Kunsten en wetenschappen.
De afdeeling taal- en letterkunde cler koninklijke akademie
van wetenschappen hield maandag hare gewone maandelijk-
schc bijeenkomst.
De heer van den Bergh heeft kennis gegeven de vergadering-
niet te kunnen bijwonen, en zendt tevens zijne in de vorige
vergadering gehouden voord ragt ter plaatsing in de verslagen
en mededeelingen. Dit stuk is in handen gesteld van de com
missie van redactie.
Onder de andere ingekomen stukken was ook een brief van
het corresponderend lid Ie Batavia, den heer Brumund, daarbij
kennis gevende van de aanneming van het lidmaatschap.
Vervolgens heeft de voorzitter, de heer J. Bake, zijne toege
zegde voordragt over het staats-examen medegedeeld. Hij gaat
den loop 11a van deze kwestie in deze afdeeling der akademie,
vestigt het. oog op de discussien in de tweede kamer der stalen-
generaal op 26 november gevoerd over het hooger onderwijs,
slaat een blik op den staat van de vrijheid der akademie in de
lSdo eeuw, daarna op de werking van het organieke besluit van
1815, en ook op het besluit van 18-15, op hetwelk hij wel eenige
aanmerkingen zou hebben te maken, doch dat hij erkent goede
vruchten te hebben gedragen. Hij zal niet herinneren, hetgeen
sedert door de regering is gedaan in deze zaak; doch zal, terwijl
hij zich voor het, staats-examen verklaart kortelijk nagaan, wat
voor en tegen dat examen is aangevoerd; inzonderheid wederlegt
hij de argumenten door den heer Thorbecke in de gemelde zit
ting van november in het midden gebragt tegen het staats
examen hij gaat ook nog na, wat door andere bevoegde en
hooggeachte mannen tegen liet staats-examen is gezegd, liij
eindigt met te verklaren, dat hij geen nieuw of vernieuwd voor
stel zal doen, omdat hij den tijd daartoe nietgeschikt acht; hij
weuscht, dat de zaak bij de afdeeling worde aangehouden, dat
zij besluite geene discussie te voeren, maar over te gaan tol; de
orde van den dag.
De heer Cobet wenscht thans het in de vorige vergadering
aangekondigde voorstel te doen. Hij wil echter vooraf doen
opmerken, dat men in den aan deze zaak gegeven loop eene feil
heeft begaan. Hij vindt het eene groote feil, dat men ten deze
het advies van de zus ter-afdeel ing heeft meenen te moeten vra
gen. Zoodanige handeling acht hij gelijkte staan met, het ge
voelen der afdeeling te vragen over de meerdere of mindere echt
heid van de palimpjesten van Simonides. Deze vraag zou bij de
meeste leden verwondering, bij anderen verontwaardiging, en bij
sommigen ook bespotting hebben uitgelokt. Omtrent deze
zaak nu meent hij dat de zuster-afdeeling even zeer incompetent
was, en dit gevoelen is bij hem bevestigd door hetgeen in die
afdeeling over deze zaak heeft plaatsgehad. De gevolgen van
die feil waren dan ook blijkbaar, want de minister van binnen-
landsche zaken heeft in de zitting der staten-generaal zich, ter
bestrijding van het herstel van het staats-examen, beroepen op
het rapport der commissie van deze vergadering, hetwelk even
wel was verworpen. Hij stelt voor, dat deze afdeeling der aka
demie gevolge geve aan het in september genomen besluit en
zich tol de hooge regering wende tot weder invoering van een
verbeterd, meer uitgebreid .staats-examen;
De heer Bake zegt, ter beantwoording van den heer Cobet,
dat hij dien stap ontijdig had geacht, alleen omdat hij was tegen
het herstellen cloor een partiele wet, en ook omdat de opinie over
deze zaak nog niet rijp genoeg zijnde, er weinig kans was op
welslagen bij de staten-generaal, terwijl hij verzekert, dat zoo
dra de stap hem tijdig zal voorkomen, hij met allen ijver en
ernst daarover bij de afdeeling een voorstel zal doen.
Deheer Cobet zegt, dat hij geen persouelen invloed der afdee
ling op de regering bedoelt, maar alleen een rnorelen invloed.
De heer van Hall protesteert tegen het in overweging nemen
van het voorstel; hij zou het een gevaarlijk precedent achten,
indien men weder ter sprake bragt eene zaak, waarover de dis
cussie als gesloten moet worden beschouwdhij is ook tegen
het aanhangig houden, vermits de zaak is afgedaan.
Deheer de Bosch ICemperzegt, dat het bij hem bevreemding
heeft opgewekt., dat de heer Cobet de wijze afkeurde waarop
deze zaak is behandeld, vermits er in zijn voorstel zelf gespro
ken is van een adres der akademie aan de hooge regering, en
clan volgde uit den aard der zaak, dat de zuster-afdeeling moest
worden geraadpleegdhet resultaat van die raadpleging is be
kend. Hij houdt daarom ook het voorstel van den heer Cobet
voor afgehandeld. Hij wenscht echter een paar aanmerkingen
te maken tot toelichting van het rapport der commissie. Het is
niet juist door de staten-generaal beoordeeld. Men heeft daar
gemeend, dat het onvoorwaardelijk liet voorstel Cobet afkeurde
en tegen het staats-examen was; integendeel wenschte de com
missie waarborgen voor de toelating tot het hooger onderwijs;
zij wilde echter geen eenzijdig, maar een algemeen staats-exa
men. Hij er is evenwel legen, dat eene zaak aanhangig worde
gehouden, welke reeds is afgedaan; werd een nieuw voorstel
door den heer Cobet gedaan, hij zal het gaarne ondersteuneu.
Hij wenscht, dat de publieke opinie worde ingelicht omtrent
\de akademie wenscbelijk acht in het belang van het
- J'efrbn der wijs.
s éitvoarige discussie is de beraadslaging over dit onder-
^Vöfp:^ésfofên, zijnde door den voorzitter verklaard dat hij hier
S©mïr§itt een woorstel zal doen in de volgende zitting.
^p^£tó|er de Wall brengt daarna verslag uit over de voordragt
ty&r Koenen, betreffende de vogelvrijverklaring van
01 prins van Oranje; de commissie adviseert om zoo
^spsbitïg mogelijk dit stuk 111 de verslagen en'mededeelingen op
te nemen en het daarna aan de orde te stellen. Wegens het ver
gevorderde uur stelt de heer Roorda zijne voordragt over
spreek- en scjiwftaal uit tot eene volgende vergadering. De
heer van bijdrage van den heer Holtius voor
over lombardisehe regt. in Italië, naar
aanleidingyfpi twee 'der stedelijke regering van Milaan
inl26$f? «fit
De |edataris deelt eeü>btièf mede van den boekhandelaar A.
C. Krhs'ej^an, Étaar-lem^/betreffende eene nieuwe door hem
te bezofg&^olledige pit|33ï van Bilderdijks werken; de heeren
Brill en^ü^^|^^$tö'^B''exemplaren aan van werken.door hen
ps;chi'§ven vergadering uiteengegaan.
lierlmienws.
Ter vervulling der predikantsplaats bij de nederdüitsch gere
formeerde gemeente te Rotterdam,opengevallen door het benoe
men van den hoog gel. heer dr. J. J. Prins tot professor in de
godgeleerdheid aan de leydsche hoogeschool en voortdurende
door het bedanken van den wel eerw. heer T. Poortman te
Zwolle, heeft de kerkeraad den 12 dezer het navolgende twaalf
tal predikanten gevormddd. V. F. J. Boonacker, te Eukhuizen
J. J. van den Broek, te Oegstgeest11. P. Berlage te Naar-
den; Th. K. M. voii Baumhauer, te Zutphen; G. A. Hoog,
te Dirksland N. A. van Charante, te Zaandam;! J. Hooy-
kaas Herderschee, te Nijmegen; J. G. Schuuring, te Hoorn
A. A. A. Molhuysen, te Vollenhoven; T. J. Montijn, teGou-
driaan; H. Brouwer, te Oudkerk en Roodkerk, enW.J. O.
Sluiter, te Dordrecht.
M»n?ao.e esi leger.
Bij besluit van den 21 januarij jl. is door den minister van
marine bepaald dat voortaan voor elk onderofficier of minder
schepeling een concluite-boekje zal'worden aangelegd, in hetwelk
alle straffen zullen moeten worden opgeteekend, zoo mede een
rapport over het gedrag, de bekwaamheid en geschiktheid van
den schepelingdoor die bepaling zal er aan eene tot dusverre
bestaan hebbende behoefte in het belang van den dienst worden
voorzien.
Met den 15 dezer is de kapitein-luitenant ter zee F. T.
Yerster, 1ste officier op Zr. Ms. wachtschip te Hellevoetsluis op
nou-act.ivit.eit gebragt en in voornoemde betrekking worden
vervangen door den kapitein-luitenant ter zee H. D. Kramp.
De luitenant ter zee 2de (klasse jhr. A. C. van Haeften
is geplaatst op Zr. Ms. wachtschip te Vlissingen.
Naar men verneemt zal de officier van administratie 2de
klasse E. Lasonder, die belast was met de waarneming der be
trekking van commies van aanneming voor de marine te Rot
terdam, eerstdaags op non-activiteit worden gebragt en in laatst
genoemde betrekking wórden vervangen door den gepensioneer
den officier van administratie C. Kohier.
Dezer dagen is te 's Hage wederom het examen afgeno
men van 84 jongelingen, die zich aangemeld hadden om tot
scheepsklerken bij de marine te worden aangesteld. Eertdaags
verwacht men nu de benoeming van sommigen.
^'erseBs51 Besiule Ibesrig'tein.
Dingsdag jl. heeft de plegtige opening plaats gehad van het
gedeelte van den Rhijn-spoorweg tusschen Arnhem en Emme
rik. Woensdag heeft de geregelde dienstop hetzelve eenen
aanvang genomen.
Sommigen willen weten dat er in Frankrijk sprake is om
aan de hoogere graden van het legér adelijke titels te verbinden.
Zoo zoude b. v. een maarschalk tevens hertog, een divisie-gene
raal graaf, en een brigade-generaal baron zijn.
Volgens officieleopgavezijninNederlandinhetjaarl854
31-90 personen door de policie om dronkenschap aangehouden.
Als eene merkwaardigheid kan van Dwingelo gemeld
worden dat zeven broeders en eene zuster denhoogen ouderdom
van 84, 82,77, 75, 73, 72,70 en 68 jaren hebben bereikt, totaal
601. Allen zijn welvarende en verrigten met ijver hunne werk
zaamheden.
Tegen den 3 junij eerstkomende zal bij het departement
van binnenlandsche zaken weder een vergelijkend examen ge
houden worden voor leerlingen-telegrafisten.
Er zijn in verscheiden oorden van Belgie weddingschap
pen aangegaan, dat de tarwe in september aanstaande op 15
francs (ruim ƒ7) per mud zou staan.
De Grieken zijn tegenwoordig in het bezit van ongeveer
2/3 van den binnen Jeruzalem gelegen grond, en men onder
stelt algemeen dat deze met russisch geld is aangekocht.
In het afgeloopen jaar zijn er in Silezie 811 roomsch-ka-
tholijken tot het protestantisme overgegaan. Eenige jaren gele
den heeft er aldaar een bijna gelijke overgang plaatsgehad.
In 1790 waren er in Parijs 5000 roomsche geestelijken.
Naar evenredigheid van de toeneming der bevolking sedert dien
tijd moest hun aantal nu 10,000 beloopen, doch het aantal pries
ters bedraagt slechts 800.
Men zegt dat de keizerlijke spruit van Frankrijk den
titel van koning van Algiers zal voeren.
Usairg-esriLijSie §tfcand.
Gedurende het laatstvorige jaar zijn bij den burgerlijken
stand alhier ingeschreven:
Huwelijken. Geboorten. Levenl. aangeg. Sterfgevallen
mann. vr. totaal. mann. vr. totaal.
108 273 233 506 30 280 270 550
Van de 550 overledenen zijn 26 personen elders gestor
ven doch alhier ingeschreven.
Bij het overlijden bedroeg de verschillende ouderdom
minder
dan
één jaar
116
van
50
tot
55 jaren
27
van 1
tot
5 jaren
50
55
60
27
5
10
18
60
65
43
10
15
6
65
70 h
50
15
20
14
70
75
33
20
25
14
75
80
21
25
30
24
80
85
16
30
35
22
85
90
8
u 35
40
16
90
95 y
3
40
45
24
onbekend
2
45
50
16
In 1854 bedroeg het getal der gesloten huwelijken 123,
der geboren kinderen 472, levenloos geborene 36 en van
de overledene personen 452.
Te Vlissingen zijn in het jaar 1855 in de registers van
den burgerlijken stand ingeschreven het navolgend getal
Huwelijken. Geboorten. Levenl. aangeg. Sterfgevallen.
mann. vr. totaal. mann. vr. totaal.
77 146 160 306 28 143 137 280
Onder het getal der overledenen zijn begrepen 7 personen
die elders en 14 die iu het hospitaal gestorven zyu.
Voorts was de ouderdom bij het overlijden:
minder dan één jaar
1
5
10
15
20
25
30
35
40
tot 5 jaren
10
15
20 n
25 v
30
35
40
45
64
41
7
6
8
13
13
van 45 tot 50 jaren
50 55
r, 55 ïd 60
60 65
65 70
70 75
75 80 u
a 80 85
85 90
I11 1854 was te Vlissingen het getal huwelijken 79dat dei-
geboren kinderen 282der overledenen 292 en der levenloos
geborene n21.
Te Veere was in het laatstvorige jaar het getal geboorten
26, 9 mannelijke en 17 vrouwelijke kinderen; dat der over
ledenen 44, 23 mannelijke en 21 vrouwelijke personen, onder
welke 2 die elders zijn overleden doch aldaar ingeschreven,
en 3 die aldaar gestorven doch elders ingeschreven zijn
5 kinderen zijn aangegeven als levenloos geborenterwijl
overigens de ouderdom bij het overlijden was:
minder
dan één jaar
10
van 40
tot 53
jaren
5
van 2
tot 10 jaren
4
59
67
n
4
16
25
3
67
77
4
25
35
5
81
83
n
1
35
40
7
91
92
1
Bij den burgerlijken stand der gemeente Goes zijn in het
afgeloopen jaar aangegeven
Huwelijken. Geboorten. Levenl. aangeg. Sterfgevallen.
mann. vr. totaal. mann. vr. totaal.
32 108 74 182 8 100 95 195
4 der te Goes overledenen hadden elders hunne woonplaats
eu 8 zijn aldaar ingeschreven die elders overleden waren.
Van de overledenen was de ouderdom als volgt:
minder dan één jaar
tot 5 jaren
10
15 n
20
25 0
30
35
40
45 a
van 45 tot 50 jaren 8
55
60
65
70
75
6
12
10
13
10
4
85
85
In het jaar 1855 zijn te Zierikzee ingeschreven als in die
gemeente gehuwd, 6i pareu; geboren, 245 kinderen, 131
van het mannelijke en 114 van het vrouwelijke geslaeht,
waaronder 8 tweeling-geboorten en 11 levenloos aangege-
venen; overleden 151 mannelijke, 129 vrouwelijk, zamen
280 personenop volgenden leeftijd
minder dan één jaar 85
van 50 tot 55 jaren 12
van
1
tot
5
jaren
35
55 60
18
5'
10
9
60 65
19
10
15
0
5
65 70
8
15
20
u
6
70 75
12
20
25
7
75 80
10
25
30
11
O
80 85
7
30
il
35
5
85 90
4
a
35
40
a
5
90 95
2
4-0
45
4
onbekenden leeftijd 1
45
50
10
In de afgeloopene maand januarij zijn ingeschreven in de
Registers van den Burgerlijken Stand te
Middelburgals Gehuwd2 paren. Geboren48
kinderen; 23 van het mannelijke en 25 van het vrouwelijke
geslacht. Overleden65 personen (waarvan 2 elders gestor
ven), 38 van het mannelijke en 27 van het vrouwelijke ge
slacht. Levenloos aangegeven 6.
Van de overledenen waren: beneden den ouderdom van een
„aar 13van 1 totö11 van5 tot 10 1van 10 tot 15'1
van 15 tot 20, 3; van 20 tot 250van 25 tot 30, 4;
van 30 tot 350van 35 tot 401 van 40 tot 45 2
van 45 tot 503van 50 tot 55 5 van 55 tot 604:
van 60 tot 653van 65 tot 705; van 70 tot 75 2
van 75 tot 80, 2; van 80 lot 85, 4; van 85 tot 90, 1.
"Vlissingen, als: Gehuwd, 6 paren. Geboren, 33 kin
deren; 19 van liet mannelijke en 14 van liet vrouwelijke
geslacht. Overleden.22 personen 14 van het mannelijke
en 8 van het vrouwelijke geslacht. Levenloos aangegeven 2.
