MIDDELBERGSCHE
N\ 17.
'fi 6
Dingsdag
NIEUWSTIJDING EN.
groot-brittanje.
%vSsï*£LE!
9 Februarij IS30.
NEDERLANDEN.
ZEE-I IJ DINGEN.
DUITSCHLAND.
BERLIJN deh 14 januariVolgens eene statistieke opgave in onze
«taats-courantbestond de geheele bevolking van liet koningrijk
Prnissenop-het einde des jaars 1828, uit 12,726,110 inwoners, wel
ke, naar hunne onderscheidene godsdienstige gezindheden, op de volgen-
de wijs verdeeld waren: 7,732,664 Evangelische!!4,816,813 Katholij-
ken, 15.655 Doopsgezinden en f60,978 Joden.
In evenredigheid van het geheele getal inwoners in elke provincie
bevonden zich de meeste Evangelischen en de minste Kathoiijken in
Pommeren; vervolgens in Brandenburg, Saksen, Oost-PruissenSiiezie,
West-Pruissen Westphalen, Posen en Rhijnland. De meeste Doopsge
zinden werden gevonden in West-Prnissendezelve werden niet aange
troffen in Posen, Pommeren en Saksen. De meeste Joden vond men in
Pbsen de minste in Saksen.
FRANKFORT den 23 januarij. Men leest in een dagblad van Pe
tersburg
Rij de gebeurtenissen van de vier' laatste jaren is de toestand der
geldmiddelen van Rusland gelukkig goed gebleven. Op den zwarcn en
onverwachten oorlog in Perzie volgde dadelijk eenen nog zwaarderen
in twee wereld-deelente water en te land. Beide vereiscbten eene
buitengewone inspanning van krachten en geldelijke opofferingen. Des
niettegenstaande zijn ons geene nieuwe belastingen opgelegd, en stond
onze buitenlandsche en binnenlandsche cours altoos zeer goed.
„Hierbij werden alle groote openbare staats ondernemingen en werk
zaamheden, door het geheele rijk, met den zelfden spoed voortgezet.
Het kanaal van Kilirof, 118 wersten lang (omtrent 30 uren gaans}
hetwelk eene onafgebrokene gemeenschap tusschen AstrakanPetersburg
etf'Archangel daarstelt, is in het jaar 1827 voltooid en geopend. Aan
bet nieuwe kanaal hetwelk de Moskowa met de Wolga verbinden moet,
wordt met alle magt gewerkt. Hetzelve zal meer dan 200 wersten lang
zijn (omtrent 50 uren gaans) en 36 sluizen bevatten. Aan het kanaal
van Windnm wordt met even zoo veel ijver gearbeid. De groote keizer
lijke straatweg van Petersbnrg naar Moscou zal in dit jaar voltooid zijn.
In een woord, alle de staats ondernemingen worden voortgezet, als of
wij den diepsten vrede beleefden en in alle kassen was geld nergens
heeft men in de betaling eenige moeijelijkheden ondervonden. In het
vórige jaar werd nog eene aanzienlijke som van de buitenlandsche schuld
betaald, en zeer vele obligatien van de binnenlandsche amortisatie com
missie afgelost. Dit alles strekt ons ministerie van financien buiten te
genspraak tot groote eer."
LONDEN den 24 januarij. In het begin dezer maand ls alhier een
geval gebeurd, zeer geschikt om den bewaarders en bezoekers van
plaatsen, waar verslindende dieren opgesloten gehouden worden, eene
dubbele voorzigtigheid in te prenten. Men weet dat zulk eene bewaar
plaats zich in den Tower of Toren van Londen bevindt. Zeker jong
man, Joseph Croneyin dienst van eenen heer Copps, die al den af
val en de beenderen gekocht heeft van het vleeschmet hetwelk de
wilde dieren gevoed wordenwas dien morgen door zijnen baas met
paard en kar gezonden geworden om dezen afval weg te halen. Om hem
daartoe in staat te stellenhadden de oppassers kort te voren alle de
hokken gereinigd en de vuiligheid daaruit op de plaats in eenen hoop
bijeen geworpen. Deze plaats betrad Croney met eene manden was
bezig die te vullen, toen hij bemerkte dat het luipaard wiens hok de op
passers zeker vergeten hadden behoorlijk te grendelende deur van het
zelve open stootte. Hij was alleen en in zijnen angst trachtte hij de
woning van eenen oppasser op deze plaats te bereiken, toen het dier op
hem toesprong. Hij vlugtte achter eenig nabij gelegen timmerhout
doch vruchteloos; het luipaard greep hem sloeg hem de twee klaauwen
met geweld in de schouders, ter wederzijde van den hals, en vatte hem
te gelijk met de tanden in den nek. In vreesselijke pijn en schrik
schreeuwde Croney overluid, en hadondanks zijnen gevaarlijken toe
stand de kracht, om, met het wild dier aan zijnen rug gehecht, al
hompelende het huis van den oppasser te bereikenhetwelk hij onge
lukkiglijk gesloten vond. Zijn geschreeuw bragt nogtans twee oppassers
op de plaats, die alles in het werk stelden om het dier van zijne prooi weg
te lokken. Toen zij zagen dat dit vruchteloos was, nam een van hun
een geweer en sloeg met de kolf het luipaard zoo lang op den kop tot
dat het geweer aan stukken brak, maar ook gelukkigiijk het dier be
dwelmd zijnde, loslieten ter aarde viel. De arme Croney is niet dood,
én zal waarschijnlijk genezenschoon de wervel-beenderen van den nek
door de tanden van het luipaard aanmerkelijk beschadigd en de klaauwen
yan het dier hem zeer diep in de schouders gedrongen zijn.
Men heeft onlangs te Calcutta, in Bengalen, een bewijs gezien
met hoeveel vrucht de stoombooten tot het voortslepen van andere vaar
tuigen gebruikt kunnen worden. Eene zoodanige boot had namelijk een
ander schip van Calcutta naar Berhampore de rivier opgetrokken, en de
teis tusschen deze beide plaatsen, die omstreeks op 50 uren afstands van
elkander liggen, uur op uur afgelegd, niettegenstaande de stroom bui
tengemeen sterk was geweest.
Ook in andere opzigten begint men in Engelsch-Indie met vrucht van
de stoom gebruik te maken. Zoo zijn er onlangs in de nabijheid der
genoemde hoofdstad twee groote katoen-fabrieken opgerigt, waarin alle
de werktuigen door stoom bewogen worden, en waarin het katoen zoo
wel tot garen gesponnen als door middel van zoogenaamde power-looins
tot stukgoederen geweven wordt. De daartoe benoodigde toestel is uit
Engeland overgezondenen het bestuur der O. I. maatschappij scheen
geneigd, om deze onderneming te ondersteunen, zoodat de goede uit
slag daarvan niet twijfelachtig was.
Dit laatste berigt schijnt intusschen aan sommige Engelschen slechts
weinig vreugde te veroorzaken, en een der Londensche dagbladen vraagt
reeds, wat de fabriekanten te Manchester, die tot nu toe voornamelijk
door hunne verzendingen naar Oost-Indie hunne arbeiders aan het werk
hielpen, daarvan zeggen zullen? Het ministerieel avondblad antwoordt
op deze vraag, dat men zich over de óprigting van eigenlijke fabrieken
in Oost-lndie niet te spoedig verontrusten moet; dat de Engelsche fa-
friekanten groote voordeeien boven hunne Aziatisshe mededingers bezit-
k' CEV 00
ten, daar zij tegert eenë veel mindere rente geld kunnen opnemen, ert
bekwamer werklieden in dienst hebben; en eindelijk, dat er veel tijd ert
griote inspanning van krachten toe noodig is, om fabriekanten, die een»
maal goed gevestigd Zijn, te verdringen. Ten bewijze daarvan haalt het
genoemde blad eenige voorbeelden aan, die op het tegenwoordige ge»
val minder toepasselijk schijnen te zijn, terwijl het voorts de bedenking,
dat de Engelsche fabriekanten voor het door hen te bewerken katoen
eene aanzienlijke scheepsvracht moeten betalenen dat zulks met de In»
dische geenszins het geval zoude zijn, tracht weg te redeneren, doof
aan te voeren, dat de vrachtgelden van het katoen niet zeer bezwarend
meer zijn, nu men de gewoonte heeft ingevoerd, om deze koopwaar,
voor derzelver verzending, zoodanig ineen te persen, dat de daarmede
gevulde balen eene betrekkelijke kleine ruimte beslaan.
Men ziet, dat het ministerieel avondblad zijn best doet, om de be«
zorgdheid der Engelsche fabriekanten te Verminderen; intusschen kau
men moeijelijk ontkennen, dat, indien het gegeven voorbeeld, om fa
brieken op eene grootere schaal in Indie op te rigten, navolgers vond,
zulks voor het moederland van ver uitziende gevolgen zoude kunnen
worden.
FRANKRUK
PARIJS den 26 januarij. Door den heer Correau van Brussel is al
hier eene nieuwe soort van spiegels uitgevonden bestaande uit zeer fijn
gepolijst blik; hetgeen deze soort van spiegels boven de glazen verkies
lijk maaktis de meer dan gewone grootte welke daaraanen Zelfs te
gen eenen geringen prijs, gegeven kan worden. Die van middelbare
grootte kosten niet meer dan 50 franken.
Er heeft onlangs in de gevangenis te Besanfon een voorval plaats
gehadhetwelk van zeer noodlottige gevolgen had kunnen worden, Twea
gevangenengenaamd Bouverans en Bourquinde eerste tot de dood
straf en de tweede tot eeuwigdurende!] dwangarbeid veroordeeld bevon
den zich buiten hunne hokken, op eene der binnenplaatsen van de ge
vangenis De aldaar tot bewaking der gevangenen geplaatste schildwacht
had de onvoorzigtigheid te vragenwie van hen beide Bouverans mogt
wezen, alzoo het spoedig met dezen gedaan zoude wezen, wijl zijn be
roep in cassatie verworpen was. Bouverans wordt op deze woorden als
door gramschap overmeesterd, en vliegt, door Bourquin bijgestaan, op
den schildwacht aan, welken zij mishandelen en hem zijn geweer ont
weldigen. De hokkenbewaarder schiet toe, doch wordt insgelijks door
de beide gevangenen overmeesterdin een der hokken geworpen en al
daar opgesloten. Ook de cipier verschijnt, maar ziet zich oogenblikke-
lijk door Bouverans aangegrepen en buiten staat van tegenweer gesteld
terwijl Bourquin hem met eene halve schaar en schoenmakers eist ette
lijke wonden in de borst toebrengt, tot dat hij in zijn bloed ter neder
stort. Inmiddels was de wacht onder de wapenen gekomen. De beide
gevangenenaltijd meester van het geweerwijken in een der hokken
dreigende den eersten, die hen mogt willen genaken, te zullen door
schieten. Nu verscheen ook de procureur des konings met een geleide
gendarmerie, en eindelijk liet Bouverans zich tot afgifte van het geweer
overreden. De cipier heeft zeven wonden, doch bij geluk niet eend
gevaarlijke bekomen. Weinige dagen daarna heeft Bouverans zijne dood
straf ondergaan.
MIDDELBURG den 8 februarij. Van Cortgeen Eiland Noord-Be-
velandden 4 februarij, wordt gemeld: „Na dat op zondag II het
ijs in den stroom genaamd Zuidvliettusschen deze plaats en Wolphaars-'
dijk was blijven vastzitten Is hetzelve gisteren reeds door onderschei
dene personen gepasseerd heden zelfs door personen met ipwagens het
geen bij geen menschen geheugen, en misschien nog nimmer, is gebeurd."
Vervolg der waarnemingen op den Thermometerdes morgens 8 uren
en 's avonds om 10 uren.
Vrijdag den 5 Februarij 's morgens 8°. 's avonds io°.
Zaturdag 6i2°-
Zondag 7 - '3°- 2 9
Maandag 84°°'
Het navolgende artikel is ons ter plaatsing medegedeeld
Statistiek: „Al wederom wat nieuws? vergadering over de statistiek
hoe vreemd klinkt dit?" zoo hoorde men onlangs vragen. - Neen,
dit is zoo bijzonder vreemd niet, want als wetenschap mag de Staats-
kunde (niet staat-kunde) vroeger in het naburig Duitschland geleerd en
onderwezen geweest zijn, de bcotfening nogtans of liefhebberij tot
kennis der werkelijke merkwaardigheden van eenen staat is reeds op te
merken uit een inlandsch geschrift, uitgekomen te Amsterdam in 1745,
onder den titel van de machten der mogendheden van Europa. Hoezeer
men nu uit deze aanwijzing zich reeds een oppervlakkig begrip van die
kennis kan vormenalzoo iedereeu kan te weten komen wat het be
langrijkste in zijn vaderland, gewest of stad is, zoo- is het voorzeker
jammer dat men zoo buiten noodzaak op het voetspoor der Duitschers
Engelschen en Franschen een woord gaat bezigen, waarvan de ontle
ding niet te maken is, en alleen bij andere volken uit armoede is ge
boren geworden, om dat die zich met omschrijvingen moesten behelpen,
die minder eigen of zelfs geheel oneigen waren terwijl bij ons deze
kennis zeer juist kan worden uitgedrukt door Staatskunde als geheel
nog verschillende van staatkunde {Politiek} staatsleer staatsregtstaats
geschiedenis. B»
VLISSINGEN den 6 februarij. Het Nederlandsche fregatschip Abel
Tasman kapt. D. F. Baas den 18 october 11. van Batavia gezeild zijnde,
is op den 1 dezerop de hoogte van Egmond in goeden staat gespro
ken door schipper B. Zwarteveld van de Zwartewaalsche vischsloep
welke aan hem een visscherman als loods heeft overgegeven, alzoo rtaar
Texel zeilende zijnde de wind Z. O. en alles wel aan boord.
De Engelsche brik the Blossomkapt. J. Nourg, welke op den 4 de
zer uit deze haven was uitgezeild door het Oostgatwas nabij Zoute-
lande in het ijs geraakt, en hierdoor genoodzaakt om met den opkomen
den vloed weder naar binnen te zeilen en is alzoo weder in de haven
gekomen, daar dezelve steeds is liggende.
