Iets over den tegenwoordigen staat
der Nederduitsche Taal- en Let
terkunde in JBelgie.
ZE ETIJ 1NGEN.
ADV ERTENTIEN.
de stoomboot de SCHELDEy
snoetten zich de stoomboot de Stad Keulen van de Neder
landsche stoomboot-maatschappij, komende van Keulen over
Arnhem naar Rotterdam, en de stoomboot de Kotneetvan
tie Dnsseldorfsche maatschappij, op reis van Rotterdam naar
Dusseldorfen stootten zoo geweldig tegen eikanderen
dat, in korte «ogenblikkende Stad Keulenwelke eene
kostbar lading en vele passagiers voerdezonk. De korte
nabijheid van bet ..dorp Millingen, en het toevallig riaarzijn
van vele schuiten ook van het aldaar gestationneerde lands
vaartuig maakte gelukkig de redding van alle passagiers en
■de geheele equipage mogelijk. Ooit de Komeet moe: aanzien
lijke schade doch boven water bekomen hebben. Het is te
zeer gewaagd de oorzaak van dit ongeluk op te geven.
BREDA den 18 februari'j. Naar wij vernemen zal de
compagnie marechaussée onder de bevelen van den kapitein
Mantelnagenoeg 40 man sterk, die sedert het uiteengaan
van het leger te velde, zich te Prinsenhage bevond, mor
gen van daar vertrekken, ten einde zich naar Bergen-op-
Zoom te begeven, alwaar die kompagnie eene nadere be
steraming zal bekomenmen wil naar het 4de en 5de dis-
tricht van-Zeeland en zulks ten gevolge van het intrekken
van de tot nu toe gestationeerde detachementen te Aardenburg,
Sluis en IJzendijke.
MIDDELBURG den 44 felruarij. Door den directeur-
generaal voor de marine is ter kennis van alle zeevarenden
en belanghebbenden gebragt, dat, gerekend van den 25
maart 1840, de twee oude steenkolen-vuren, staande op de
duinen aan het westeinde van het eiiaud Schouwen, zullen
ophouden te branden en op den avond van vermelden dag
vervangen worden door een dioptriek draaijend kustlicht der
eerste grootenaar de uitvinding van Fresnelgeplaatst op
eenen, binnen de duinen aldaar, tot dat einde gebouwden
gemetselden ronden toren, staande het brandpunt van dit
■nieuwe draaijende licht 52 nederl. ellen (mètres) boven den
«pieget van het gewone hoogwater verheven. Het nieuwe
licht zal om de minuut eene krachtig schitterende ver
schijning aanbieden oniniddelijk voorafgegaan door een min
der schitterend lichthetwelk men ook nog eeniger mate na
de krachtigste vertooning van het licht ontwaart en daarna
opgevolgd zal worden döor eene verduistering, die echter,
bij gewoon vuurzigt, op eenen minderen afstand dan dien
van 3§ Duitsche zeemijlen, van 15 in een graad, niet vol
komen zal zijn maar eene schemering van licht zal over
latenzullende de krachtigste en schitterende verschijningen
ontwaard kunnen worden op den afstand van 6 Duitsche
zeemijlen.
Door de ingevallen vorst is de vaart van hier op Hol
land weder gestremd. De stoomboot de Scheldedie daar
door gisteren niet naar Rotterdam is kunnen vertrekken
doet nu weder hare gewone dienst tusschen Vlissingen en
Breskens.
Te 's Gravenhage heeft den 21 de aangekondigde open
bare aanbesteding, bij inschrijving, plaats gehad, der 3,000
tonnen gewigt ijzeren spoorregels of railsen 72 tonnen
houtschroevenalsmede der 12,000 stuks strekhouten en
48,000 stuks dwarsleggersvoor den spoorweg van Amster
dam naar Arnhem.
Naar men verneemtis de tusschen de Nederlandsche
bank en de associatie-kas bestaan hebbende spanning uit den
weg geruimd, en zal de bank, te beginnen met aanstaanden
maandag, geen kassiers-papier meer inwisselenterwijl de
laatstgenoemde instelling zich verbonden heeftvoor het ver
volg zich van papier uitgifte te onthouden.
Op den 11 october des vorigen jaars is ter reede van
Soerabayain den ouderdom van 49 jarenoverleden de
heer W. A. Lansridder der beide Nederlandsche orden
kolonel en kapitein-ter-zee kommanderende Zr. Ms. korvet
N EIIA L E N N I A.
Van Parijs den 21 dezer wordt gemeld, dat al de mi
nisters, na den afloop der zitting van afgevaardigden van den
20, hun ontslag in handen des konings hebben gesteld wiens
besluit hierop nog niet bekend was.
(Vervolg en slot.')
Het is even zoo gelegen met ue voor uu. Dat de heer
fVillems en de leden der gemelde commissie het ten dezen
opzigte met zich zeiven niet eens schijnen te zijnblijkt
hieruit, dat zij het schrijven van paerd of peêrdwaerd of
weérd ad tibitum laten juist zoo als dezelve in Holland zoo
wel als in Vlaanderen door den boer of stalhouder in de ge-
meene volkstaal worden uitgesproken, somtijds ook als peird.
Het is waar dat bij vele oude Vlaamsche zoo we! als Ne
derlandsche schrijvers, vooral bij Cats, de spelling van ae
schier overal in hunne geschriften wordt aangetroffen. Doch
het valt,thans moeijelijk te beslissen welken klank zij aan
dezelve in de uitspraak gegeven hebben; en vermits zij, in
het algemeen, minder als taalgeleerden, (met uitzondering
van Kiliaan en ten Ka te) dan wel als dichters uitmuntten,
zoo zal ,die verscheidenheid van spelling wel niet anders
moejen beschouwd worden dan als het uitvloeisel van de
verschillende Nederduitsche tougvallen of dialecten der on
derscheidene gewesten of plaatsen waar elk schrijver te huis
behoorde.
Wanneer dus iedereen naar zijnen bijzonderen tongval
schrijft, dan zal dit de gevvenschte eenparigheid 111 spel- en
schrijfwijze in geenen deele bevorderen.
Wij begrijpen niet waarom de heer Behaeghelals taalge
leerde, in deze commissie niet is benoemd geworden. West-
Vlaanderen althans is het eenige gewest in Belgie, waar het
Viaamsch-Nederduitsch in vele opzigten het zuiverst gespro
ken wordt. Wij billijken dus zijn protest; doch wij zijn
tevens verwonderd onder de protesterenden van Brugge per
sonen aan te treffen, die niet in staat zijn zich in hunne
eigene taal behoorlijk uit te drukken al zijn zij dan ook
leden van de VlacmSchc tael- en letterkundige Maetschapfij
te Bruggenotarissen die zonder eene menigte Gallicismen
en Fransche ultdrukkihgen geepe akte in zuiver Nederduicscli
'stellen kunnen; advokaten, die van blijdschap juichcen toen
zij de vrijheid erlangden om weder in het Fransch te mogen
pleiten voor clienten die er niets van verstonden, gelijk thans
overal In Belgie voor de regtbanken plaats heeft I Het is
ecuter prijselijk dat men zich ais voorstanders der moedertaal
doet kennen. Tempora mutantur et mutamur in illis. In
den abt de Foerevoorzitter der gemelde maatschappijaf-
gevaarde in dc Belgische kamer, (zijn Eerw. is zelfs een
dier weinigen welke tegen de uitsluiting der Nassau's van den
Belgischen troon gestemd' hebbenen voormalig schrijver van
den Spectateur Beigeerkennen wij vele kundigheden. Maar
waarom toonen deze ïïeeren nu meer voorstanders van het
Nederdnitsch te zijn dan voorheen? zou het ook trek naar
het verbodene wezen f Het Belgisch bewind toch heeft de
Fransche taal verklaard voor de officiële taai in alie openba
re zaken; en sedert dat oogenhlik schijnt men, ten opzigte
der moedertaal, meer nationaal geworden te zijn. Indien
koning Willem dit vroeger even zoo begrepen en het ge
bruik der Nederduitsche taal in de Zuidelijke provinciën ver
boden had, alsdan zou dit welligt tot dezelfde uitkomst ge
leid hebben, hoe anti-nationaal zulk een besluit ook ware
beschouwd geworden.
Maar is het niet de belagchelijkheid zelve dat lieden, die
zich als voorstanders van het Nederdnitsch doen kennen
tegen de aaiigenomene spel- en schrijfwijze 'een protest inle
veren in de Fransche taaiIs dit geen duidelijk bewijs dat
zij onbekwaam zijn om zich, te dien opzigte, in de land-
taai behoorlijk ui: te drukken? En onder dezelve bevinden
zich nog wel schoolmeesters die zich professeurs de la lan
gue d i'icole normale noemenen zelfs daardoor toonen niet
eens te weten of men in het Fransch professeur (nidiire) de
longue flamande of de la schrijven moet.
De herleving der Nederduitsche taal in Belgie bevestigt
overigens hetgene wij reeds vroeger bij andere gelegenheden
gezegd hebben, namelijk: dat inen er nimmer in zou slagen
om dezelve uit te roeijenwelke pogingen ook mogten wor
den aangewend om aan het Fransch de voorkeur te geven
terwijl het koning Leopoldals Dnitscher, niet onverschillig
kan zijn in zijn Rijk de beoéfening cener taal aan te moe
digen die met het Hoogduitsch zoo zusterlijk verwant is.
Het Belgisch gouvernement kan het den Vlamingen niet
ten kwade duiden dat zij petitionnerenom aan het Neder,
duitsch in de Vlaamsche provinciën dezeltde voordeden toe
te kennen als aan de Fransche taal. Zij zijn volkomen in
hun regt, en doen, wat, in vroeger eeuwen, hunne voor
vaderen gedaan hebben, welke hunne Fransche souvereinen
meer dan eens dwongen de wetten in de volkstaal uit te
vaardigen; terwijl, volgens de privilegiën van Karei V
O 555) en van koning Philips II (1556) geene ambten noch
bedieningen mogten begeven worden dan aan diegenen welke
de (Neder)Duitsche taal zouden verstaan en spreken.
Zouden circa 2 millioen zielenwelke de bevolking der
vier Vlaamsch sprekende gewesten uitmakenthans, van eene
vreemde taalmeer slaaf moeten zijn dan hunne voorvade
ren om niet te verkrijgenwat deze als eene voorwaarde
op den voorgrond stelden, en steeds wisten te handhaven?
Neen, wij herhalen hetde petitiontiarissen zijn volkomen
in hun regten wanneer zij er op aandringen dat er van
gonvernementswege aan de hoogeschool te Gent een leer
stoel voor de Nederduitsche taal- en letterkunde met dezelf
de voorregten als aan dien der Fransche letterkunde, worde
daargesteld dan gelooven wij dat het Belgisch bestuur hun
denzelvenbillijkerwijze, "'et weigeren kan. Persévé-
rancè et courage (het klinkt wel wat vreemd behoort
voortaan hunne taal- en letterkundige leus te zijn.
G.
VLISSINGEN den 24 februarij. Van Antwerpen zijn de
Schelde afgekomen en van onze reede naar zee gezeild
PVallaceS, Tliaxter, naar de Havannah met ballast; Mi-
nervaC. Mulder, naar Ynrmouch met schors; des Lan-
desT. Vibert, naar Yersey TelcmachusJ. Barkentijn
naar Rio Janeiro en Jean KeyG. D. Barseynaar de
Havannah, alle drie met stukgoederen; ie PerceverantT.
A. de Vries, naar Bordeaux, met ballast; les deux Frères
P. Barbey, naar llavre de-Grace, met zink la Vierge Marie
J. P. Beckmann naar Marseille, met suiker en spijkers.
Qetrouwd
H. FREDERIKS
C 0L1JNSPLA AT ei)
den 22 Februarij 1840. A. GOUSWAARD.
Eenige kennisgeving.
Qetrouwd
J. A. ELLERMAN
V e r e en
den 23 Februarij 1840. J. ST R E II L E U.
Bijzondere kennisgeving aan Vrienden en Bekenden zoo
binnen als buiten deze Stad.
'J-Jeden beviel van eene DOCHTER Vrouwe J. E
SCHUURBEQUE BOEJjE geb. SPRENGER.
Middelburg, den 21 Februarij 1840.
]-Jeden verloste van eene doode DOCHTER, Catharina
Maria Jansen Echtgenoot van
Middelburg G. E S 1 N K
den 21 Februarij 1840. Juwelier en Kunsthattrwerker
Algemeene kennisgeving.
]^[et heeft Gode behaagd, tot mijne en mijner Kinderen
bittere droefheid op heden, na eene korte doch hevige
ziekte, tot zich te roepen mijne dierbare Echtgenoot, BER-
RENDINA MARIA DOUIJEREin den ouderdom van
ruim 60 jaren, met welke ik bijna 36 jaren in een' allerge-
noegelijksten Echt mogt vereenigd zijn.
Zij die de Overledene gekend hebben, zullen beseffen wat
wij aan haar verliezen. Wij wenschen Gode te zwijgen.
Middelburg h SC HU E RING.
den 23 Februarij 1840.
Vrienden Bekenden en Begunstigers gelieven deze alge
meene als bijzondere kennisgeving aan te nemen.
Hette" beviel voorspoedig van eene DOCHTER C. E
Trumpigeliefde Echtgenoot van
Miiidelburg A; van 't LINDENHOU1.
den 2; Februari) 1840,
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE LOTERIJ.
j\an het Kantoor van den gekwalificeerden Collecteur,
te Middelburgzijn te bekomen IIEELE en GEDEEL
TEN van LOTEN in Koop, voor dc Vierde en laatste Week
der Vijfde Klasse van de 179ste Loterij, waarvan de trek
king begint Maandag den 24 Februarij 1840, k f 75't Lot,
Half 37 50 Vijfde 15 Tiende 7 50 en Twintigste
ƒ3,75-
Bij denzelven wordt Generaal CONTRABOEK gehouden.
]\/[en zal op Woensdag den 26 Februarij 1840, op de
HeerengrachtWijk M. No. 22 ten overstaan van den No
taris Mr. A. van de Graftverknopen een zindelijken IN
BOEDEL, waaronder eene ChiffonièreTafels, Stoelen,
Spiegels, een Ledikant, twee Bedden enz. Dingsdag
van 9 tot 12 en van 2 tot 5 ure te zien.
'OPENBARE VERKOOPING, door den Notaris Wou.
tersen op BRIGDAMME, voor de Herberg bij vanGalen
Woensdag den 26 Februarij 1840, en op DOMBURG, in
het SchuttershofVrijdag den 28 dezer maand, beide 's mor
gens om 10 ure, van eene partij VARKENS, ouderdom
hebbende van 2 tot 10 maanden.
Te huur tegen Mei aanstaande, een HUIS en TUIN in
de Sc. Pieterstraat, Wijk F. No. 51; te bevragen bij de
Wed. .7. T. Stroeken in de Abdij.
Hij Burger Lieden biedt zich de gelegenheid aan, een
fatsoenlijk jong Mensch KOST en INWONING, op billijke
voorwaarden, te verschaffen. Iemand hierop reflecterende,
adressere zich bij den Boekbinder Hoogervorst Vlasinarkt.
Verloren eene ACTIE laste het Schuttershof de Edele
Handboog. De Vinder wordt verzocht dezelve terug te bren
gen bij van Benthem Juttingen zal daarvoor eene be.
looning genieten.
X)e UITPAKKING van eene brillante Collectie SPIE
GELS en SCHILDERIJEN, met en zonder Mechaniek,
is bepaald tot en met den 29 dezer teil Huize van Mejuf-
vrouw Stroeken, in de Abdij.
en ORGEL en drie PIANOS te huurHoutkaaiNo. 208.
I^fieuwe HAMMEN, bij C. G. van HeuvtnKaarsenma
ker op den Langenburg.
]y[onsr. Proosop het Nieuwe Dorp, bij Sloeverlangt
een' KNECHT die het Timmeren en Metselen verstaat; van
goede getuigenissen voorzien zijndekan men van vast werk
verzekerd zijn alsook van een Huis om in te wonen.
J7ene HUISHOUDSTER benoodigd; adres bij de Uitge
vers dezer Courant.
Terstond eene NOODHULP benoodigd; adres bij de
Uitgevers dezer Courant.
Tegen Mei eene DIENSTMEID benoodigd, op de
Markt, Lett. L. No. 4.
Jn de Boekwinkels van de Wed. van de SANDEenvAN
BENTHEM JUTTING, en verder alom, is te beko
menhet FEEST- en PASSIE-BOEKJE, in gebruik bij
de Nederd. Hervormde Gemeente alhier. De prijzen zijn:
half Eng. band 1. Karton 70 ets. Ingen. 40 ets.
Wijders is bij van Benthem Jutting en alom verkrijg
baar gesteld:
J. de KANTER Puil. z.Gezigtkundige Misvormingen
Herstelling van Figuren, Beelden en Teekeningen
2de Stuk met twee Platen it 50 ets.
Idem de twee Stukjes compleet, met 5 Platen, ƒ1,10.
G. A. KESTELOO Schrijf-Voorbeeldeniste Tiental,
i 6o ets.
Rij de Boekhandelaars en Boekdrukkers de Gebroeders
ABRAHAMS is onlangs van de pers gekomen en verkrijgbaar
gesteld
Practische Handleiding tot het ELEMENTAIR TEEKE
NEN, door P. LEUPEN, Onderwijzer te Middelburg; in
lang 4to formaat, met 16 Steendrukplaten, bevattende 134
verschillende figuren. De prijs is 1.
Dit werkje, geschikt voor School - en Huisgebruik en ge
grond op de leerwijze van den Heer Wetzelte Frank
fortis bijzonder geschikt om de KiniWen met geen
ander hulpmiddel dan eene lei met flaauw ingegrifte
vierkanten, en een goed gepunt griftjeeene stille zelf
werkzaamheid te bezorgen die te gelijk oog en hand
tot verdere grootere oefeningen voorbereidt. Een uit
voerig voorberigt geeft bij deze Handleiding het noodig
onderrigt en verklaring wegens het gebruik van dit
zeer nuttig werkje, hetwelk ongetwijfeld bij Onder#
en Kinderen regt welkom zijn zal.
Van VLISSINGEN en BBESKENS
vertrekt in de maand Februarij op de volgende uren
ran Vlissingen
Dingsdag 25, namidd. 3|ur.
Woensd. 26, niet varen.
Donderd. 27, voorin. 7!
Vrijdag 28, 8*
Zaturdag 29, 9^
van Breskens
Dingsdag 25, namidd. 4§ur.
Woensd. 26, niet varen.
Donderd. 27 voorm. 8|
Vrijdag 28, 9a
Zaturdag 29, io£
ter drukkerij van de gebroeders abrahams.
