MIDDELBÜRGSCHE
COURANT.
Donderdag
1858.
4 Februarij.
t3inncntcmösc!)c tijöingro.
i\°- 15.
Deze iourant verschijnt des dingsdags, donderdags en ZatUi-Lgs. Linnen deze gemeenteen Vlis-
ingen geschiedt de uitgave den avond te voren len 8 ure.
Do abonnementsprijs per drie maanden is 3franco per post f 3,R).
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens, op den dag der uitgave.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regelj van huwelijks, geboorte of doodbr-kend-
makingen enz., van één tot zes regels 1,50, voor eiken regel daarboven 22 cent.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Voor elke plaatsing moet 35 cent voor zegel worden betaald. De betaling geschiedt kontant.
Editie van woensdag avond 8 ure.
rirtiilicmötijinöm
VAX HET 81JSSBESIÜÖB.P8Ö l'IMALE E.HEMÏÏIMIM
Eiew nisgevin^.
Gedeputeerde 3lalen van Zeeland, gezien art. 72, 2de lid van
de wet, regelende het kiesregl eu de benoeming van afgevaar
digden Ier eerste en t weede kamer der staten generaal, van 1
julij 850 (Staatsblad no'5 7).
Noodigen de inwoners der provincie uit om. zoo zij in de
grondbelasting, de personele belasting of het. patentregt op de
kohieren, tot de loopende dienst behoorende, elders zijn aange
slagen. daarvan door toezending van de veveischte bescheiden
(aanslagbiljetten of uiltreksels uit de kohieren) en eene bereke
ning van hetgeen in hoofdsom en in rijks opcenten afzonderlijk
wordt betaald, vóór of uiterlijk op 1 april aanstaande aan deze
vergadering te doen blijk en.
Deze kennisgeving zal in de onderscheidene gemeenten van
dit gewest worden afgekondigd en aangeplakt.
Middelburg, den 29 januarij 185S.
Gedeputeerde staten voornoemd,
Y AN T E T S, voorzitter.
S. VAN DER SYVALME. griffier.
IdiildeBbut'g .'F. februarij.
De verwachting welke wij in ons vorig nommer, bij de ver
melding der reeds dadelijk met goed gevolg bekroonde opwek
king tot voorloopige deelneming aan den Zeeuwsch limburg-
schen spoorweg, uitdrukten, heeft zich volkomen verwezenlijkt.
In het korte tijdsbestek dat daartoe beschikbaar was gesteld,
is die inschrijving tot ruim een niilliocn geklommen, en gisteren
middag gesloten met hel juiste bedrag van f 1,035,025.
De ingezetenen hebben daardoor het bewijs geleverd dat,
zij zeiven vóór willen gaan, waar het betreft eene onderneming
welke, behoudens het belang dat zij voor overige gemeenten of
provinciën aanbiedt, voor de piaats hunner inwoning cene
levenskwestie kan genoemd worden, en dal zij zich alzoo niet
vergenoegen lijdelijk hulp van anderen af te wachten.
Mogt het nu door Middelburg gegevene voorbeeld door an
dere plaatsen worden gevolgd, dan zal de inschrijving weldra
lot een zeer aanzienlijk cijfer klimmen, cn deze maatregel onge
twijfeld voor de regering een krachtigen aandrang te meer zijn,
om aan de staten generaal in de eerste plaats ondersteuning te
vragen tot daarslellingdezer lijn. welke benevens het algemeen
belang van ons vaderland, door de geschiedenis barer concessie,
zoo wel als door de wijze waarop de concessionuaris geheel aan
zijne verpligting heeft voldaan, daarop regtmatige aanspraak
mag maken.
Na hot Overzigt. van de nederlandsehe zeegaten en havens
(waarvan wij in onze laatste uos.een uittreksel mededeelden)
behandelt de heer Fijnjc in zijne meergemelde Bijdrage, de
spoorwegen in liet. noordelijke en oostelijke gedeelte, die in het
midden, en eindelijk die in hel zuiden van het rijk. Onder de
laatste wijdt hij een belangrijk overzigt aan den Zeeuwsch-
limburgschen spoorweg, dal wij hier in zijn geheel laten volgen
//Van al de spoorwegen dia men in Nederland heeft willen
uitvoeren, is er geen die zoo vele wederwaardigheden ondervon
den heeft als de Zeenwsch-limburgsclie.
Bij koninlijk besluit van 11 maart lS4G.no. I J-, werd het eerst
de concessie voor dezen weg verleend, en dien ten gevolge door
den lieer Tbeinmen een ontwerp van den weg opgemaakt. Ver
schillende omstandigheden hebben medegewerkt dat men den
weg alstoen niet in uitvoering brengen koude.
Bij koninklijk besluit van 21 augustus 1S5<L werd de conces
sie voor dezen weg andermaal verleend, maar ook toen is de uit
voering om de gedrukte geldmarkt, achterwege gebleven.
Eindelijk werd bij koninklijk besluit van 18 augustus 1850
ten derden male dc coucessie verleend. De Bauquc générale
suisse de Geneve, doordrongen van het. groot algemeen belang
van deze gemeenschap, heeft den aanleg en exploitatie van den
spoorweg van Vlissingen tot den Rhijn toen aangenomen, en de
voorwaarden van concessie, volgens besluit, van Z. M- den ko
ning, van 21 augustus 1851 en 18 augustus 185G, aanvaard
Die aanvaarding der concessie badplaats in een oogenblik, dat
men vertrouwen mogt dat de onderneming met een gunstigen
uitslag zoude bekroond worden.
De medewerking van belangrijks kapitalisten was toegezegd;
de geldmarkt was gunstig, eu in die oogenblikken rnogt men de
onderneming als volkomen verzekerd beschouwen. De uitvoe
ring werd ernstig opgenomen, eu hiervan is het oumiddnlyk be
wijs geleverd door liet stellen van liet vereischtc waarborgkapi
taal van een en een half millioen gulden. De geldcrisis, die tot
lieden de onderneming belette, was toenmaals niet te voorzien,
en daar liet bleek dat de eerste ontwerpen bij de vorderingen der
wetenschap niet meer konden voldoen, zoo heeft men onmid«
delijk zich beijverd om de voor het ontwerp vereischtc opne
mingen en waterpassingen te laten uitvoeren.
iiie werkzaamheden zijn tot stand gebragt. Al de moegelijk-
heden. die uit den aard dier opnemingen voortspruiten, zijn uit
den weg geruimd, terwijl alle schade betaald of vereffend is, zoo
dat al de ontwerpen die bij art. 7 van de concessie vereischt
j worden, verre binnen den bepaalden tijd aan de goedkeuring
der regering zijn aangeboden, thans al de out werpen voor de
wet op de onteigening gereed zijn, en alles is voorbereid om een
begin met de werkzaamheden te kunnen maken,
j Er is dan ook in alien opzigte gehandeld als of de uit voering
verzekerd was. eu daarbij zijn noch kosten noch moeite ontzien,
j Men heeft zich van de medewerking der meest.aanzienlijke per-
soneu uit de drie provinciën verzekerd, om als raad van admi
nistratie op te treden. Reeds spoedig na de aanvaarding der
concessie en voor dat de opnemingen voltooid waren, was de
geldmarkt gedrukt.en vertoonden zichde eerstekcutcekenen der
[latere geduchte geldcrisis, die het gewaagd en niet raadzaam
maakten eene poging aan te wenden om de maatschappij te
I vormen. Iutussclieu heeft de financiële crisis meer en meer de
onderneming bemoeijelijkt, eu de waarborg van rente die in alle
I andere rijken voor de onderneming van spoorwegen werd loe-
geslaan, maakt thans dat elke belangrijke onderneming van
eenigen spoorweg, welke ook, als onmogelijk moet beschouwd
worden.
i De voorstellen der regering mogt en de ondernemers doen ver-
trouwen, dat ook zij zouden deeien in de ondersteuning die van
wege den staat aan de belangrijke lijnen zou worden toegestaan.
De belangrijkheid, het groot nut en het algemeen belang van
deze lijn, dat men aan deze onderneming moet toekennen, gaven
hen de hoop, ja zelfs de overtuiging dat hunne inspanning en
opofferingen lian de ondersteuning van rijkswege zouden doen
j te beurt vallen, wanneer dat beginsel door de kamers werd aan-
genomen. Dit vertrouwen heeft hen op den eenmaal ingeslagen
i weg doen voortgaan, zoo dat er op dit oogenblik geen tijd nog
I verloren is.
Hiervoreu is aangetoond hoe gunstig hel gat en de reede van
1 Vlissingen gelegen zijn. liet overwigt, van den handel van Ant-
i werpen is men dan ook alleen verschuldigd aan het gal en de
I reede van Vlissingen, en, hoewel de gemeenschap van Anlwer-
i pen met. den Rhijn niet. zoo gunstig was als van de andere ha-
I veus van Holland, was de handel van Antwerpen vóór het jaar
1830, grooteren uitgebreider dan den vereeuigden handel van
Amsterdam en Rotterdam. Het is dus van helgrootste belang
dat. de hollaiidsche handel van die gunstige ligging partij t rekke,
dat men verkrijgen zal wanneer Vlissingen verhonden zal zijn
met de groote handelplaatsen van Nederland en met, de lthijn-
provinciën. Het lijdt geen twijfel dat alsdan dc groote door-
I voerhnndel vanen naar Duitschland spoedig de rigtiug door ons
land zal nemen. Hel is toch bekend dat. de handel, vooral die
Ivan Amerika zich van Holland naar Antwerpen, Havre, Bou-
i, lugue, Calais, Bremen of Hamburg verplaatst heeft. Kan men
alzoo eene gunst ig gelegen haven en een voordeelig vervoer den
handel aanbieden, dan is het te verwachten dat men daardoor
1 een groot, gedeelte van de handelsbetrekkingen der uitgestrekte
markten in Duitschland ten voordcele van Nederland vcrkiij-
I gen kan, en zal ons land op gemakkelijker en voovdeeliger voor-
I waarden voorzien worden. Vele goederen die voor de havens
van de Oostzee bestemd zijn. moeten Vlissingen voorhij varen,
j en het zal ongetwijfeld voordeeligcr zijn zc daar te ontladen en
i langs den spoorweg Ie vervoeren.
1 Het groote nut der vlissingsche haven zal nog sterker uitko-
men, wanneer men in overweging neemt dat hut voor de groote
koopsteden Amsterdam, Rotterdam cn Dordrecht steeds moei-
j el ijk zoo niet onmogelijk is eene trans-al lantische vaart op te
rigten, daar genoegzame diepte en zelfs de vereischtc ruime ha-
veus voor die vaart ontbreken. Reeds nu is men verpligt. de ge-
i wonc schepen van meer dan 5 el diepgan^te ligteri, terwijl voor
die groote scheepvaart een diepgang van 'meer dan G en 7 ellen
gevorderd wordt. 1) Men zal daarbij mogen opmerken dat
meer en meer men in de zeevaart de strekking heeft verkregen
1) Er worden cngclschc clippers aangetroffen, waarvan men
1 den diepgang geladen op 30 voeten (ruim 9 ellen) rekent.
om de schepen tevergrooten.dat zulks reeds met voordeel plaats
I heeft, en dus alle havens van minder diepgang, vooral in lie'
I vervolg niet aan de concurrentie het hoofd zullen bieden.
Te regt wordt in de memorie van toelichting op de mogelijk
heid gewezen dat de landengte van Suez binnen weinige jaren
door een groot scheepvaart kanaal zal worden doorsneden, hoe
de havens van Triest, van Venetie, Genua en Marseille dan op
de duitsohe, zwilsersche en frausche markten, als onze concur
renten voor den iudischen. handel zullen optreden, en hoe de
vrije vaart op den Donau van overwegenden invloed op den
duitschen handel kan zijn. Een der meest krachtige maatrege
len, waardoor men de hieruit te verwachten nadoelen voor ons
land zal kunnen bestrijden, is zeker de handel mat Noord-Ame
rika, waarvoor Nederland zoo gunstig gelegen is, eu die men
door de haven van Vlissingen zal kunnen verkrijgen."
Hoe belangrijk die handel kan zijn. is met cijfers aan geloond.
Ook met het oog op de moeijelijklieden die de.bmnenlahdScbo
scheepvaart bij ijsgang of iageu waterstand ondervindt, is het.
belang van een zekeren handelsweg langs Vlissingen onbe
twistbaar.
De belangrijkstehollandsche koopsteden mogen daarbij aller
minst vergeten wat reeds zoo dikwerf gezegd is: De algemeene
voorspoed van Cuxhaveu en Bromerhaveu greep volstrekt nie
ten koste van Bremen en Hamburg plaats; in tegendeel, de
concurrentie, de gemakkelijker en talrijker vervoermiddelen
zijn zoo vele prikkels voor handel en nijverheid, waardoor bei
der bloei in gelijke verhouding is toegenomen. De handelsbe
weging die men te Vlissingen verkrijgen moetis die, welke niet
in onze tegenwoordige koopsteden te vinden is. het is de tran
sito-handel voor Holland, die alleen ten voordeeleder holland-
j sclic koopsteden strekken moet, omdat die te Vlissingen hunne
hulpkantoren zullen oprigten.
//Kan later dé spoorweg van Vlissingen tot Vcnio ais'"COn-
I current optreden met <to rigtiug over Boulogne, dan zal de hol-
j landsche handel daarvan m de eerste plaats het voordeel trek-
j ken. Niets toch bevordert meer de connectien dan juist de
transitohandel, en Nederland mag niets onbeproefd laten om
aan den hollandsclien handel dat groote voordeel te schenken.
I Wat. vooral ook voor het, groot belang dezer spoorwegen
I voor Nederland pleit, is de algemeenc beweging die in Bel-rie
jen zelfs in Fruissen tegen tic onderneming is opgewekt. Wij
J verwijzen daarvoor naar hetgeen door den berlijnschen corres-
pondent den 20 October JS57 aan L'indópendance beige is
medegedeeld.
j Opmerkelijk is dit artikel dat zich zoo zeer kenmerkt door
I minachting voor Nederland, zijne regering en zijne diplomaten,
1 eu Holland zoo vele traagheid toeschrijft om industriële onder
nemingen tot stand te brengen. Wij behoeven niet op te mer
ken dat er in de zoo kundig opgestelde memorie van toelichting
der regering geen ophef te vinden is. Evenmin had zulks van de
I zijde der ondernemers plaats, omdat hun belang vorderde de,
onderneming uiet openbaar te maken, voordat de geldmarkt op
eenen gunstigen uitslag der onderneming kon doen rekenen.
De ophef bestond dus uiet, maar heeft eu kon alleen bestaan
voor hen die vreezen moesten dat die weg aan Nederland een
gunstigen handelsweg zoude openen. Hiervoreu is opgemerkt
hoe Antwerpen zijne opkomst en bloei aan het gat en de reede
van Vlissingen te danken heeft, hoe het daardoor met den spoor
weg van Keulen een overwigt op Nederland verkregen heeft.
Geen wonder dan ook dat de indruk te Antwerpen groot, was,
toen men begreep dat het Nederland ernst was om eindelijk van
Vlissingen partij te trekken cn het. monopolie van den transito
handel. de emigratie en ce groote trans-atlautische vaart haar
kon betwist worden. De invloed, die de vlissingsche haven op
l den hollandsclien handel, in concurrentie met Belgie verkrijgt,
wordt dan ook wettigt nergens zoogoed als in Antwerpen be-
grepen, en welligl bestaat er geen spoorweg die zoo vele warme
voorstanders kent,en die zoo veel tegenstand inden vreemde
j ontmoet; en dit om de concurrentie len vooideele van den hol-
j laudschen handel."
i Tot verbinding der nederlandsehe spoorwegen met, Belgie
geeft de heer Fynje dc voorkeur aan deoutwnrpene lijnen langs
Maastricht en Turnhout, omdat op die wijze niet alleen het
belang van Roermond, Siltard en Maastricht wordt in acht ge
nomen, maar men laatstgenoemde hoofdplaats alleen op die
wijze ook niet zal uitsluiten, en zal kunnen bereiken zonder
twee malen de grenzen te moeten overgaan.
Ten aanzien der wijze van ondersteuning van de ondernemin
gen toetst de heer Fynje de verschillende stelsels, en hecht
daarbij volkomene goedkeuring aan dat, waarbij een subsidie en
een minimum van netto opbrengst van rijkswege verleend
wordt; een stelsel dat in Frankrijk ua vele en herhaalde beproe
vingen op uitgebreide schaal is toegepast en uitmuntende
vruchten gedragen heeft.
