MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°- 108.
Dingsdag
1857.
8 September.
ÈHnncnlauöscl)i> tijöingen.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en Zcitüïd&g!» Binnen deze gemeente en Vlis-
«ingen geschiedt de" uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is 3franco per post f 3,40.
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens, op den dag der uitgave.
De prijs van gewone advertentien is 22 cent per regel; van huwelijks, geboorte of doodbrkend
makingen enz., van één tot zes regels f 1,50, voor eiken regel daarboven 22 cent.
Buitengewoon, grootè letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Voor elke plaatsing moet 35 cent voor zegel worden betaald. De betaling geschiedt kontant.
Editie van maandaa; avond 41 ure.
Middelburg 7 september.
Naar wij vernemen is door gedeputeerde staten dezer pro
vincie bij resolutie van den 4 dezer beslist, dat de heer S. Vader,
als lid van den gemeenteraad te Goes behoort te worden toege
laten, op grond dat de overbrenging van zijn tijdelijk verblijf
naar elders met oogmerk om terug te keeren, het ingezetenschap
niet doet verliezen, vermits onder woonplaats moet verstaan
worden, die bij het burgerlijk wetboek als zoodanig aangewe
zen, dat is de plaats waar men zijn hoofdverblijf heeft ge
vestigd dat het hoofdverblijf van den heer S. Vader te Goes is,
alwaar hij op de kiezerslijsten voorkomt en zijne staatsburger
lijke en burgerlijke regten zonder eenig verzet uitoefent.
Wen meent dat het niet onwaarschijnlijk is, dat de raad in
dezen de beslissing van Z. M. den koning zal inroepen, om de
zaak in het hoogste ressort uitgemaakt te zien.
De Nieuwe kerk alhier, bij de nederduitsche hervormde
gemeente in gebruik, werd gisteren avond voor de eerste maal
gedurende de godsdienstoefening mei gas verlicht. Over het
algemeen heeft die verlichting aan de verwachting beantwoord.
Wij zien ons in staat gesteld het navolgende lied mede te
deelen, waarvan door ons reeds met eenige woorden is melding
gemaakt, als zijnde door den beer J. H.A. Ryckraann gezongen
op den feestmaaltijd, door de Confrérie St. Sebastiaan den 1
dezer aangeboden aan de Koninklijke sociëteit St. Cecilia van
Mechelen, in den hove: De edele handboog.
//Tot wederzienszoo klonk acn Zeelands kusten,
Bij 'teerst vertrek, des afscheids warme groet;
"Laet uw' bazuin onze Echoos nog ontrusten,
//Nog waeye uw' vlag den welkom te gemoet
O ja't moest zijn; wie van ons kon vergeten
Die brocdrentael, dien druk der broedren hand?
Uier wrochten wij, in uren blij gesleten,
Ecu onverbreekbren band.
Gij, wier onthael, zoo deftig ons geschonken
In Middelburg door vriendschap werd bereid;
Gij, bij wier haerd wij vrome bekers dronken,
Den wijn van eer der oude gastvrijheid
Ontvangt dan ook het woord dat ons zal binden
Een heilig woord, der Mechelaren pand:
"In trouwen vast"*) voor weldoen, kunsten vrinden,
Hurrah voor 't Zeeuwsche land
De glazen vol, en eenen toast geheven
"Aen het verbond dat hier werd aengegaen
Aen het verbond, gezworen voor het leven
Door Sint Cecil en Sint Sebastiaen
De broedermin, die hunne borst doet blaken,
En afstand kent, noch grens, noch vreemde strand,
Zal Zeeuw en Vlaem voortaen als zonen maken
Yan 't zelfde vaderland.
In trouwen vast is de aloude zinspreuk van het wapen der stad
Mechelen.
Door den gemeenteraad van Veere is met den 1 dezer herbe
noemd de aftredende wethouder de heer M. J. van Oosten.
Men schrijft ons uit Goes
Ook in dit district geven de landbouwers hunne verbazing
te kennen over het officieel verslag betrekkelijk den oogstin
deze provincie, onlangs in de Nederlandsche staats-courant
openbaar gemaakt. Behalve het koolzaad, dat algemeen is tegen
gevallen, verblijden zij zich in eenen tamelijk ruimen oogst, die
gevoegd bij de tegenwoordige marktprijzen een voordeelig jaar
doet verwachten.
Te Axel zijn tot wethouders herkozen de heeren L. H. J an-
sen en II. J. van den Berge, en te Neuzen herkozen de heer S.
J. Hoffman en gekozen N. Bakker, in plaats van den heer J. C.
Steenkamp PWz.
Van de wet tot regeling van het lager onderwijs is bij den
heer P. N. van Kampen te Amsterdam eeue uitgave in het licht
verschenen, die zich gunstig onderscheidt onder de talrijke
drukken dier wet. De heer N. S. Calisch heeft zich namelijk met
den arbeid belast om er een alfabetisch register aan toe te voegen,
terwijl bij elk artikel staat vermeld de stemming over de daarop
voorgestelde amendementen. Een en ander verhoogt de bruik
baarheid van dit boekje zeer.
Zaturdag werd met hetbest e gevolg te water gelaten van de
scheepstimmerwerf van den heer W. C. Hoogeudijk Jr.te Ca-
pelleaan den IJssel, het medio clipper-fregatschip Cadzandria,
groot 399 lasten, gevoerd zullende worden door gezagvoerder
J. A. C. Gerlach, en gebouwd voor rekening eener reederij
onder directie van de heeren N. A. Koning en A. H.Liebert,
bestemd voor cle groote vaart.
Uit Rotterdam schrijft men nader dat, zoo als men weet,
met den 1 dezer de koophandelteurs ten 1 in plaats van 3 ure
geopend is,en ten 2 ure gesloten wordt. Sedert ziet men voort
durend ten 3 ure op liet beursplein zich eeue groote schare van
kooplieden verzamelen, bestaande uit eeue menigte graauhan
delaars, effectenhandelaars, branders, wijnhandelaars en koop
lieden uit Schiedam (alwaar de beurs ten 12£ ure aanvangt.)
die aldaar hunne zaken komen drijven, als zijnde deze handelaren
door het vervroegd beursuur slecht gebaat; waarom liet te
wenschen is dat bij den gemeenteraad spoedig op een besluit
worde teruggekomen, waarbij slechts met de meerderheid van
ééne stem zulk belangrijk feit werd beslist, en dat, gelijk nu
reeds blijkt, veel misnoegen ondervindt. Vrijdag lag dan ook
een adres aan den gemeenteraad ter teekeuing, waarop al aan
vankelijk door een vijftigtal huizen is geteekend, om te verkrijgen
dat het beursgebouw ook van 3 tot 4 ure moge worden open
gesteld.
Volgens een met de jongste mail bij het departement van ko
loniën uit Suriname ontvangen berigt, gedagteekend 5 augus-
tusjl., kwamen aldaar minder gevallen van kinkhoest voor, zoo
dat die ziekte scheen te wijken.
Overigens was de gezondheidstoestand voldoende en heersch-
ten allerwege rust en orde.
Z. M. de koning is zaturdag morgen ten 5 ure met een extra
spoortrein van 's Gravenhage vertrokken, ten einde over Rot
terdam, Utrecht en Arnhem naar het Loo terug te keeren.
De vertegenwoordigers van de nederlandsche regering bij het
internationaal congres voor de statistiek, dat thans te Weenen
gehouden wordt, zijn de heeren; von Baumhauer, chef van het
bureau voor de statistiek te 's GravenhageAckersdijk, hoog
leeraar aan de boogeschool te Utrecht, en Vissering, hooglee
raar aan de hoogeschool te Leyden.
Men leest in de Algemeene konst- en letterbode:
Aan den heer dr. W. H. de Vriese, hoogleeraar in de kruid
kunde te Leyden, is onlangs bij koninklijk besluit, voor den tijd
van driejaren, eene zending naar Nederlaudsch Indie opgedra
gen in het belang van cultures, bijzonder op het eiland Java.
Wij vernemen, dat dit besluit genomen is uit overweging van
de noodzakelijkheid, om een wetenschappelijk onderzoek in te
stellen naar den staat der cultures in Nederlandsch Indie, bijzon
der op het genoemde eiland, en naar de middelen, welke geschik^
zijn om deze, in het vereenigd belang van Nederland en zijne
bezittingen in het Oosten, te ontwikkelen. Tevens zou hem zijn
aanbevolen, op te sporen en aan te toonen, welke op Java thans
nog niet of niet algemeen ingevoerde producten aldaar met
vrucht zouden kunnen worden geteeld. Deze zending, hoezeer
in haren aard minder uitgebreid, doet eenigzins deuken aan die,
welke in 1815 aan den hoogleeraar Keinwardt werd opgedragen.
Het is intussehen te hopen dat deze nieuwe zending voor onze
oost-indische bezittingen en voorde wetenschap meer uitkom
sten zal opleveren, dan met die vroegere het geval is geweest
en dit mag men met gerustheid verwachten, zoo wel omdat, naar
ons bekend is, niemand meer dan de heer de Vriese zelf het
betreurt, dat de heer Reinwardt nooit heeft kunnen hesluiten,
het verslag zijner zending openbaar te maken, en zich beijvert,
uit de nalatenschap van zijn voormaligen leermeester aan het
licht te brengen alles wat nog van wetenschappelijk belang mag
worden beschouwd; als omdat, wanneer wij verder omtrent
den inhoud van het besluit zijner benoeming juist onderrigt zijn,
hem bepaald zou zijn opgedragen om binnen den tijd van twee
jaren na zijne t erugkomst in Nederland een beredeneerd verslag
zijuer bevindingen in Nederlandsch Indië aan de regering aan
te bieden, vergezeld van zoodanige uitgewerkte voorstellen, als
waartoe hij in hetgeen hij tijdens zijne zending zal hebben
opgemerkt, aanleiding zal hebben gevonden.
In die zending, overeenkomende met die der heeren de Vrij en
Oudemans. waarvan vroeger in dit blad is melding gemaakt,
erkennen wij gaarne een blijk, dat de regering er prijs op stelt
om van het licht der wetenschap gebruik te maken, ten einde
aan onze schooue overzeesche bezittingen die ontwikkeling te
geven, waarvoor zij zoo zeer vatbaar zijn. -
Dezer dagen zijn van het vroeger zoo vaak ter spraak gebragte
wrak The lutine, in de gronden tusschen Vriesland en Terschel
ling gestrand en verbrijzeld, bovengehaald en geborgen 13 dol
lars, 2 louisd'or, koperen hoepels, tros en ijzerwerk, 99 spaau-
sche matten, 2 zilveren lepels. Men heeft veel hoop om den
gedurende 58 jaren in den bodem der zee bewaarden schat, die
op vele millioenen wordt begroot, bij gunstig weder althans
voor een groot deel te bergen.
Men verneemt dat Leyden op het punt staat met eene
nuttige iurigting te worden vermeerderd. Het Nederlandsch
genootschap tot zedelijke verbetering der gevangenen beeft
namelijk een gebouw met een daarachter liggend stuk grond
aldaar aangekocht, hetwelk zal worden irigerigt tot opleiding
van eenige knapen, die, door verwaarloosde opvoeding tot zeer
gering misdrijf gekomen, gegronde hoop op eene betere toekomst
geven. Het gebouw zal omstreeks 40 knapen kunnen bevatten
en zal men vooral eene opleiding tot de zeevaart beoogen.
Ging het onlangs bijna overal druk met de oprigtiug van ko
nijnenfokkerijen, waarvan men zich zoo veel voordeel voorspie
gelde, doch waarin men zich zoo zeer teleurgesteld heeft gezien,
thans heeft men weder eene nieuwe, welligt, zeldzamer, industrie
op het touw gezet. Men heeft namelijk het voornemen opgevat
om eene kiphouderij op groote schaal op te rigteneen barbier
te Meppel denkt eenige houderdc hoenders bij elkander te
houden die hem, naar zijne meening, een zeer ruim middel van
bestaan kunnen verschaffen, vooral bij de tegenwoordige onge
wone duurte der hoendereijeren. Tot. dit einde wil hij een stuk
heidegrond aankoopen, dat hij spoedig door de zoo vette mest
der hoenderen in vruchtbaar bouwland zal herscheppen, zoo dat
hij dan genoegzaam koren en eenig ander voedsel voor bet on
derhoud zijner kippen kan verbouwen. Deze nieuwe onderne
ming kan met eene betrekkelijk geringe geldsom aangevangen
en op groote schaal voortgezet worden, in aanmerking genomen
de veelvuldige heidevelden, die meest overal in die streken wor
den aangetroffen en nutteloos blijven liggen.