couran
MIDDELBURGSCHE
N°. 28.
I TIS
^"iC,gL"rk,a,e" hVot" 'po ».o
L>/ g£voün trv--r3
fcx Ir*"
00fdMntr n°'dc -w—*
Dingsdag
den 4 Maart.
NIEUWSTIJDINGEN.
MENGELINGEN.
T U R K IJ E.
KONSTANTINOPEL den 26 januarij. De geweldige maatregelen
der Porte duren voort, en schijnen, na de bekomene zekerheid dat
Oostenrijk de bemiddeling niet aangenomen heeftnog harder te worden.
Te midden dezer omstandigheden nemen de krijgstoerustingen dagelijks
toe. Aan de Aziatische zijde laat de sultan in allerijl een paleis met
wallen en grachten bouwen, om zich, in het ergste geval, en wanneer
Konstantinopel mogt belegerd worden, daarheen te begeven. Intusschen j
zijn alle vertoogenvan de Oostenrijksche Sardinische en Nederland-
sche ministers, tegen de vervolgingen der Armeniërs, vruchteloos ge
weest.
DUITSCHLAND.
FRANKFORT den 26 februarij. De lord opper-commissaris der Iöni-
sche eilanden is naar Zante gegaanom vandaarzoo men zegtmet
Ibrahim-pacha over de ontruiming van Morea te onderhandelen.
De brieven van Odessa luiden zeer oorlogzuchtig. Er waren buiten
gewoon groote bestellingen van scheepsbeschuit geschiedvoor de Rus
sische vloot in de Zwarte zee.
F R A N K R IJ K.
PARIJS den 26 februarij. De koning heeft uit de hem aangeboden
candidaten den heer Royer-Collard tot president van de kamer der ge
deputeerden benoemd. De benoeming van dezen liberalen afgevaardigde,
met voorbijgaan van de koningsgezinde candidaten Delalot en Hyde de
Neuville, heeft niet weinig opziens gebaard en is in de daad ten hoog
ste opmerkelijk.
NEDERLANDEN.
*s GRAVENHAGE den 28 februarij. Z. M. heeft, bij dispositie
van den u februarij 11., no. 17, het departement van oorlog gemag-
tigdom de manschappen, bij de onderscheidene wapenen in reserve,
naar gelang der behoeften van de dienst, onder de wapenen te doen
roepen. Teneinde te voorzien in het ongcrijf, dat in vorige jaren, voor
de dienst is ontstaan, door den maatregel, om de miliciens, in reserve,
jaarlijks op den 1 maart, allen te gelijk, in de werkelijke dienst te doen
opkomen, heeft hoogstdezelve goedgevonden te bepalen, dat er in dit
jaar eene proeve zal worden genomen, volgens welke de miliciens in
reserve, niet meer in eens, maar in twee gedeelten, zullen worden op
geroepenten welken einde Z. K. H., de commissaris-generaal van oor
log naar gelang van de behoeften van de dienstvan de manschappen
der nationale militie, bij de onderscheidene korpsen infanterie en het
bataillon artillerie transport-trein in reserve, de eerste helft op 1 maart
aanstaande, en de andere helft tegen 1 mei daaraanvolgende, onder de
wapenen zal doen opkomen terwjjl voorts de in reserve zich bevin
dende manschappenbij de overige korpsen van het legerop de ge
wone wijsop den 1 maart aanstaande in active dienst zullen worden
gesteld.
ROTTERDAM den 29 februarij. Volgens brieven van Londen van
den 26 dezer is de heer Stratford Canning, Zr. Ms. ambassadeur te
Konstantinopel, daags te voren te Douvres aangekomen en terstond naar
Londen gereden. Nieuws omtrent de zaken in het Oosten heeft men
niet ontvangen. Er liepen wel geruchtendat de keizer van Rusland
naar zijn leger vertrokken was en dat zijne troepen reeds de Pruth ge
passeerd waren doch het gouvernement heeft deswege geene berigten.
Ook dacht mendat het jaargetijde nog niet toeliet om de militaire
operatien te beginnen. De ministeriele papieren verzekerendat de drie
verbonden mogendheden niet zullen afgaan van haar doel om de Grie
ken te beschermen en den vrede in het Oosten te herstellen, en daartoe
a,lle hare vereende pogingen zullen aanwenden.
MIDDELBURG den 3 maart. In de zittingen der kamer van afge
vaardigden van Frankrijk, van den 25 en 26 februarij, zijn de drie vi-
ce-presidenten en de vier secretarissen benoemd, welke benoeming in
den zin der monarchale en liberale oppositie is uitgevallen. In de zit
ting van den 27 heeft de heer Rallier,' als oudste lid der kamer dusver
als president gefungeerd hebbende, zijnen post nedergelegdgelijk me
de de vier provisionele secretarissen; waarop de heer Royer-Collard niet
zonder aandoening het voorzitterschap heeft aanvaard. Reeds onder
Napoleon heeft deze waardige staatsman bewijzen van zijne verkleefd
heid aah de wettige dynastie gegeven; heeft, sedert de restauratie,
eene constitutionele regering opregtelijk pogen te bevorderen; is, bij
den toenemendeu invloed der Jezuitenals staatsraad afgezet en als
hoogleeraarin het geven van onderwijs, belemmerd; doch is, bij de
laatste verkiezingen, op zeven onderscheidene plaatsen als gedeputeer-
geworden.
STvaT comptabiHteit
op een vrolijk gelach ontstond, hetgeen sommfven Ho!
geefs zochten te bedwingen. De voorzitter bedoeMn ,1 T™ Ver'
telijke commissie ter bijzondere achtgevin" on hor 1* ,ru 6 1,a-
dagbladen nopens de zittingen geven. Hoewel ook Se^mS zï
moeten benoemd worden, ,s er echter reeds een voorstel op Te Trea
gaan g derZdveSedePoneerddat gewisselijk ook wel zal door"
In de vergadering van den 28 is aan de zoo even gemelde vier
benoemingen voldaan; doch geen der bureaux heeft nog eenig lid voo
de laatstgenoemde commissie benoemd.
De Engelsche dagbladen zijn het niet eens over het manifest der
den T "7" et over de gezindheid der drie mogendhe
den om gezamenlijk te blijven handelen. 6
noT-!^6" ?eldC Va" B®rce,ona' dat de beruchte Jeps del Estanys en
nog drie anderen ztjn gefusilleerd. Hij had zich, sinds veertig jLn
n Catalonie berucht gemaakt, eerst als smokkelaar, vervolgens als nar'
zTaIcT tTL?kTrrrT 7 reeds :lat diep onder de korst
O O
TV w v^».\
DE AARD BE VING.
Onder alle de Natuurverschijnselen is er zekerlijk geen, hetwelk donr zijn be
schadigend vermogen meer te duchten is dan eene Aardbeving. Rij geduchte On-
weders en zware overstroomingenzijn altijd nog eenige beveiligings- en redmidde
len aan te wenden; men kan de aankom^ ecnigen tijd vooruit zien j doch wanneer-
eensklaps de aarde beelt en in een oogenblik de stevigste gebouwen instorten cn
op het veld de aarde scheurt, en vlammen en slroomen waters uitwerpt waar zal
men dan veiligheid vinden?
Hoezeer nu wel overaldiep onder de buitenkom onzer Aardede oorzaken der
Aardbevingen altijd in werking zijn, zijn dc uitwerkihgen gelukkiglijk niet overal
eten menigvuldigen even vernielenden komen niet altijd na gezette tijdperken
weder. r
De jaren i755 en i756 waren, ten aanzien der menigte, uitgestrektheid en
verwoestingen der Aardbevingenuiterst verschrikkelijk. De Aardbevin» die op
den i November i755 Lissabon verwoestte, waarbij ten minste 3oooo menschen om
kwamen, en die zich vervolgens nog verscheidene raaien vernieuwde, is tot heden
niet vergeten. Zij strekte zich over een groot gedeelte van Europa en zelfs tot
in Awerika uit; hier te. lande besperude uien, gedurende «en kwartier uurs eene
ongenieene beweging in het water, doch geene schokken. Nu volgde, op den 18
Februarij van het volgende jaar i756, zijnde toen een Bededag, eene Aardbeving
in de Nederlanden die iu Holland en Zeeland zich ook wel deed hespeuren
doch meer schrik dan schade veroorzaakte: na dien tijd heeft men in de Nederlan
den, in het jaar i76o, nog twee, hoezeer ligte schuddingen bespeurd, cn sedert
niet tot op Zaturdag den 20 Februarij laatstleden als wanneer zich na een tijds
verloop van 68 jaren, weder bij ons eene Aardbeving heeft doen gevoelen, en na
genoegonder dezelfde omstandigheden als die van i756. Beide toch hadden in de
Noordelijke Provinciën plaats des morgens oin 8 uren: die van i756 was in de Noor
delijke oorden zwak doch sterker zuid-oostwaarts vooral te Luit en te Aken
wbar nog al eenige schade werd aangerigt. Volgens de inkomende berigten is zij
thans ook aldaar het sterkste geweest en heeft eenige schade veroorzaakt, doch bij
die van den 18 Februarij i756, bespeurde men te Luik den volgenden dag de»
morgens ten 6 urenen den 20 des morgens ten 4 uren vernieuwde schokken
'tgeen thans het geval niet schijnt te zijn geweest; cn daar ook nu weinig of niet»
van de Aardbeving is bespeurd in Schouwen, Duiveland en Tholeu ook niet
in ue Provincie Hollandzoo zou men deze laatste Aardbeving voor minder herig
en bij ons minder uitgestrekt dan de eerste, kunnen houden
De eerste heeft zich uitgebreid door geheel ITeslphalen voorts langs den Rhijn
en door geheel .Frankrijktot 111 Spanjevaar echter dc uitwerkingen minder
waren dan tusschen den Rhqn en de Maas: of zulks ook thans het geval zijmoe
ten de berigten leeren.
In onze oorden belmoren deze geduchte verschijnselen tot de zeldzaamheden, en
volgens de oudste narigten hebben zij er nimmer schade, van belang veroorzaakt.
Minder zeldzaam zijn zij in andere gedeelten van Europa, hoezeer in JJuitschlaud
en Frankrijk mede vrij onschadelijk: doch vreesselijk hebben zij soms gewoed aan
de Spaansche en Portugesche kusten en in Italië waarvan onder anderen de lm-
vengemelde verwoesting van Lissabon, en die van Messina op den 28 Maart 1780
ten bewijze strekken.
Dit is echter nog voor niets te tellen in vergelijking van hare vernielingen in.
Asia 'tgeen ten allen tijde aan vreesseiijke Aardbevingen onderhevig was e„ nog
is. Men vindt er ook in de Heilige schriften de blijken van. Ten tijde van Ko
ning Uzzra ,gevoelden Palestina en Jerusalem eene Aardbevingweike aller-'
hevigst moet zijn geweestdaar zelfs een Profeet er als een geschiedkundig tijdmerk
van maakteCn een ander Proleettwee honderd jaren later er nog van sprak.
In het jaar i7) onzer jaartelling, werden dertien groote steden in eenen nacht ver
woest; en in 626 kwamen in Antiochie en daar omstreeks, door eene Aardbeving,
tweemaal honderd duizend menschen om het leven. Meer andere even verder
felijke Aardschuddingen hadden sedert in Asie, vooral in Syrië plaats, en nog
laatst in 1822, werden, in den nacht van den i3 Augustus AleppoAntiochie en
een aantal andere plaatsen omgekeerd en in puinhoopen veranderd; waarhij ten
minste twintig duizend menschen omkwamen.
Afrika is te zeer onbekend om te weten wat in dit opzigt in deszclfs binnenlan
den voorvaltdoch van Amerika weet men des te meer, dat, vooral in het zui
delijk gedeelte, de verschrikkelijkste Aardbevingen woeden; dat soms de schuddin
gen dagen weken ja maandelionophoudelijk voortduren. Nog laatst in 1812,
werd op den 26 Maart, de stad Caracas geheel verdelgd. Bij de eerste stooten
liep het volk, in plaats van het vrije veld te zoeken, naar de kerken, en inen
maakte nog aanstalte tot eene Processie, terwijl twee kerken van meer dan lóo voe
ten hoogte, en door pijlaren van 12 tol 16 voeten dikte onderschraagd tot ntof
vergruisd, instortten, en de daarin zijnde menschen verpletterden. F.ene kazerne,
waarin een regiment volk gereed stond om de Processie te volgen, verdween met
volk en al op eenige weinigen na.
De ligte stonten der Aardbevingen gaan zacht golvend op en neer; doen de huizen
kraken, de glasramen rammelen, de meubelen bewegen, de klokken aanslaan, en
balansen op- en neergaan: ais deze stooten zacht zijn, kunnen de te bed zijnde de
zelve, door het uitgestrekt liggen, vooral op bovenkamers, het duidelijkste ontwa
ren; zittende lieden meenen dat zij duizelig worden; gaande en staande wankelen:
zijn de stooten heviger, dan vallen schoorstee nen om muren en huizen scheuren,
bersten en storten in; alsdan zijn rieten hutten de veiligste verblijven: doch niet
min vreesseiijke schokken zijn die, welker beweging kringsgewijze geschiedt, bij
welke soms beelden, ja geheele huizen omgedraaid worden; gelijk te Falparaiso
in Zuid-Ainerika op den 19 November 1822 gebeurde; waar ook drie palmboomen
als twijgjes om elkander gewonden wierden. Meestal hoort men bij Aardbevingen
een dol gerommel, als van rijdende wagens, of onderaardschen donder: somtijds
gaat dit geraas de Aardbeving kort vooral somtijds volgt liet na de stooten.
Vanünweders en Stormen kan men voorteekenen in het luchtsgestel bespeu
ren: is zulks ook het geval bij de Aardbevinjjen
Vele meenen die te vinden in lage barometer-standen, hevige stormenden zacht
en zoel winterwederdoch de geleerde Gkosau heelt, door vergelijking der waar
nemingen van 119 jaren, getooud dat de Aardbevingen noch np den barometer,
noch op het weder, eenigen invloed hebben. Vrior dc schrikkelijke hier voren ge-
den, geen druppel regen gevallen en ',ct rond. sedert vijf maan-
zeer schoon e/W; en om'nader 1 ,0°r en "a a*1—"
februarij 7Ó6 was de wind, volgens w.i
/li ir i'_' 1. 1 a
zeer schoon en helder bij"T,
11 in j 1. 1
io ^uen aag acr
aocn van s morgens 'tot 's avonds sJprhi* A 1 uaicnue
des avonds 35, de wind Z. W.voorts Z O en 1)^TL .,e.rmomet*r, d«s morgens 39
en regen. Hoezeer verschilt dit nu mei i f i." benemende kracht, sneeuw
na den 23 Februarij 11. I)c H:n.i i,„Q.e u^-'l^ëestcldheid eenige dageil voor cn
dalende barometer ('t»een bii aanh ^O'd-Dostciijk zonneschgn en gedurig
is). Het bleef zoo dL aTten mü 7 T V' w'?,ien altijd het geval
te rijzen ais hij was gedaald en bleT" 0,1 ba™'neler even langzaam
van den 27). V zf„tn dan i„ ^1^7 nJICn,t9t (avond
in 1828 de Zuid-Oost e wind en hetVeL W,nd'," en luchten
der Aardbeving moeten geweest ziin iet? 1, 7 voorteekenen
gen. 8 leu> hetgeen zich wel niet iaat ovexeenbren-
net verbazend aantal Aardbevingen' dTde' «schi' d"" ■T'1 7 werkin° li'n m
kan men gerustelijk besluiten dat ér weJ'ist 8tschlede.ms. heeft aangeteekend dan
in welke „iet de éene of mMe're atu v! 8 SeC'"' Wfe,kdag voorbij gaat,
of kleinere beving endervindt en ra,, a" de °PPcH'a'kt'" <ler Aardeeepe grootero
door eenige bijzondere cn plaatscink-e wem7 "/"l k"nnen sle[ler'dat die allen
kondigd? tU P'aafselgkc weers- of luchtsgesteldheid worden eange;,
olgcnde eenigemate kunnen doenzUi"' VJ0r0ndeï*leUln8 «s«1, meent men, heg
