MIDDELBURGSCHE
COURANT.
N°. 71-
Zaturdag
P. P O u s.
Bcïictifctnafitug.
NIEUWSTIJDINGEN.
ZEETIJDINGEN.
^••<5326
14 Junij 1834.
De ADMINISTRATEUR van 's Rijks Schatkist in ZEELAND adver
teert, dat van heden af, ten zijnen Kantore, zullen worden uit
betaald de zoogenoemde kleine onkosten aan de Regtbanken van Eer
sten Aanleg, Koophandel en Vredegeregtenin deze Provincie.
Middelburg, den 13 Juuij 1834. De Administrateur voorn.,
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der Stad MIDDELBURG
maken bekend, dat, volgens eene door den Heer Staatsraad, Gouverneur
van de Provincie Zeeland, bij Besiuit van den 4 Junij 1834 (J'rovBlad
no' 39)» medegedeelde Lijst der bevoegde Hengsthouders in deze Pro
vincie, over het jaar 1834, als zoodanig voor bet eerste District zijn
opgegeven de navolgende Personen, als:
Cornelis Fret te Oosc-Souhurg.
Jan Meijerste Serooskerke.
Weduwe S. Kodde, te Oostkapelle.
Weduwe Janis de Hamer, te Kleverskerke.
Adriaan Bliek, te Nieuw, en St. Joosland.
cn dat voorts de Hengst van Jacobus Goedbloedte Gapinge is afgekeurd.
Middelburg, den 9 Junij 1834.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
B IJ L E V E,L D.
Ter ordonnantie van Hun Ed. Achtbaren,
VAN PANHUYS.
BURGEMEESTER en ASSESSOREN der Gemeente BIERVLIET,
brengen ter kennis van de Belanghebbenden, dat er gedurende dit jaar
geene KERMIS of JAARMARKT binnen dezelve zal gehouden worden.
Burgemeester en Assessoren voornoemd
Biervliet, dün 4 Junij 1834. D. B A E R T.
Ter ordonnantie van dezelven,
De Secretaris,
J. de BATS.
De CONTROLEUR bij de Plaatselijke Belastingen te MIDDEL
BURG, in Zeeland, belast met het toezigt over de inning van het
Marktgeld, berigt bij deze, dat de KERMIS of JAARMARKT, als
gewoonlijk, zal aanvangen op den 11 Julij aanstaande, en eindigen den
5 Augustus daaraanvolgende, en dat de aanvragen tot het bekomen van
plaatsen voor Tenten of Kramen, met opgave der grootte, uitgedrukt in
Nederlandsche maat, bij gefrankeerde Brieven, aan hem Controleur moe
ten worden ingezonden zullende de inzending dier aanvragen vóór den
15 Julij aanstaande moeten plaats hebben, na welk tijdstip niemand zal
kunnen aanspraak maken op de plaatswelke hem ten vorigen jare was
toegewezen.
De Controleur voornoemd
M. W. K R IJ G E R.
MIDDELBURG den 13 junij. Naar men verneemt, zullen de eer
ste en de reserve-divisie, en daarna de tweede en derde divisien van
het leger te velde, elk gedurende den tijd van zes weken, in de kam
pen van Rijen en Oirschot verblijven en zullen vooreerst de hoofd
kwartieren der 2de en 3de divisien in Boxtel en Eindhoven worden ge
vestigd.
Uit Koppenhagen wordt van den 3 dezer gemeld dat het Neder-
landsche linieschip de Zeeuw, aan welks boord zich Z. K. H. Prins
Frederik Hendrik van Oranje bevindt, den 31 mei de Sont was binnen-
geloopen, en zich den 3 dezer aldaar nog bevond.
Den 10 dezer heeft in de gemeente Capelle, aan de zoogenaamde
Langstraat, in de provincie Noord-Braband een zware brand plaats ge-
bad waardoor niet minder dan elf woonhuizen en eenige schuren een
prooi der vlammen zjjn geworden onder de eerste bevonden zich vrij
aanzienlijken.
Op den 4 dezer is in het gehucht Putte, kanton Oirsbeekin de
provincie Limburgeen brand ontstaan waarbij eene oude weduwe cn
hare dochter door den rook gestikt zijn; het huis, de schuur, n stal
lingen en eene groote hoeveelheid granen, hooi, meubelen, enz. door
de vlammen zijn vernield, en nog 5 paarden, 15 kalveren, 24 varkens
en ioo schapen het leven verloren hebben. De schade werd op ruim
a8,ooo fr. geschat.
- De wet op de Orangistische demonstratie!! is den 9 door de Bel
gische vertegenwoordigers, bij definitieve stemming, met eene meerder
heid van 60 op de 66 tegenwoordig zijnde leden aangenomen. Slechts 4
leden de heeren Fleussu Cendebien Jadot en Jullien hebben geweigerd
hunne stem aan het ontwerp te geven; twee andere, de heeren Defoere
en Desmet hebben zich van de stemming onthouden.
Het getal der tegenwoordig in de gevangenis des Petits-Carmes te
Brussel opgeslorenenzoo burgers als militairen, bedraagt 327 personen.
Meer dan eene gemeente in Frankrijk heeft geweigerd eene
school of een onderwijzer te hebben, als willende even zoo dom blij
ven als derzelver voorouders.
VLISSINGEN den 10 junij. Van Antwerpen zijn de Schelde afge
komen en den 8 dezer van onze reede naar zee gezeild Aglace, kapt.
J. H. Evers, naar Memel, met ballast,- Beata, kapt. A. Stromberg,
naar Hamburg, mee stukgoederen; Heinrich Theodorekapt. Th.Voss,
en de Kleine Hendrik, kapt. E. Vossbeide naar Riga, met ballast;
Helcna kapt. S.J. Aden, naar Embrien, met steen; Soeblomterkapt.
O. C. Olssen, naar Nantes, met beenzwart; Bondon-Packetkapt. J. F.
Schulte naar Guernsey, met stukgoederen; de twee Gebroederskapt.
J. J, M'chelsen naar LiverpoolCarolina, kapt. J. Niejahr, en Adolf
Frederik, kapt. E. J. Niemann, beide naar Memel en alle drie met
ballast; the AtwooJt kap;. W. Morseenaar Lpaden, met passagiers.
- -L"TS= 1 1 11 ir. d—"Vt
ÈESC&JtlJVlNQ van de St. LIEVENS MONSTER&Ëfift i
te ZIE1UKZEEop y. Oct. J83z door brand ten eenen
male verwoest, uitgegeven door Mr. J. B s tl ai A tr
Vrederegter van het Kanton ZierikzeeTen voordeelt
van het londs tot ophouw eener Nieuwe Kerk. Met vier pla
ten. Zier. 1834, bij J. rAN de Fel de OztrtEit.
De ramp der Stad Zierikzee op den 7. Oct. i832 overkomen heeft algemcè-
ne deelneming verwekt, en wei bij velen eene zoodanige, die het niet enkel bij
woorden van beklag laat berusten, maar zich door daden kenbaar maakt. Mildé
giften zijn van onderscheidene kanten toegezonden; maar oök anderen hebben zich
door eenzijdige voorstellingen laten weerhouden; en veel ontbreekt er nog aan de
som, welke gevorderd wordt, om der Stad wederom een heiligdom te bezorgen,
hetwelk eenigzins waardig is, de thans geheel verdwenen St. Lievens Monster
te vervangen. De bovengenoemde Beschri/ ving en platen is alleszins geschikt ont
.Ie grootheid van het verlies te doen kennen. De platen vertegenwoordigen ons deit
vernietigden tempel uit- cn inwendig, vdrfr en naden brand; en wij noemen het
een gelukkig denkbeeld alzoo deszells gedachtenis in wezen te houden daar het
geen door den teekenaar niet kon worden afgebeeld door de duidelijke beschrijving
van Mr, J. Berman aanschouwelijk wordt gemaakt. Wie tot dus ver de hand
gesloten hieid, of gaarne iets voor zijn geld heeft, schalie zich dan dit gedenkstuk
aan en drage alzoo bij ter bevordering van het doei der uitgaveop da! Zierik*
zee weldra het no idige hebbe.
Met belangstelling hebben wij deze Beschrijving in handen gtnomen, en met ge-*
noegen doorlezen ofschoon er op het gestelde op de g eerste bladzijden aangaan
de den oorsprong van dit trotsch gevaarte vrij wat aan te merken is, daar deüeer
Berman, niet bekend met de oudste oorkonden, door gevolgtrekking den tijd
der opbouwing zocht te bepalen, cn hierbij van valsche of onzekere beginselen uit
gaat. In vertrouwen dat het hem zoo wel als de verdere bezitters van dit ge
denkstukaangenaam zal zijn te vernemen, wat er stelligs van dit Kerkgebouw be
kend is hetgeen of nietof niet juist genoeg in deze Kerkbeschrijving voor
komt; wil ik door dit dagblad en mijne aanmerkingen op het gestelde door B.
en hetgeen nog in mijne aanteekeningen omtrent de St. Lievens Monster voor
komt, mcdedeelen.
De Heer B. brengt den bouw der Kerk tot een zeer ver verwijderd tijdperk te
rug, en stelt bl. 7, dat zij reeds in de 11de eeuw beslaan heeltdus in de eeuw
vóÜr de stichting der St. Lievens Kapeldie tot n5i gebragt wordt! Zonder
ling is hei bewijs, hetgeen tot staving wordt bijgebragt. In een door B. bezeten,
naamloos geschreven werk, wordt_ vermeld dat het Kapittel der Kerk van Zierik
zee even oud is als dat van Tholenhet laatste is opgerigt in i3o5, dus is de
Zierikzeesche Kerk er reeds voor i3oo geweest; en was zij er toen en telt men
daarbij achteruit de jaren welke men destijds aan het bouwen eener Kerk besteed
de dan is het niet gewaagd te stellen, dat zij reeds in de 11de eeuw bestaan
heeft." Dit wordt voorts daardoor aangedrongen, »dat Zierikzee reeds in de
iade ecud zeer begunstigd was, ja in iig5 door de Vlamingen belegerd is, hetgeen
aan eene aanzienlijke bevolking der Stad destijds denken doet, waarom het niet te
denken is, dat er (tot 1578, den tijd dien men gewoonlijk als dien van de stich
ting der hoofdkerk opgeeft) voor zoodanige bevolking niet meer dan eene Kapel
zonde bestaan hebben."
Op die wijze zou St Lievens Monster ten minste een paar eeuwen ouder zijn
geweest dan de St. Pieters of Noord Monster te Middelburg die in 't begin
der i4de eeuw (i3oSi5io) gesticht werd hetgeen niet waarschijnlijk is. Bo
vendien strijdt het met hetgeen men van elders weet. Zierikzee' s opkomst dag-
teekent zich van de 11de eeuw, of de optrekking van het kasteel tegen de inrallett
der Vlamingen in io48. R e y g e r s e er c h zelf, die anders hoog opgeeft van
Zierikzee's ouderdom, zegt cap. xxiv der eerste urtg.Bi dese Kloris {nam.
Kloris III.) tyde werdcr Middelhurch en Zierinczee seer groeyende ende en
opcomende van volcke huysen, en ander timmeraigen. £n eregen sommige loyen
ol't keure van rechte boven andere plaetsen want si in dien tyden die rermaerste
en principaelste van ifeelandt waren daer die meeste heerlicheden en tmecste volc
in was." Deze Graal stierf in 1190 en was in 1157 aan de regering gekomen; de
bouw der St. Lievens Kapel was dus zijn bewind maar even voorafgegaan.
Daarbij is het zeker, dat er vdrir 1378 nog onderscheidene andere heiligdommen
in Zierikzee waren, zoo dat zij liet niet met eene Kapel doen moesten. Sto
re, het beleg in den aanvang der i4de eeuw verhaald hebbende, zegt van de ge
vangenen B. X. 326
Men dede gaen dat Vlaentsche diet
Rote an rotebinnen Sirixe
Ghelike dat men drivet vee.
Men dreej'se in cloestren en in kerken.
En verder bij derzelver opneming vj. 538
Men leverder vat bi ghetala
Vter Minderbroeder porte
Tueenderfichondert
XJter kerken wie soes wondert
tPorder ghelevert ir hondert
Behalven wyf en garsoene.
Behalve dit Minderbroederen Kloosterwelks kerk in'i552 afbrandde, had
men er destijds ook de ruime Predikheeren Kerk, welker stichting van 1255
dagtcekende en die in 1676 verbrandde; en de Bagijne Kerkwaarbij ook toen
reeds eene bijzondere Prochy pape van den Beghine hove gevonden werd en
die ook op de lijst van het Ulrcchtsche Bisdomals eene Kerspelkelk voorkomt.
Zij werd in i468 door het vuur verteerd, zoodat alle heiligdommen van deze Stad
een gelijk einde hadden. Alleen de Gasthuiskerk is nog uit dit tijdperk aanwe
zig want zij wordt onder de oudste gebouwen der Stad genoemd en bekend is
het, dat er reeds in 'tbegin der iade eeuw soortgelijke instellingen in Zeeiand wa
ren. £1' was dus waarlijk destijds gecne behoefte aan plaatsen van Godsvereering
en deze redenering van den Heer Berman is niet klemmende.
Nog slechter staat het met het iste bewijs bladz. 5. Uit den Stichtingsbrief van
het Kapittel der Kerk te Tholen, haalt de Heer Berman, uit Art. 22 het
volgende aan Nog heeft onze Vader (t. w. Graaf A a l e r e c ir t va n B e i-
uatKj aan den Deken en het Kapittel voorn, alle dezelve vrijdommen, Toor—
regten voordeden cn geregtigheden verleend die zijne voorzaten verleend heb-
ben aan den Deken en het Kapittel van St. Lieven te Zierikzee." Aalrr echt
kwain in i358 als Ruwaard in 1589 aJs Graai aan de regering en stierf tn i4o4.
Is deze dus de Stichtingsbrief, dan is dezelve zeker niet van i3o5 maar eene
eeuw jonger. Dit was ook het gevoelen van den Pensionaris N. van der.
Schatte, Teg. Staat v Zeel.D. II. bi. 84. Va n II e u s s e n Bisd. v
Zeel. bl. 120 brengt de dagteekening op 4 Oct. i444en dus nog jonger. Het
berigt van Berman, dat Jan van Bloois, Graai van Bcaumontin 13o5
het Kapittel oprigttc is gegrond op hetgeen Reygers berch als twijfelde hij,
cap. xxxx gezegd heeft Binnen desen tyden als sommighe scryuen heeft Jan
van Beaumont sommige Canonincx prouens gefundcert en ghesticht binnen
der kereken van Tholen ip Zeelandt," Ook Ermerins heeft zich daardoor
laten misleiden.
Ongetwijfeld dwaalt Mr. B erman wanneer hij meent dat het in 1978 gestichte
Kapittel niet het eerste zij; maar stelt hij even zoo zeer met regtdat de
Kerk reeds merkelijk vroeger bestond. Zij is uit denzelfden tijd ongeveer als de
Middelburgsche Noord- ol St. Pieters Monsterbet einde der j5de of het be
gin der i4de eeuw. Trouwens uit echte stukken, welke van Mieris in zijn
Groot Charterboek heeft opgenomen, blijkt, dat zij reeds in 1922 aanwezig was.
Op den 1 Jan. van dat jaar bepaalde Graaf Willem III," als Patroon dier
Kerk tot opluistering van de eerdiensten op dringende verzoeken der Stad
dat in de Iloofd- of Parochiekerk van Zierikzeeonder het Bisdom van
Utrecht, de dienst voortaan zou worden waargenomen door achtin plaats van
vier Priesters, welke de inkomsten gelijkelijk deelen zouden. D. II. bl. 272. vg.
5o3. Welke nu deze Hoofdkerk was blijkt uit eenen anderen brief van denzelfden
van 27 Nov. i325 (ald. bl. 367.) waarbij hij, voor de gespeuveldcn in zijne oorlo
gen, uit dankbaarheid voor de, op St. Laurens dag, op de Golde behaalde over-
wiaaipg, eene Kapel sticht, up den outaer, dat men daartoe.maken, zal in ssntss
