MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°- 133,
Dingsdag
6 November.
öinnmlattösilji' Stjïungra.
Deze courant verschijnt des Dingsda^s, Donderdags en Zaturdags. Binnen deze gemeente en Vlis-
singeu geschiedt do uitgave den avond te voren ten S ure.
De abonnementsprijs per drie maanden is 3, franco per post 8,40.
De inzending van Advertentien kan geschieden tot tien ure des morgens op dea dag der uitgave.
De prijs van gewone Advertentien is 22 cent per regelvatt Huwelijks, Geboorte ol' Doudbèkentb
makiugen enz., van céu tot zes regels 1,50, voor eiken regel duarbuVeii 23 cent.
Buitengewoon groote letters worden berekend naar de plaats die zij innemen.
Voor olko plaatsing moet 35 cent voor zegoi worden betaald. De betaling geschiedt kontant.
Editie van Maandag avond 8 ure.
IRdiilellbni'g november.
Jl. donderdag is er brand ontstaan in de meestoof op het,
Nieuwedorp gemeente Heinkenszandgelukkig ontdekte men
liet spoedig en mogt men er door vereenigde krachten in sla
gen den brand spoedig te blusschen. Op den eest ontstaan, is
deze geheel uitgebrand, zonder dat de brand zich aan het overige
heeft mede gedeeld. Brandspuiten zijn niet in werking geweest;
het verbrande was in de zierikzeesche maatschappij verwaar-
borgd en de schade betrekkelijk gering, men spreekt van/1500,
h 2000.
Wij zijn verzocht het volgende mede te deelen
a Het mag voor de gemeente Veere, alwaar reeds sedert jaren
niet alleen alle bronnen van welvaart, maar schier ook van be
staan voor de ingezetenen zijn opgedroogd, eene verblijdende
gebeurtenis genoemd worden, dat bij de onlangs plaats gehad
hebbende openbare verpachting van de oesterput aldaar, deze
in handen is gevallen van de lieeren Dronkers en de Stoppelaar
te Middelburg, welke reeds eenen aanvang hebben gemaakt
dezen tak van handel op nieuw te exploiteren. He put, die een
tiental jaren ongebruikt heeft gelegen en thans in goeden staat
gebragt is, wordt algemeen voor eene der beste van dit land
gehouden en stond vroeger tijdens het beheer van de lieeren
Varkevisser, ook in bet buitenland bijzonder gunstig bekend.
Het in orde brengen der put met hare vloeren, sluizen, beschoei-
jingen en kramwerk, alsmede de bereids uit Whitestable aan
gekomen lading oesters, heeft reeds menigeen werk verschaft
en belooft, bij gunstige resultaten, aan verschillende ambachts
lieden bij den op handen zijnde winter, gelukkig weder eeni-
gen arbeid."
He Nederlandsche Staats-courant van 2 dezer bevat het
volgende voorloopig verslag wegens de uitkomsten van den
oogst in de provincie Zeeland over het loopende jaar:
Het najaar van 1854- kenmerkte zich door veel vochtig we
der. He daarop volgende winter was streng en langdurig. Het
weder bleef koud in bet voorjaar, zelfs tot in het begin van den
zomer.
Hit was van nadeeligen invloed op de vruchten. De oogst
kan gezegd worden ongeveer drie weken later dan gewoonlijk
ie zijn binnengekomen.
Tarwe. De opbrengst daarvan, gemiddeld over de provincie,
mag bevredigend genoemd wordenzij wordt berekend op 20
a 21 mud het bunder aan zomer- en winter-tarwè. Schouwen
en Duiveland gaven een beschot van 23 en 22 mud. In het ei
land Tholen slaagde de tarwe het minst. Het cijfer bedraagt
daar slechts 16 a 17 mud. De veelvuldige regens in den zaaitijd
en de daarop gevolgde strenge vorst bragten in dat eiland veel
nadeel toe. Hetgeen later bij goed weder te regt kwam, werd
door den honigdauw getroffen. De hoedanigheid der tarwe was
over het algemeen goed.
Rogge. Ook dit. gewas heeft voldaan. Het gaf echt er hier en
daar weinig stroo.
De gemiddelde opbrengst per bunder over de provincie komt
neder op ruim 23 mud. Het hoogste cyfer bekwam men ia
Schouwen en Duiveland, namelijk ruim 29 mud per bunder.
Zuidbeveland schijnt het meest van de afwisselende invloeden
der jaargelijden geleden te hebben, want de inzameling beliep
daar slechts ongeveer 20 mud.
Gerst. De oogst kan mede gunstig genoemd worden. Hij
wordt op 36 mud gemiddeld per bunder over de provincie ge
schat. ïn Schouwen en Duiveland gaf de zomer-gerst ruim 39,
de wintergerst ruim 38 mud.
In het voormalig 5de administratief district bereikte het ge
middelde cijfer van opbrengst slechts 31 a 32 mud.
Over de hoedanigheid valt.niet té klagen; bp sommige plaat
sen viel echter do korrel niet zwaar uit.
Haver gaf gunstige uitkomsten, niettegenstaande de koude
en harde winden hier en daar op het gewas nadeolig haddon
gewerkt. Men schat de gemiddelde opbrengst over de provin
cie op ongeveer '12 mud het bunder. Een uitmuntende oogst viel
aan het voormalig vierde district ten deel; men verkreeg daar
boven de 50 mud. In Noordbevelanddaarentegenwashet.be-
schot niet meer dan ruim 28 mud.
Koolzaad viel tegen. Het gaf minder dan in het vorig jaar.
Men schat de gemiddelde opbrengst over do provincie thans
slechts op 17 18 mud het bunder. Ook wat dit gewas betreft,
was de oogst in Schouwen en Duiveland de voordeeligste. Daar
gaf het zomerzaad ruim 23, het winterzaad 22 mud.
In Noord heveland schijnt het zaad het meest geleden te heb
ben. Men verkreeg daar slechts ruim 14 mud van het bunder.
De hoedanigheid was bevredigendop sommige plaatsen echter
liet zij te wenschen over.
Paarden- en duivenboonen gaven een middelmatigen oogst;
ongeveer 24 mud het bunder.
In het voormalig 4de district werd ongeveer 27 mud ingeza
meld. Het 5de district en Noordbeveland stonden gelijk. In
beide was de opbrengst ruim 21 mud. De hoedanigheid schijnt
goed te zijn uitgevallen.
Witte- en bruineboonen. Men kan de opbrengst daarvan niet
ongunstig noemen; zij was gemiddeld 20 mud het bunder. Men
trof geene verbouwing aan in Noordbeveland en in het voorma
lig éde district. In al de overige onderdeelen der provincie stond
de opbrengst van 20 mud nagenoeg gelijk. De hoedanigheid
schijnt goed.
Witte of gele, groene en graauwe erwten vielen niet ongun
stig uit. Het beschot komt gemiddeld over de provincie neder
op 23 mud het bunder. In Zuidbeveland en in het voormalig
éde district beliep het cijfer ruim 25 mud.
In het eiland Tholen was de oogst het onvoordeeligst. Men
bekwam niet meer dan 18 mud van het bunder.
Aardappelen, Ofschoon zich de ziekte onder dat gewas we
derom heeft vertoond, schijnt die echter minder hevig te zijn ge
weest en meest slechts het loof te hebben aangetast.
Sedert het ontstaan der ziekte, ia 1845, heeft men in dit ge
west geen zoo ruimen oogst gehad als in het loopende jaar. Men
schat hem gemiddeld op 130 mud het bunder.
In het voormalig 4de district werd het meestirigezameld. Men
verkreeg ruim 152 mud.
In het 5de distriet was daarentegen de opbrengst betrekke
lijk min (95 mud).
Over de hoedanigheid wordt niet geklaagd.
Graslanden vielen over het algemeen niet mede. De nacht
vorsten, de vele koude en naderhand de langdurige droogte
hebben de ontwikkeling belemmerd. Het eerst gemaaide viel
ongunstig uit. Over het nagras valt mede niet te roemen. In
sommige streken was dit gewas tamelijk goed, doch op de meeste
plaatsen niet. Er is maar weinig hooi ingezameld.
Klaver- en wortelgewassen. Over het algemeen zijn de be-
rigten weinig bevredigend. De eerste noch de tweede snede der
klavers viel gunstig uit.
Mangel wortelen vooral .schijnen niet zoo veel als anders te
hebben opgeleverd.
Vee. Behalve de ook elders heerschende varkensziekte, waar
aan vele varkens stierven, en welke zich meer dan in vorige jaren
uitgebreid heeft, ontwaardde menonder de paarden hier en daar
vrij sterke verkoudheid, gepaard met sterken hoest, waardoor
de beesten soms ten gevolge van belemmerde ademhaling stik
ten. Overigens was de toestand van het vee bevredigend.
Trekt men de uitkomsten van den oogst zamen, dan heeft de
landbouwer reden van dankbaarheid. Ongeacht deafwisselencle
min gunstige weersgesteldheden, kan de oogst bevredigend ge
noemd worden.
Men verneemt van goedofhnnd, dat den heet' J. M. Meuten
te 's Gravenhage door de Académie nationale agrioole, ffl&aufue=
turière et commerciale, te Parijs, het lidmaatschap dier maat
schappij is opgedragen, en dat clio opdragt is vergezeld van een
vleyend schrijven waarin verdiende -kulde wordt tocgebragt aan
de voortreffelijkheid der door de firma J. Mouten en zonen
ten toon gestelde pharmaoontische en chemische producten.
De zelfde onderscheiding is aan meerdere inzenders op da
wereldtentoonstelling te Parijs te beurt gevallen. Wy verne
men dat daaronder ook behoort de heer O. Verhagen te Goes,
voor door hem, als directeur der maatschappij van verbeterde
meekrapbereiding, ingezonden fubriekaat.
Den 31 October promoveerde de heer G. van Hennekeler, uit
Leyden, te Groningen inde wis-en natuurkundige wetenschap
pen, op eene in het ncderduitsoh geschreven verhandeling over
de primitieve wortels der getallen en hunne toepassing op do
decimale breuken. Dit is, zoo wy ons niet bedriegen, hot eerste
voorbeeld aau die academie van eene dissertatie en promotie
in de hollandscho taal, welk voorbeeld men hoopt dat navolging
zal vinden, even als zulks te Leyden en te Utrecht reeds zeer
gebruikelijk is bij de behandeling van onderwerpen, waartoe do
latijnsche taal zich kwalyk leent.
De met de jongste mail bij het departement van koloniën uit
Suriname en Curapao ontvangen beriglen omtrent den gezond
heidstoestand aldaar zijngedagteekend 5 October en 26 septem
ber jl. Uit het eerstbedoelde berigt blijkt, dat do gele koorts
onder de bemanningen der koopvaardijschepen afneemt dat
van den 16 toten met 30 september jl,, onder de militairen van
het garnizoen, vier sterfgevallen aan de in het vorig berigt be
doelde ziekten hebben plaats gevonden, en dat de gezondheids
toestand der bevolking voldoende is, Het andere berigt houdt
in, dat van de 18 lijders aan ge Je koorts, sedert den 12 septem
ber jl. in het militaire hospitaal op Curapao behandeld, 2 hersteld
en 4 overleden zijn, en dat van de 12 in behandeling geblevc-
nen 6 seliepelingeu en 1 militair kunnen geacht worden buiten
gevaar te ziju. Overigens laat de gezondheidstoestand op het
gemelde eiland weinig te wenschen over. Tot geruststelling
van de bevolking en ook als maatregel van voorzorg tegen de
cholera, welke steeds op de overkust heerscht en Puerto Ga-
'oello op eenen korten afstand genaderd is, was, voor de van
daar komende schepen, door het betrokken koloniale bestuur
eene observatie-quarantaine van 10 dagen op Klein Curapao
bevolen.
Op de tentoonstelling te Parijs verdient, oncler 't geen door
Nederland is ten toon gesteld, zeker niets zoo zeer de aandacht
als de groote trofee door de Nederlandsche handel-maalschap-
pij ingezonden, die, bij eene hoogte van 12 ned. ellen een grond
slag heeft van 10 el, en geheel is te zamen gesteld uit voort
brengselen uit onze nederlandsche oost-indische bezittingen-
Duizenden liepen die trofée voorbij zonder bijna één- blik te
slaan op die boutique d'épicier. Elk Hollander gevoelde
toch zekeren eerbied voor die roemrijke kolom, die in het neven
gebouw verrijst en getuige is van hetgeen Nederland aan Indië
verschuldigd is. Elk Nederlander zag met welgevallen die.sta-
tige met banieren versierde gedenkzuil van Hollands rijkdom.
Het volgende uittreksel dat door de Amsterdamsehe courant
wordt geleverd, uit een werkje "Visite a ^exposition van den
heer Tresca, zegt het volgende:
n Het karakter der nederlandsclio bezittingen is geheel ver
schillend van dat der engelsche koloniën. De weefstoffen en in
het bijzonder de raroeh, kornen er met eeriige houtsoorten voor
maar hare producten, die zeer verschillend zijn, bestaan vooral
iu bewonderenswaardige specerijen, verwstoffen, koffij- en thee
soorten. Deze voortbrengselen dragen het karakter van wereld
burgerschap met zich. De trofée, die in het middenpunt van
het nevengebouw al deze producten der nederlandsche bezit
tingen vcrecnigt, drukt zeer goed het karakter van land ga yolk