleenen, en des avonds eene gróöfi_gaÖt.-
voorst^ljjngjn den schouwburg gegeven worden. Ook ctamorV
