C O A Mfi
N°. 6.
MIDDELBUIIGSCHE
Donderdag
NIE mrSTIJ DINGEN.
NEDERLANDEN.
li Januarij 1830*
ZEE-'I IJDINGEN.
DUITSCHI, AND.
FRANKFORT den 6 januarij. H. K. H. de aartshertogin Henriette
gemalin van den aartshertog Karei, is, in den nacht van den 29
decemberna eene ziekte van vier dagenin den ouderdom van 32
jaren, te Weenen overleden. Zij was eene dochter van prins Frederik
Willem van Nassau Weilburg en trad met den aartshertog Karei, met
wien zij aanmerkelijk in jaren verschilde, in het jaar 1815, in het hu
welijk. De overledene, welke zeer betreurd wordt, laat vijf kinde
ren na.
In brieven te Weenen omvangen uit Modonwordt gemeld, dat
in een huis van een Grieksch koopman aldaar, den j6 november in den
nachteen hevige brand is ontstaanwelke in den beginne de geheele
stad met verwoesting scheen te bedreigen. De wakkerheid der Fran-
SChc bcrctting aan wdkci fivbEJ 0;«1. Ovtmvfvrs.. ».«v» bwv\.iu
is het evenwel, 11a groote inspanning, gelukt, de vlammen meester te
worden en den brand te blusschen Onderscheidene huizen zijn intus-
schen verbrand, en men is genoodzaakt geweest eenige anderen neder te
halen om den voortgang van den brand te stuiten.
Men had van regeringswege, den 15 december, eene bekend
making gedaan, dat, daar zich de pest in dertig dagen niet had geopen
baard, de kerken regtszalen, koffijhtiizen eii andere publieke plaatsen
wederom zouden worden opengesteldnogtans niet dan onder zekere
voorwaarden en voorzigtigheids-mantregelen.
De overheid van Venetie heeft bekend gemaakt, dat de vrijhaven
in die stad den 1 februarij dezes jaars zal geopend worden.
GROOT-BRITTANJE.
LONDEN den 5 januarij. Z. M. de koning der Nederlanden heeft
den heer Clarke, oud luitenant der kustbewaarders, eene groote medail
le doen ter hand stellen, wegens zijne menigvuldige diensten, betoond
in het redden van Nederlandsche schipbreukelingen.
Te I.iverpool is eene ijzeren stoomboot afgebouwd waaraan geen
enkel stuk hout gebezigd is, en welke, buiten het water, volmaakt ge
lijkt aan twee vaartuigen, door hunne dekken vereenigd. De raderen,
in plaats van ter wederzijde geplaatst te zijn, bevinden zich midden
tusschen de twee bodemsten einde te kunnen werken zonder op eeni-
gerhande wijze de boorden van het kanaal te beschadigen. Ook is op
de werven van Liverpool gebouwd en te water gelaten een geheel van
ijzer gebouwd schip van een grooter charter hetzelve heeft 60 voeten
lengte en 13 breedte, en wordt geschat op 90 ton. Het is zoowel
uit- als inwendig gedekt dooreen soort van vernis, die zich ongemeen
sterk met het ijzer vereenigten, volgens reeds genomen proeven, het
roesten van het ijzer belet.
In Berkshire hebben, bij gebrek aan arbeid, vele werklieden
zich verhuurd omin plaats van paarden tot een matig loon de met
steenkolen beladen karren eenen afstand van drie Engelsche mijlen voort
te trekken.
GENT den 1 r januarij. Onze bisschop heeft eenen rondgaanden brief
aan de geestelijkheid van zijn bisdom geschrevenwaarbij hij hun de
opening van zijn seminarie aankondigt, en waarbij hij hun het plan doet
kennen, volgens hetwelk de studiën zullen ingerigt worden. Dit plan,
zegt de Catholtqueschijnt ons toe veel omvattend te zijn, en zooda
nig als men van den verlichten ijver van onzen waardigen prelaat moest
verwachten. Uit gebrek aan de noodige lokalen, zal het voorbereidend
onderwijs in de letteren vooreerst niet alhier, maar te St, Nicolaas en te
Roulers gegeven worden. In het seminarium te Gent, hetwelk den 20
dezer zal geopend worden, zullen, volgens de bovengemelde circulaire,
geleerd worden: i°. De philosophiebestaande in het onderwijs in de
logica en metaphysica in het natuurregt, in mathesis en physica. 20.
De theologiebestaande uit lessen in de zedekunde, in het dogmatisch
onderwijs, in de verklaring der Heilige schriften van het kerkelijke regt
in het onderwijs van de kerkelijke geschiedenis, in de kanselwelspre
kendheid en in de Hebreeuwsche letterkunde.
Volgens bet dagblad van Namen, le Namuroisis de bekende ko
ninklijke boodschap, in verscheidene rondom de hoofdstad dier provincie
gelegen gemeenten, na de gewone mis, aan de bevolking afgelezen,
overal met de grootste aandacht aangehoorden met de kreet van leve
de Koning! leve onze geliefde Monarch! beantwoord. De zedelijke in
vloed, zegt dat blad, welke dit gewigtige stuk allerwegen in onze pro
vincie gehad heeft, is onberekenbaar en levert het beste bewijs van den
geestwelke onder de bevolking heerscht.
Het te Luik uitkomende dagblad le Courrier Universel deelt een
brief mede, voor eenige dagen uit Verviers geschreven, waarin een be-
rigt wordt tegengesproken, als of in laatstgemelde stad een groot aantal
inwoners petitien tegen de zoogenaamde grieven zou hebben geteekend.
Van meer dan 18,000 ingezetenen, waaruit de bevolking van Verviers
bestaat, hebben slechts 82 een verzoekschrift geteekend, onder welk
getal geen 15 lieden van eenig aanzien kunnen genoemd worden.
Men beeft te Brussel eene bende jonge dieven ontdekt, ten getale
san 17, allen van 11 tot 15 jaren otiddie des avonds de winkels
bestolen; verscheidene waren reeds tweemalen gevonnisd geweest wegens
dergelijke diefstallen, die zij in den ouderdom van naauwelijks 10 jaren
begaan hadden. Veertien hunner zijn door het geregtshof tot gevange
nisstraf veroordeeld.
MIDDELBURG den 13 januarij. Bij koninklijk besluit van den 7
augustus II., 110 30, is aan de heeren C. Kr0likhoogleeraar in de
kruidkunde, te Amsterdam; N. C. de Fremerijhoogleeraar in de schei
kunde, te Utrecht; .7. B. van Momhoogleeraar in de scheikunde, te
Leuven; T. D. Sauveur, hoogleeraar in de geneeskunde, te Luik; P.
1Wautt'. smed. doctor, te Gent, en .7. B. van den Zandemed.
doctor, te Antwerpen, toegewezen, ieder eene gouden medaille, ter
waarde van 50 dukatenhoudende aan de eene zijde 's Konings beeld-
tenis, en aan de keerzijde eene gepaste Latijnsche inscriptie, als een
blijk van Zr. Ms. tevredenheid en goedkeuring wegens derzelver werk
zaamheden tot het vervaardigen eener Phartnacopoea Belgica.
De Amsterdamsche Courant berigt het overlijden van een der be
kwaamste artsen der hoofdstad, den hoogleeraar F. Thijssenlid van
.--fvfvv-
het instituut, llji stierf del) 8 januarij in den ouderdom van 42 jaretii
en te regt wordt daar verder getuigd: Grondige kennis vati den ge-
heelen omvang zijner Wetenschap, geoefend doof eene gelukkige prak-
tijk, en een braaf en rondborstig karakter hebben den man geken-
merkt, wiens onverwacht verlies, in de kracht zijns levens, men har-
telijk betreurt."
De Engelsche dagbladen behelzen de boodschap van den president
der Vereenigde-Statenbij de opening van het congres. De talrijke pun
ten, welke dezelve omvat, kunnen aldus worden afgedeeld» de betrek
kingen met de andere mogendheden het tarief, de inkomsten en de
waarschijnlijke vermindering der regten 5 de marinemet Voorstel om het
bouwen van linieschepen te staken onderscheidene binnenlandsche maat
regelen, betrekkelijk de publieke functien de regtersde nationale
bank en de posterijen de Indiaansche stammen der westelijke grenzen.
Uit,deze boodschap blijkt ook, dat de inkomsten der Vereenigde Statett
otntVéiu ...ntiv... Coo mlllioen guldens); dat
de schuld, uit 10 millioen bestaande, jaarlijks .«iHloen vermindert,
zoo dat dezelve binnen weinige jaren zal zijn vernietigd, waardoor het
congres in staat zal worden gesteld verscheidene belastingen af te schaffen
of te verminderen.
Bij Zr. Ms. besluit van den 2 april 1829, is stellig verboden ie pre
zen der waren en goederen die bij het gewigt of de maat verkocht
wordenin de winkelsmagazijnenop de markten stratenin da
prijs-couranten of openbare aankondigingen in de dagbladen en nieuws
papieren anders te regelen en schriftelijk aan te wijzendan in de
éénheden der Nederlanilsche maten en gewigten dat is bij het Ned.pond,
of de N. onceof N. lood; bij de Ned. tnuddeschepel of Kop; eir
zoo veel de lengtemaat betreft, uitsluitend bij de Ned. tllealles itl
guldens en centen uitgedrukt. Dit besluitwelks strikte handhaving
en toepassing der strafbepalingen nu weder van nieuws aanbevolen is,
heeft alleen ten doel om de veelvuldige misbruiken te doen ophouden,
die zich jaren lang hebben staande gehouden; die de regte kennis ett
het behoorlijk gebruik van het hoogst eenvoudig en gemakkelijk Neder,
landsche maten- en gewigten-stelsel wel het meest in den weg staan
en die maar al te veel aanleiding geven dat de koopers inde, door hen
gevraagde hoeveelheden meer of min benadeeld worden.
Inderdaad, onder de oude maten en gewigten, was men altijd ge-
woon de prijzen in derzelver éénheden te stellen: elk gevoelt dat zulks
ook in de Nederlandsche maten en gewigten eveneens behoort te ge
schieden. De prijsstelling bij de 5 N. oneen bij de 7 palmen of,
ten aanzien van kalk en kolen, bij de 16 of 18 N. mudden, is niet «1-
leen ten hoogste ongerijmd, en heeft blijkbaar ten doel om de oude
éénheden te blijven aanhouden schoon deze bij eene staats-wetsinds
lang afgeschaft en verboden zijn, en die men dus behoorde te vergeten
maar ook door die zoo verkeerde prijsbepaling kan het Nederlandsche
stelsel zeer weinig voortgang maken wijl een van deszelfs uitnemend-
ste voordeelen en gemakken daardoor ongekend en ongenoten blijft.
Dit voordeel ligt in het hoogst eenvoudige onderling verband van al
de nieuwe maten gewigten en munten en in de tien-verdeeling van
die alle, hetwelk alle berekeninginzonderheid bij het dagelijksch gebruik
in de winkels, zoo kort en gemakkelijk maakt. Zoo veel guldens als
het Ned. pond kostzoo veel dubbeltjes (nu tiende-guldenszal de
N. once kosten en zoo veel centen ook het N. lood.
Zoo veel guldens als de Ned. mudde of het vat (die beide van ge
lijken inhoud zijn) kost, zoo veel tiende-guldens zal het TV. schepel
en zoo veel centen de N. kop of de kan moeten kosten. - Bij de ou
de maten en gewigten moest men dikwijls met 4, 8, 12 of 16 multi
pliceren en deelen bij de nieuwen valt alle divisie geheel weg, om
dat de éénheden en veelvouden in 10, 100, of in 1000 opgaan.
Het is hier de plaats niet deze en dergelijke gemakken van het nieu
we maten- en gewigten-stelsel verder te ontwikkelenmen zal die van
zelve leeren kennen, als men de oude éénheden varen laat.Slechts nog
dit: De5 N. oneen (welk gewigt door velen nog zoo verkeerdelijk pond
genoemd wordt) is de helft van het Ned. ponden een stuiver is 5 cents
Wordt nu de prijs van de eene of andere waar opgegeven, bijvoorb.
f I 35 of kortweg 135 cents per Ned. ponddan zal de prijs van eene
N. once 13,5 (of 13J) cents wezen, en de 5 N. oneen zullen ook
13! stuivers kosten. Zoo vindt men dan, in dezelfde cijfersde oude
en nieuwe prijsbepaling wederom.
De benamingen hoed en schaal, bij het oude stelsel gebruikelijk, zijn
nimmer dadelijke maten geweest; zij zijn thans afgeschaft en verboden,
zoo wel als de prijsbepaling in die onzekere hoeveelheden. Die prijsbe
paling moetvolgens de koninklijke voorschriften, ten aanzien van
kalk en meerkolen, per Ned. mudde gesteld worden; en die derwaag-
'of schnal-kolen per 100 of per 1000 Ned. ponden waardoor dan ook
den prijs van kleinere hoeveelheden terstond en zonder berekening.in
het oog valt.
Men heeft het niet ondoelmatig geoordeeld deze welmeenende herin
nering en onderrigting aan het publiek mede te deelen, eer de klem der
wet op de overtreders wordt toegepast. B.
De uitgevers dezer courantverlangende zoo veel in hun istot de
heilzame bedoelingen van onzen geëerbiedigden Koning mede te werken
verzoeken de belanghebbenden, in hunne advertentien voor deze courant
zich stiptelijk naar Zr. Ms. boven aangehaald besluit te gedragenwijl
zij anders verpligt zullen zijn dezelve ter zijde te leggen ten einde alle
regterlijke vervolgingen te vermijden.
MIDDELBURG den 12 januarij. Eergisteren is alhier ter reede
gearriveerd het brikschip Prins Frederik der Nederlanden kapitein J. F,
Schnrpervan Denierarij voor deze stad.
VLISSINGEN den 12 januarij. Den 9 dezer zijn weder in onze ha
ven binnengekomen de Fendragtkapt. J. Diltewijns, en Stad en Lande
kapt. T. D. Leeuw, beide van Liverpool naar Antwerpen gedestineerd,
met klipzout.
Door Je loodsboot 110. 5 van Vüssingen isop de hoogte Dunge-