De uitkomsten uor klaver- en wortelgewassen zijn niet te
roemen.
Dopaardepeen was op sommige plaatsen klein van stuk.
Over de mangelwortolon was men tuniolyk tovrodon.
Voor landen, motbootwortoion bezet, ter uitvoer naar België,
wordt, volgons berigt uit het kanton Axel, liooge pacht betaald.
Do eerste snode der graslanden viel niet, gunstig uit. Do
tweede snode gaf daarentegen bevredigende uitkomsten.
Do landbouw hoofr, door de hoogo prijzen van schier al havo
voortbrengselen, grooto voordooien opgeleverd.
Do koop- on huurwaarde dor landen blijft stijgende. Men
vreest dat oono mogelijke daling dor graanprijzen hierop zeer
nndoolig zal werken.
De prijzen van hot vee bltjvon hoog', on zijn hier on daar nog
klimmende.
De gemiddelde broodprijzen war on als volgt
Tarwe. Bogge.
lste quart aal per pond 0,22 0,10
2do - 0,21 -0,10
Sdo -0,20 - 0,14
4do -0,20 -0,1-1
Do bundertallen die mot do voornaamste gewassen zijn bezet
geweest, on de gemiddelde opbrengst dor laatste, por bunder,
waren als volgt
Bund, gemidd. per bund.
Tarwezomer.
406
25 mudden.
winter.
19717
24
jj
Boggo
4594
25*
Gerstzomer.
2362
35
5,
46
Haver
3479
48
Koolzaad, zomer.
SO
19
winter.
4601
19
Boonen paarde-
9795
21
duive-
720
19
11
witte-
902
19
1!
Erwten, groene
2999
19
witte of g
Oio. 180
16
j, graauwo
92
18*
50
Aardappelen
4141
90
Vlas
619
ponden, v
Lynzaad
7* mudden.
gemiddelde opbrongs
por bunder was van de na to melden
sson
Wintor
Wintei
Winter
tarwe.
gerst.
koolzaad.
in Walcheren
19
36
1H
Schouwen euDuivelaud. 26*
44*
19*
Tholen
26
43
21
44
18*
Hoordbeveland
.20*
88*
22
liet 4de Distriet
25
50
23
5 d©
.2S
42
20
De hoeveelheden granen, enz., op do onderscheidene markten
in 185-1 verkocht, en de gemiddelde pry zen daarvoor vevkr
gen, waren:
Tarwe 46358 mudden, gemiddeld/14,27
Gerst2-1M 2 - 6,S9
Boggo1880S -11,1-1
Groene erwten. 9247 -10,19
Aardappelen. .126-12 - 4,65
Do veestapel, die van de gemeenten 's Gravenpolder, 's Heer
Abtskovke, Hulst en St. Bhilipsland, waarvan geeno of geono
voldoende opgaven zyn ingekomen, daaronder niet begrepen,
bestond uit
Hengsten, 1SS
Biiinou. 8179
Mevriën 10607
Veulens 1576
Totaal paarden, hoven do S jaren 16527
beneden,, 3978
20500
613
1421
12
31266
1SS90
Totaal runderen, boven de 2 jaren 3000S
1669S
46701
Stieren
Slagtossen
Trekossen
Koe yen.
Kalveren
bonoden
JRammon.
639
Ooyen.
19086
Lammeren.
5122
Totaal.
24847
Varkens, beeren.
2569
n bergen.
3037
zeugen.
6318
gil t en
1275
Totaal.
13199
Ezels en Muilezels.
206
Bokken en Geiten
S055
39 kraaijen, 18 eksters, 270 sprocuwen, 2 spuwers, 500 rnus-
schon on 529 sperwers.
In het jaarverslag van Haamstede vindt men aangetoekond
dat in die gemeente jaarlijks S000 tot 10000 konijnen worden
gevangen.
liet toezigt over de jagt werd naar belmoren uitgeoefend.
Hot getal der bekeuringen was 217.
Do staat dor visscherij in do binnenwateren hoeft door don
strongon winter voel geleden.
Afgegeven zijn 140 grooto en 566 kleino visehacton, waar
voor aan vegt/ 1549, buiten hot zogol, is betaald. Bovendien
worden 580 neten kosteloos afgegeven.
Het toezigt was voldoende.
Hot getal bekeuringen beliep 372.
Van do visschorij op do Schelde en do Zeeuwsclio stroomen
vindon wij hot volgende gomold:
Dit Avnemuidon hielden 17 hoogaavtsen, ieder mot. 2 k S kop-
pon bemand, zich daarmede bozig. Do botvangst was niet voor-
deolig. Do vangst van garnalen voldoende. Ook de oestorvangst
viel naar wonseh uit. Do vissohorsloden evenwel veel nadoel,
door dat do vrees bij velen was opgewekt dat het gebruik van
oesters de cholera asiatica in do hand werkte.
Uit Bvuiuisso voeren weder oen 70tal vaartuigen ter vjseh-
vang'st.
De mosselvangst was voldoende, en do visch van goede kwa
liteit. Do bedongen prijzen waren daardoor redelijk.
400 h 500 balen van dozen visch werden wekelijks naar Lon
den gezonden. Ook werd oono annzionlyko hoeveelheid naar
Bolgio uitgevoerd.
Do oosters waven good van hoedanigheid, maar klein van stuk
*-'n do prijs daardoor niet voordeolig.
De wees, waarvan zoo even werd molding gemaakt, was ook
voor de vissohors van Bruinisso nadoelig.
Voor de to Philippine te lmis behoorende vissohors, was do
mosselvangst voldoende, zoo dat daarvan 21000 of 22000 ton
nen werden verkochtdo prijzen echter waren laag, zoo dat do
uitkomst voor do vissohors niet voordeolig kon worden genoemd.
De mosselvangst onder Graauw wordt berekend/ 6,380 te
hebben opgebragt.
Ook voor eouigo ingezetenen van Ver soke hoeft de oester- cn
mosselvangst, gedurende den laatsten winter, nog al eonig
v oo r d e el opge 1 e verd
De kustvisschery was voor de amemuidseho visseliers in 1854
eenigzins gunstiger dan in het vorige jaar. Vijftien korder- of
beunschepen, te samen met eene bemanning van 75 koppen,
zonder inbegrip van eouigo jongens, werden daarbij gebezigd.
Twee vaartuigen geraakten, wegens hunnen slechten toestand,
op het einde dos jaars buiten do vaarteeu zal waarschijnlijk
worden gesleten.
De visch is meestal naar Bolgie gevoerd. De opbrengst kan
niet worden opgegeven.
Van Zierikzee voeren iu 1S54, 4 schokkers en botterschuiten,
tezamen met 12 koppen bemand, ter visch vangst. Verdere
bijzonderheden worden daaromtrent niet vermeld.
XV. Aiïibachts- en Fabrieksnijverheid.
In do onderscheidene calicots-weverijen worden bezig ge
houden:
ie Arneanwdan -
163
werklieden.
Domburg
42
ii
H
Middelburg
160
ii
Veere
78
ii
Vlissingen
76
Westkapelle
12S
ii
Zierikzee
200
XIV. Verveening, Jagt en Visscherij.
Van ilo derrinkstekingen is reeds vroeger gewaagd.
De staat van hot jagtyeld was voldoende. Hazen werden in
genoegzame getallen, p&try&ea en waterwild weinigaangetrofibn
Er werden 316 grooto en 6 kleine jagtacten afgegeven. Hot
daarvoor betaalde rsgt beliepf4770, buiten het segel.
Over schadelijk gedierte werd niet bijzonderlijk geklaagd.
Voor prentten van 9 fluwijnen, 2-i9 bunsings, 133 wezels, 5 val
ken, 17 havikken, en 44 sperwers, en 1 hermelijn, werd/136,40
uitbetaald.
De leden eener bijzondere vereenigicg StayeoissQ doodden: kelijke verbetering aangebragt,
tezamen 927, wolko 172,200 stuk
ken calicois vervaardigden. Hot werkloon was gemiddeld 2,SO.
Bovendien werden te Kattendijke, gedurende de wintermaan-
den, nog 1294 stukken vervaardigd, waarvoor ongeveer ƒ700
aan werkloon werd uitbetaald.
Do waarde der voor deze fabrijken aangevoerde twist beliep
ruim zes tonnen gouds.
Over het algemeen verkoeron de moestoven in goeden staat.
Als nitzonderiugen hiervan moet van die te Henzen worden ge
waagd die eenen in het oogloopenden achteruitgang onder
vond, en van die te Hoek, welke in 1854 niet heeft gewerkt,
uit hoofde er geen genoegzame voorraad van meekrap voor
handen was.
De hoeveelheid gereedo meede bedraagt 6390 vaten en 32
balen, die der bereide racine 389,482 ponden. Hieronder zijn
niet begrepen de bereide, meekrappen in de stoven te Axel en
to Philippine, benevens in eene der beide stoven te Goes, waar
van geene opgaven zijn ingekomen.
De garaneine-fabriek te Middelburg heeft het geheels jaar
in werking geweest. Zij heeft echter minder fabrikaat geleverd
dan in 1853. Dit. wordt mot den minderen handel iu garanciues
in verband gebragt.
De stoom- en wind- gort-, olie- en pelmolens, werkten het
geheels jaar door met voordeel.
Een tier drie lijnbanen is weggebroken. In eene der beide
overgeblevenen nam hei werk aanmerkelijk toe.
De. ijzergieterij en de leorlooijerij werken het geheele jaar
door.
De bierbrouwerijen gingen niet vooruit,
Op de houtzaagmolens was veel drukte, ofschoon, ten gevol
ge des oorlogs, de gewone aanvoeren van hout uit de Oost
zee ni.ei plaats hadden.
De houtzaagmolens te Goes bleven in volle werking.
In eene der bierbrouwerijen aldaar heeft men eene aanmer-
Dq tc (lier plaatse gevestigde fabrijk van meekrapbercid'mg
Zuidbovolah'd" en do moe- cn gavaneine-fabrijk de stad
Goes" bleven hunne werkzaamheden voortzetten. In cerstge-
molde is, ten gevolge van don plaats geluid hebbenden brand,
geen vacino gemaakt, maar ruim 200,0U0 ponden, ten vormen
jare boreid, gepulveriseerd. Eon betrekkelijk goring gedeelto'
is, als nieuw fabrikaat, onder den naam van „Zeeuwscho alizari'
in don luindel gebragt.
Van do fabrijk „do stad Goes" zijn geone bijzonderheden
bekend.
Do zoutkeet te Goes bleef geheel werkeloos.
Do gavancine-fabryk te Zierikzee bleef met het zelfde perso-
neol als vroeger werkzaam, niettegenstaande de buitenlandsche
aangelegenheden zich eenigzins doden gevoelen.
Do vlasschory aldaar leverde goede rosultaten op. Het debiet
dor zoutziederij was zeer toenemend.
De te dier plaatsoin 1854 opgevigto ijzergieterij wordt gezegd
in blooijendon staat to verkoeron.
Iu do koninklijke fabrijk van meekrapbevoiding werkton 15
olwassonou eu 6 jongens. Hot werkloon bedroeg ƒ12/S,60.
In 1S54 wordon vorgunningen verleend tot hot oprigcen van
wind-korenmolens to Goes, to Zaamslag en te Philippinevan
don laatstbedoelde waren op liet einde van dat jaar reecis de
grondslagen gelegd.
Ook voor de daarstelling van steenbakkerijen te Groode cn
te Biervliet wordon vergunningen verleend.
Do ambachts-n ij verheid schijnt, over liet algemeen, g ©drukt
en met veel moeijelijkheden to kampon te hebben.
XVI. Handel en Scheepvaart.
UlnitenlniKlüclie huudel.
Do graanhandel, voor binnen- en buitenlandsche verzending,
was tc Middelburg zeer levendig. Voor speculation waren de
prijzen voortdurend to hoog.
De aanvoer van granen uit de naburige eilanden was aldaar
ruimer dan in elk der 6 voorafgegane jaren, en overtrof die van
1S5S mot meer dan de helft. Dit gunstig verschijnsel wordt
aan den handel met, Bolgio toegeschreven.
Do handel in koolzaad bepaalde zich hoofdzakelijk tot het
voorzien van do fabrijken to Middelburg. Do bianenlandsche
verzending van dit artikel was niets beduidend. De verminde
ring des aanvoers van buiten bloof aanhouden.
De prijzen der meekrappen daalden, niettegenstaande den
geringen voorraad, op /'l Sea 19. Later klemmen zij weder
tot op 20 en f 21.
Het blokkeren dor russischo havens werkte overigens nadoe
lig op den handel en de speculatiegeest te Middelburg.
Ha den nieuwen oogst hadden te Goes, bij klimmende prijzen
verzendingen naar Holland Gelderland eu Hoovdbrabant
plaats.
De afzet van vlas en meekrap naar die gewesten was als ge
woonlijk.
Do vraag naar vpenhout was minder dan vroeger, bij ccne
prijsvermindering van 1015 percent.
Er had geen uitvoer van boomvruchten, wier hoedanigheid en
hoeveelheid onbeduidend waren, plaats.
In den kleiuhandel schijnt geeno aanmerkelijke verandering
te zijn gekomen,
Bultenlnndsclie HnnUol.
De vermindering van don uitvoer van meekrap, die reeds,
roeger te Middelburg was opgemerkt, bleef aanhoudendie
uitvoer hield in de laatste helft vau 1S54 bijna geheel op.
Als oorzaken hiervan worden opgegeven, de staatkundige ver
wikkelingen, beuovens de lage prijzen in Frankrijk, alwaar de
;avaneinos, veelal ten govolgo van geUlsehaarste en gedwongen
verkoopen, nog ver beueden do verhouding tot de grondstof,
wordou afgezet.
De uitvoer van meekrap-wortelen was daardoor zeer onbe
duidend.
De /oornaaiuste handels-artikelen in de haven van Middel
burg, gedurende het halfjaar van 1S54 ingevoerd, zijn de vol
gende
bindrotting 36.59S ponden
gedistilleerd 75SS kannen j
glasƒ4858 waarde
hout (sapou) 3000 ponden
ijzer (spijkers) 29,134 ponden
kolen (steen) 99,122 mud en 149,250 ponden;
suiker (ruwe) 3,243,516 ponden
wijn S2.S6S kaunen
twist ("via Botterdam) ruim 600.000 waarde.
De uitvoer bestond in de proviandering der schepen en iu
gond en silver, geuuinf,300,000 waarde
haardasch 250 tonnen
manufacturen eu katoenen ƒ36,000 waarde
mest (secreet) 36S tonnen
olie van plat en roudzaad 500 kannen.
De doorvoer langs het vrije eutrepöt bestond iu
ruwe suiker 1,010,360 ponden;
wijn 3409 kannen
121 spoorstaven of 20.430 ponden,
In de haven van Ylissiugen werden ingevoerd -.
steenkolen S9,063 mud;
oesters 4010 waarde
pepermunt 225 pouden.
De uitvoer van veld- en boomvruchten was aldaar van meer
boteekenis dan in 1S5S. 10 ladingen, meest appelen eu uyeu,
