Spanje. Oblig
Biuneulandsch
Coupons bewijzen.
Crediet instelling.
Grenada. Oblig
H
25
3 u
37i
3i
214
5
V5«
5 o
874
5 u
774
'2i
324
3
2j>
3
45^
45 4
41
321
3
7
93$
Belgie. bij Rothschild
Portugal. Obligatien
a nieuwe
Venezuela. ir
Mexico. u
Illinois.
Beurs van Londen, 1 aug ten 12 ure. Consols 904
Beurs van Weenen, 1 aug. (slotprijzen.) Metaliek-
5 pet. S2£.
Beurs van Parijs, 1 aug. (slotprijzen.) 41 pet. compt
3 pet. 66,70.
Prijzen van cocapons en losbare obligatien.
Amsterdam 3 augustus.
Metalliek f 28,471; NapelschefDiverse engelsche in
fll,72j; Engelsche llusseu fFransche f55,75;
Belgische f56,121; Pruissische f 34,871; Spaansche piasters
f 2,391; Spaansche coupons per fr. 55,50; Hamb. Russen
fRussische in zilveren roebels f36,Poolsche in
flfNationale metalliek f29,80; Dollars f27,25.
Laabte nïesawstijsUingen uit ons vo rig no.
fjraaninarkten.
Amsterdam 3 augustus.
Tarwe en gerst lusteloos.
Sngqtmöm stukken.
Ito tentoonstelling van nijverheid.
OpenbaarheidDat is de leus der 19de eeuw, vooral ook op
het gebied der nijverheid zigtbaar. In vroeger jaren bestond er
voor de fabriekanten maar weinig prikkel om hunne voortbreng
selen te verbeterenwaren zij op dat punt meestal onverschillig,
want als de mededinging dreigend werd, kwam de regering van
staat of stad hunne gebrekkige producten door een verbod van
invoer beschermen. Wel wenschte men te weten hoe er elders
werd gewerkt en trachtte men zich van eens anders geheimen
meester te maken, doch over hetgene op eigen bodem werd
voortgebragt, bleef een digte sluijer iiggen.eu de regering kwam
ook hier weder de fabriekanten te hulp door het verloopen van
werklieden naar het buitenland en de uitvoer van machines
streng, ja zelfs //na exigentie van zaken met den dood te
straffen."
De tijd heeft dergelijke vooroordeelen, welke loodzwaar op
de ontwikkeling der nijverheid drukten, langzamerhand doen
verdwijnen, en bijna overal ziet men in, dat de concurrentie zoo
voor de maatschappij in het algemeen als voor den fabriekant
in het bijzonder de rijkste vruchten draagt. De vrije mededin-
gnig gaf aanleiding tot tentoonstellingen van nijverheid, waar
ieder zijn voordeel kon doen met de ondervinding van anderen,
en waar het gevaarlijke zelfbedrog bestreden werd, dat de pro
ducten die men leverde reeds der volmaking nabij waren en dat
er niets meer aan te verbeteren viel. Wie zich tegenwoordig
nog op die hoogtegelooft, zal zich in den strijd der mededinging
wel spoedig overvleugeld en zijne nering verloopen zien. Het
was daarom van het bestuur van het Mïddelburgsche departe
ment der Nederlandsche maatschappij tot bevordering van nij
verheid een zeer gelukkig denkbeeld om alhier gedurende de
kermis, dat is in de dagen dat onze stad ook uit de naburige
eilanden het meest bezocht wordt, eenige voorwerpen van volks
vlijt ten toon te stellen. En als men nu in aanmerking neemt
dat er slechts korten tijd verliep sinds er aan het reeds lang op
gevatte denkbeeld openbaarheid kon worden gegeven, zal ieder
moeten erkennen dat die eerste poging met een uiterst gunsti-
gen uitslag is bekrooud geworden.
Wanneer de bezoeker de ruime concertzaal, die nu aan een
groote bazar doet denken, binnen treedt, maakt de smaakvolle
schikking der meer dan driehonderd ingezonden voorwerpen
terstond een aangenamen indruk. Allereerst vallen in het oog
de landbouw werkluigcp door den heer C. Polderman, teNieuw-
land.de Maatschappij van landbouw in Zeeland, de Vereeniging
voor volksvlijt te Amsterdam en den heer van de Water alhier
ingezonden, en onder al die nuttige zaken werd onze aandacht
vooral getrokken door een wanmolen van Vachon, die de Ver
eeniging voor volksvlijt ten toon stelde, en de keurig bewerkte
snijmachine voor stroo, door onzen stadgenoot van de Wat er ver
vaardigd, terwijl onder de kleinere voorwerpen dier zelfde
afdeeling, de amerikaansehc vleeschsnijder en de worstenstopper
ons bijzonder doeltreffend toeschenen.
Onder de afdeeling bouwkunde vindt men de met zorg be
werkte modellen van onderscheidene bruggen, die de gemeente-
bouwmeester, den heer G. H. Grauss, ter bezigtiging stelde en
waaruit ongetwijfeld voor menig werkman nuttige leering te
trekken is, terwijl onder de smidsgereedschappen een ijzeren
i kunstdraaibank met vast ressort, die de heer W. H. Muntendam
alhier uit liefhebberij vervaardigde, de aandacht in het bijzonder
verdient, alsmede een eenvoudige smidse met blaasbalk die de
Vereeniging van volksvlijt inzond, doch die zoo oppervlakkig
beoordeeld ons nog al kostbaar voorkwam.
Midden in de zaal staan de uitmuntende meubelen uit de
werkplaats van den heer I. J. Milborn, alhier, die met de kleinere
hier en daar verspreide voorwerpen van den zelfden maker aan-
toonen dat men in Middelburg ten deze op de hoogte is en de
vreemde mededinging kan doorstaan. De verschillende voor
werpen uit de ijzergieterij van de heeren Boddaert en Renter-
gem getuigen van vooruitgang, terwijl de matrassen en kussens
van den heer Beunke, het waterstoombad van H. Laboyrie fils, te
's ïïage, maar ook vooral de in ons land nog al te weinig in ge
bruik zijnde waschtoestellen ons opmerkelijk voorkwamen.
Ouder de dames artikelen bekleeden eene eerste plaats de
voortbrengselen uit de kantfabriek te Sluis; zij getuigen wat
volhardende arbeid vermag en doen vooral de oprigters eer aan
die geene moeite ontzagen om dien belangrijken tak van nijver
heid op zeeuwschen bodem over te planten. In de zelfde afdee
ling verdienen ook de corsetteu van onzen stadgenoot, den heer
Boassou, te worden genoemd.
Dat de nijverheid alhier, zoo als wel eens beweerd wordt,
geheel is ingesluimerd, wordt tegen gesproken door de voorwer
pen van verbruik uit de hier gevestigde fabrieken afkomstig,
zoo als de likeuren van de heeren Snijders en zoon, de verschil
lend olie soorten, benevens raap- en lijnkoeken van de heeren
Spoors en Sprenger, de meekrap en garancine uit diverse fabrie
ken en de sigaren en pepermunt uit de fabriek van de heeren
Le Nobel en zoon. Het trok hier onze aandacht dat een vooral
eigenaardig middelburgsch product, de beroemde zeeuwsche
chocolade niet was vertegenwoordigd.
Zijn de voorwerpen van zink door de Vereeniging van volks-
vlijt ingezonden belangrijk, nog opmerkelijker schenen ons de
vele nuttige zaken toe uit gutta percha vervaardigd, door de
zelfde Vereeniging ten toon gesteld. Zij bewijzen de algerneene
toepassing van deze stof die nog voor korte jaren onbekend,
thans reeds onontbeerlijk is geworden. Een stevige brandem-
mer, een snaar, een dambordschijf en een paar windsels uit de
zelfde stof vervaardigd, staan naast elkander ten toon gesteld.
Wie weet of het thans nog niet fraaije en kostbare metaal, het
aluminium waarvan de Vereeniging van volksvlijt voorwerpen
inzond, met den tijd niet van even gewigtige toepassing worden
zal.
Het bindwerk van den heer J.Ehrlichen de kantoorbehoeften
uit de fabriek van De gebroeders Abrahams, toooen aan dat ook
die nijverheid alhier met vrucht wordt beoefend en de verschil
lende kantoor-en notitieboekjes uit de werkplaatsen van laatst
genoemde heeren bewijzen dat zij ook in dit opzigt de builen-
landsche mededinging niet behoeven te schroomen.
Door deskundigen hoorden wij ook aan het touwwerk van
den heer B. A. Fokker en aan het leder uit de fabriek van de
wed. Fokker en zonen, veel lof toekennen.
Ouder de kunstwerken verdienen onzes inziens in de eerste
plaats genoemd te worden de voortreffelijke voorwerpen die
de heer C. Tenstapper inzond. Wij zouden die zakeu ouder de
belangrijkste der tentoonstelling rangschikken en hopen dat de
fabriek van genoemden kunstenaar,totheden misschien te weinig
naar waarde geschat, zoo wel voor haar- als goud en zilverwerk,
de aanmoediging zal verkrijgen die dezelve zoo ruimschoots
verdient. Onder de zelfde afdeeling moeten wij ook nog ver
melden de kunstwerken die de heer W. H. Muntendam ver
vaardigde, de bloemdragers van den met roem bekenden beeld
houwer J. J. den Hollander, het kunstmarmer van den heer
J. H. Kneteman en het gipswerk van den heer Pundke; terwijl
de schilderijen van onzen stadgenoot, de heer J. F. Schutz, niet
weinig bijdragen om de tentoonstelling op te luisteren.
Ouder de modellen bekleeden een eervolle plaats de beide"
stoommachines door de heeren A. Versluys en J. Stevens
vervaardigd, de zuig en perspomp uit de beroemde fabriek van
den heer van der Os, te Ylissingen, en de waterzuigpomp door
den heer A. Phaff, te Zierikzee, uitgedacht en gemaakt.
Er zijn ook nog voorwerpen die belangstelling wekken, niet
zoo zeer om hunne kundige zameustellingdan wel omdat zij in
verband staan met de geschiedenis der beschaving. Welk een
verschil toch tusschen de eenvoudige kijkers die, naar de over
levering meldt door Zacharias Jansen in 1590 werden vervaar
digd, en die de eigenaarde heer Snijder, bereidwillig ter bezigti-
ging stelde, en de uitnemende physische optische instrumenten
die door den genoemden heer Snijder, de Provinciale genees
kundige commissie cn de heeren L. J. de Marree, J. C. van den
Broecke en de Jonge van Ellemeet werden ingezonden. Tus
schen het wapentuig van den op den langst en trap van bescha
ving staande wilde van Nieu w-Holland, of de sieraden door
den reeds meer ontwikkelden neger van Afrika's westkust ver
vaardigd, de electro magnetische telegraaf, de aneroide baro
meter en andere toestellen door de wetenschap uitgedacht en
door de kunst toegepast. Zoo ontwikkelt zich de menschelijke
geest en na korte jaren zullen de werktuigen die wij thans der
volmaking nabij achten, waarschijnlijk weder veranderden door
betere vervangen zijn.
En hiermede achten wij de op ons genomen taak afgeloopen;
wij hebben slechts eukele voorwerpen vermeld die onze aandacht
bijzonder trokken, zonder daarom de niet genoemden in het minst
te willen verkleinen. Alle inzenders verdienen lof. Al was het
alleen om den ijver waarmede zij eene goede zaak hebben helpen
bevorderen, en een tweede proef zou, wij twijfelen er niet aan,
vau nog meerder ijver getuigen. Zeer zeker zal deze tentoon
stelling rijke vruchten, al vallen deze ook niet terstond in het
oog, afwerpen; nu reeds bewijst zij dat de nijverheid alhier nog
niet geheel is ingeslapen, en slechts aanmoediging behoeft om
zich verder te ontwikkelen en een eervolle plaats in te nemen
onder de nederlandsche industrie, en die industrie, zij is geene
onverschillige zaak. Zij is, zoo als een geleerde aanmerkt, eene
nieuwe magt in de maatschappij der 19de eeuw, die door geen
volk kan worden verwaarloosd of met onverschilligheid behan
deld zonder de opoffering van zijne nationale zelfstandigheid en
van zijnen rang onder de staten. N.
iliiöMm mm ummrr.
SVOOSIBOC» T iMUKSTSTESr.
STttssdien xTlfidilelbiirg: en ESot4er(Uui.
Uren van vertrek in augustus.
Van Middelburg
Donderdag 6
's midd. 12 ure.
Vrijdag 7
s morg
5
Zaturdag 8
5
Zondag 9
5
Maandag 10
u
5
Dingsdag 11
u
5
Woensdag 12
u
5,30
Donderdag 13
6
Vrijdag 14
ii
7
Zaturdag 15
ii
8
Zondag 16
9
Maandag 17
,i
10
Dingsdag 18
n
10,30
Woensdag 19
11,30
Van Rotterdam
Donderdag 6 's morg. 8,30
Vrijdag
Zaturdag 8
Zondag 9
Maandag 10
Dingsdag 11
Woensdag 12
Donderdag 13
Vrijdag 14
Zaturdag
Zondag
Maandag
Dingsdag
W oensda:
9,45
9,45
10,30
10,30
11,30
11,30
11,30
U 1,30
15 's midd. 12 ure.
16 's morg. 5
17 5
18 6
19 7
i ao ^lissingen op ESotterdam.
Vastgestelde uren van vertrek.
Van Vlissiugeu
des Maandags, Woensdags
en Vrijdags,
s morgens 8 ure, na aankomst
der stoomboot De Schelde,
van Breskens.
Van Rotterdam
des DingsclagsDonderdags
en Zaturdags,
's morg. 81 ure, na aankomst
van den Isten trein over den
Rijnspoorweg.
UMönötgtjriü.
Sedert de laatste opgave iti deze courant (7 mei) is bij den
oudergeteekeude voorde blinde en ziekelijke predikantswees
uog in dank ontvangen: van N. E. E. V. f 2.50, A. M. S. f 1.50,
M. C. f0,50, van mevr. V. D. f 1uit eene arm bus f I, door
tusschenkomst van den weled. heer BI. de Ligny te Middel
burg van N. N. f4,75, uit de kerkcollecte voormiddag
Nieuwekerk 10 mei f2,60 en van N. N. f2,50, en einde
lijk de zuivere opbrengst eener loterij van dameshandwerken,
enz. gehouden 4 junij, zijnde f99,50. Hij heeft het genoegen
mogen smaken den 19 junij in het geheel over te maken aan ds.
M. J. Struick te 's Hertogenbosch eene som van f148,741,
welke heer hem het verblijdend berigt heeft medegedeeld.dat
de christelijke liefde voor de zwaar beproefde doch lijdzame wees
een kapitaal van p. m. f3000. heeft bijeen gebragt, hetwelk tot
een blijvend fonds onder rigtige administratie is belegt. De on -
dergeteekende betuigt, ook namens de beweldadigde, zijnen
opegten dank aan allen, die hetzij door hunne liefdegaven,hetzij
door de vermelde loterij in waarheid weldadigheid hebben be
wezen, en hen in staat gesteld hebben, bovengenoemde som
over te maken. De ongelukkige is nu tegen komer en gebrek
behoedt. Smaak edele meuschen vrienden! van de Vader der
weezen op uw liefdewerk de meeste voldoening.
Oost- en Westsouburg den 4 augustus 1857. C. A. KAM.
ïüöniTtmtien.
Heden beviel voorspoedig van een' Zoon C. S- RÓELL
BERDENIS VAN BERLEKOM.
Middelburg, 4 Augustus 1S57.
Heden beviel voorspoedig van eene Dochter A. A. NOL-
THENIUS DE MAN CLAVAREAU.
Middelburg, 4 Augustus 1857.
Heden beviel vrij voorspoedig van eene Dochter M. H. E.
DOCKHEER, geliefde Echtgenoot van J. A. GOETHALS.
Dienende deze tot algerneene en bijzondere kennisgeving.
Middelburg, 4 Aug.
