<3uitfnlit«ï»ecl)r tijömgm.
de, provincie Vriesland, een dag van grootcn angst. Reeds 1
sedert eenige dagen had men met bekommering opgemerkt, hoe
er in de rigting van Oudega op het vlakke veld hevige vuren
waren ontstoken, en dat zij, by de sterke droogte, door den
aanhoudenden hevigen oostenwind, ligt derwaarts konden
overgevoerd worden. Den daarop volgenden dag zag men het
vuur weder hoog opvlammen en met onbeteugelde snelheid het
dorp naderen, en weldra waren de landen, oostwaarts van het
dorp geiegen, als in eene zee van vuur herschapen. De bewo
ners der eerst bedreigde huizen namen de vlugt, en hunne
meubelen werden voorloopig bij anderen geborgen. Iedereen
verzamelde zijne kleinodiën, om ze in de handen mede te dra
gen bij de algemeene vlugt, die het eenig redmiddel scheen te
zijn. Na dezen maatregel van voorzorg, trokken de bewoners als
één man uit, om tc beproeven het vuur te blusscheu.in vereeni-
ging met diegenen, die daarmede reeds eeu aanvang hadden
gemaakt, en door de vcreenigde pogingen mogt het gelukken
den brand in zoo verre meesier te worden, dat er geene nieuwe
uitbarsting volgde. De schade echter aan verwoeste landerijen
ouder Oudega, Eernewoude eu Garijp valt niet te berekenen.
Bij Zr-Ms. besluit van 17 februarij, no. 61, is het ontwerp
van wijziging van het reglement van het geneeskundig wedu-
wenfonds, zooals dit door de jongste algemeene vergadering is
aangenomen, goedgekeurd, zoodat nu op 1 maart e. k. het nieu
we reglement in werking treedt.
Men schrijft aan De tijd uit Rome, 20 februarij
"Ik heb eene tijding mede te deelen, die zeker in ons land
nogniet bekend, en aan een iedereen aangenaam zal zijn. Te'
weten, dat inliet eerstdaags (waarschijnlijk deze vasten nog)
te houden consistorie, onder anderen stellig tot kardinaal zal
worden benoemd mgr. Antouucci, vroeger vice-superior van de
uederlandsche missie, thans bisschop van Ancona."
De thans uitNoord-Araerika komende berigten worden min
der gunstig omtrent den toestand der landverhuizers, althans
wordt er nu medegedeeld uit een onlangs ontvangen brief, dat
onderscheidene drentsche landverhuizers voornemens waren
uit Noord-Amerika in het aanslaande voorjaar naar hel vader
land terug te keeren. Reeds hebben velen hunner aan de in
hunne voormalige woonplaats achtergelaten familie en kennis
sen verzocht te willen zorgen voor het verkrijgen van nieuwe
woningen. Tot het een en ander droeg vooral ook bij de ongun
stige oogst, die velen aldaar had getroffen ten gevolge van liet
schrale en regenachtige voorjaar, waardoor velerwege de vruch
ten in meer of minder mate waren mislukt. Overigens waren
er vele artikelen zeer duur, veel duurder dan hier te lande, voor
al ten opzigte van de kleedingstoffen; daarenboven liet ook het
verkeer in de zamenleving veel te wensclien over, vooral om de
engelsche taal, die er algemeen gesproken wordt en voor velen
zeer moeijelijk is om aan te leeren. Het een en ander maakt dat
men er een vreemdeling is en blijft.
Het nieuw oorspronkelijk tooneelstuk van den heer mr. J.
vau Lennep, getiteld//De stichting van Batavia," waarvan wij
reeds melding hebben gemaakt, is zaturdag avond in eene bui
tengewone benelice-voorstelling op den stads schouwburg te
Amsterdam voor het eerst opgevoerd.
De hoofdpersoon in het voornoemde nieuwe werk, tooneel-
spcl in vijf bedrijven en elf tafereelen, is Klara, huisvrouw van
den geneesheer Antonie van Dienien, te Amsterdam, (in het
begin der 17de eeuw). Deze jonge vrouw, wier echtgenoot
plotseling verdwenen is, heeft twee jaren te vergeefs op zijne
terugkomst gewacht, als wanneer zij een brief van hem uit de
Oost ontvangt, waarheen hij door het verraad van zijn broeder,
"Willem van Diemeu, en op het schip van een slechten scheeps
kapitein, David Dirkszoon, als soldaat onder een valschen naam
met geweld vervoerd is. Hij schrijft dat hij op Java tot een
&anzienlij.k«H)rpo&t opgeklommen is, en na den afloop van den
hem opgeawongen diensttijd van vijf jaren, terug zal keeren.
Maar'-Klara kan zoo lang niet wachtenzij besluit, als kadet,
als zpoii van "haren vaderlijken vriend, TeeuwisTeeuwissen.een
oud (zeeman, op de naar Java vertrekkende handelsvloot der
Oost indische compagnie dienst te nemen. Zij raakt opliet
schip vaii/deii scl\urkachtigen kapitein Dirkszoon, die hare
kunne ontdekt' en haar onteerende voorstellen doet. Teeuwis,
die een wakend oggjQpJHara houdt, dreigt den wulpschen ka
pitein met ecuJwi^paakaNod te slaan, maar wordt hierin belet
door een ^rfuruian. De sc&^epsraad wordt belegd, onder het
voorzitterschap van Willem van Diemen, den bevelhebber der
vloot, en i'eeuwis ter döod veroordeeld, maar door gezegden
stuurman gered, die blijkt de beroemde zeeheld Jan Pieterszoon
Koen te zijnen-die aan dei»'raad zijne aanstelling van de com
pagnie als vlootvoogd en gouverneur generaal van de Oost
overlegt. Klara vindt op Java haren echtgenoot niet, en nie
mand weet ook iets van hem te zeggen, daar hij onder een
vreemden naam gecnrolleerd is en dient. Zij verzorgt de zieken
en gewonden in het hospitaal gedurende een half jaar, en wordt
alsdan op aandringen van hare vervolgers, Willem en Dirkszoon,
door een Chinees opgeligt en aan den rajah Wiadik Rama als
slavin verkocht en in diens harem gebragt. Hierheen weet ook
baar getrouwe beschermer Teeuwis, als chineesch marskramer
door te dringen, en op zijn raad veinst zij krankzinnigheid,
waardoor zij voor geweld en schending van haar eer bewaard
wordt. Zij vindt hier ook haren echtgenoot, die, bij denjavaan-
sclien vorst te gast genoodigd, door dezen verraderlijk gevangen
genomen en in dc gevangenis geworpen is. Hij bewijst intus-
schen deu rajah geneeskundige diensten, wordt derhalve
gespaard en nu ook belast de geveinsde krankzinnige te gene
zen. De door Teeuwis beraamde vlugt derechtgcnooten wordt
intusscheu door de komst van Dirkszoon verijdeld, die, uit vrees
voor straf voorzeerooverij, tot de Engelschen is overgegaan en
als gezant bij den rajah verschijnt, om hem tot de partij der
Engelschen over te halen, die, even als de Hollanders, een fort
op Java hebbeu opgerigt en hun de inbezitneming van dat
eiland betwisten. Door tusschenkomst van den sultan van Ban
tam, door de getrouwe diensten van Teeuwis en door de dappere
vlotelingen van den ter hulp snellenden Jan Pieterszoon Koen,
wordt het holiandsche fort behouden, dat der Engelschen en
Javanen (Jacatra) vernield en op zijne puinhoopen de stad
Batavia gesticht, terwijl de echlgenooten hereenigd, de verra
der Dirkszoon gestraft en aan den tot inkeer en wroeging ge-
bragten broeder-verkooper Willem van Diemen vergiffenis
geschonken wordt.
De intrigue, waaraan historische feiten zijn ten grondslag ge
legd. is goed gevonden, ofschoon hare uilwerking hier en daar
wordt verzwakt door hei gerekte van eenige tafereelen, door
zangen, dansen en optogten, en doordien enkele tafereelen te
kort zijn om de aandacht te boeyen. Daar tegenover staan
echter weder andere van een verrassend effect, terwijl de taal
over het geheel bondig is en gekruid met oud vaderlandsche ge
zegden en spreekwoorden.
benoemingen en hesluiten.
Benoemd tot secretaris van de hoofdcommissie tot de zaken
der israeüeten, de heer A. B. Wolff, thans adjunct-secretaris
dier commissie.
Overgeplaatst met 1 mei eerstkomende van Biczelinge naar
Walzoorden, de opzigter vau den waterstaat A. Eagelvan
Walzoorden naar Ylissingen de opzigter A. Scliraver, en van
Vlissingen naar Ivruiningen de opzigter Th. Heyblom.
Hier It- eu scliuulnieuwüt,
Op den 28 februarij jl. is in de Willemskerk te 's Gravenhagc
door den heer G. P. Kils van Heyifingen, namens de commissie
voor de zaken der protestantsche kerken in Neerlands Oost- en
West-Indië, plegtig als predikant der gemeente Lijdenburg
iu de Transvaalsche republiek, in. Zuid-Afrika, ingezegend de
heer P. A. C. van Heyningen, kandidaat tot de heilige dienst
bij het provinciaal kerkbestuur van Gelderland. Deze kerke
lijke handeling geschiedde op verzoek van de commissie ter be
hartiging der godsdienstige en zedelijke belangen dezer repu
bliek, en onder medewerking van drie barer leden, daartoe
afgevaardigd.
Uit de handelingen van de algemeene synode der neder-
landsche hervormde kerk van het jaarl857 blijkt, dat de collec
te ten behoeve van dc noodlijdende kerken in dat jaar heeft op-
gebragt f28,432,89, waaraan door Middelburg f 366,11 is
bijgedragen.
In de andere gemeenten dezer provincie bleef dit bedrag be
neden de f 100.
Hantongeregt <e Middelburg.
Bij vonnissen, van den I dezer zijn
1. P, ter zake van het gebruiken van onherijkt gewigt en
alzoo verschillende van die, welke b'y de kracht hebbende wet-
ten zijn vastgesteld, veroordeeld in eene geldboete van f 7, en
de kosten.
2. J, C, L, S en R, ter zake van het, tijdens het bij publicatie
van heeren burgemeester eu wethouders dezer gemeente ver
boden was, schuren der stoepen en straten, veroordeeld ieder
in eene gelboete van f 3, bij wanbetaling ieder tot 1 dag gevan
genis, en de kosten.
3. J. en A, ter zake van het wateren op de openbare straat
dezer stad, buiten een daartoe bestemde waterbak, veroordeeld
ieder in eene geldboete van f 1, bij wanbetaling ieder tot 1 dag
gevangenis, en de kosten.
4. R. en E, ter zake van het op de openbare straat alhier,
uitslaan van een vloermat op een ander uur, dan van 6 9
uur des morgens, veroordeeld ieder iu eene geldboete van f 3,
by wanbetaling ieder tot 1 dag gevangenis, en de kosten.
Tlierinomelcrsiand.
1 maart 's avonds II ure 30 gr.
2 's morgens 7 27
's middags I 34 u
0 's avonds 6 u 32 a
0 's avonds 11 o 29 a
3 0 's morgens 7 27
0 's middags 1 0 31 0
0 's avonds 6 '35 a
Stat en-generaal.
In ons vorig nomtner hebben wij de aftreding der ministers
van financien en justitie, en de intrekking van de wetsontwer
pen betrekkelijk de belasting op het personeel en de daarmede
in verband staande financiële voordragten, benevens van dat op
de regterlijke organisatie en het beleid der justitie, medegedeeld.
Tot aanvulling van het voorgevallene in de zitting der twee
de kamer van maandag, hebben wij daarb'ij alleen nog te voegen
dat de vergadering tot nadere bijeenroeping is gescheiden, na
dat onder anderen was bcrigt het inkomen van een wetsont
werp, strekkende tot nadere vaststelling der staatsbegrooting
voor het departement van oorlog, dienst 1858, en het benoemen
door de afdeelingen tot rapporteurs over het voorstel tot amor
tisatie van schuld, de heeren van Eek, Strens, ter Bruggen Hu-
genholtz, Reinders en van Bosse.
Kngeland.
Londen 1 maart. Eeneregerings-depeche uit Indie bevat het
volgende: De opperbevelhebber te Pulttychur maakt toebe
reidselen om naar Oude op te rukken, waar het britsche leger
tegen 25 februarij zal kunnen invallen. Het getal opstandelin
gen te Lucknow wordt op 100,000 geschat; zij moeten echter
den moed verloren hebben en wachten in hunne angst op eene
gelegenheid om te kunnen onderhandelen. Ratyark isbemag-
tigd en Sangar ontzet. Aan een honderdtal vrouwen en kinde
ren is leven en vrijheid geschonken. Avas, de versterkte stad
in Rajpootana, is den opstandelingen ontnomen. In de om
streken van Delhi heerscht volmaakte rust.
The globe, welke thans tot de organen der oppositie be
hoort, zegt iu haar noramer van jl. zaturdag: Wij kunnen op
onbetwistbaar gezag berigten dat lord Derby en de heer Dis
raeli vroeger beide aan den franschen gezant verklaard hadden,
lord Palmerstons bill tot verbetering der wetsbepalingen tegen
moordzuchtige zamenzweringen met alle magt te zullen onder
steunen, terwijl de heer Disraeli ongevraagd zeide dat de be
palingen der bill zyns oordeels niet half krachtig genoeg waren.
Met nieuwsgierigheid vragen wij ons af, hoe de zaak door die
mannen nu zal behandeld worden en welke verklaring zij zullen
geven aan de schending hunner belofte aan het franschegou
vernement, waarmede zij zoo gaarne in vriendschap willen zijn.
Het zelfde blad laat zich uit Parijs onder meer het volgende
schrijvenEngeland weet niet hoezeer de goede verstandhou
ding tusschen zijn en het fransche gouvernement tot nog toe
van lord Palmcrston en van hem alleen afhing; maarditzal
weldra blijkbaar worden. Daar de eenige staatsman iu Europa,
welke eenigen invloed bij keizer Napoleon had, door de wijsheid
van de heeren Milner Gibson, Bright en hunnen aanhang ter
zijde geschoven is, bestaat er geen tegenwigt meer voor den
invloed der heeren Moray, Pould en Walewski; en door hun
toedoen zal Erankrijks staatkunde, naar men vreest, geheel tot
Rusland overhellen. Van de drie genoemde raadslieden des
keizers heeft Engeland niet veel welwillendheid te verwachten.
Eergisteren is alhier door de jury uitspraak gedaan in de
zaak van dc bestuurders der Royal british bank, eene crediet-
inrigting welke in het vorige jaar bankroet gegaan is, en wier
val vele aandeelhouders iu armoede heeft gestort. Het alge
meene gerucht zeide dat hare zaken oneerlijk en roekeloos be
heerd waren; en daar er zoo velezwendelarijenopgrooteschaal
in Engeland voorkwamen, welke het vertrouwen in het alge
meene verkeer doodden, achtte het gouvernement dienstig deze
zaak geregtelijk te vervolgen, hoewel het te voorzien was dat
de door de schatkist te betalen geregtskosten zeer hoog zouden
loopen. De openbare behandeling van het geding duurde vele
dagen en werd door het publiek met ongemeene belangstelling
bijgewoond. De uitspraak voldoet echter niet geheel aan do
verwachting. De aangeklaagden zijn schuldig verklaarden ver
oordeeld drie tot een jaar gevangenisstraf, een tot negen maan
den, een tot zes en een ander tot drie maanden.
Alvorens het reuzenschip Leviathan geheel gereed is om
in zee te steken, zal nog de som van 120,000 p. st. vereischt
worden. Men vleit zich dat het uiterlijk in de maand julij gereed
za! zijn.
De kleine stad Peterhead, op de oostkust van Schotland,
zendt dit jaar 28 schepen uit ter groenlandsche robben- en
walvischvangst. Aan deze onderneming is een kapitaal van
200,000 p. st. verbonden;zij levert aan 1500 manschappen een
bestaan op. Het naburige Eraserburgh rust 4 schepen uit voor
dc zelfde industrie,waarvan twee geheel naar de beginselen van
het matigheidsgenootschap zijn ingcrigt.
De Arabia is te Liverpool binnengekomen, met berig
ten van 17 februarij en 598,300 dollars in specie. De senaat
te Washington heeft aan zijne commissie voor buitenland-
sche zaken de taak opgedragen een onderzoek in te stellen
naar de middelen op welke wijze een einde zou kunnen worden
gemaakt aan het niet Groot-Brittanje bestaaüde tractaat van
wederkeerigheid.
