MIDDELBURGSCHE
COURANT,
l\°' 88.
Dingsdag
1856.
22 Jutij.
Sinnmlcmïrscl]f tijöingm.
Deze courant verschijnt des dingsdags, donderdags en zaturdags. Binnen deze gemeente en Vlis-
singen geschiedt de uitgave den avond te voren ten 8 ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is 3, franco per post f 3,40.
De inzending van advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens, op den dag der uitgave.
De prijs van gewone advertentien is 23 cent per regel; van huwelijks, geboorte oi' d'iodln-kend*
makingen enz., van één tot zes regels f 1,50, voor eiken regel daarboven 32 cent.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Voor elke plaatsing moet 35 cent voor zegel worden betaald. De betaling geschic-dt kontant.
Editie van maandag avond 8 ure.
De burgemeester van de Gemeente Zaamslag
brengt hiermede ter kennis van de daarbij belanghebbenden
dat te rekenen met den 21 dezer maandter.secretarie dezer ge
meente, voor een ieder ter inzage zal liggen een uitgewerkt
plan, kaart en grondteekening van eene door het bestuur dei-
domeinen en liet bestuur der godshuizen van Gent voorgestelde
onteigening van een gedeelte van den zeedijk van deii A au dij-
ke-polder, in deze gemeente gelegen, toebehoörencle aan de
Erven van Hermanus de Regt en geheel often deele benoodigd
tot indijking van schorren of slikken in het Hellegat, vóór de
polders Catharina, Zaamslag, Aandijk en Stoppeldijk.
Dat voorts burgemeester en wethouders zich op maandag
den 18 augustus 1856des voormiddags ten tien ure, in de ge
meentekamer alhier zullen vervoegen, ten einde de bezwaren
der belanghebbenden tegen dat plan aan te hooren.
Eu worden wijders de hierbij belanghebbenden opgeroepen,
op voormelden tijd en plaats de bezwaren, welke bij hen legen
gezegd plan mogten bestaan, bij voormelde burgemeester eri
wethouders in te brengen.
Deze bekendmaking zal, ter voldoening aan de voorschriften
der, wet. van den 28 augustus 1851 (Staatsblad no. 125), rege
lende de onteigening ten algen: eenen nutte, worden geplaatst
in de Staats- en Middelburgsche courant, zoo mede in het
Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch- Vlaanderenen is
tevens op de gebruikelijke wijze binnen deze gemeente op lieden
afgekondigd en aangeplakt.
Zaamslag, den 19 ju lij 1856.
Be burgemeester voornoemd
J. VAN VESSEM.
SfliddelTbuurg' S3. jralüjo
Op woensdag aanstaande, des namiddags ten één ure, zal de
gemeenteraad alhier eene openbare zitting houden ter behande
ling der navolgende onderwerpen
Voorstel voorzitter ter benoeming van een plaatsvervangend
lid, commissie hoofdelijken omslag; bij resumtie rekwest den
heer Dronkers, betrekkelijk het havenkanaal.
'In eene heden op liet raadhuis alhier gehouden bijeenkomst
van stemgeregtigde deelhebbers in de Nederlandsche handel
maatschappij is benoemd tot commissaris in plaats van wijlen
den heer S. Luleyn, jhr. W. 11. Boddaert en tot plaatsvervan
ger in plaats van jhr. W. R. Boddaert, de heer Johs. Luleyn.
Bij de kamer van koophandel en fabrieken alhier, zijn inge
komen de navolgende handelsberigten1. opgaaf wegens den
in- en uitvoer van vreemde en koloniale waren, den uitvoer van
britschc en iersche voortbrengselen, de schepen in den vreem
den handel en in de kustvaart gebruikt, gedurende de vijfmaan
den, geëindigd op UI mei jl.2. eene staat van naar Oost-Indie
verzonden katoenen goederen, gedurende de maand junij; 3. be-
rigt omtrent de indigo, afkomstig van de landen des heeren
ICositzky,in het Caucasisehe gebergte, benevens twee monsters.
Van de werf De volharding van de scheepsbouwmeesters den
Bouwmeester Borsius van der Leyé alhier, is zaturdag met
het beste gevolg te water gelaten het barkschip Stad Middel
burg, groot ongeveer 400 gemeten lasten, gebouwd onder direc
tie der schee,pstimmerbazen J. van Vlieten G. Kam, voör reke
ning eener reederij onder administratie van de zelfde firma en
bestemd voor de groote vaart. Onmiddelijk daarna is de kiel
gelegd voor een ander barkschip van de zelfde grootte, het.
welk den naam zal dragen van Regina Maris, voor rekening
eener reederij onder administratie van de zelfde boekhouders
Wij wenschen de ijverige ondernemers met den aanvanke
lijk goeden uitslag hunner eerste poging geluk, en koesteren
den wenscli dat hun onvermoeid streven bij voortduring de ver
diende aanmoediging zal vinden en moge bijdragen tot bevor
dering van den welvaart dezer gemeente.
te Antwerpen een zeer hevigen brand is uitgebarsten in eenen
rijstpelmolen die daardoor nagenoeg geheel vernield is, terwijl
eenige daarbij staande huizen .gedeeltelijk in ascli zijn gelegd
Door het instorten van eenen muur zijn éenige pompiers zwaar
verminkt.
Men schrijft ons uit Vee re
De lieer W. M. Snijder toonde donderdag 11.,- dat hij ofschoon
elders wonende, zijne vroegere woonplaats niet vergelen had-
Op zijn buitengoed Bomdal, vereenigde hij in dien namiddag
de schooljeugd der gemeente Veere, die zich met eenige ge-
noodigden, onder de leiding van den onderwijzer M.de MolAz.,
aldaar met gepaste vermaken bezig hielden en eerst des avonds
laat in vrolijke stemming huiswaarts keerden*
De stoomboot A.ymou Louise, varende lussehen Rotterdam
en Antwerpen, van laatst.gemelde plaats heden middag Vlissiu-
gen aandoende,bragt het berigt mede dat in den afge.'oopen nacht
Nadat de sedert, eene maand met verschillende personen ge
voerde onderhandelingen omtrent de vervulling van de betrek
kingen van minister van marine en van roomsch katholieke
eeredienst steeds vruchteloos zijn gebleven, vernemen wij dat
de regering thans besloten heeft tot het aanstellen van een direc
teur-generaal, belast met. de regeling der zaken van dat depar
tment. De kapitein-luitenant ter zee Escher zou daartoe zijn
benoemd op een tracfement van S000; terwijl de verantwoor
delijkheid van dat ministerie zal berusten bij den minister van
buitenlandsche zaken jhr. Gevers van Endegeest. Het minis
terie van roomsch katholieke eeredienst zal mede voorloopig bij
een der andere departementen worden gevoegd. De beide minis
ters ad interim zullen door dezen maatregel vermoedelijk met,
1 aug. van de waarneming hunner betrekking worden ontheven.
Als een vervolg op hetgeen wij in ons vorig no. reeds in het
kort konden mededeelen betrekkelijk de feesten, welke in de
afgeloopene week te Haarlem gepaard gingen met de pleglige
onthulling van het st andbeeld voor den uitvinder der boekdruk
kunst, zien wij ons thans in staat, gesteld eenige nadere bijzon
derheden mede te deelen.
Woensdag voormiddag omstreeks elf ure begaven de feest
vierenden zich langs het prachtige //Huldeblijk van Haarlems
ingezetenen aan de gevers van het standbeeld" eerst naar den
gedenksteen in den Haarlemmer hout (aldaar bij het vierde
eeuwfeest der uitvinding opgerigt.).
De optogt., geopend door een detachement dragonders en de
muziek der schutterij, bestond uit: 1. ceremoniemeesters;
2. de feestcommissie; 3. de koninklijke handboogschnttcrs-
vereeniging' //Sagittarius"; 4. de hoofd-coinmissie voor de
oprigiing van het metalen beeld; 5 de commissie voor bet hul
deblijk 6. de vertegenwoordigers der onderscheidene Coster-
commissien; 7. de ontwerpers en vervaardigers van het beeld
en het voetstuk; 8. verschillende autoriteiten; 9, de officiereu
der schutterij en de verdere genoodigde officieren; 10. af
gevaardigden van genootschappen en instellingen, welke
voor de oprigting van het beeld hebben bijgedragen11. de
leden gedeputeerden der Maatschappij van nijverheid; 12 de
muziek van de infanterie13. de leden der Vereeniging ter be
vordering van de belangen des boekhandels; 14. de muziek van
de dragonders; 15. de typografische vereenigingen met hare
banieren; 16. de beide haarlemsche liedertafels met hare banieren.
De trein werd gesloten door een detachement dragonders.
Bij de ouder 15 genoemde vereenigingen bevonden zich ook
een 12 tal- afgevaardigden van de typografische vereeniging te
Middelburg, welke naar wij: vernemen, de verst afgelegene ver-
eeiiiging was die vertegenwoordigd werd. j
Door den heer rnr. Joh. Enschedé werd bij dezen steen een
korte toespraak gehouden, waarop door de typografische ver
eenigingen een koorzang werd aangeheven.
Daarop begaf men zich naar het nog omhulde standbeeld op
de markt, waar zich reeds bevonden Z, IC. 11. prins Hendrik j
der Nederlanden, de ministers van binnenlandsche zaken, finan- j
eien en oorlog, de commissaris des koniugs in de provincie
Noord-Holland, de burgemeester en de wethouders van Haar-
lem de voorzitter en de leden der hoofdcommissie,, enz.
De feesttrein op de markt gekomen werd verwelkomd door
j een triomfmarseh, ter eere van Coster gecomponeerd door den
heer E. üünkler en uitgevoerd door het muziekkorps van het
regement grenadiers en jagers. -
Daarna werd er een mannenkoor aangeheven, onder directie
van den heer J. E. Schmitz.
Nadat de eommissien, de overheidspersonen, de genoodigden
in grooten getale, zich geschaard hadden, was hot oogfin blik
gekomen, dat het standbeeld voor ieders oog zou weden ont
dekt. De hoofdcommissie en de leden van den gemeenteraad
plaatsten zich nu voor het beeld.
De heer mr. L. Metman, voorzitter der hoofdcommissie vocy»
de oprigting van het standbeeldhield alsnu de volgende
rede
De grootste schat van een volk is zijne historie, zoo dikwerf'
deze de roemrijke daden van het voorgeslacht vermeldt. Met
welgevallen en voldoening slaat, dan ook de tijdgenoot die blad
zijden op van de geschiedenis, waar hij vindt opgei eekend wat
er op den vaderlandsehen bodem werd verrigt ter bevordering
van hetgeen goed is en edel en schoon. Hel kan alzoo gecne
bevreemding verwekken, dal zij die te Haarlem, uit onderschei
dene oorden van het land, zijn zamengevloeid bij hel binnentre
den van Haarlems veste, zich levendig voor den geest stellen
hoe, in den grooten st rijd voor vrijheid van geweten, hel bloed
der vaderen op dezen grond is geplengd, en hoe eene Kenau
Hasselaar het bewijs opleverde, dat zelfs de zwakke sekse in
Nederland krachtig is, als hel de verdediging geldt van de hei
ligste regt en der burgers.
//Maar ik heb thans niet. Ie spreken van de roemrijke wapen
feiten, heilrijk en weldadig slechts voor eene enkele natie; ik
moet gewagen van hetgeen voor meer dan vier eeuwen hier
heeft plaats gegrepen, en aan het gansche meuschdom ten zegen
heeft verstrekt, van eene uitvinding welke de vruchten van den
geest verduizendvoudigt en heinde en verre verspreidt, het
licht, dat eenmaal scheen, bewaart, en de bron doet zijn vun
ander licht, dat nog helderder schijnt.
//De nederlandsche natie brengt, in dezen plegtigen stond,
eene dankbare hulde aan de nagedachtenis van den luiarlem-
schen burger Lourens Janszoon Coster, den uitvinder der boek
drukkunst.
//Is het misschien eene ijdele zelfverheffing, uit. nat ionalen
trots geboren, die ons de oogen doet sluiten voor de waarheid
en cle regtmalige aanspraken van vreemden doet verwerpen !J
Hebben Mentz en Straatsburg geene gedenkt eekenen of stand
beelden opgerigt, om der wereld te verkondigen, dal, aan Gui-
tenberg en niet aan Coster de eere toekomt van de boekdruk
kunst te hebben uitgevonden
//Onkunde en vooroordeel alleen kunnen ten nadoele van
Nederland uitspraak doen. Gel uigt het, gij die onpartijdig hebt
onderzocht wat de scherpzinnige en geleerde de Vries, gehol
pen door zijn kunstvriend Schinkel en door den on vermoeiden
en volhardenden ijver van onzen Noordziek, aan het oordeel
van landgenoot, en vreemdeling heeft onderworpen.
//De waarheid kan lang in het duister schuilen, als zij aan het
licht zich voordoet, miskend en heftig aangevochten worden,
ja zelfs hare heilige zaak voor eene poos wanhopig sehijueij.
Maar haar glans breekt meer en meer door de nevelen h°en en
schilfert gedurig heldeider en onweerstaanbaarder; bet hek
barer vijanden wordt dagelijks dunner, haar aanhang gvooter
en magüger, tot dat ook de laatste tegenspraak der schaamte
loosheid verstomt, en h.\ar zegepraal voltooid wordt'. Zooging
het tot heden met de uitvinding der boekdrukkunst, zoo zal
het ook verder gaan. Zoo deed de stem der waarheid zich gedu
rig krachtiger vernemen, en de uitkomst zal niet twijfelachtig
wezen."
//De voorspelling van den redenaar, wiens uitstekende gaven
zoo veel hebben bijgeoragt tot den luistervol het vierde eeuw
feest der uitvinding van de boekdrukkunst, is bewaarheid. Ja
de uitkomst van den strijd door net wakker driemanschap met
onbezweken trouw en moed gevoerd, is niet twijfelachtig zoe-
