Lager Onderwijs.
STOOMJAGT,
rIdem HH-
ZEETIJDINGEN.
ADVERTENTIEN.
5J«r.
61
DE STOOMBOOT DE SCHELDE
Va» VLISSINGEN en BRESKENS
vertrekt in de maand Septemberop de volgende uren s
indezen, werd aangesproken, met heilweusch aan Zijn-Ed.
•dat deszelfs vergevorderde jaren nog eenigzins tnogten wor-
den gerekt, opdat het grooce nut, dat deze verarmde ge
meente door de weverijen ondervindtdoor hem nog mogt
gezien en ondervonden wordenhetwelk door den grijsaard
met aandoening en dank-erkentenis werd aangenomen zijnde
daarna gebruik gemaakt van de ververschingen die daartoe
door Zijn-Ed. werden aangeboden, terwijl de middag door de
werklieden in gepaste vrolijkheid werd doorgebragt.
MIDDELBURG den 25 septemberAan de verlichting
op den Kampveerschen toren te Vere zal eene herstelling en
verbetering van licht bewerkt worden dit licht wordt dien
tengevolge,, sedert den 21 dezer, niet ontstoken; zullende
er, van wege Zijne Exc. den minister van marine en kolo
niën eene nadere aankondiging geschieden van het tijdstip
waarop de ontsteking van het verbeterde licht zal plaats
hebben.
Zaturdag 11. namiddags heeft de bliksem den mast der
van Kampen naar Zutphen onderweg zijnde stoomboot Dru~
sus getroffen. Hoezeer er in de kajuitwaarheen de regen
de passagiers bijeengedreven hadop het oogenblik van den
slaglicluschittering gezien en sedert in het dek boven de
zelve eene scheur ontdekt is zoo dat het schijntdat al
thans een deel van bet electrieke vuur in de kajuit is door
gedrongen heeft niemand letsel bekomen. Alleenlijk is de
kok van het schip door den schok omvergeworpen. Het bo
vendeel van den mastdat door den bliksem getroffen was
en waaraan een ketting hing, is geheel verbrijzeld.
Ook in de gemeente Sappemeerprovincie Groningenis,
in den namiddag van dien dag, door dit onweder een boeren
huis en schuur getroffen en afgebrand, waarbij geheel de in
gezamelde oogst, een kalf en andere goederen een prooi der
vlammen zijn geworden.
Den 19 dezer is zekere Stierseigenaar eener jene
verstokerij te Hasseltin den kokenden ketel gevallen. Hoe
wel hij er spoedig werd uitgehaald had de man reeds zoo
veel geleden dat hij nog dienzelfden dag een' marteldood
-is gestorven.
Men heeft nadere berigten omtrent de aardbeving
■welk een gedeelte van den berg Ararat heeft doen instorten.
Volgens een schrijven uit Tiflis van den 12 augustus, was
door die zelfde aardbeving de stad Nachitschewan gansche-
lijk vernield alle gebouwen in Erivan beschadigd en twee
districten verwoest; doch de grootste verwoesting was inde
nabijheid van den Ararat zeiven aangerigt. Een groot dorp
is, als Herculanum en Pompeji, met meer dan 1000 zielen
bedolven geworden-; te gelijk ontstond er in den berg een
breeden stroom, welke alles op zijn weg medesleepte en ver
hielde. De aardbeving hield, bij het schrijven van-het be-
rigtnog aan, doch werd zeldzamer en flaauwer.
Ingezonden
Zoo immer de woorden van Cicero bewaarheid zijn ge-
-wordendat er geen grooter en beter geschenk aan den
Staat kan gegeven wordendan de opvoeding en het on-
derwijs van de jeugd dan voorzeker zijn dezelve dezer
dagen allertreffendst bevestigddoor de vergelijking van het
lager onderwijs in Engeland en in ons Vaderlanddoor P. de
Raadt. Onder dezen titel ziet in 's Gravetihage een aller
belangrijkst werk het licbt, de vrucht van eigen onderzoek
en nasporinggedurende den zomer van het vorige jaarin
Londen, door dezen verdienstelijken schrijver gedaan.
Hetzelve is verdeeld in vier afdeelingen, onder de vol-
,gende opschriften
I. Scholendie beschouwd moeten worden als over
blijfsels uit een vroeger tijdperk;
II. Stelsel van wederkeerig onderwijs
III. Nieuwste leerwijze;
IV. Tegenwoordige gang van zaken in ons Vaderland.
No. 1. bevat uittreksels uit belangrijke mededeelingen
zoo wel van liedendie ambtshalve onderzoek hebben moe
ten doen naar de volksbeschaving en het onderwijs in Enge
land als van partikulieren die zich de belangrijkheid der
zaak hebben aangetrokken, en door eigen, vrijwillig in liet
werk gestelde onderzoekingen, zich hebben moeten overtui
gen dat het met de verlichting der lagere volksklasse zeer
slecht gesteld is; zoodat men zich verwonderen moet, dat
een Staat, in welkende industrie en de weelde al hooger en
hooger trap bereikt hebben, de talrijkste klasse zijner bur
gers tot in de 19de eeuw toe zoo schandelijk verwaarloosd
heeft. De officiële rapporten althans, aan de gecommit
teerden van wege het parlement tot de zaken van het volks
onderwijs in 1838 medegedeeld, komen allen daarin overeen,
dat dit onderwijs zeer onvolledig is, en dat er, betrekkelijk
gesprokeneen goed volks-onderwijs schaarsch in Engeland
wordt aangetroffen dat de onderwijzers in de gewone dag
scholen geene toereikende kundigheden bezittenen geene
denkbeelden hebben van eene goede leerwijzenoch van
eenige Godsdienstige en zedelijke - opvoeding; alsmede dat
de onderwijzeressen in de matressen-scholen over het alge-
meen ten eeneraale ongeschikt zijn.
Zoo levert de schrijver, onder meer, de volgende recensie
uit the Monthly ReviewNo. IV, auguscus 1839:
Er is thans geene partijnog eenig individu in ons
n land, die niet geheel en van ganscher harte toestemt, dat
het een dringend vereischte is eene groote uitbreiding te
geven aan het zedelijk en verstandelijk onderwijsof die
n ontkennen zoude, dat Groot-Brittanje zeer ten achteren
is bij andere landen ten aanzien van het voorzien in eene
1 zaak, die in het naauvvste verband staat met deszelfs magt
en aanzien. Op de eene of andere wijze moet de voor-
ziening plaats hebbenen zulks hoe eer hoe beter."
Lezenswaardig is vooral het berigt van den menschlieven-
den en in ons Vaderland ook bekenden dr. James Philips
Kaydie, in zijne hoedanigheid van geneesheer, zes jaren
lang met de armen van Manchester in onmiddellijke aanra
king is geweest. Uit eigen liefhebberij heeft hij dan ook
vele scholen aldaar bezocht, en in februarij 1838 aan de
straks genoemde commissie de verzekering .gegevendat de
berigten van het Manchester statistiek genootschap volkomen
waarheid behelzen, en noemt, onder meer andere daadzaken,
het volgende opdat er voor de mindere klasse geene
school bestaat, waar echt Godsdienstig onderwijs, zuiver
zedelijke opleiding en toereikend onderwijsin datgene
wat behoefte is voor die klassevereenigd zijn. Boven-
dien is een derde deel der kinderen van tusschen de 5 en
15 jaren geheel zonder school-onderwijs. Vele matressen-
schooltjes worden gehouden in morsige ongezonde kamer-
tjes, soms in besloten vochtige kelders of op oude ge-
brekkige vlieringen. Het onderwijsdat hier gegeven
n zoude wordenis dien naam geheel onwaardig. In de
meeste jongens dagscholen is geene de minste orde noch
regel; de verwarring, welke daarvan het gevolg is, ge-
voegd bij de onbekwaamheid der meestershet overgroot
getal leerlingen onder slechts eenen meester; de onregel-
matige opkomst der leerlingen; het gebrek aan boeken,
en de onoordeelkundige leerwijze, of liever, het mangel
aan alle leerwijze, maken die scholen ontoereikend tot
eenig wezenlijk onderwijs. Godsdienstig onderwijs bestaat
alleen in het doen opzeggen van den catechismus; zedc-
Iijke opleiding, vorming van den geest, verbetering van
het hartworden geheel en al verwaarloosd. In Man-
chestermet eene populatie uan 230,000 menschen, zijn
20,754 kinderen die of geen of zeer slecht onderwijs
genieten."
Bij het lezen dezer berigten mag men dan ook wel met
den schrijver vragen, of het gemoed niet vol geraakt en het
hart niet beklemd wordt, wanneer men aan de eene zijde
zoo groote armoede en zoo nijpend gebrekten aanzien van
de eerste en dringendste behoeften van den Staatvolks-on
derwijs en volks-beschaving, gewaar wordt, en aan de an
dere zijde de ruimste overvloed van alleswat kunsten en
wetenschappen aan de beschaafde standen aan te bieden
hebben verspreid ziet
Hoe groot is Engeland ih het eene, hoe klein in het an
dere 1
De aartsbisschop van Canterbury moge in zijne redevoe
ring, den 5 julij 1839 in het buis der lords gehouden, zeer
wiisgeerig en niet onjuist deze tegenstrijdigheid hebben afge
leid van de tijden der Hervorming toen alles voor de hoo-
gere en niets voor de lagere standen gedaan werd met oog
merk om de aanzienlijke te ontrukken aan de onwetendheid
die hen eeuwen lang bekneld had gehouden; in de laatste
tijden toch vermag zulks meer aan gebrek van belangstel
ling, aan niet genoegzame overtuiging en bekrompene be
grippen omtrent eene ware volks-verlichting worden toege
schreven, maar voornamelijk ook aan het onvermogen van
partikuliere pogingenniet ondersteund door wettelijke ver
ordeningen en door voorzieningen van gouvernetnents-wege.
Sedert 1804 evenwel hebben menschenvrienden zich ver
eenigd en pogingen aangewendom eene school-verbetering
in dit rijk daar te stellen; hier en daar armen-scholen te
stichten en van lieverlede een schitterender licht over dit
akelig tafereel te verspreiden.
De uitkomsten dier bemoeiingenhoezeer tegenstrijdig
aan de beginselshier te lande genoeèzaam gelijktijdig met
hetzelfde doelwit ondernomen zullen gewis niet onverschil
lig zijn voor elkdie belang stelt in het volks-onderwijs
en die dan ook in het aangehaalde werk des wegens de naauw-
keurigste inlichtingen zal bekomenzoo met betrekking tot
de geschiedkundige ontwikkeling van de Bell-Lancastersche
schoolverbetering en hare gevolgen ais ten aanzien van de
bezoeken in scholen van wederkeerig onderwijs door
den der zaken kundigen schrijver afgelegd, en uit de aan
hem oorspronkelijk medegedeelde rapporten.
Aan deze beschouwingen zijn de tweede en derde afdee
lingen van dit belangrijk werk toegewijd terwijl de laatste
afdeeling de goedkeuring van ieder' welgezinden Nederlan-
der zal wegdragen zoo dat tnen met den schrijver in de
overtuiging zal deelendat onze wet op het lager onderwijs
de kiem in zich bevat van veel voortreffelijksen den bes
ten grondslag is waarop ons schoolwezen gebouwd zou kun
nen worden.
De Nieuwe Bijdragen voor Onderwijs en Opvoedingvan
augustus 11. leveren mede een belangrijk verslag van den heer J.
Haefkensschool-opiiener in het 4de district van Zuid-Holland
wegens eenige in dit jaar afgelegde schoolbezoeken in en bij Londen,
voornamelijk ook van eene bewaarschool aldaar.
PRIJZEN DER EFFECTEN.
Amsterdamden 23 September 1840.
Werkelijke Schuld 4gja 5oJ
Idem Nieuwe Grootb. 97 - 97^
Rest. Uitgest. dito. -
Kansbiljetten ai|- 22j
Amortisatie-Syndic. 88J- 88$
5£ pei. 72J- 751
1») Dit werk is bij de Uitgevers dezer Courant re bekomen.
Mandei-Maatschappij i62j-i63
Dito Leening i3 m.ïaoj-ioo®
Rhijn Spoorweg -
Lcening 1837 Losr. g3J- gij
Fransche 3 pet. 74$
Engelsche gecons
68J- 68J
Rusland, Hope C. io5ja to5$
Leening 4§||. io3$-io4J
Inschrijvingen
Spanje Ardoiti
Coupons
Oostenr.Go//. C.
4 pet.
Metaliek
>9j-
i5$-
16J
Pruissen 183a. f
Denemark. N. Lond.
Napelsche certificat.
Middelprtjzex van de volgende Gras es enz
n •- t
Middelburg, 24 September 1840.
Tarwe
Rogge
Gerst,
Haver,
Boekweit
de Nederl. Mudde 10 05
- 6 40
4 75
- 4
r> 5
Zetting van het Brood.
Tarwenbrood 't Nederlandsch Pond 19! Cts.
Roggenbrood, 14^
OO
VLISSJNGEN den 25 september. Voor Antwerpen be
stemd zijn alhier ter reede gekomen: ProvidcnceE. Sikkes,
van Rio-Janeiro met koffijKrageroe, S. Eilertsen van
Dantzig, met houtwaren.
Ook is nog ter reede gekomen: the Pearl, W. Bragg
van Ipswich naar Ostende, met passagiers.
Met Gods hulp verloste heden allervoorspoedigst van
eenen welgeschapenen ZOONIV. H. G. Landsknegthar
telijk geliefde Echtgenoot van
Bresicens G. BATTEKÉ
den 22 September 1840. Predikant.
Te Goes beviel, op den 23 September 1840, van eene
DOCHTER, J. A. HORDIJK, geb. FOKKER.
Eenige kennisgeving.
pjeden verloste voorspoedig van eene welgeschapene
DOCHTER, J. Abrahamsegeliefde Echtgenoot van
Vlissingen \V. van der OS
den 24 September 1 840. Konitiklijk Geoctroijeerd Brand-
spuit-Fa brijkant.
bekende en onbekende Schuldeischers in de, onder
het voorregt van Boedelbeschrijving, aanvaarde Nalatenschap
van den Heer JOHAN ADAM van BUREN, in leven Bont
werker te Middelburgworden door de Erfgenamen opge
roepen om te komen in het Nederlandsch Logement in de
Abdij te Middelburg, op Vrijdag den 16 October aanstaande,
des middags ten één uur ten einde de rekening en verant
woording van hun beheer op te nemen en indien er geen
verzet plaats heeft, hunne Schuldvorderingen te ontvangen,
voor zoo ver het bedrag dier Nalatenschap toereikend zijn
zal.
Middelburg, 24 Sept. 1840. Namens de Erfgenamen,
P. de MARET TAK, Prokureur.
De Notaris Mr. A. F. Sijjié zal op Maandag den 28
September 1840, des avonds ten acht ure, in de Boven
zaal van de Sociëteit de Vriendschap, in den Langendelft
te Middelburg, Wijk H. Numero 14, krachtens Regterlijke
magtiging in het openbaarbij opbod en afslagaanbie
den te verkoopen
Eerstelijk: een HUIS en ERVE zijnde eene HERBERG,
genaamd het gouden Truweelstaande en gelegen op de groo
te Markt te Middelburg, Wijk K. No. 167, bij het Ka-
daster bekend Sectie D. No. 512 groot 1 Roede 43 Ellen
in de Grondbelasting aangeslagen over 1840, op f 21.
'Ten tweede'. Een HUIS en ERVE, staande en gelegen in
de Zandstraat te Middelburg, Wijk Q. Numero 216, bij
het Kadaster bekend Sectie D.No. 99, inde Grondbelas
ting aangeslagen over 1840, op ƒ7,60.
En ten derde: eene aanzienlijke partij, zoo BOUW- als
WEILAND gelegen in den Dorpsblok gemeente Ooster-
landEiland Duiveland Arrondissement Zierikzee, bij het
Kadaster bekend Sectie F. Numeris 166, 167 èii 168, ter
gezamenlijke grootte van 4 Bunders45 Roeden 60 Ellen
Gronds, leverende jaarlijks aan den Eigenaar een zuivere
pacht van 53 80 centen terwijl alle onderhoud en be
werking, benevens alle Grondlasten, GeschotBaanderlas-
ten en verdere Belastingen ten koste des Pachters zijn.
Gemelde Vaste Goederen zijn op den dag der Verkooplng
voor een ieder te zien, doch de Huizen niet anders dan op
vertoon van een Permissie-Biljette bekomen ten Kantore
van genoemden Notaris, bij wien de Koogconditien, acht
dagen vóór de Veiling, ter lezing zullen liggen terwijl bo
vendien berigt nopens de Koopconditien van het laatste Per
ceel zal te bekomen zijn in het Gemeentehuis te Ooster-
land. Het laten zien van het Land vóór den Verkoopdag
staat ter beleefdheid van den Pachter Adriaan van der Maas,
te Oosterland.
^an het thans gesloopt wordende SLOT te BAARLAND
zijn uit de hand te koop onderscheidene soorten van AF
BRAAK waaronder Chineesch en Verguld-lederen Behang
sel Marmeren Schoorsteenen, Kozijnen met Paneel-deuren
en Glazen Ramen, Marmeren en andere Vloersteenen Dak-
teijen, Balken, Ribben, Deelen, Metselsteen en eene aan
zienlijke partij oud Lood.
Uit de hand te koop eene Plattelands APOTHEEK met
de daarin zich bevindende MEDICIJNEN; te bevragen bij
den Heer Moenste ZUIDZANDE. Portvrij
BLOEMBOLLEN, bij C. van de Putte, Pottenmarkt.
Engelsche OESTERS en beste PORTERbij v. d. Abeete.
Bij den Boekverkooper E. HENDRIKSE wordt lieden
uitgegeven het Veertiende Vervolg op den CATALOGUS
zijner Publieke LEESBIBLIOTHEEK, bestaande thans uit
vier-duizend en ruim zes honderd Nommers der belangrijkste
Werken in onderscheidene talen en van de meest-geaclue
Schrijvers. Op voordeelige conditiën kan in dezelve ter
lectuur worden deelgenomen-.
September
van Middelburg
♦Zondag 27, voorm.
Dingsdag 29,
1840.
van Rotterdam
Zaturdag 26, voorm
Maandag 28, 5
Woensd. 30,
4a ur„
van Vlissingen
Zaturdag 26, middag 12 ur.
Zondag 27namidd. r
Maandag 28, 1*
Dingsdag 292
Woensd. 30,
van Rreskens
Zaturdag 26namidd. r
Zondag 272
Maandag 28
Dingsdag 29,
Woensd. 30
ur,
3
?5
TER DRUKKERIJ VAN DE GEBROEDERS ABRAHAMS»
