öuitotlaitösclje tijömgm.
wijlen mr. G. Star Numan, aan Z. M. hebben voorgedragen de
heeren mr. N. Olivier te Leyden en mr. C. P. Henny te Arnhem,
thans wordt berigfc dat curatoren later voor een buitengewoon
hoogleeraar in die zelfde faculteit eene tweede voordragt hebben
opgemaakt, waarop waren geplaatst de heeren mr. O. van Rees,
advokaat te Utrecht, en mr. E. van Voorthuysen, lid van de
eerste kamer der staten generaal, te Maarseveen. Na dat echter
laatstgenoemde verklaard had, het professoraat, in geval van
benoeming, niet te zullen aannemen, hebben curatoren de voor
dragt aangevuld met mr. Kappeyne van de Cappello, advocaat
te 's Gravenhage.
Men zegt dat de pruissische gezantschapsecretaris te 's Hage,
de heer von Heydebrand, tot minister-resident te Rio Janeiro
zal worden benoemd.
Aan het gedenkteekeu, dat ter eere van Mozarts nagedachte
nis op het kerkhof van St. Marx teWeenen zal worden geplaatst,
is door den beeldhouwer Johann Gasser begonnen.
Sienoeinins'en en besluiten.
Benoemd tot kommandeur der orde van de Eikenkroon de
heer Olberg, opperregeringsraad te Maagdenburg.
necrologie.
In den nacht van 13 op 14 dezer overleed te Lisse, de kunst
schilder Cornelis Ivruseman, kotnmandeur der orde van de
Eikenkroon, ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw.
Gedurende zijne lange kunstenaars loopbaan, die bij reeds zeer
jong intrad, schilderde hij een tal van stukken. Tweemalen
bezocht hij Italië, en door de karakteristieke, oorspronkelijke
wijze, waarop hij sujetten uit dat land door zijn penseel wist te
vertolken, verwierf hij zich den naam van den italiaanschen
Kruseman. Als portretschilder muntte hij uit en hij beoefende
dat genre zoowel hier te lande als in den vreemde. Maar zijne
lievelingsstudie was de historische en bijbelsche kunst, die hij
langen lijd in Nederland schier alleen vertegenwoordigde. Al
gemeen bekend zijn dan ook zijn Slag bij Bautersem, zijn Af
scheid door Philips II van den prins van Oranje genomen, zijn
Johannes de Dooper en eindelijk de vier pendanten de Ecce
Homo, de Kruisdraging, de Maria en Martha en de Kinderze
gen irig.
Tot het laatste zijns levens bleven hem zijne liefde tot de
kunst en zijn racer dan gewone ijver bij; ten bewijze daarvan
kan niet alleen strekken de Madonna met het kind, eene schil
derij, die nog in het jongst verloopen voorjaar op de haagsche
tentoonstelling prijktemaar ook eene teekening met potlood,
op ongewoon groote schaal, ontleend aan Spreuken XVIIvs. 1
waarvan men de schoone conceptie en eigenaardige uitvoering
op de tegenwoordige tentoonstelling van Artiet Amicitiae te
Amsterdam kan bewonderen.
De naam van Kruseman zal zeker eene eervolle plaats blijven
innemen in de geschiedenis van onze kunst, gedurende de laat
ste dertig jaren, en het dorpje, waar hij zijn veel bewogen leven
eiudigde, mag er gewis fier op wezen, als de ascli van den een
maal zoo gevierden schilder in zijn nederig kerkhof rusten zal!
Uerli- en schoolnieuu's.
De algemeene synodale commissie der nederlandsche her
vormde kerk, die zoo als bereids gemeld is, de werkzaamheden
in hare najaarsvergadering den 10 dezer eindigde, had zich in
hare laatste zittingen nog aau de behandeling van onderschei
den gewigtige belangen gewijd, die vooral op de kerkelijke
judicature, het godsdienstig onderwijs en de armverzorging
betrekking hadden. Vooral trachtte zij door eene belangrijke
correspondentie met de hooge regering de geregelde werking
der burgerlijke en kerkelijke wetgeving, met handhaving van
de zelfstandigheid der diaconien, te bevorderen. Tot de com
missie voor spoedvereischende zaken beeft zij de heeren van
Loesburgh, de Greve en Ilugenholtz benoemd, en aan de twee
eerstgenoemdcu mede de opneming der quaestorale kas opge
dragen.
Marine en leger.
Zr. Ms. stoomschip Gedeh. kommandant de kapitein-luitenant
ter zee B. iï. Staring, waarvan wij in ons vorig no. de aankomst
op 1 October jl. te Acra berigtten, is volgens nader particulier
berigt den 8 dier maand te Cape Coast Castle gearriveerd en
den 10 daaraanvolgende weder naar Rïo-Janeiro vertrokken.
Aan boord was alles wel.
Wij vernemen dat de minister van oorlog bij eene circu
laire heeren officieren heeft uitgenoodigd, zich voor de dienst in
West-Indie te verhinden. Men verzekert namelijk,dat het ge-
heele krijgswezen aldaar eene verandering zou ondergaan.
Oosi-inrfisc9ie SioJoiiiem.
Men leest in de Staats-courant
Met de zondag avond te 's Gravenhage aangebragte landmail
brieven van de laatste helft der maand september jl, zijn weder
om gunslige berigten omtrent den staat van rustinNeder-
Iandsch Indie ontvangen.
De felle droogte op Java, waarvan in het vorig herigt is mel
ding gemaakt, bleef aanhouden, hoezeer hier en daar eenige
weldadige regenbuijen zijn gevallen.
Uit een door den resident van Samarang, in het begin van de
maand september, persoonlijk ingesteld naauwkeurig plaatselijk
onderzoek in de streken zijner residentie, waarde padi aanplan-
tiugen hadden geleden, is gebleken dat in de afdeeling Demak
er. Grobogan wel is waar ruim 16,400 bouws padi zijn mislukt,
maar dat des niettemin geen vrees voor gebrek behoeft te wor-
ben gekoesterd. De vorige rijstoogst was zoo ruim dat de be
volking thans nog van rijst uit dien oogst voorzien is. De resi
dent had onder de dorpsbewoners vele bewijzen van welvaart
aangetroffeneen toestand die stof tot blijdschap oplevert., wan
neer men zich herinnert den nood die in vroegere jaren, ten ge
volge van schaarschte van voedingsmiddelen, in die streken
heerschte; terwijl deze gunstige gesteldheid almede getuigt
van den ijver en het overleg der europesche ambtenaren en
inlandsche hoofden, in het ten uitvoer leggeu der bevelen van
de regering, waarvan de strekking was, soortgelijke rampen
voor den vervolge zoo veel mogelijk te voorkomen.
De te Salatiga (residentie Samarang) bestaaude javaansche
christen gemeente telt thans reeds 46 leden, waaronder 31 vol
wassenen, en volgens een berigt van den resident van Samarang
is het gedrag der tot het christendom overgegane Javanen
onberispelijk.
In de residentie Rembang wordt de vrije tabakscultuur op
tamelyk uitgebreide schaal ondernomen en verspreidt veel
welvaart onder de bevolking.
Het vooruitzigt bestaat dat weldra ook in andere residentien
de tabakscultuur meer en meer eene volkscultuur zal worden.
Ook van de buitenbezittingen luiden de tijdingen gunstig;
's gouvernements regten worden er met klem gehandhaafd en
pligtmatig geëerbiedigd.
Op aanmaning van den gouverneur vau Celebes en onder-
hoorigheden heeft de vorst van Sawito eene schadeloosstelling
uitgekeerd aan den eigenaar vau een vaartuig, dat op zijne kus
ten gestrand en geplunderd was.
De vorsten van Celebes betoonon hoe langer hoe meer ge
neigdheid van toenadering tot het gouvernement, hetwelk
wordt toegeschreven eensdeels aan onze meerdere bemoeijenis
met de lot ons in betrekking slaande rijken; anderdeels aan
onze in den aanvang dezes jaars aangenomene vaste houding
tegenover Boni.
De organisatie van het bestuur in de chinesche districten op
Borneo's westkust, en hunne onderwerping aau het regtstreek-
sche toezigt van 's gouvernements fimbtenaren blijken voort
durend doeltreffend te zijn. De aangelegde wegen bevorderen
de veiligheid en het onderling verkeerterwijl vele vroeger door
wildernissen ont oegankelijke streken thans worden ontgonnen,
zoo wel door Chinezen als door Maleijers, die nog voor weinige
jaren zich in die dist rieten niet veilig konden nederzetten.
In de verwijderde bovenlanden van de Kapoeas neemt de
handel op Pontianak bijzonder toe. Allerhande boschproduc
ten worden in groote hoeveelheid afgevoerd en vinden eenen
gcreeden uitweg. Dit is het gunstig gevolg van de veiligheid,
die de handelaar sedert onze vestiging te Sintan en elders langs
de Kapoeas ondervindt.
In de Wester afdeeling van Borneo wordt door de Chinezen
de katoenteelt beproefd en de koffijaanplant uitgebreid, terwijl
in de zuidelijke afdeeling door den waarnemenden civielen ge
zaghebber mede eeu kleine koffljplantaadje is aangelegd om de
bevolking, die niets zonder voorbeeld onderneemt, tot het cul
tiveren van koffij aan te moedigen.
De tijdingen omtrent de vrije pepercultuur in het. district
Baros (residentie Tapanoeli, Sumatra's Westkust) zijn aller
gunstigst. Reeds in de eerste helft van dit jaar had men aldaar
962 pikols peper uitgevoerd, en men berekende dat binnen 3
jaren Baros 2000 pikols 's jaars zal kunnen leveren. In Palem-
bang (in welks bovenlanden de rust is wedergekeerd) verkrijgt
de katoenteelt rneer en meer uitbreiding.
De sultan van Sambalioeng (Borneo's Noordoostkust), die
met eenen befaamden zeeroover heulde, is tot zijnen pligt ge-
bragt. Eene zending van den resident der Zuid- en Ooster-
afdeeling van Borneo, met Zr. Ms.stoomschip Celebes en schoo
ner Sylph, is voldoende geweest om, zonder tot vijandelijkheden
over te gaan, den sultan en de hoofden voldoening te doen ge
ven voor hunne misdragingen, en het landsbestuur zoodanig te
doen regelen, dat voor eerst gecne vrees voor afwijking van de
contracton met het gouvernement bestaat.
Vau zeeroof wordt voortdurend niets vernomen.
Het berigt dat de factorij der Nederlandsche handelmaat
schappij betrekkingen heeft aangeknoopt met Siam, is met be
langstelling vernomen. Niet alleen zal hierdoor nieuw voedsel
gegeven worden aan den handel vau Nederlandsch Indie, maar
ook het vooruitzigt is geopend dat een voor handel en nijver
heid belangrijk artikel naar Nederlandsch Indie zal worden
overgebragt. Men bedoelt de tsai, of zoogenoemden groenen
indigo. De factorij heeft hare hulp toegezegd om zoo mogelijk
van deze plant eenige exemplaren naar Java over te brengen.
Gngfeland.
Londen 14 november, lieden namiddag is een kabinetsraad
gehouden, doch de tijd der byeeuroeping van het parlement is
daarin nog niet bepaaldelijk vastgesteld. Men gelooft echter
dat die dag overmorgen officieel zal wordeu bekend gemaakt
en denkelijk den 1 december wezen zal.
Intusschen hebben de directeuren der bank nog geen gebruik
van het hun door de regering gegeven verlof tot ruimere uitgifte
gemaakt en voedeu sommigen zelfs de hoop dat de bank de
crisis te boven zal komen zonder de perken te overschrijden
welke haar charter voorschrijft. Zij gelooven namelijk dat het
vermeerderd vertrouwen en de herleving van het crediet, uit
den brief van den eersteu minister en van den kanselier der
schatkist gesproten, voldoende zullen zijn om het ontstane
ledig aan te vullen en de handelsverrigtingen des lands op zoo-
danigen voet te herstellen, die het mogelijk maken zal den
terugkeer van goud in de koffers der bank rustig af te wachten.
Dit is althans in de soortgelijke crisis van 1847, toen de
regeriugden zelfden maatregel nam, het geval geweest.
De verliezen, ten gevolge van den financielen crisis
geleden, hebben sommige fabriekanten in Ierland tot het verla
gen der arbeidsloonen hunner werklieden gedwongen. Te
Hurgan gaf zulks gisteren aanleiding tot rustverstoring. Dc
wevers uit gemelde fabriek wierpen de glazen in en pleegden
andere gewelddadigheden. Men zag zich genoodzaakt vuur op
de misnoegden te geven, waardoor sommigen ligt gekwetst
werden. Na dat eenige personen in hechtenis genomen waren, is
de rust hersteld.
De invoer van kostbaar metaal is gedurende deze week
aanzienlijk geweest, bedragende namelijk een totaal van 627,766
p. st. De uitvoer heeft niet meer dan 1 S3,620 p. st. bedragen.
De paniek in Schotland schijnt opgehouden te hebben,
brieven uit Glasgow zeggen zelfs, dat de beide gefailleerde ban
ken dier stad in den loop der volgende week hunne betalingen
zullen hervatten. Te Londen zijn gisteren gefailleerd de firma's
Draper, Pietroni en co. met 300,000 p. st. en Bainbridge en
co., en te Liverpool Bowman, Griunell en co.
Het indische gouvernement heeft eene proclamatie uitge
vaardigd, waarbij eene belooning van 50,000 ropijen wordt
uitgeloofd voor de gevangenneming van Sreeinunt Dhoondoo
Punt Nenua Sahib van Sit.hoor. Zijn neef bevindt zich alreeds
in de gevangenis van Tannah. Men meent zelfs te weten dat
Nenna Sahib, door zijne eigene trawanten verraden, reeds aan
de onzen is uitgeleverd; dit gerucht vereischt echter allczins
bevestiging.
Den 2den october jl. is te Calcutta de inneming van Delhi
van overheidswege bekend gemaakt. De daartoe betrekkelijke
bekendmaking van den gouverneur generaal zegt: Voordat
een enkel soldaat van de vele duizendeu, welke uit Engeland
herwaarts snellen om de britsche heerschappij te handhaven,
den voet op onze stranden gezet heeft, is de magt der oproerlin
gen op dat punt, alwaar zij het sterkst, en eendragtigst was, en
waar zij eene onbeperkte hoeveelheid krijgsbehoeften tot hare
beschikking had, verwoest of verstrooid geworden door een
leger hetwelk alleen binnen de grenzen der noordwestelijke
provinciën en de landstreek Puujaub bijeengebragt was.
n Het werk is verrigt voor dat het leger van den generaal-
majoor Wilson den bijstand kon ontvangen van de troepen
welke uit China en uit H. M. oostelijke ko'onien naar Bengalen
gezonden waren. Alleen door den moed en de volharding van
dat dappere leger, door de bekwaamheid, het beleid en de vast
beradenheid van zijnen dapperen aanvoerder, en door de hulp
van eenige inlandsche hoofdeu die aan hunnen pligt als onder
danen getrouw waren gebleven, daardoor alleen is, onder Gods
zegen, aan den opstand het hoofd ingeslagen en de zaak van
trouw, tncnschelijkheid enregtmatig gezag gehandhaafd."
Den inhoud der jongste berigten zarnentrekkende, zegt
The times, vernemen wij daaruit twee gewigtige feitenten eer
ste dat het terrein des opstands beperkt is, zich bepalende tot
zekere landstreken in Midden-Iudie, welke door britsche pro
vinciën of door het gebied van ons getrouwe vorsten omgeven
worden ten tweede dat de muiters, hoewel talrijk en het land
afloopende, steeds onderling verdeeld en in twist zijn. liet is te
verwachten, dat Oude, het jongst ingelijfde wingewest, de
hoofdzetel des opstands en de landstreek alwaar de Cipayers
vooral aangeworven werden, het langst het verzet volhoudt
maar ook daar zulleu eenige duizenden van de uit Engeland
gezonden krijgslieden genoegzaam zijn om de benden, die nog
rondom Lucknow zwerven, te verdrijven.
Met de eerstvolgende brievenmaal hopen wij tijding te ont
vangen dat de generaal? Haveloek en Outrarn het door hen
ingenomen terrein hebben kunnen behouden, en dat verster
kingen uit het moederland langs den Ganges opwaarts snellen
om de muiterij in het laatste bolwerk, hetwelk haar overschiet,
te fnuiken.
